Ολοένα μεγαλύτερο μερίδιο στην εγκληματική δραστηριότητα καταλαμβάνουν οι οργανωμένες συμμορίες με μέλη Ρομά. Σύμφωνα με τα στοιχεία της ΕΛ.ΑΣ., που προκύπτουν από τη μελέτη των 167 συμμοριών κλεφτών και διαρρηκτών που εξαρθρώθηκαν το 2022, περίπου οι 8 στις 10 εγχώριες εγκληματικές οργανώσεις αποτελούνταν από Ρομά (οι 85 από τις 111).
Η βασική τους δράση αφορά μεν τα εγκλήματα κατά της ιδιοκτησίας (κλοπές, διαρρήξεις, ληστείες), όμως, όπως διαπιστώνεται, ξεπλένουν το χρήμα ανοίγοντας εταιρείες και αγοράζοντας ακίνητη περιουσία, ενώ πολύ συχνά πλέον διαπιστώνεται ότι εξαγοράζουν δημόσιους λειτουργούς.
Η διαπίστωση ότι η συμμετοχή των Ρομά στην εγκληματικότητα -και ειδικά στα αδικήματα κατά της ιδιοκτησίας- είναι δυσανάλογα μεγάλη σε σχέση με το ποσοστό τους στον συνολικό πληθυσμό οδηγεί την Αστυνομία αφενός στην ακτινογράφηση του τρόπου συγκρότησης και δράσης τους και αφετέρου σε αλλαγή του επιχειρησιακού της σχεδιασμού για την αντιμετώπιση αυτών των ομάδων. Όπως δήλωσε πρόσφατα ο υπουργός Προστασίας του Πολίτη, Μιχάλης Χρυσοχοΐδης, «βρισκόμαστε σε ένα σημείο που επιχειρούμε να μπούμε στον σκληρό πυρήνα της εγκληματικότητας που είναι το οργανωμένο έγκλημα με ληστείες, κλοπές, απάτες. Πανηγύριζε η δυτική Αττική για τις επιχειρήσεις των τελευταίων ημερών, θα είμαστε μέσα στους οικισμούς των Ρομά».
Παράλληλα, η ανάλυση των δεδομένων οδηγεί και σε νομοθετικές πρωτοβουλίες. Ετσι, επειδή διαπιστώνεται ότι πολλοί, ενώ κυκλοφορούν ελεύθεροι με όρους για κάποια αδικήματα, διαπράττουν και νέα, πλέον γι’ αυτούς η προφυλάκιση θα είναι υποχρεωτική εφόσον διαπράξουν κακουργήματα και στην κρίση του δικαστικού συμβουλίου εφόσον διαπράξουν νέα πλημμελήματα. Παράλληλα, προωθείται ρύθμιση με την οποία η αποζημίωση των θυμάτων στη διαδικασία της ποινικής συνδιαλλαγής θα είναι ελαφρυντικό για τον κατηγορούμενο και όχι λόγος απαλλαγής από τις κατηγορίες.
Σε αυτό το πλαίσιο, τις προηγούμενες ημέρες έγιναν επιχειρήσεις σε καταυλισμούς που από τα στοιχεία του οργανωμένου εγκλήματος προκύπτει ότι αποτελούν ορμητήρια για παραβατική δραστηριότητα. Τα ευρήματα ήταν εντυπωσιακά: σφαίρες, όπλα και 747 χρυσές λίρες, η προέλευση των οποίων δεν μπορούσε να δικαιολογηθεί. Παράλληλα, στο στόχαστρο της ΕΛ.ΑΣ. μπαίνουν επιχειρήσεις διαχείρισης – ανακύκλωσης μετάλλων με στόχο να εντοπιστούν εκείνοι που προμηθεύουν και προμηθεύονται υλικό από αποξηλώσεις υποδομών, όπως γραμμές σιδηροδρόμου, και κλοπές από το δίκτυο του ηλεκτρισμού, ακόμη και από οικοδομές.
Η δράση των οργανωμένων συμμοριών Ρομά, όμως, εμφανίζεται αναβαθμισμένη, αφού τα μέλη τους καταφέρνουν να χρησιμοποιούν υπέρ τους ακόμη και τον… νόμο, ενώ αξιοποιούν κάθε παραθυράκι ώστε να μείνουν κάτω από τα ραντάρ των Αρχών και να περιορίσουν το κόστος στις περιπτώσεις όπου συλλαμβάνονται. Για παράδειγμα, επειδή γνωρίζουν ότι αν συλληφθούν με κλοπιμαία σε αυτοκίνητο ιδιοκτησίας τους τότε το όχημα θα κατασχεθεί, φροντίζουν να νοικιάζει το αυτοκίνητο πρόσωπο που δεν εμπλέκεται στην εγκληματική τους δράση άμεσα κι εκείνοι να το υπενοικιάζουν. Στη συνέχεια το αυτοκίνητο που ανήκει σε εταιρεία ενοικίασης απλά επιστρέφεται στην εταιρεία. Εναλλακτικά, χρησιμοποιούν αυτοκίνητα ιδιοκτησίας άλλων μελών των οικογενειών τους, που ακόμη κι αν κατασχεθούν θα τους αποδοθούν στο δικαστήριο.
