«Από τη θεωρία στην πράξη» περνούν οι δημοσιονομικοί κανόνες που -έπειτα από ανάπαυλα 4 ετών- επιστρέφουν πιο δυναμικά στη ζωή μας, στην Ελλάδα αλλά και ολόκληρη την Ευρώπη. Ολον τον Αύγουστο που αγορές και υπηρεσίες «κατεβάζουν ρολά» λόγω διακοπών, στο υπουργείο Εθνικής Οικονομίας και στο Γενικό Λογιστήριο του Κράτους «παίρνουν φωτιά» οι ετοιμασίες για τις διαβουλεύσεις με τις Βρυξέλλες, για τον νέο κρατικό προϋπολογισμό αλλά και όλο τον οικονομικό σχεδιασμό ως το 2028.
Μέχρι Τετάρτη 31 Ιουλίου τα υπουργεία και οργανισμοί ή φορείς γενικής κυβέρνησης θα έπρεπε να έχουν υποβάλει στο ΥΠΕΘΟ τις προβλέψεις, προτάσεις και τα αιτήματά τους για χρηματοδότηση, ώστε να περιληφθούν στον νέο Κρατικό Προϋπολογισμό που αρχίζει να καταρτίζεται για το 2025.
Τα (πιο) δύσκολα, όμως, αρχίζουν από σήμερα 1η Αυγούστου. Ο υφυπουργός Οικονομικών Θάνος Πετραλιάς και το Γενικό Λογιστήριο θα ετοιμάσουν τον «φάκελο» που θα υποβάλει η Αθήνα στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή, με όλα τα στοιχεία εσόδων και δαπανών του Κράτους έως και τον Ιούλιο, που αποτελούν τη βάση για να γραφτεί ο Προϋπολογισμός της επόμενης τετραετίας (νέο Μεσοπρόθεσμο Πρόγραμμα 2025-2028) προκειμένου να εγκριθεί τον Σεπτέμβριο από την Κομισιόν.
«Μετράνε» τους φόρους
Για να «βγαίνει» ο λογαριασμός το 2025 αλλά και στα επόμενα χρόνια χωρίς πιέσεις για λιτότητα -και ενώ σχεδόν η μισή ΕΕ βρίσκεται «με το ένα πόδι» στην επιτήρηση λόγω υπερβολικού ελλείμματος– το υπουργείο Οικονομικών ποντάρει πολλά στα νέα φορολογικά έσοδα που αναμένει από μέτρα που μπήκαν φέτος για πρώτη φορά σε εφαρμογή.
Τα αποτελέσματά τους θα αποτιμηθούν τον Αύγουστο και οι αρμόδιες υπηρεσίες της Ανεξάρτητης Αρχής Δημοσίων Εσόδων επιφορτίζονται να προβούν σε προβλέψεις για τις διάφορες κατηγορίες από τους φόρους που εισπράττονται.
Η ανάλυση αυτή, θα μπει στο «παζάρι» με τις Βρυξέλλες. Και ήταν και ο βασικός λόγος που το υπουργείο Εθνικής Οικονομίας απέρριψε τα αιτήματα για παράταση των φορολογικών δηλώσεων ως τον Σεπτέμβριο. Διαφορετικά τα στοιχεία θα έδειχναν «τρύπα» τον Ιούλιο και Αύγουστο, αποδυναμώνοντας τη διαπραγματευτική θέση της κυβέρνησης για την αποδοτικότητα των νέων οικονομικών μέτρων που έλαβε από φέτος, ώστε να μπορεί να σχεδιάζει προϋπολογισμούς χωρίς πιέσεις για νέα μέτρα και λιτότητα ως το 2028.
Για το σκοπό αυτό, θα περάσουν από τον «αλγόριθμο» του Γενικού Λογιστηρίου του Κράτους όλα τα στοιχεία και η απόδοση που είχαν ή θα έχουν, τα 10+1 μέτρα για την καταπολέμηση της φοροδιαφυγής που εφαρμόζονται από φέτος, όπως:
• POS και IRIS υποχρεωτικά παντού
• καθολική εφαρμογή myDATA για να ελεγχθούν οι δαπάνες που μειώνουν τα κέρδη των επιχειρήσεων
• προσυμπλήρωση και «κλείδωμα» των περιοδικών δηλώσεων ΦΠΑ με βάση τα τιμολόγια που ανεβαίνουν στο myDATA κάθε μήνα
• τεκμαρτό εισόδημα για τη φορολόγηση ελεύθερων επαγγελματιών
• απαγόρευση χρήσης μετρητών στα συμβόλαια αγοράς ακινήτων
• μέτρα ελέγχου για το λαθρεμπόριο καυσίμων.
Μέτρα… με μέτρο
Οι διαπραγματεύσεις γίνονται υπό σκληρές συνθήκες. Με τους νέους όρους, «κόβονται μαχαίρι» τα αιτήματα χρηματοδότησης που θα θέτουν σε κίνδυνο ή θα παραβιάζουν τον στόχο για πλεονάσματα, αλλά και το νέο κριτήριο που τίθεται από τις Βρυξέλλες για ετήσια αύξηση μέχρι 3% το πολύ στις καθαρές πρωτογενείς κρατικές δαπάνες, σε σχέση με το 2024.
Έπειτα από 4 χρόνια «εκτάκτων καταστάσεων» (πανδημία, παγκόσμιο lockdown, πόλεμος, ενεργειακή κρίση) η δημοσιονομική «χαλάρωση» αποτελεί πλέον παρελθόν για όλη την Ευρώπη.
Η μετάβαση αυτή συμβαίνει όμως σε μια πολύ κρίσιμη περίοδο: ενώ η ΕΕ ισορροπεί μεταξύ ύφεσης και υπερχρέωσης, το νέο Σύμφωνο Σταθερότητας επιστρέφει δριμύτερο, καθώς προβλέπει πιο αυστηρό πλαίσιο και κανόνες για όλες τις χώρες.
Το όριο αύξησης του 3% για την Ελλάδα μεταφράζεται σε ετήσια αύξηση δαπανών το 2025 κατά 3 δισ. ευρώ. Σε μεγάλο βαθμό, η αύξηση αυτή εξανεμίζεται από τον πληθωρισμό που επιβαρύνει τα κόστη λειτουργίας του δημοσίου -όπως και των νοικοκυριών. Συνεπώς το δημόσιο καλείται να κάνει «λιτότητα», για να καλύψει τις ανάγκες του.
Παρά την οικονομική στενότητα, στο προσχέδιο του προϋπολογισμού θα πρέπει να μένει χώρος και για παρεμβάσεις κοινωνικής πολιτικής ύψους 880 εκατ. ευρώ για τις οποίες έχει δεσμευθεί η κυβέρνηση, όπως η νέα αύξηση των συντάξεων με βάση το ΑΕΠ και τον πληθωρισμό, με κόστος περί τα 400 εκατ. ευρώ, η μείωση των ασφαλιστικών εισφορών κατά 0,5% με κόστος 225 εκατ. ευρώ, η κατάργηση του τέλους επιτηδεύματος στους επαγγελματίες με κόστος 120 εκατ. ευρώ, η μονιμοποίηση της επιστροφής του ΕΦΚ στο αγροτικό πετρέλαιο με νέα μέθοδο, με εκτιμώμενο κόστος περί τα 100 εκατ. ευρώ, την παράταση της αναστολής ΦΠΑ στις νέες οικοδομές με κόστος 20 εκατ. ευρώ αλλά και η αύξηση του φοιτητικού στεγαστικού επιδόματος με κόστος 15 εκατ. ευρώ.
