Καλύτερα από τις προβλέψεις οδεύει κάθε μήνα ο κρατικός προϋπολογισμός του 2024, παρά τις έκτακτες παροχές και τις μόνιμες φοροελαφρύνσεις 1,1 δισ. που ανακοίνωσε στα μέσα Δεκεμβρίου η κυβέρνηση. Ωστόσο τον μήνα Νοέμβριο τα έσοδα από Φόρους Κατανάλωσης και φόρους εισοδήματος έδειξαν σχετική υστέρηση και όχι υπέρβαση, δείχνοντας ότι η θετική πορεία τους δεν πρέπει να θεωρείται πάντα δεδομένη.
Είναι ενδεικτικό πάντως ότι η εισηγητική Έκθεση κατατέθηκε στη Βουλή 20 Νοεμβρίου, ενσωματώνοντας όλες τις έως τότε διαπιστωμένες υπερβάσεις και «μηδενίζοντας» τις αποκλίσεις σε σχέση με τις αρχικές προβλέψεις στις οποίες είχε βασιστεί πέρυσι το υπουργείο Οικονομικών, κατά τη σύνταξη του φετινού προϋπολογισμού. Αλλά ελάχιστες μέρες αργότερα μετά, στις 25 Νοεμβρίου, τα οριστικά στοιχεία 10μήνου έδειξαν ότι τον Οκτώβριο σημειώθηκε υπέρβαση καθαρών εσόδων της τάξης των 250 εκατομμυρίων, ενώ τα νεότερα στοιχεία Νοεμβρίου δείχνουν και νέα υπέρβαση 53 εκατ. ευρώ.
Συνολικά δηλαδή, σε μόλις 40 μέρες από την κατάθεσή του στη Βουλή, τα κρατικά έσοδα καταγράφουν υπέρβαση 303 εκατομμυρίων ευρώ, ένα μήνα πριν ολοκληρωθεί το 2024 -αλλά και τρεις μήνες πριν κλείσει το «ταμείο» της χρονιάς με τις τελευταίες δόσεις ΕΝΦΙΑ και φόρου εισοδήματος του 2024 οι οποίες καταβάλλονται ως τον Φεβρουάριο και θα προστεθούν μεν στα ταμειακά έσοδα του 2025 αλλά θα “μετρήσουν” δημοσιονομικά στο 2024.
Υπερπλέονασμα 2,1 δισ.
Τα δεδομένα αυτά, σε συνδυασμό και με τη συγκράτηση των κρατικών δαπανών, οδήγησαν σε υπερπλεόνασμα της τάξεως των 2,08 δισ. στον κρατικό προϋπολογισμό. Σύμφωνα με τα στοιχεία εκτέλεσης του κρατικού προϋπολογισμού που ανακοινώθηκαν από το Γενικό Λογιστήριο του Κράτους για την περίοδο Ιανουαρίου – Νοεμβρίου 2024, παρουσιάζεται πλεόνασμα στο ισοζύγιο του κρατικού προϋπολογισμού ύψους 4,375 δισ. ευρώ έναντι του στόχου για πλεόνασμα 2,293 δισ. ευρώ που έχει περιληφθεί για το αντίστοιχο διάστημα του 2024 στην εισηγητική έκθεση του Προϋπολογισμού 2025 και ελλείμματος 1,032 δισ. ευρώ το αντίστοιχο διάστημα του 2023.
Αντίστοιχα υψηλή είναι και η υπέρβαση στο πρωτογενές πλεόνασμα κατά 2,1 δισ. ευρώ: ανήλθε σε 12,011 δισ. ευρώ, αντί 9,912 δισ. ευρώ που ήταν η (προ μηνός) εκτίμηση στην Εισηγητική Έκθεση του νέου Προϋπολογισμού. Είναι μάλιστα διπλάσια από την υπέρβαση κατά την αντίστοιχη περσινή περίοδο, όπου που είχε καταγραφεί πρωτογενές πλέονασμα 5,826 δισ. ευρώ ως τον Νοέμβριο 2023.
Τα ποσά αυτά πάντως εξαιρούνται ή δεν επηρεάζουν το αποτέλεσμα σε δημοσιονομικούς όρους.
Ποια έσοδα «φούσκωσαν» το πλεόνασμα
Την περίοδο Ιανουαρίου – Νοεμβρίου 2024:
· τα συνολικά έσοδα του κρατικού προϋπολογισμού ανήλθαν σε 73,297 δισ. ευρώ, αυξημένα κατά 179 εκατ. ευρώ ή 0,2% έναντι του στόχου.
Συγκεκριμένα, η υπέρβαση εσόδων προέκυψε τους μήνες Οκτώβριο και Νοέμβριο, ως εξής:
I. Τα έσοδα της κατηγορίας «Φόροι» ανήλθαν σε 60,569 δισ. ευρώ, με υπέρβαση 4 εκατ. ευρώ έναντι του στόχου που έχει περιληφθεί στην εισηγητική έκθεση του Προϋπολογισμού 2025.