Οι αστυνομικοί διαπιστώνουν ότι τα μέλη των συμμοριών Ρομά γνωρίζουν άριστα τις ανακριτικές διαδικασίες, ενώ φροντίζουν όσα κλοπιμαία έχουν να τα διοχετεύουν γρήγορα σε κλεπταποδόχους διώχνοντας από πάνω τους αντικείμενα που τους δένουν με συγκεκριμένες κλοπές, διαρρήξεις ή και ληστείες. Ετσι, στις έρευνες που γίνονται στους καταυλισμούς τους, εφόσον συλληφθούν, σπάνια έως ποτέ εντοπίζονται κλοπιμαία.
Τα μέλη των οργανωμένων συμμοριών των Ρομά αγαπούν τα μετρητά, λατρεύουν τις καλές κρυψώνες και αντιπαθούν τις τράπεζες, τις φορολογικές δηλώσεις και το πλαστικό χρήμα. Οι συναλλαγές τους γίνονται σε μετρητά.
Στρατολογούν στον καταυλισμό
Ενα βασικό χαρακτηριστικό των συμμοριών είναι να στρατολογούν μέλη από πολύ νεαρή ηλικία, συχνά και ανηλίκους. Υπάρχουν περιπτώσεις προσώπων που έχουν συλληφθεί και οδηγηθεί ενώπιον της Δικαιοσύνης δεκάδες φορές για διαρρήξεις και κλοπές με τον ίδιο τρόπο δράσης, όμως το κλειδί για την ελευθερία τους και -κατά κανόνα- τη συνέχιση της δράσης τους είναι ο… νόμος: οι διατάξεις του νόμου είναι ευνοϊκές για όσους είναι είτε ανήλικοι, είτε στη μετεφηβική ηλικία, ενώ επιπλέον το γεγονός ότι είναι Ελληνες πολίτες τούς καθιστά μη ύποπτους φυγής. Ολα αυτά έχουν ως αποτέλεσμα να μην προφυλακίζονται καν ή να αποφυλακίζονται εν τέλει πολύ εύκολα.
Τις περισσότερες φορές που κάποιος συλλαμβάνεται για εγκλήματα κατά της ιδιοκτησίας αφήνεται ελεύθερος από τη Δικαιοσύνη με τον περιοριστικό όρο να δίνει παρουσία στο τμήμα ασφαλείας της περιοχής του. Το μέτρο αυτό έχει «ξεχειλώσει», όμως, σε τέτοιον βαθμό ώστε να υπάρχει αυτή τη στιγμή αλλοδαπός που είναι υποχρεωμένος να δίνει το «παρών» στο Τμήμα Ασφαλείας του Αγίου Παντελεήμονα 30 φορές τον μήνα, δηλαδή πρακτικά κάθε ημέρα, για διαφορετικές όμως υποθέσεις! Στον Αγιο Παντελεήμονα αυτή την περίοδο είναι υποχρεωμένοι να δίνουν κάθε μήνα το «παρών» 2.300 υπόδικοι ή καταδικασμένοι που έχουν απολυθεί με όρους – περίπου 2.000 εξ αυτών είναι αλλοδαποί. Από το σύνολό τους, οι 450 έχουν την υποχρέωση να δίνουν παρουσία από δύο έως έξι φορές τον μήνα.
Αντίστοιχα στο Ζεφύρι είναι υποχρεωμένα να δηλώνουν παρουσία συνολικά 366 πρόσωπα κάθε μήνα και από αυτούς οι 349 είναι Ρομά. Τουλάχιστον 20 άτομα υποχρεούνται να παρουσιάζονται πάνω από τρεις φορές τον μήνα με κατηγορίες για ληστείες, κλοπές και απάτες, ενώ άλλος δίνει τρεις φορές «παρών» (με διαφορετικές δικογραφίες) για κακουργηματικές κατηγορίες, όπως βιασμός, ναρκωτικά, αλλά και παραβιάσεις της νομοθεσίας περί όπλων και απάτες.
Η επιβολή του συγκεκριμένου περιοριστικού όρου στην πράξη έχει ως συνέπεια τον εγκλωβισμό μεγάλου αριθμού αστυνομικών στα γραφεία, ενώ πολλές φορές καθίσταται πρακτικά ανέφικτο να ελεγχθεί η τήρηση του όρου. Αυτή η διαπίστωση οδηγεί στην αλλαγή της νομοθεσίας ώστε να οδηγούνται στη φυλακή όσοι ενώ είναι υπόδικοι και ελεύθεροι με όρους συλλαμβάνονται ξανά για νέα αδικήματα. Οπως έχει αποκαλύψει το «ΘΕΜΑ», υποχρεωτική θα είναι πλέον η προφυλάκιση για όσους διαπράττουν νέα αδικήματα κακουργηματικού χαρακτήρα, ενώ κυκλοφορούν ελεύθεροι με περιοριστικούς όρους για άλλα αδικήματα.
