Οι καρωτίδες αρτηρίες είναι τα κύρια αιμοφόρα αγγεία που τροφοδοτούν με αίμα τον εγκέφαλο. Βρίσκονται στην πλάγια τραχηλική χώρα, αριστερά και δεξιά, ως κλάδοι της αορτής που πορεύονται στον τράχηλο, με κατεύθυνση προς το κρανίο και αιματώνουν το πρόσωπο και τον εγκέφαλο. Έχουμε την έσω καρωτίδα που δίνει αίμα στον εγκέφαλο και την έξω καρωτίδα που δίνει αίμα στα ανατομικά στοιχεία του προσώπου.
Τι είναι η στένωση της καρωτιδικής αρτηρίας
Η στένωση της καρωτίδας αρτηρίας είναι μια κατάσταση κατά την οποία οι καρωτίδες αρτηρίες στενεύουν ή αποφράζονται πλήρως λόγω συσσώρευσης αθηρωματικής πλάκας στα τοιχώματα των αρτηριών. Αυτό μπορεί να μειώσει τη ροή του αίματος στον εγκέφαλο και να αυξήσει τον κίνδυνο εγκεφαλικού επεισοδίου. Οι στενώσεις των καρωτίδων αποτελούν την πιο συχνή αιτία εγκεφαλικών επεισοδίων, που καταγράφονται ως τρίτη αιτία θανάτου στις ανεπτυγμένες χώρες και η κυριότερη αιτία πρόκλησης σωματικής αναπηρίας.
Τα πιο συχνά συμπτώματα της στένωσης της καρωτίδας
Η νόσος των καρωτίδων στο μεγαλύτερο ποσοστό των ασθενών είναι ασυμπτωματική. Ωστόσο, υπάρχουν περιπτώσεις με προειδοποιητικά σημάδια, όπως:
- Αδυναμία ή μούδιασμα στο πρόσωπο ή τα άκρα
- Δυσκολία στην ομιλία ή την κατανόηση της ομιλίας
- Θολή όραση ή ξαφνική απώλεια όρασης στο ένα μάτι
- Ζάλη ή απώλεια ισορροπίας
- Σοβαρός πονοκέφαλος
Τι την προκαλεί
Η πιο κοινή αιτία της στένωσης της καρωτίδας αρτηρίας είναι η αθηροσκλήρωση, μια κατάσταση όπου αθηρωματική πλάκα συσσωρεύεται στις αρτηρίες με την πάροδο του χρόνου. Άλλοι παράγοντες κινδύνου που μπορεί να συμβάλλουν στη στένωση της αρτηρίας περιλαμβάνουν:
- Υψηλή αρτηριακή πίεση
- Υψηλή χοληστερόλη
- Κάπνισμα
- Διαβήτη
- Οικογενειακό ιστορικό εγκεφαλικού επεισοδίου ή καρδιακής νόσου
Άτομα άνω των 65 ετών που εμφανίζουν πάνω από τρεις προδιαθεσικούς παράγοντες για αθηροσκλήρωση ή παρουσιάζουν σοβαρή στεφανιαία νόσο, είναι αναγκαίο να πραγματοποιούν προληπτικό έλεγχο για στένωση καρωτίδων.
Πώς γίνεται η διάγνωση
Η στένωση της καρωτίδας μπορεί να διαγνωστεί μέσω μιας ποικιλίας εξετάσεων, όπως:
- Υπερηχογράφημα Doppler: Αυτή η εξέταση χρησιμοποιεί ηχητικά κύματα για να δημιουργήσει εικόνες των αρτηριών και να καθορίσει το βαθμό στένωσης ή απόφραξης.
- Μαγνητική αγγειογραφία (MRA): Πραγματοποιείται με τη χρήση μαγνητικών πεδίων και ραδιοκυμάτων για να δημιουργήσει λεπτομερείς εικόνες των αρτηριών.
- Αξονική αγγειογραφία (CTA): Σ’ αυτή την εξέταση χρησιμοποιούνται ακτίνες Χ και τεχνολογία υπολογιστών για να δημιουργηθούν λεπτομερείς εικόνες των καρωτίδων αρτηριών.
- Ενδαρτηριακή ψηφιακή αγγειογραφία (IA DSA): Αποτελεί επεμβατική μέθοδο και δίνει την πιο λεπτομερή εικόνα της κατάστασης των καρωτίδων. Θεωρείται η εξέταση αναφοράς.
Ποιες είναι οι θεραπείες
Ο στόχος της θεραπείας για τη στένωση της καρωτιδικής αρτηρίας είναι να αποφευχθεί η εμφάνιση εγκεφαλικού επεισοδίου. Η βασική ένδειξη για αντιμετώπιση είναι συμπτωματικές στενώσεις άνω του 50% και ασυμπτωματικές άνω του 70%.
Οι πιο συχνές θεραπείες περιλαμβάνουν:
1. Φάρμακα: Τα φάρμακα μπορούν να χρησιμοποιηθούν για τη μείωση της αρτηριακής πίεσης και των επιπέδων χοληστερόλης, τη μείωση του κινδύνου θρόμβων αίματος και τη βελτίωση της ροής του αίματος στον εγκέφαλο.
2. Αλλαγές στον τρόπο ζωής: Οι αλλαγές στον τρόπο ζωής, όπως η διακοπή του καπνίσματος, η υγιεινή διατροφή και η τακτική άσκηση, μπορούν να βοηθήσουν στη μείωση του κινδύνου εγκεφαλικού επεισοδίου και στη βελτίωση της συνολικής υγείας.
3. Καρωτιδική ενδαρτηρεκτομή: Αυτή είναι μια χειρουργική διαδικασία που περιλαμβάνει την αφαίρεση της πλάκας από την καρωτιδική αρτηρία για τη βελτίωση της ροής του αίματος στον εγκέφαλο.
4. Αγγειοπλαστική με τη χρήση stent: Μια ελάχιστα επεμβατική διαδικασία που περιλαμβάνει την τοποθέτηση ενός stent στη στενωμένη αρτηρία για τη βελτίωση της ροής του αίματος. Πραγματοποιείται σε ασθενείς με σοβαρά καρδιοαναπνευστικά προβλήματα, με συνυπάρχουσες βλάβες σε αλλά υπεραορτικά αγγεία, εκείνους με ακινητοποιημένο αυχένα, σε υπέρβαρους ασθενείς με σοβαρού βαθμού καρωτιδική στένωση, αλλά και σε περιπτώσεις επαναστένωσης μετά από ενδαρτηρεκτομή, σε ετερόπλευρη απόφραξη έσω καρωτίδας, αλλά και στένωσης μετά από ακτινοβολία. Η επέμβαση διαρκεί μία ώρα και ο σκοπός της είναι να αφαιρεθεί η αρτηριοσκληρωτική πλάκα που προκαλεί τη στένωση. Ο κίνδυνος συνολικών επιπλοκών είναι εξαιρετικά χαμηλός, αφού ορίζεται μόλις στο 1% και η νοσηλεία διαρκεί δύο ημέρες.
Η στένωση της καρωτίδας είναι μια σοβαρή κατάσταση που μπορεί να αυξήσει τον κίνδυνο εγκεφαλικού επεισοδίου και άλλων επιπλοκών στην υγεία. Εάν αντιμετωπίζετε οποιαδήποτε συμπτώματα στένωσης καρωτίδας αρτηρίας ή έχετε παράγοντες κινδύνου για την πάθηση, είναι σημαντικό να αναζητήσετε ιατρική βοήθεια αμέσως.