Ειδικότερα:
• Τα έσοδα από ΦΠΑ ανήλθαν σε 23,637 δισ. ευρώ, σημειώνοντας υπέρβαση κατά 46 εκατ. ευρώ έναντι του στόχου.
• Τα έσοδα από Ειδικούς Φόρους Κατανάλωσης (ΕΦΚ) ανήλθαν σε 6,617 δισ. ευρώ και είναι αυξημένα έναντι του στόχου κατά 8 εκατ. ευρώ.
• Τα έσοδα ΕΝΦΙΑ και φόρων ακίνητης περιουσίας ανήλθαν σε 2,334 δισ. ευρώ και είναι αυξημένα έναντι του στόχου κατά 9 εκατ. ευρώ.
• Τα έσοδα των φόρων εισοδήματος ανήλθαν σε 21,687 δισ. ευρώ και είναι αυξημένα κατά 2 εκατ. ευρώ έναντι του στόχου.
II. Τα έσοδα της κατηγορίας «Κοινωνικές Εισφορές» ανήλθαν σε 56 εκατ. ευρώ, χωρίς καμία απόκλιση από τον στόχο που έχει περιληφθεί στην εισηγητική έκθεση του Προϋπολογισμού 2025.
III. Τα έσοδα της κατηγορίας «Μεταβιβάσεις» ανήλθαν σε 4,964 δισ. ευρώ, αυξημένα κατά 18 εκατ. ευρώ έναντι του στόχου που έχει περιληφθεί στην εισηγητική έκθεση του Προϋπολογισμού 2025. Από το ως άνω εισπραττόμενο ποσό των 4,964 δισ. ευρώ, ποσό 3,218 δισ. ευρώ αφορά έσοδα ΠΔΕ, τα οποία είναι μειωμένα κατά 102 εκατ. ευρώ έναντι του στόχου.
IV. Τα έσοδα της κατηγορίας «Πωλήσεις αγαθών και υπηρεσιών» ανήλθαν σε 4,168 εκατ. ευρώ, αυξημένα κατά 32 εκατ. ευρώ έναντι του στόχου που έχει περιληφθεί στην εισηγητική έκθεση του Προϋπολογισμού 2025.
V. Τα έσοδα της κατηγορίας «Λοιπά τρέχοντα έσοδα» ανήλθαν σε 3,508 εκατ. ευρώ αυξημένα κατά 125 εκατ. ευρώ έναντι του στόχου που έχει περιληφθεί στην εισηγητική έκθεση του Προϋπολογισμού 2025. Από το ως άνω εισπραττόμενο ποσό των 3,508 εκατ. ευρώ, ποσό 411 εκατ. ευρώ αφορά έσοδα ΠΔΕ, ακριβώς όσο ήταν ο στόχος.
VI. Τα έσοδα της κατηγορίας «Πωλήσεις παγίων περιουσιακών στοιχείων» ανήλθαν σε 33 εκατ. ευρώ, σύμφωνα με το στόχο που έχει περιληφθεί στην εισηγητική έκθεση του Προϋπολογισμού 2025.
Οι επιστροφές εσόδων ανήλθαν σε 6,576 εκατ. ευρώ, μειωμένες κατά 124 εκατ. ευρώ από τον στόχο (6,700 εκατ. ευρώ) που έχει περιληφθεί στην εισηγητική έκθεση του Προϋπολογισμού 2025.
Τα συνολικά έσοδα του Προγράμματος Δημοσίων Επενδύσεων (ΠΔΕ) ανήλθαν σε 3,629 δισ. ευρώ, μειωμένα κατά 102 εκατ. ευρώ από τον στόχο (3,731 δισ. ευρώ), που έχει περιληφθεί στην εισηγητική έκθεση του Προϋπολογισμού 2025.
«Ασανσέρ» τα έσοδα τον Νοέμβριο
Ειδικά για τον μήνα Νοέμβριο 2024, το σύνολο των καθαρών εσόδων του κρατικού προϋπολογισμού ανήλθε στα 5,390 δισ. ευρώ, αυξημένο κατά 53 εκατ. ευρώ έναντι του μηνιαίου στόχου.
Ωστόσο τα έσοδα από Φόρους Κατανάλωσης και φόρους εισοδήματος έδειξαν σχετική υστέρηση και όχι υπέρβαση, τον συγκεκριμένο μήνα. Και αν δεν είχε μπει «φρένο» στις επιστροφές φόρων (124 εκατ. ευρώ κάτω από τον προβλεπόμενο στόχο) τα καθαρά έσοδα θα είχαν υστέρηση περίπου 70 εκατ. ευρώ, αντί υπέρβασης.
Συγκεκριμένα, για τον Νοέμβριο 2024:
I. Τα έσοδα της κατηγορίας «Φόροι» ανήλθαν σε 5,433 δισ. ευρώ, μειωμένα κατά 43 εκατ. ευρώ ή 0,8% έναντι του στόχου του Προϋπολογισμού 2025.