Αντίθετα, στην κρίση του ανακριτή ή του δικαστικού συμβουλίου είναι η μετατροπή της προσωρινής κράτησης σε προφυλάκιση για όσους διαπράττουν εκ νέου αδίκημα πλημμεληματικού χαρακτήρα ενόσω είναι ελεύθεροι με περιοριστικούς όρους.
Σύμφωνα με την τελευταία έκθεση για το σοβαρό και οργανωμένο έγκλημα στην Ελλάδα, το 2022 εξαρθρώθηκαν συνολικά 167 εγκληματικές ομάδες που διέπρατταν συστηματικά εγκλήματα κατά της ιδιοκτησίας. Το 67% εξ αυτών ήταν εγχώριες και ομοιογενείς. Από τις εγχώριες εγκληματικές ομάδες το 77% ήταν συμμορίες Ρομά. Μάλιστα, στη συντριπτική τους πλειονότητα τα μέλη αυτών των οργανώσεων είχαν ήδη ποινικό παρελθόν πριν από τη σύλληψή τους ως μέλη συγκροτημένων συμμοριών.
Σύμφωνα με τις διαπιστώσεις των αναλυτών, τα μέλη των συμμοριών Ρομά που διαπράττουν εγκλήματα κατά της ιδιοκτησίας, άνδρες και γυναίκες, είναι κατά κανόνα νεαρής ηλικίας, προέρχονται πολύ συχνά από την ίδια οικογένεια, ενώ επίσης συχνά διαπιστώνεται ότι ομάδες από την Αττική συνεργάζονται με άλλες, από επαρχιακές πόλεις, με μέλη τους να μετακινούνται από τη μία περιοχή στην άλλη. Σύμφωνα με τους αναλυτές των δεδομένων που προκύπτουν από τις δικογραφίες, η στρατολόγηση γίνεται στους καταυλισμούς, διαδικασία που διευκολύνεται από το γεγονός ότι οι συγκεκριμένοι χώροι δύσκολα εποπτεύονται και ελέγχονται από την Αστυνομία ή άλλες κρατικές υπηρεσίες.
Οι συμμορίες των κλεφτών χρησιμοποιούν κατά κανόνα τον ίδιο τρόπο δράσης. Στις περιπτώσεις διαρρήξεων σπιτιών αναρριχώνται από μπαλκόνια, παραβιάζουν πόρτες, παράθυρα, μπαλκονόπορτες και αφού μπουν, προσέχοντας να μην αφήνουν αποτυπώματα, κάνουν τον τόπο άνω κάτω αναζητώντας οτιδήποτε έχει αξία.
Πολλές φορές χρησιμοποιούν τη μέθοδο της απασχόλησης, κυρίως, ηλικιωμένων θυμάτων τους στα οποία εμφανίζονται ως υπάλληλοι δημόσιων υπηρεσίων, τεχνικοί, εφοριακοί ή πλανόδιοι έμποροι.
Ενα μεγάλο κεφάλαιο στη δράση των συμμοριών των Ρομά είναι οι κλοπές μετάλλων, αλλά και καταλυτών οχημάτων. Οι περισσότερες, δε, έχουν ορμητήρια περιοχές της Δυτικής Αττικής, της Θεσσαλονίκης, της Θεσσαλίας, της Πελοποννήσου και της Στερεάς Ελλάδας, όπου υπάρχουν μεγάλοι καταυλισμοί. Γνωρίζοντας καλά ότι η Αστυνομία μπορεί να βρεθεί στα ίχνη τους και να θελήσει να παρακολουθήσει τηλεφωνικές επικοινωνίες, χρησιμοποιούν τα λεγόμενα «πακιστανικά» τηλέφωνα, και μάλιστα εκ περιτροπής. Δηλαδή το ίδιο τηλέφωνο μπορεί να χρησιμοποιηθεί απ’ όλα τα μέλη μιας οργάνωσης, με αποτέλεσμα να είναι δύσκολη η ταυτοποίηση του εκάστοτε χρήστη. Και βέβαια, στα τηλέφωνα μιλούν αποκλειστικά στις διαλέκτους των Ρομά, κι έτσι κανείς δεν καταλαβαίνει τι λένε. Πολύ συχνά διαπιστώνεται, επίσης, ότι την ώρα που διαπράττουν ένα αδίκημα παρακολουθούν με ασύρματο συντονισμένο στις συχνότητες της Αστυνομίας τις κινήσεις των αστυνομικών δυνάμεων, πράγμα που τους εξασφαλίζει άλλοτε χρόνο και άλλοτε ασφαλή διαφυγή.
