Έπειτα από αρκετές εβδομάδες έντονων πολιτικών πιέσεων, από τις περισσότερες πρωτεύουσες των κρατών – μελών της Ευρωπαϊκής Ένωσης, για την ανάγκη λήψης μέτρων για τον περιορισμό των επιπτώσεων της ενεργειακής κρίσης σε επιχειρήσεις και νοικοκυριά, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή παρουσίασε μια πρόταση η οποία θα μπορούσε, υπό προϋποθέσεις, να οδηγήσει για πρώτη φορά, στην επιβολή πλαφόν στην τιμή του φυσικού αερίου. Ωστόσο αυτές οι προϋποθέσεις είναι τόσο αυστηρές ώστε να καθίσταται στην πράξη αδύνατος ο καθορισμός ανώτατων τιμών.
Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή πρότεινε ουσιαστικά ένα ανώτατο όριο στις τιμές χονδρικής του φυσικού αερίου που διαπραγματεύεται στον ολλανδικό κόμβο TTF (Title Transfer Facility) όταν αυτές ξεπερνούν τα 275 ευρώ ανά μεγαβατώρα για δύο συνεχείς εβδομάδες ή εάν οι τιμές στον εν λόγω δείκτη ήταν υψηλότερες από 58 ευρώ ανά MWh από τη μέση τιμή υγροποιημένου φυσικού αερίου για 10 ημέρες. Μια πρόταση που έχει χαρακτηρισθεί ως «ανέκδοτο» και απορρίπτεται από κράτη – μέλη, όπως η Ιταλία, η Ελλάδα και η Ισπανία.
Η πρόταση της Επιτροπής φαίνεται να ικανοποιεί περισσότερο τα κράτη – μέλη που αντιτίθενται στην επιβολή πλαφόν. Ακόμη και στην κορύφωση της ενεργειακής κρίσης στην ΕΕ, τον περασμένο Αύγουστο, όταν οι τιμές του φυσικού αερίου στο TTF έφτασαν για λίγο στο ιστορικό υψηλό των 342 ευρώ ανά MWh, δεν παρέμειναν σε αυτό το επίπεδο για δύο συνεχείς εβδομάδες, το χρονικό πλαίσιο δηλαδή που προτείνει η Κομισιόν για την ενεργοποίηση του λεγόμενου «μηχανισμού διόρθωσης».
Σε αυτό το, χαοτικό, πλαίσιο θα λάβει χώρα το αποψινό Συμβούλιο της ΕΕ των υπουργών Ενέργειας οι οποίοι θα προσπαθήσουν να βρουν την χρυσή τομή, (κάτι που φαίνεται απίθανο προς το παρόν) καθώς παρόλο που η πλειονοψηφία των κρατών – μελών της ΕΕ ζητεί την επιβολή πλαφόν μια ισχυρή μειονοψηφία, η οποία περιλαμβάνει την Αυστρία, την Γερμανία και την Ολλανδία θεωρούν ότι απόλυτη προτεραιότητα πρέπει να είναι η εξασφάλιση επαρκών ποσοτήτων φυσικού αερίου μέσω αξιόπιστων προμηθευτών και όχι η επιβολή πλαφόν. Σύμφωνα με το σκεπτικό των εν λόγω κρατών – μελών ένα πιθανό πλαφόν θα μπορούσε να απειλήσει την ενεργειακή επάρκεια της ΕΕ.
Η σημερινή συνάντηση των 27 υπουργών Ενέργειας αναμένεται έντονη, καθώς σχεδόν ουδείς είναι ικανοποιημένος από τις προτάσεις της Ευρωπαϊκής Επιτροπής. Ωστόσο το εκτελεστικό όργανο της ΕΕ, προσπάθησε να βρει μια λύση, η οποία ακριβώς, λόγω του ανεφάρμοστου που έχει, θα αναγκάσει τα κράτη – μέλη να καταλήξουν σε συμβιβασμούς.
Μετά την εισβολή του καθεστώτος του Κρεμλίνου στην Ουκρανία, η ΕΕ προσπαθώντας να ανεξαρτητοποιηθεί από το ρωσικό φυσικό αέριο έχει εξαρτηθεί από τις εισαγωγές υγροποιημένου φυσικού αερίου (LNG). Ωστόσο τα φορτία LNG είναι εξαιρετικά ευέλικτα, καθώς οι πλοιοκτήτριες εταιρείες ή/και οι μεσάζοντες επιδιώκουν να μεγιστοποιήσουν τα κέρδη τους.
Πρόσφατες αναφορές έκαναν λόγο για περίπου 30 τάνκερς τα οποία μεταφέρουν υγροποιημένο φυσικό αέριο και τα οποία βρίσκονται στις ευρωπαϊκές ακτές χωρίς να προσεγγίζουν ακόμα τους τερματικούς σταθμούς περιμένοντας να ανεβούν περισσότερο οι τιμές. Κύριο μέλημα τόσο της Κομισιόν όσο και τους Συμβουλίου της ΕΕ (Ενέργειας) είναι να βρουν τρόπους να αποτρέψουν αυτούς τους προμηθευτές από να στραφούν στις ασιατικές αγορές όπου δεν εφαρμόζεται κανένα πλαφόν στις τιμές του φυσικού αερίου.
Εκτός από την πρόταση της Ευρωπαϊκής Επιτροπή, οι 27 υπουργοί Ενέργειας του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου (σ.σ ένα από τα δύο νομοθετικά όργανα της ΕΕ) θα συζητήσουν για τη θέσπιση προσωρινών κανόνων όσον αφορά τις από κοινού αγορές και τη συγκέντρωση της ζήτησης, μια πλατφόρμα διαφάνειας για το ΥΦΑ και την αποθήκευση αερίου, τη διαχείριση της αστάθειας των τιμών και τα διασυνοριακά μέτρα αλληλεγγύης.
Οι υπουργοί θα επιδιώξουν πολιτική συμφωνία σχετικά με κανονισμό του Συμβουλίου για τη θέσπιση προσωρινού πλαισίου για την επιτάχυνση της ανάπτυξης ανανεώσιμης ενέργειας.
Οι όποιες αποφάσεις είναι δύσκολο να ληφθούν πριν από το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο (σ.σ αρχηγοί κρατών και κυβερνήσεων) που θα λάβει χώρα στις 15 – 16 Δεκεμβρίου. Τα βασικά ζητήματα ξεπερνούν και τις προτάσεις της Κομισιόν, αλλά και τις συνεχείς διαφωνίες ανάμεσα στα κράτη – μέλη που ζητούν την επιβολή πλαφόνκαι σε αυτά που την απορρίπτουν συλλήβδην. Κεφάλαια από το ταμείο συνοχής της ΕΕ ή ακόμα και ο κοινός δανεισμός της ΕΕ εξ ονόματος των κρατών – μελών, όπως συνέβη για την αντιμετώπιση των συνεπειών της πανδημίας, βρίσκονται ακόμα στο τραπέζι.
