Η Ενιαία Υγεία (One Health) αποτελεί μέρος της συνεχούς εξέλιξης του ανθρώπου και αναγνωρίζει την ανάγκη για κοινή αντιμετώπιση στην υγεία των ανθρώπων, των ζώων και του περιβάλλοντος. Φανταστείτε έναν κόσμο όπου οι άνθρωποι, τα ζώα και το περιβάλλον εξαρτώνται ο ένας από τον άλλον. Όταν ο ένας είναι υγιής, οι άλλοι δύο ακολουθούν… και ζουν αυτοί καλά κι εμείς καλύτερα. Ωστόσο, πώς μπορούμε να εξασφαλίσουμε ότι όλοι θα ζήσουν σε έναν κόσμο γεμάτο υγεία και ευημερία; Η απάντηση βρίσκεται στο πρόγραμμα «Ενιαία Υγεία» (One Health), του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας (ΠΟΥ), και δεν είναι απλώς μια ιδέα, αλλά καθήκον όλων μας.
Περίπου το 1/3 όλων των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου που προκαλεί ο άνθρωπος σχετίζεται με την τροφή. Καλλιέργεια, επεξεργασία, μεταφορά, διανομή, προετοιμασία, κατανάλωση και απόρριψη, κάθε στάδιο επηρεάζει το περιβάλλον. Τα βοοειδή παράγουν μεθάνιο, τα λιπάσματα είναι αζωτούχα, τα δάση αποψιλώνονται για να επεκταθεί η καλλιεργήσιμη γη. Την ίδια στιγμή που τα αγροτικά μηχανήματα, η ψύξη, η μεταποίηση, η μεταφορά και οι βιομηχανικές διαδικασίες, όπως η παραγωγή χαρτιού και αλουμινίου, επιβαρύνουν τον πλανήτη. Ακόμα και η κακή διαχείριση των απορριμμάτων τροφίμων παίζει μεγάλο ρόλο σε αυτή την πρόκληση.
Τα βιολογικά, φρέσκα, εποχικά και τοπικά παραγόμενα φρούτα και λαχανικά παρέχουν θρεπτικά συστατικά που συνδυάζουν γεύση και υγεία. Όσπρια, ξηροί καρποί και δημητριακά είναι πλούσια σε πρωτεΐνες, βιταμίνες, μέταλλα και μειώνουν τον κίνδυνο καρδιαγγειακών παθήσεων, διαβήτη τύπου 2 και καρκίνου. Η καλλιέργεια αυτών των προϊόντων ενισχύεται μέσω αναγεννητικών και αγρο-οικολογικών συστημάτων που απαιτούν λιγότερους πόρους, ενώ προστατεύουν το έδαφος και το νερό, ενισχύοντας τη βιοποικιλότητα.
Λιγότερο κρέας, περισσότερες χαρούμενες φάρμες
Τα ζωικά προϊόντα δεν αποτελούν μόνο σημαντική πηγή διατροφής αλλά και βιοπορισμού για πολλούς αγρότες. Δεν χρειάζεται να είναι κάποιος vegan ή pescetarian. Μπορούμε να επιλέγουμε κρέατα από μικρότερα κοπάδια που βόσκουν ελεύθερα ή από φάρμες που σέβονται την ευζωία τους και τα τρέφουν με χορτάρι που μειώνει το μεθάνιο από την πέψη. Η αναγεννητική βόσκηση και η ολιστική διαχείριση συμβάλλουν στην υγεία του εδάφους και των ζώων, μειώνοντας τις εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου. Οι ηθικές και βιώσιμες πρακτικές εκτροφής ασκούν λιγότερη πίεση στους φυσικούς πόρους, προωθώντας έναν πιο υγιή πλανήτη.