Εσχάτως, όμως, διαπιστώνεται ότι σχεδόν στο σύνολο των ποινικών υποθέσεων στις οποίες εμπλέκονται χρησιμοποιούν τη διαδικασία της ποινικής συνδιαλλαγής. Πολλές φορές ακόμη και πριν από την απολογία τους, έρχονται σε επικοινωνία με τα θύματά τους και σχεδόν εκβιαστικά τους προτείνουν να τους αποζημιώσουν με κάποιο χρηματικό ποσό με αντάλλαγμα την ανάκληση της μήνυσης, ώστε να πάψει η ποινική δίωξη. Τα ποσά των αποζημιώσεων είναι κατά κανόνα μικρά, αλλά τα θύματα δέχονται τον συμβιβασμό, φοβούμενα τις πιθανές συνέπειες μιας άρνησης. Ετσι, υπογράφουν μια απλή υπεύθυνη δήλωση, οι συνήγοροι των κατηγορουμένων την προσκομίζουν στους ανακριτές, οι οποίοι με τη σειρά τους τις περισσότερες φορές τις κάνουν δεκτές. Ετσι, η κράτηση των κατηγορουμένων αίρεται και αντικαθίσταται με περιοριστικούς όρους.
Ακριβώς λόγω αυτής της διαπίστωσης προωθείται νομοθετική ρύθμιση με την οποία το άρθρο για την απαλλαγή του κατηγορουμένου σε περίπτωση πλήρους ικανοποίησης του θύματος σε περιστατικά κλοπής, διάρρηξης (όταν επιστρέφει δηλαδή τα κλοπιμαία ή αποζημιώνει χρηματικά το θύμα) θα αυστηροποιηθεί και η αποζημίωση θα αναγνωρίζεται ως ελαφρυντικό και όχι ως λόγος απαλλαγής από την κατηγορία.
Η τοκογλυφία
Μια ιδιαίτερα ενδιαφέρουσα διαπίστωση των αναλυτών του οργανωμένου εγκλήματος είναι ότι τα τελευταία χρόνια το εγκληματικό πεδίο δράσης ομάδων Ρομά έχει διευρυνθεί και στον τομέα της τοκογλυφίας, που εμπεριέχει στοιχεία και κανόνες της εθιμοτυπίας των Ρομά και αφορά αποκλειστικά εκείνους.
«…Όσοι συλλαμβάνονται έχουν ποινικό παρελθόν…»
Η διαπίστωση ότι οργανωμένες συμμορίες Ρομά μετέχουν με αυξανόμενο ποσοστό στο σύνολο των εγκλημάτων κατά της ιδιοκτησίας (κλοπές, διαρρήξεις, ληστείες) που καταγράφονται κάθε χρόνο στη χώρα μας οδήγησε τους αναλυτές της Αστυνομίας να μελετήσουν επισταμένα τον τρόπο συγκρότησης, οργάνωσης και δράσης αυτών των ομάδων, με σκοπό την ακτινογράφησή τους, ώστε να προκύψουν προτάσεις για τον επιχειρησιακό ανασχεδιασμό της ΕΛ.ΑΣ. προκειμένου να τις περιορίσουν. Τα συμπεράσματα εξήχθησαν με βάση την ανάλυση των χαρακτηριστικών 167 ομάδων που εξαρθρώθηκαν το 2022 στα εγκλήματα κατά της ιδιοκτησίας (κλοπές, διαρρήξεις, ληστείες).
Από αυτές τις 167 εγκληματικές ομάδες, στις 111 μετείχαν αποκλειστικά Ελληνες, και από αυτές στις 85 μετείχαν αποκλειστικά Ρομά.
■ Από τις συμμορίες που έκαναν ληστείες, το 59% (περίπου οι 6 στις 10) αποτελούνταν από Ελληνες και από αυτές οι μισές (το 49%) ήταν οργανώσεις στις οποίες συμμετείχαν Ρομά.
■ Σύμφωνα με την Αστυνομία, η συμμετοχή των Ρομά στην εγκληματικότητα είναι δυσανάλογα μεγάλη σε σχέση με το ποσοστό τους επί του συνολικού πληθυσμού.
Η ανάλυση των αστυνομικών
Στην ανάλυσή τους οι αστυνομικοί αναφέρουν: Μία από τις κύριες εγκληματικές δραστηριότητες στη χώρα μας είναι τα εγκλήματα κατά ιδιοκτησίας. Τα τελευταία χρόνια η εμπλοκή των ομάδων Ρομά στις ληστείες και τις κλοπές έχει αυξηθεί κατακόρυφα. Προσφάτως εξιχνιασθείσες υποθέσεις, διαθέσιμο πληροφοριακό υλικό, καθώς και η συνεργασία διαφόρων Υπηρεσιών της Ελληνικής Αστυνομίας έχουν καταδείξει ότι οι ομάδες αυτές δεν είναι πλέον ευκαιριακές αλλά έχουν διευρύνει τις δραστηριότητές τους και στη νομιμοποίηση των εσόδων τους από τις εγκληματικές δραστηριότητες ανοίγοντας εταιρείες, αγοράζονται ακίνητη περιουσία, ενώ συχνά στις υποθέσεις που ερευνούν οι υπηρεσίες της Ελληνικής Αστυνομίας και αφορούν τη δραστηριότητα των ως άνω ομάδων παρατηρείται και το στοιχείο της διαφθοράς με εμπλοκή δημοσίων λειτουργών.
