Είναι γνωστό ότι μπορεί να υπάρξουν επιπτώσεις στην ψυχική σας υγεία εάν σκρολάρετε πολύ συχνά στο κινητό τηλέφωνο σας κατά τη διάρκεια της μέρας. Μήπως και το που αφήνετε το τηλέφωνο σας την νύχτα μπορεί να επηρεάσει την υγεία σας;
Υπάρχει μία μεγάλη συζήτηση για το πώς τα κινητά τηλέφωνα επηρεάζουν την υγεία μας γενικά, ειδικά όταν πρόκειται για τις δυνητικά επιβλαβείς επιπτώσεις της ακτινοβολίας. Μια μελέτη του Ιουλίου 2023 που δημοσιεύθηκε στο περιοδικό Cancers βρήκε μια θετική αλλά μικρή συσχέτιση μεταξύ του θανάτου από καρκίνο του εγκεφάλου και της χρήσης κινητού τηλεφώνου. Ο Shabbir Syed Abdul, ένας από τους συγγραφείς της μελέτης, είπε στην επιστημονική ιστοσελίδα Very Well Health ότι «είναι ζωτικής σημασίας να αναγνωρίσουμε ότι δεν μπορούν να βγουν καθοριστικά συμπεράσματα σε αυτό το σημείο».
Πρέπει να ανησυχούμε για την ακτινοβολία όταν κοιμόμαστε δίπλα σε ένα τηλέφωνο;
Η Neha Narula, επίκουρη καθηγήτρια Ιατρικής στο Πανεπιστήμιο του Στάνφορντ, συμφωνεί ότι η ακτινοβολία δεν είναι κάτι για το οποίο πρέπει να ανησυχείτε όταν πρόκειται για το τηλέφωνό σας, ακόμα κι αν κοιμάστε με το τηλέφωνό δίπλα στο κρεβάτι και το κεφάλι σας.
«Αυτή τη στιγμή, δεν υπάρχει στην πραγματικότητα κανένα στοιχείο που να υποστηρίζει ότι η ακτινοβολία που εκπέμπεται από smartphone ή tablet επηρεάζει μακροπρόθεσμα την υγεία μας», λέει η Narula. Παράλληλα εξηγεί ότι ο τύπος ακτινοβολίας που εκπέμπεται από κινητά τηλέφωνα και tablet είναι διαφορετικός από αυτόν που εκπέμπεται στις ακτινογραφίες, που γνωρίζουμε ότι μπορούν να προκαλέσουν βλάβη στο DNA.
«Η ακτινοβολία που βγαίνει από τα κινητά τηλέφωνα είναι αυτό που ονομάζουμε μη ιονίζουσα. Αυτό το είδος ακτινοβολίας, που βλέπουμε να εκπέμπεται από τις συσκευές μικροκυμάτων και τα smartphone, δεν έχουμε συγκεκριμένα στοιχεία αυτή τη στιγμή που να δείχνουν ότι υπάρχουν μακροπρόθεσμες επιπτώσεις ή επιβλαβείς επιπτώσεις στην υγεία μας», τονίζει η Neha Narula.
Ωστόσο δεν έχουμε και καμία συγκεκριμένη απόδειξη ότι δεν είναι επιβλαβής. Σύμφωνα με τον Διεθνή Οργανισμό Έρευνα για τον Καρκίνο η συγκεκριμένη ακτινοβολία είναι «πιθανώς καρκινογόνα για τον άνθρωπο».
Πώς η χρήση του τηλεφώνου επηρεάζει τον ύπνο
Δεν υπάρχουν πολλά για τα οποία πρέπει να ανησυχείτε όσον αφορά την ακτινοβολία που προέρχεται από ένα τηλέφωνο που είναι δίπλα σας, όπως λέει η Neha Narula. Παρόλα αυτά εξηγεί ότι αυτή η συνήθεια μπορεί να έχει μία διαφορετικού τύπου επίδραση στην υγεία σας.
Πρώτον, είναι πολύ πιο πιθανό να χρησιμοποιήσετε το τηλέφωνό σας κοντά στην ώρα του ύπνου, αν είναι ακριβώς δίπλα στο σημείο που κοιμάστε. «Υπήρξαν τόσα πολλά στοιχεία που δείχνουν ότι οι άνθρωποι που χρησιμοποιούν το τηλέφωνό τους ακριβώς πριν τον ύπνο ή στο κρεβάτι είναι περισσότερο πιθανόν να έχουν ανεπαρκή ή κακής ποιότητας ύπνο σε σύγκριση με εκείνους που αφήνουν τα τηλέφωνά τους μια ή δύο ώρες πριν τον ύπνο», είπε η επίκουρη καθηγήτρια Ιατρικής.