Μειώνουμε τα υπερ-επεξεργασμένα τρόφιμα
Η θρεπτική τροφή είναι θεμελιώδες δικαίωμα και κλειδί για την υγεία και την ευζωία. Παρ’ όλα αυτά, η αυξανόμενη κατανάλωση υπερ-επεξεργασμένων τροφίμων επιβαρύνει την υγεία. Αποδεδειγμένα, τα τρόφιμα που περιέχουν χημικά συντηρητικά και πρόσθετα, όπως ζάχαρη, αλάτι και λίπος, συνδέονται με ασθένειες όπως παχυσαρκία, διαβήτης, καρδιαγγειακές παθήσεις και καρκίνος, γι’ αυτό και η μείωση της κατανάλωσής τους είναι σημαντική. Προωθούμε την κατανάλωση υγιεινών, μη επεξεργασμένων τροφίμων και ενισχύουμε τη διατροφική παιδεία του κοινού.
Το ego γίνεται eco
Η Ελλάδα, ως αγροτική χώρα, έχει σημαντική φυτική και ζωική παραγωγή, με περιβαλλοντικές επιπτώσεις που πρέπει να διαχειριστούμε προσεκτικά. Σύμφωνα με το σύστημα EDGAR FOOD, η Ελλάδα ευθύνεται για το 0,14% των παγκόσμιων εκπομπών ρύπων από γεωργικές και κτηνοτροφικές δραστηριότητες. Οι γεωργικοί ρύποι στη χώρα έχουν μειωθεί κατά 36% από το 2007, που ήταν η χειρότερη χρονιά. Παρ’ όλα αυτά, έχουμε δεσμευτεί να μειώσουμε τις εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου κατά 55% μέχρι το 2030 και να επιτύχουμε κλιματική ουδετερότητα έως το 2050.
Η Ενιαία Υγεία αποτελεί μέρος της συνεχούς εξέλιξης της ανθρωπότητας και αναγνωρίζει την ανάγκη για κοινή αντιμετώπιση στην υγεία των ανθρώπων, των ζώων και του περιβάλλοντος. Αυτή είναι η κεντρική ιδέα μιας ολιστικής προσέγγισης που ενώνει επιστήμονες, κτηνιάτρους, περιβαλλοντολόγους και αγρότες σε μια κοινή αποστολή: να προστατευτεί η υγεία όλων. Πρόκειται για μια πολυτομεακή και διεπιστημονική συνεργασία που λειτουργεί σε τοπικό, περιφερειακό, εθνικό και παγκόσμιο επίπεδο, με στόχο τη λήψη των αποτελεσματικότερων αποφάσεων για την υγεία.
Σήμερα, όμως, σε έναν κόσμο γεμάτο προκλήσεις, όπως είναι οι πανδημίες, οι νόσοι των ζώων, η κλιματική αλλαγή και η υποβάθμιση του περιβάλλοντος, έχουν αλλάξει οι αλληλεπιδράσεις μεταξύ των ανθρώπων, των ζώων, των φυτών και του περιβάλλοντος, με αποτέλεσμα το ζήτημα της Ενιαίας Υγείας να γίνεται πιο επίκαιρο και επείγον από ποτέ.
Η λύση είναι η εκπαίδευση
Σύμφωνα με τον οργανισμό Regenerative Healthcare European Association (RHEA), «προσπαθούμε να επιτύχουμε τη μετάβαση από ένα εγωκεντρικό σε ένα οικοκεντρικό διασυνδεδεμένο σύστημα, όπου η Ενιαία Υγεία δημιουργεί συστημικές αλλαγές σε ολόκληρη την Ευρώπη. Στόχος μας είναι μέχρι το 2050 να εκπαιδεύσουμε 50.000 επαγγελματίες υγείας και οργανισμούς σχετικά με την αναγεννητική υγειονομική περίθαλψη, ώστε να αντιστρέψουμε την υποβάθμιση του εδάφους, να μειώσουμε τον αριθμό των μη μεταδοτικών ασθενειών και να παράγουμε καλλιέργειες με μεγαλύτερη περιεκτικότητα σε θρεπτικά συστατικά», αναφέρει η Ελληνίδα εκπρόσωπος Ειρήνη Τσιριμώκου.