Σύμφωνα με την Εκθεση για το Σοβαρό και Οργανωμένο Εγκλημα στην Ελλάδα για το έτος 2022 (απόρρητη έκδοση), εξαρθρώθηκαν συνολικά 167 εγκληματικές ομάδες που δραστηριοποιούνταν στα εγκλήματα κατά ιδιοκτησίας. Στην πλειοψηφία τους ήταν εγχώριες (σε ποσοστό 67% επί του συνόλου) και ομοιογενείς (σε ποσοστό 88% επί του συνόλου). Περαιτέρω, η πλειονότητα των εγχώριων ομάδων (σε ποσοστό 77% επί συνόλου αυτών) αφορούσε ομάδες με μέλη Ρομά.
Σε ό,τι αφορά τις κλοπές και τις διαρρήξεις, οι εγχώριες ομάδες έχουν κυρίαρχο ρόλο (72% του συνόλου), ακολουθούμενες από τις αλλοδαπές (22% του συνόλου). Οι συντριπτικά περισσότερες από αυτές τις ομάδες (σε ποσοστό 91%) ήταν ομοιογενείς. Στις ελληνικές ομάδες, κυρίαρχες είναι οι ομάδες με μέλη, κατά συντριπτική πλειοψηφία, Ρομά (σε ποσοστό 86% επί των εγχώριων ομάδων).
Σε ό,τι αφορά τις ληστείες, οι ελληνικές ομάδες καταλαμβάνουν ποσοστό 59% επί του συνόλου των ομάδων. Και εδώ εξακολουθεί να είναι έντονη η συμμετοχή ατόμων Ρομά (ποσοστό 49% επί του συνόλου των μελών των εγχώριων ομάδων απαρτιζόταν από μέλη καταγωγής Ρομά).
Τέλος, σε ό,τι αφορά τις κλοπές τροχοφόρων και τη διακίνησή τους, κυρίαρχες εξακολουθούν να είναι οι ελληνικές-εγχώριες ομάδες (σε ποσοστό 71% επί του συνόλου), με τη συμμετοχή ομάδων απαρτιζόμενων κυρίως από άτομα Ρομά σε σημαντικό ποσοστό (39%) σε σχέση με λοιπά εγκλήματα κατά ιδιοκτησίας.
1/ Μέλη
Τα μέλη μιας εγκληματικής οργάνωσης είναι ένας από τους σπουδαιότερους παράγοντες που συμβάλλουν στην επιτυχία της. Η εγκληματική τους ικανότητα -ή ανικανότητα- μπορεί να οδηγήσει την οργάνωση στην επιτυχία ή στην αποτυχία. Η πίστη και η αφοσίωση στην οργάνωση είναι ένα προσόν απαραίτητο.
Στις συγκεκριμένες εγκληματικές ομάδες των Ρομά, τα μέλη τους προέρχονται σχεδόν αποκλειστικά από τη φυλή των Ρομά και είναι άνδρες και γυναίκες, κατά κύριο λόγο, νεαρής ηλικίας. Τα μέλη προέρχονται συχνά από την ίδια ευρύτερη οικογένεια (έχουν δηλαδή και δεσμούς αίματος μεταξύ τους), ενώ παρατηρείται το φαινόμενο ομάδες από την Αθήνα να συνεργάζονται με ομάδες από άλλες επαρχιακές πόλεις και το αντίστροφο, μετακινούμενες μεταξύ των πόλεων της Ελλάδας, προκειμένου να διευρύνουν την εγκληματική τους δραστηριότητα.
Η διαδικασία στρατολόγησης λαμβάνει χώρα στους καταυλισμούς στους οποίους διαμένουν και είναι εκ των πραγμάτων χώροι που δύσκολα εποπτεύουν και ελέγχουν οι υπηρεσίες του κράτους.
2/ Οργανωτική δομή
Η οργανωτική δομή των σύγχρονων διεθνικών εγκληματικών οργανώσεων έχει αλλάξει πολύ από την πυραμιδική δομή που γνωρίζαμε και στην περίπτωση των Ρομά, κατά κύριο λόγο, έχει τη μορφή χαλαρού δικτύου. Ακόμα και σε αυτές τις περιπτώσεις, όμως, υπάρχει πάντα ένα μέλος του δικτύου, συνήθως αυτός με τη μεγαλύτερη εμπειρία στη διάπραξη των εγκλημάτων, που κατευθύνει τους υπόλοιπους χωρίς όμως να θεωρείται ο αρχηγός της ομάδας, σύμφωνα με τη στενή νομική έννοια.
