Στο µικροσκόπιο θα µπουν από την επόµενη εβδοµάδα τα εκκαθαριστικά περίπου 735.000 αυτοαπασχολουµένων, οι οποίοι εµπλέκονται µε το νέο σύστηµα φορολόγησης. Το υπουργείο Εθνικής Οικονοµίας και Οικονοµικών καλείται να απαντήσει σε πολλά ερωτήµατα ταυτόχρονα.
Πρώτον, αν επιτεύχθηκαν οι δηµοσιονοµικοί στόχοι που είχαν τεθεί από τον περασµένο ∆εκέµβριο όταν περνούσε το νοµοσχέδιο από τη Βουλή.
Δεύτερον, πόσες είναι οι περιπτώσεις φορολογουµένων οι οποίοι στην πράξη πλέον έρχονται αντιµέτωποι µε µεγάλες επιβαρύνσεις. ∆εν είναι λίγες οι περιπτώσεις µικροµεσαίων οι οποίοι καλούνται να πληρώσουν φόρο εισοδήµατος ίσο ή και µεγαλύτερο από τα δηλωθέντα κέρδη τους, ακριβώς γιατί αυτά δεν λαµβάνονται πλέον υπόψη αν είναι µικρότερα των τεκµαρτών.
Και τρίτον, ποια ήταν η «φορολογική συµπεριφορά» των επαγγελµατιών που ούτως ή άλλως δήλωναν περισσότερα κέρδη από τα τεκµαρτά. Χρίζει εξέτασης το κατά πόσον οι συγκεκριµένοι επαγγελµατίες είδαν το «τεκµαρτό εισόδηµα» ως… ευκαιρία για να περιορίσουν τα δικά τους δηλωθέντα κέρδη σε επίπεδα λίγο πάνω από τη… βάση, ψαλιδίζοντας έτσι και τον τελικό φόρο.
Όπως αναφέρεται σε ρεπορτάζ της «Καθημερινής», για την κυβέρνηση το θέµα δεν είναι αµιγώς οικονοµικό αλλά και πολιτικό. Περισσότεροι από 470.000 φορολογούµενοι θα έχουν στο τέλος της επόµενης εβδοµάδας στα χέρια τους ένα πολύ πιο «βαρύ» εκκαθαριστικό σε σχέση µε το αντίστοιχο περυσινό. Η εικόνα που εµφανίζεται από τα εκκαθαριστικά που έχουν ήδη εκδοθεί είναι ότι προκύπτουν πολύ µεγάλες επιβαρύνσεις για τις πολύ µικρές επιχειρήσεις. ∆ιαχειριστές περιπτέρων, τσαγκάρηδες, ιδιοκτήτες µαγαζιών µε είδη χαρτικών που µέχρι πέρυσι πλήρωναν 1.000 και 1500 ευρώ, φέτος καλούνται να καταβάλουν ακόµη και πάνω από 3.500 ευρώ, κάτι που σηµαίνει ότι προκύπτουν επιβαρύνσεις που ξεπερνούν το 100%. Η προοπτική είναι µάλιστα να αυξηθούν περαιτέρω από το νέο έτος και ο φόρος εισοδήµατος (σ.σ. καθώς το τεκµαρτό εισόδηµα είναι συνδεδεµένο µε τον κατώτατο µισθό) αλλά και οι ασφαλιστικές εισφορές, οι οποίες επηρεάζονται από τον δείκτη τιµών καταναλωτή. Ηδη έχει προγραµµατιστεί ο µηδενισµός του τέλους επιτηδεύµατος ώστε να «απορροφηθεί» ένα µέρος της επιβάρυνσης από την περαιτέρω αύξηση του φόρου εισοδήµατος, ενώ θα αναζητηθούν «τεχνικές παρεµβάσεις» στη φόρµουλα υπολογισµού του τεκµαρτού εισοδήµατος για να περιοριστούν οι περιπτώσεις ακραίων επιβαρύνσεων, ειδικά στους µικροεπαγγελµατίες. Τα παραδείγµατα από τα εκκαθαριστικά που έχουν στα χέρια τους οι επαγγελµατίες αλλά και οι λογιστές τους δείχνουν ότι το νέο τεκµαρτό σύστηµα επιβαρύνει κυρίως τα «µικρά ψάρια», ενώ όσοι επιδίδονται σε εκτεταµένη φοροδιαφυγή εξακολουθούν να έχουν περιθώρια «ελιγµών».
Τα έσοδα
Στελέχη του υπουργείου Εθνικής Οικονοµίας και Οικονοµικών εκτιµούν ότι το νέο σύστηµα φορολόγησης των αυτοαπασχολουµένων έχει αποφέρει τα έσοδα που είχαν προϋπολογιστεί. Υπενθυµίζεται ότι ο στόχος ήταν να προκύψουν επιπλέον 600 εκατ. ευρώ και το δηλωθέν εισόδηµα των αυτοαπασχολούµενων να αυξηθεί κατά τουλάχιστον 5 δισ. ευρώ. «Παράπλευρη απώλεια» για πολλούς από τους επαγγελµατίες θα είναι και η απώλεια σειράς κοινωνικών επιδοµάτων: τέκνων, στέγασης κ.λπ., καθώς πλέον, εξαιτίας του τεκµαρτού εισοδήµατος, δεν θα πληρούνται τα εισοδηµατικά κριτήρια.
Τα στατιστικά δείχνουν ότι παρά το γεγονός ότι δεν έχουν υποβληθεί ακόµη περισσότερες από 500.000 δηλώσεις, η ΑΑ∆Ε έχει ήδη βεβαιώσει τον ίδιο φόρο µε πέρυσι (σ.σ. περίπου 3,8 δισ. ευρώ για πάνω από 2,1 εκατοµµύρια φορολογουµένους µε χρεωστικό εκκαθαριστικό). Με την υποβολή και των υπόλοιπων 500.000 δηλώσεων µέσα στην επόµενη εβδοµάδα, το σύνολο του φόρου που θα βεβαιωθεί θα ξεπεράσει κατά πολύ τα 4,2 δισ. ευρώ, ενώ ο µέσος φόρος ανά χρεωστική δήλωση θα φτάσει για πρώτη φορά κοντά στις 2.000 ευρώ. Φυσικά, αυξηµένο φόρο δεν θα κληθούν να πληρώσουν µόνον οι επιτηδευµατίες. Μισθωτοί µε δύο θέσεις απασχόλησης ή έχοντες εισοδήµατα από ενοίκια, επίσης έχει προϋπολογιστεί ότι θα καταβάλουν περισσότερα. Στους επαγγελµατίες όµως αναµένεται να εντοπιστούν οι µεγαλύτερες επιβαρύνσεις. Από το σύνολο των 735.000 που έρχονται αντιµέτωποι µε το τεκµαρτό εισόδηµα, περίπου οι 500.000 είναι αυτοί που θα έχουν επιβάρυνση (άλλοι µερικές εκατοντάδες ευρώ και άλλοι αρκετές χιλιάδες ευρώ), ενώ για περίπου 120.000 δεν θα υπάρξει διαφορά σε σχέση µε πέρυσι. Υπάρχουν και περίπου 125.000 που θα βγουν κερδισµένοι λόγω της µείωσης του τέλους επιτηδεύµατος.
