Με χρήση πλασματικών ετών συνταξιοδοτούνται (κυρίως πρόωρα) οι 6 στους 10 ασφαλισμένους. Την ίδια ώρα καταγράφεται φυγή – ρεκόρ στη σύνταξη. Εκτιμάται ότι το 2024 θα σημειωθεί ρεκόρ με πάνω από 230.000 συνταξιοδοτήσεις.
Οι εξαγορές πλασματικού χρόνου ασφάλισης από τους ασφαλισμένους «κρύβουν» μικρότερα όρια ηλικίας ως και 9 έτη, μαζί και μεγαλύτερη σύνταξη με κέρδος που αγγίζει τα 250 ευρώ τον μήνα.
Οι παλαιοί πριν από το 1993 ασφαλισμένοι βγαίνουν διπλά ωφελημένοι καθώς με την προσθήκη πλασματικού χρόνου μπορούν να διαμορφώσουν και ευνοϊκότερες προϋποθέσεις συνταξιοδότησης για να βγουν πριν από τα 67 ή πριν από τα 62.
Οι νέοι μετά το 1993 ασφαλισμένοι βοηθούνται από τα πλασματικά να συμπληρώσουν τα 40 έτη και έτσι να κατεβάσουν το όριο ηλικίας συνταξιοδότησης από τα 67 στα 62, κερδίζοντας επίσης μεγαλύτερη σύνταξη.
Επισημαίνεται ότι η ηγεσία του υπουργείου Εργασίας και Κοινωνικής Ασφάλισης διέψευσε το ενδεχόμενο αλλαγής των ετών εξαγοράς από επτά που είναι σήμερα σε πέντε για τον ιδιωτικό τομέα και 12 για το Δημόσιο, αλλά και του ποσοστού αναπλήρωσης της σύνταξης με τη χρήση πλασματικών ετών.
Ετσι η δυνατότητα εξαγοράς πλασματικών ετών όπως αυτά αναλύονται στους νόμους 3996/2011 και 3865/2010 για τη θεμελίωση των συνταξιοδοτικών δικαιωμάτων και την προσαύξηση της σύνταξης παραμένει αναλλοίωτη.
Τονίζεται ότι, μετά τις νομοθετικές παρεμβάσεις που έγιναν τα έτη 2010, 2012 και 2015, πολύ λίγες είναι οι περιπτώσεις που κάποιος, άνδρας ή γυναίκα, μπορεί να συνταξιοδοτηθεί, πριν από τη συμπλήρωση του 62ου έτους της ηλικίας του.
Ειδικά για τους άνδρες, πλην κάποιων ειδικών περιπτώσεων, όπως π.χ. στρατιωτικοί και σώματα ασφαλείας, ασφαλιζόμενοι στα βαρέα και ανθυγιεινά που έχουν 10.500 ημέρες ασφάλισης, εκ των οποίων 7.500 στα βαρέα και ανθυγιεινά κ.λπ., ασφαλισμένοι ειδικών ταμείων (τ. ΔΕΗ, ΤΑΠ-ΟΤΕ, Εθνική Τράπεζα κ.λπ.) που έχουν πρωτοασφαλισθεί πριν από την 1-1-1983, ασφαλισμένοι Δημοσίου πριν από την 1-1-1983 και πατέρες ανηλίκων με 25ετία το 2011 ή 2012 (όχι το 2010) οι λοιπές κατηγορίες, δηλαδή ο μεγάλος αριθμός ασφαλισμένων, δεν μπορεί να συνταξιοδοτηθεί πριν από τη συμπλήρωση του 62ου έτους της ηλικίας, είτε με πλήρη (όπου απαιτούνται 40 έτη ασφάλισης μαζί με τα πλασματικά) είτε με μειωμένη σύνταξη, εφόσον βέβαια πληρούν και τις ειδικές προϋποθέσεις που απαιτούνται για τη μειωμένη σύνταξη.
Τα ηλικιακά όρια. Αναφορικά με τα ηλικιακά όρια συνταξιοδότησης των γυναικών μπορούμε να πούμε ότι ισχύουν σε γενικές γραμμές τα ίδια. Εξαίρεση αποτελεί η κατηγορία των «μητέρων ανηλίκων» που έχει, υπό προϋποθέσεις, δυνατότητα συνταξιοδότησης (με μειωμένη σύνταξη), πριν από τα 62, εφόσον η μητέρα είναι γεννημένη πριν από το 1969. Αυτές που είναι γεννημένες μετά το 1969, είτε πρωτοασφαλίσθηκαν πριν από το 1993 είτε μετά, δεν μπορούν να συνταξιοδοτηθούν ούτε με μειωμένη σύνταξη πριν από τα 62 τους. Εξαίρεση επίσης υπάρχει για γυναίκα ασφαλισμένη στα βαρέα πριν από την 1-1-1993 και για μητέρες ανίκανων για κάθε βιοποριστική εργασία, παιδιών.