3/ Κίνητρα και σκοπός των οργανώσεων – Τακτικές και τρόποι δράσης
Σκοπός των οργανώσεων δεν είναι άλλος από τη μεγιστοποίηση των οικονομικών κερδών τους. Στόχος των ομάδων είναι χρηματικά ποσά, κοσμήματα, τιμαλφή και πιο σπάνια μικρές ηλεκτρονικές συσκευές.
Στην προσπάθειά μας να περιγράψουμε τις τακτικές των ομάδων που δρουν στην Αθήνα, θα αναφερθούμε στο modus operandi που ακολουθούν οι ως άνω δράστες των οργανωμένων εγκλημάτων κατά ιδιοκτησίας, όπως προκύπτει από τις έρευνες-προανακρίσεις που η Υπηρεσία μας έχει ενεργήσει.
α/ Στις περιπτώσεις των διαρρήξεων οικιών αναρριχώνται στα μπαλκόνια των οικιών και παραβιάζουν πόρτες, παράθυρα ή μπαλκονόπορτες με διάφορα εργαλεία, όπως κατσαβίδια και λοστούς, με αποτέλεσμα να προκαλούν ζημιές-ραγίσματα σε αυτές και στη συνέχεια εισέρχονται στις οικίες όπου αναστατώνουν τους χώρους και αφαιρούν διάφορα τιμαλφή, μετρητά χρήματα, κοσμήματα κ.λπ. Σε άλλες περιπτώσεις εισέρχονται στις οικίες από ανασφάλιστες πόρτες και παράθυρα. Αλλα μέλη της ομάδας παραμένουν εκτός της οικίας και πολλές φορές εντός των αυτοκινήτων που χρησιμοποιούν, ενημερώνουν τους φυσικούς αυτουργούς των διαρρήξεων για την κατάσταση που επικρατεί στην περιοχή και ειδοποιούν τα υπόλοιπα άτομα για τυχόν επιπλοκές που μπορούν να παρουσιαστούν (άφιξη ενοίκων, αστυνομικών κ.λπ.).
β/ Στις περιπτώσεις των κλοπών σε οικίες, οι δράστες χρησιμοποιούν τη μέθοδο της απασχόλησης των ηλικιωμένων θυμάτων τους, με τον έναν εκ των δραστών να παρουσιάζεται ψευδώς σε αυτούς τις περισσότερες φορές ως υπάλληλος εταιρείας, προκειμένου αρχικώς να εξασφαλίσουν την είσοδο στις οικίες τους και εν συνεχεία να αφαιρέσουν από το εσωτερικό τους χρηματικά ποσά, τιμαλφή, χρυσαφικά. Αξιοσημείωτο, δε, είναι το γεγονός ότι οι ανωτέρω κατηγορούμενοι προσεγγίζουν τους ηλικιωμένους συνήθως σε κεντρικά σημεία, πλησίον σούπερ μάρκετ και καταστημάτων και αφού τους πείθουν με τα λεγόμενά τους, τους επιβιβάζουν στα οχήματά τους και μεταβαίνουν όλοι μαζί στις οικίες των θυμάτων.
γ/ Επιπλέον, οι συγκεκριμένες ομάδες είναι ιδιαίτερα ενεργές και στις κλοπές μετάλλων και καταλυτών οχημάτων.
δ/ Εχουν ως ορμητήρια τις περιοχές της Δυτικής Αττικής, κατά κύριο λόγο, όπου και διαβιούν (Ζεφύρι, Λιόσια, Μέγαρα κ.λπ.) ή περιοχές της Θεσσαλονίκης, της Πελοποννήσου, της Στερεάς Ελλάδας και της Θεσσαλίας όπου επίσης υπάρχουν καταυλισμοί.
ε/ Χρησιμοποιούν οχήματα είτε ιδιοκτησίας άλλων μελών των οικογενειών τους, είτε ενοικιασμένα από εταιρείες, είτε ενοικιασμένα από τρίτα άτομα, με σκοπό να αποφύγουν την ταυτοποίησή τους και να μην κατασχεθεί το όχημα από τις αστυνομικές αρχές κατά τη σύλληψή τους ώστε να αποστερηθούν αυτό το περιουσιακό τους στοιχείο, ή ακόμα κι αν κατασχεθεί από τις αστυνομικές αρχές, να τους αποδοθεί από το δικαστήριο.
Εδώ αξίζει να σημειωθεί μια προσφιλής τακτική τους το τελευταίο χρονικό διάστημα η οποία είναι απόρροια των «μέτρων ασφαλείας» που λαμβάνουν οι εταιρείες ενοικίασης οχημάτων.