Ειδικότερα για τους κυριότερους φόρους της κατηγορίας αυτής παρατηρούνται τα εξής:
• Τα έσοδα από ΦΠΑ ανήλθαν σε 2,152 δισ. ευρώ και είναι αυξημένα έναντι του στόχου κατά 18 εκατ. ευρώ.
• Τα έσοδα των ΕΦΚ ανήλθαν σε 570 εκατ. ευρώ και είναι μειωμένα έναντι του στόχου κατά 8 εκατ. ευρώ.
• Τα έσοδα ΕΝΦΙΑ και φόρων ακίνητης περιουσίας ανήλθαν σε 119 εκατ. ευρώ και είναι αυξημένα έναντι του στόχου κατά 3 εκατ. ευρώ.
• Τα έσοδα των φόρων εισοδήματος ανήλθαν σε 2,043 δισ. ευρώ και είναι μειωμένα έναντι του στόχου κατά 36 εκατ. ευρώ.
II. Τα έσοδα της κατηγορίας «Κοινωνικές Εισφορές» ανήλθαν σε 5 εκατ. ευρώ, σύμφωνα με τον στόχο.
III. Τα έσοδα της κατηγορίας «Μεταβιβάσεις» ανήλθαν σε 46 εκατ. ευρώ, μειωμένα κατά 192 εκατ. ευρώ έναντι του στόχου που έχει περιληφθεί στην εισηγητική έκθεση του Προϋπολογισμού 2025. Ποσό 4 εκατ. ευρώ αφορά έσοδα ΠΔΕ, τα οποία είναι μειωμένα κατά 106 εκατ. ευρώ έναντι του στόχου.
IV. Τα έσοδα της κατηγορίας «Πωλήσεις αγαθών και υπηρεσιών» ανήλθαν σε 86 εκατ. ευρώ, αυξημένα κατά 28 εκατ. ευρώ έναντι του στόχου που έχει περιληφθεί στην εισηγητική έκθεση του Προϋπολογισμού 2025.
V. Τα έσοδα της κατηγορίας «Λοιπά τρέχοντα έσοδα» ανήλθαν σε 313 εκατ. ευρώ, αυξημένα κατά 136 εκατ. ευρώ έναντι του στόχου που έχει περιληφθεί στην εισηγητική έκθεση του Προϋπολογισμού 2025. Ποσό 9 εκατ. ευρώ αφορά έσοδα ΠΔΕ, τα οποία είναι αυξημένα κατά 4 εκατ. ευρώ έναντι του στόχου.
Οι επιστροφές εσόδων ανήλθαν σε 494 εκατ. ευρώ, μειωμένες κατά 124 εκατ. ευρώ από τον στόχο (618 εκατ. ευρώ).
Τα συνολικά έσοδα του Προϋπολογισμού Δημοσίων Επενδύσεων (ΠΔΕ) ανήλθαν σε 13 εκατ. ευρώ, μειωμένα κατά 102 εκατ. ευρώ από τον στόχο (115 εκατ. ευρώ).
Φρένο στις δαπάνες
Οι δαπάνες του Κρατικού Προϋπολογισμού για την περίοδο του Ιανουαρίου – Νοεμβρίου 2024 ανήλθαν στα 62,346 δισ. ευρώ και παρουσιάζονται μειωμένες κατά 1,778 δισ. ευρώ έναντι του επικαιροποιημένου στόχου (64,124 δισ. ευρώ) που έχει περιληφθεί στην εισηγητική έκθεση του Προϋπολογισμού 2025. Είναι αυξημένες όμως σε σχέση με τις αντίστοιχες περσινές του 2023, κατά 2,151 δισ. ευρώ, κυρίως λόγω της αύξησης των πληρωμών τόκων και των δαπανών του ταμείου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας (ΤΑΑ).
Στο σκέλος του Τακτικού Προϋπολογισμού οι πληρωμές παρουσιάζονται μειωμένες έναντι του στόχου κατά 1,268 δισ. ευρώ. Εξαιρουμένης της εμφανιζόμενης διαφοράς στις πιστώσεις υπό κατανομή ύψους 331 εκατ. ευρώ, οι οποίες δεν αντιστοιχούν σε πληρωμές αλλά σε μεταφορές πιστώσεων στις υπόλοιπες κατηγορίες από τις οποίες σε μεταγενέστερο χρόνο πραγματοποιούνται πληρωμές, η διαφορά στις πληρωμές έναντι του στόχου ανέρχεται σε 937 εκατ. ευρώ. Η διαφορά αυτή αποδίδεται στον ετεροχρονισμό εξοπλιστικών δαπανών και μεταβιβάσεων προς ΟΚΑ ύψους 432 και 788 εκατ. ευρώ αντίστοιχα, που δεν επηρεάζουν το αποτέλεσμα σε δημοσιονομικούς όρους.