Ειδικότερα, σύμφωνα με τα ισχύοντα, οι προϋποθέσεις συνταξιοδότησης είναι οι παρακάτω:
Πλήρεις συντάξεις δικαιούνται άνδρες και γυναίκες με τις εξής προϋποθέσεις:
n Δημόσιο με 35ετία (κατοχύρωση το 2010). Πρέπει να έχουν συμπληρώσει μέχρι την 31η Δεκεμβρίου 2021 τόσο τα 35 έτη ασφάλισης – ακόμη και με εξαγορά πλασματικών ετών – αλλά και τα 58 έτη.
n Δημόσιο με 36ετία (κατοχύρωση το 2011). Πρέπει να έχουν συμπληρώσει μέχρι την 31η Δεκεμβρίου 2021 τα 36 έτη ασφάλισης – ακόμη και με εξαγορά πλασματικών ετών – αλλά και τα 58 έτη.
n Δημόσιο με 37ετία. Οι ασφαλισμένοι του Δημοσίου εφόσον είχε συμπληρωθεί 25ετία έως τις 31/12/2010 είχαν τη δυνατότητα συνταξιοδότησης με 37ετία χωρίς όριο ηλικίας, πλην όμως θα πρέπει η 37ετία να έχει συμπληρωθεί ακόμη και με εξαγορά πλασματικών ετών (μόνο στρατού ή τέκνων) έως τις 31/12/2021.
n Δημόσιο βαρέα – ΟΤΑ. Συνταξιοδοτούνται φέτος εάν έχουν συμπληρώσει συνολικά τουλάχιστον 12 έτη ασφάλισης:
n στα βαρέα των ΟΤΑ μέχρι τις 31/12/2012, τότε όριο ηλικίας συνταξιοδότησης παραμένει το 58ο έτος της ηλικίας.
n στα βαρέα των ΟΤΑ μετά την 1η/1/2013, τότε όριο ηλικίας συνταξιοδότησης είναι το 60ό έτος της ηλικίας.
Μειωμένη σύνταξη δικαιούνται οι παρακάτω κατηγορίες:
n Οσοι έχουν κλείσει το 62ο έτος και έχουν 4.500 ένσημα (3.600 πραγματικά και τουλάχιστον 900 πλασματικά). Ταυτόχρονα την τελευταία 5ετία (57ο – 61ο) έχουν τουλάχιστον 100 ένσημα κάθε χρόνο (750 ένσημα για ασφαλισμένους μετά τις 31/12/1992, καθώς και οι ασφαλισμένοι των ΔΕΚΟ, τραπεζών κ.ά.). Η μείωση είναι 115 ευρώ τον μήνα στις συντάξιμες αποδοχές.
Οσοι έχουν βαρέα και ανθυγιεινά (ΒΑΕ) και βγαίνουν στο 60ό (αντί το 62ο) έτος. Ως προϋπόθεση τίθεται η συμπλήρωση 7.500 ΒΑΕ ενσήμων, εκ των οποίων τα 1.000 τα τελευταία 17 χρόνια. Εδώ η μείωση είναι 46 ευρώ τον μήνα.
Οι μητέρες που είχαν ανήλικο τέκνο την περίοδο 2010 – 2012 και τουλάχιστον 5.500 ένσημα. Με ανήλικο και 5.500 το 2010 λάμβαναν μειωμένη στο 50ό έτος και πλέον το έτος που προκύπτει (ορίστηκε) κατά τη συμπλήρωση του 50ού έτους με βάση τις αυξήσεις των ηλικιακών ορίων που αποφασίστηκαν το 2015 (τρίτο Μνημόνιο).
Μειωμένη σύνταξη λαμβάνουν και οι ανάπηροι, όπου το πέναλτι είναι το πιο αυστηρό και φτάνει ακόμη και τα 182 ευρώ. Οσοι έχουν ποσοστό αναπηρίας κάτω από 67% λαμβάνουν το 50% της εθνικής σύνταξης (345 ευρώ για 15ετία και 384 ευρώ για 20ετή ασφάλιση).
Οι ανάπηροι με ποσοστό αναπηρίας από 67% έως και 79,99% λαμβάνουν το 75% της εθνικής σύνταξης. Ολόκληρη την εθνική σύνταξη λαμβάνουν όσοι έχουν αναπηρία άνω του 80%.
Διευκρινίζεται ότι το πέναλτι πρόωρης συνταξιοδότησης με μειωμένες αποδοχές κυμαίνεται στο 6% για κάθε χρόνο πρόωρης εξόδου. Αρα η μείωση φτάνει έως 30% εάν κάποιος συνταξιοδοτηθεί το 62ο έτος της ηλικίας του (αντί του 67ου).