Εχει παρατηρηθεί ότι συγκεκριμένα άτομα που διαθέτουν πιστωτική κάρτα (απαραίτητη προϋπόθεση πλέον για να ενοικιαστεί ένα αυτοκίνητο), νοικιάζουν οχήματα επίσημα στα στοιχεία τους από διάφορες εταιρείες και στη συνέχεια υπενοικιάζουν το όχημα αυτό σε άτομα Ρομά έναντι μεγαλύτερου αντιτίμου.
στ/ Χρησιμοποιούν τηλέφωνα ενεργοποιημένα σε ανύπαρκτα άτομα, τα οποία εκ περιτροπής τα χρησιμοποιούν όλα τα μέλη των ομάδων ώστε να είναι δύσκολη η ταυτοποίηση των χρηστών τους κάθε φορά. Οι συνομιλίες γίνονται αποκλειστικά στις διαλέκτους Ρομά, γεγονός που αποτελεί ακόμα έναν περιορισμό στις έρευνες των διωκτικών αρχών.
ζ/ Εχουν άριστη γνώση των ανακριτικών διαδικασιών των αστυνομικών αρχών.
η/ Αμέσως μετά τη διάπραξη των αξιόποινων πράξεων, διοχετεύουν τα κλοπιμαία σε κλεπταποδόχους.
θ/ Μετά τις συλλήψεις τους, κατά τις έρευνες που γίνονται στους τόπους όπου διαβιούν, σπάνια βρίσκονται και κατάσχονται αντικείμενα που προέρχονται από τις κλοπές καθώς και μετρητά.
ι/ Στις έρευνες διαπιστώνεται ότι εξαιρετικά σπάνια χρησιμοποιούν το τραπεζικό σύστημα της χώρας, διατηρούν τα έσοδά τους σε κρυψώνες σε μετρητά και κάνουν όλες τις συναλλαγές τους με μετρητά και χωρίς σχετικά παραστατικά και αποδείξεις. Κατά τη φορολογική τους έρευνα, διαπιστώνεται ότι οι εμπλεκόμενοι και οι οικογένειές τους δηλώνουν έσοδα λιγότερα από τα έξοδά τους, ενώ αποφεύγουν να υποβάλουν φορολογικές δηλώσεις.
ια/ Συχνά στην κατοχή τους στις οικίες βρίσκονται όπλα τα οποία είτε έχουν προμηθευτεί από άγνωστη πηγή, είτε προέρχονται από τις διαρρήξεις που διενεργούν.
ιβ/ Συχνά κατά τη διάρκεια της δραστηριότητάς τους διαπιστώνεται ότι χρησιμοποιούν ασύρματο συντονισμένο στις συχνότητες της ΕΛ.ΑΣ.
ιγ/ Τα μέλη των ομάδων παρουσιάζουν παραβατική συμπεριφορά και εγκληματική ροπή ήδη από πολύ νεαρή ηλικία, έχουν συλληφθεί καθώς και έχουν οδηγηθεί ενώπιον των δικαστικών αρχών δεκάδες φορές για διαρρήξεις και κλοπές με τον ίδιο τρόπο δράσης, πλην όμως εκμεταλλεύονται τις ευεργετικές διατάξεις του ελληνικού συστήματος Δικαιοσύνης που αφορούν τη νεαρή ηλικία και το γεγονός ότι είναι ημεδαποί και δεν είναι ύποπτοι φυγής από τη χώρα και είτε δεν προφυλακίζονται καθόλου, είτε αποφυλακίζονται πολύ εύκολα.
Χαρακτηριστικό παράδειγμα, περίπτωση ατόμου που συνελήφθη για πολλοστή φορά από την Υπηρεσία μας για συμμετοχή σε εγκληματική οργάνωση, στον οποίο μετά την τελευταία του σύλληψη είχε επιβληθεί η υποχρέωση παροχής 1.200 ωρών κοινωφελούς εργασίας στον Δήμο Χαϊδαρίου για πέντε έτη, από το Μονομελές Πλημμελειοδικείο Αθηνών. Ομως, σύμφωνα με απομαγνητοφωνηθείσες συνομιλίες και παρακολούθηση από αστυνομικούς της Υπηρεσίας μας, προέκυψε πως ο ανωτέρω δεν είχε δουλέψει ποτέ στον Δήμο Χαϊδαρίου.
Παρά τις οχλήσεις των υπαλλήλων του δήμου, αυτός με διάφορες προφάσεις απέφευγε την παροχή κοινωφελούς εργασίας. Επιπλέον, τις ελάχιστες φορές που μετέβαινε στον Δήμο Χαϊδαρίου, με παρότρυνση των ίδιων των υπαλλήλων, υπέγραφε στο βιβλίο παρουσίας που διατηρούν στον δήμο και για τις φορές τις οποίες δεν είχε μεταβεί, δείχνοντας έτσι στην Εισαγγελία πως μετέβαινε κανονικά για παροχή εργασίας και πως ήταν συνεπής στις υποχρεώσεις του.