Και συνέχισε: «Τα τηλέφωνα απαιτούν πολύ έλεγχο με τα χέρια και πνευματική εγρήγορση, που δεν είναι ιδανική για όταν προσπαθείτε να χαλαρώσετε. Ακόμα κι αν το χρησιμοποιείτε για πέντε λεπτά, εξακολουθείτε να είστε σε αυτήν την ενεργή κατάσταση διέγερσης, η οποία μπορεί να επηρεάσει τον ύπνο».
Πώς το φως μπορεί να επηρεάσει τον ύπνο
Εκτός από την αλληλεπίδραση με το τηλέφωνο και το φως που εκπέμπει μπορεί να είναι μεγάλο πρόβλημα. Το φως μας βοηθά να διατηρήσουμε τον κιρκάδιο ρυθμό μας, που είναι ο κύκλος ύπνου-αφύπνισης.
Οι άνθρωποι, γενικά, έχουν έναν κιρκάδιο ρυθμό 24 ωρών και το φυσικό φως που προέρχεται από τον ήλιο βοηθά στην τόνωση των συναισθημάτων εγρήγορσης και διέγερσης, κάτι που μας επιτρέπει να μένουμε ξύπνιοι κατά τη διάρκεια της ημέρας.
Όταν έρχεται το βράδυ και το φως μειώνεται το ίδιο ισχύει και για το επίπεδο εγρήγορσής μας. Ωστόσο τα smartphone, οι τηλεοράσεις και τα tablet, εκπέμπουν φως – και ο εγκέφαλός μας δεν μπορεί να διακρίνει μεταξύ αυτού και του ήλιου. Αυτό παρεμβαίνει στην παραγωγή μελατονίνης, η οποία είναι η ορμόνη που μας κάνει να νιώθουμε κουρασμένοι.
«Τα επίπεδα μελατονίνης είναι γενικά χαμηλότερα σε άτομα που χρησιμοποιούν τα τηλέφωνά τους κατά τη διάρκεια του ύπνου, κάτι που μπορεί να επηρεάσει την ποιότητα του ύπνου μας, καθώς και τον ύπνο REM, που είναι το στάδιο του ύπνου που ονειρευόμαστε – η κατάσταση του ύπνου που μας βοηθά με τα συναισθήματα και την επεξεργασία των αναμνήσεων», λέει η Neha Narula. «Η μείωση του ύπνου REM μπορεί να επηρεάσει τα επίπεδα εγρήγορσής μας και να αυξήσει το άγχος γενικά, το οποίο μπορεί να οδηγήσει σε προβλήματα σωματικής και ψυχικής υγείας», καταλήγει η επίκουρη καθηγήτρια Ιατρικής.
Δεν χρειάζεται όλοι να μην αφήνουν το τηλέφωνο δίπλα στο κρεβάτι
Ο Rafael Pelayo, καθηγητής της Επιστήμης του Ύπνου στο Πανεπιστήμιο του Στάνφορντ και συγγραφέας του βιβλίου με τίτλο «How to Sleep: The New Science-Based Solutions for Sleeping Through the Night», λέει ότι εάν θα κοιμάστε ή όχι με το τηλέφωνο δίπλα σας εξαρτάται από την σχέση που έχετε με το τηλέφωνο σας.
Τα άτομα με χρόνια αϋπνία, για παράδειγμα, μπορεί να διαπιστώσουν ότι ο ύπνος δίπλα στο τηλέφωνό τους αυξάνει την εγρήγορση τους και μπορεί να κοιμούνται λιγότερο συνολικά. Ωστόσο οι επιπτώσεις του να έχετε ένα τηλέφωνο κοντά στο κρεβάτι σας μπορεί να αλλάζουν ανάλογα με τις συνθήκες της ζωής σας.
«Αν κάποιος σου έλεγε: «Γεια σου, μπορεί να σου τηλεφωνήσω στις 3 τα ξημερώματα για να με πάρεις από το αεροδρόμιο», δεν θα κοιμηθείς καλά εκείνο το βράδυ γιατί ανά πάσα στιγμή μπορεί να περιμένεις αυτό το τηλεφώνημα, ακόμα κι αν αυτό δεν έρθει ποτέ. Αν το τηλέφωνο ενισχύει αυτή την εγρήγορση μέσα σου, τότε θα διαταράξει τον ύπνο σου», αναφέρει ο Rafael Pelayo.
Και συνεχίζει: «Από την άλλη πλευρά, ας υποθέσουμε ότι ζείτε μόνοι σας και ανησυχείτε ότι κάποιος θα διαρρήξει το σπίτι σας. Το να έχετε ένα τηλέφωνο κοντά σας μπορεί να σας προσφέρει ένα αίσθημα ασφάλειας. Επομένως, δεν είναι το τηλέφωνο, από μόνο του, αλλά αυτό που αντιπροσωπεύει για εσάς».