ιδ/ Τα τελευταία χρόνια το εγκληματικό τους πεδίο δράσης έχει διευρυνθεί και στον τομέα της τοκογλυφίας, το οποίο εμπεριέχει στοιχεία και κανόνες της εθιμοτυπίας της φυλής των Ρομά και αφορά αποκλειστικά τους Τσιγγάνους. Πιο συγκεκριμένα, τα μέλη των ομάδων στις περιπτώσεις που χρειάζονται άμεσα ρευστό, απευθύνονται ιεραρχικά στους ισχυρότερους Ρομά της περιοχής, οι οποίοι τους δανείζουν χρήματα με υψηλό τόκο τον οποίο τα μέλη ξεχρεώνουν σε συμφωνημένο χρονικό διάστημα προφανώς από χρήματα που και πάλι αποκομίζουν από τις εγκληματικές τους ενέργειες.
Στην κορυφή της πυραμίδας του τοκογλυφικού συστήματος βρίσκονται ελάχιστες πλέον μεγάλες, ισχυρές και πλούσιες οικογένειες Ρομά, οι οποίες έχουν επεκτείνει τις δραστηριότητές τους στον επιχειρηματικό τομέα σε διάφορα είδη, όπως εκμετάλλευση ακινήτων, πώληση αυτοκινήτων και σκαφών, μεταφορές προϊόντων, ιδιωτικές φυλάξεις επωνύμων και άλλα. Αυτό αποτελεί και μία εξήγηση μη εύρεσης ρευστού χρήματος στα μέλη των ομάδων, αφού με την ύπαρξη αυτού του συστήματος το χρήμα κινείται κυκλικά από και προς τις μεγάλες οικογένειες οι οποίες μάλιστα έχουν ατύπως χωρισμένη τη χώρα σε περιοχές επιρροής.
ιε/ Στο σύνολο των ποινικών υποθέσεων στις οποίες εμπλέκονται Ρομά, χρησιμοποιούν τη διαδικασία της ποινικής συνδιαλλαγής. Αναζητούν άμεσα χρηματικά ποσά σε μετρητά και πολλές φορές, και πριν από την απολογία τους στον ανακριτή, επικοινωνούν με τους παθόντες και τους αποζημιώνουν με αντάλλαγμα να ανακαλέσουν αυτοί τη μήνυσή τους και να παύσει η ποινική δίωξη.
Tα χαρακτηριστικά των συμμοριών
- ■ Τα μέλη των συμμοριών Ρομά στρατολογούνται μέσα στους καταυλισμούς.
- ■ Πολύ συχνά ανήκουν στην ίδια ευρύτερη οικογένεια, είναι νεαρής ηλικίας, άνδρες και γυναίκες.
- ■ Η νεαρή ηλικία των δραστών σε συνδυασμό με το γεγονός ότι ως Ελληνες πολίτες δεν θεωρούνται ύποπτοι φυγής από τη χώρα, λόγω του συστήματος Δικαιοσύνης, τους επιτρέπει να παραμένουν ελεύθεροι, έστω με όρους.
- ■ Δρουν με συγκεκριμένο τρόπο στις διαρρήξεις σπιτιών, βάζουν συχνά στο στόχαστρο ηλικιωμένους, τους οποίους κλέβουν με τη μέθοδο της απασχόλησης.
- ■ Εχουν ορμητήριο τους καταυλισμούς ανά την Ελλάδα και παρατηρείται και συνεργασία ανάμεσα σε ομάδες της Αττικής με αντίστοιχες άλλων περιοχών.
- ■ Ξέρουν καλά να ξεγλιστρούν από τον νόμο: έχουν «πακιστανικά» τηλέφωνα τα οποία χρησιμοποιούν όλα τα μέλη της ομάδας εκ περιτροπής και μιλούν αποκλειστικά στις διαλέκτους τους στις τηλεφωνικές επικοινωνίες.
- ■ Ξεφορτώνονται γρήγορα τα κλοπιμαία και κατά κανόνα δεν χρησιμοποιούν αυτοκίνητα ιδιοκτησίας τους, αλλά ενοικιασμένα, ώστε αν συλληφθούν να μην κατασχεθεί το όχημά τους.
- ■ Αγαπούν τα μετρητά, σπάνια έως ποτέ χρησιμοποιούν τις τράπεζες.
- ■ Ξεπλένουν χρήμα από τις εγκληματικές τους δραστηριότητες αγοράζοντας ακίνητα.
- ■ Εντός των καταυλισμών αναπτύσσεται δίκτυο τοκογλυφίας που όμως δεν βγαίνει από τα όρια ενός καταυλισμού ή μιας περιοχής επιρροής των ισχυρών οικογενειών που κινούν το μετρητό.
- ■ Στο σύνολο των ποινικών υποθέσεων με εμπλοκή Ρομά χρησιμοποιούν τη διαδικασία της ποινικής συνδιαλλαγής. Ζητούν από τα θύματά τους να δεχτούν αποζημίωση με αντάλλαγμα την απόσυρση της μήνυσης.
