Επειτα από συνεχιζόμενη διολίσθηση επί εβδομάδες, το ευρώ βρίσκεται πλέον κυριολεκτικά μια ανάσα πριν από την ένα προς ένα ισοτιμία προς το δολάριο και δεν αποκλείεται να την έχει φθάσει όταν το παρόν θα έχει τυπωθεί. Η υποχώρησή του ήταν μάλλον απότομη, σχεδόν βίαιη, αν σκεφθεί κανείς ότι μόλις τον Φεβρουάριο το ενιαίο ευρωπαϊκό νόμισμα ισοδυναμούσε ακόμη με 1,15 δολ.
Μεσολάβησαν, όμως, οι αποφασιστικές αυξήσεις επιτοκίων της Federal Reserve που έδωσαν ώθηση στο δολάριο και διεύρυναν τη διαφορά στο κόστος δανεισμού ανάμεσα στις ΗΠΑ και την Ευρωζώνη, μεσολάβησε επίσης και η εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία που επιδεινώνει ραγδαία την προοπτική της ευρωπαϊκής οικονομίας, αλλά και η συνέπεια αυτής της επιδείνωσης, η εκτόξευση του κόστους της ενέργειας. Και βέβαια η αβεβαιότητα και η ανασφάλεια που καλλιεργούν όλα αυτά εξωθούν τους επενδυτές στην ασφάλεια του δολαρίου, ενισχύοντας διαρκώς το αμερικανικό νόμισμα. Οπως τόνισε στο Bloomberg ο Μπραντ Μεχτέλ, αναλυτής συναλλάγματος στην Jefferies LLC, «το δολάριο έχει τέτοια κεκτημένη ταχύτητα ώστε δύσκολα μπορεί κανείς να βρει οποιοδήποτε επιχείρημα για να μην αγοράσει το αμερικανικό νόμισμα, όταν η Fed κινείται τόσο επιθετικά και στην Ευρώπη υπάρχουν μυριάδες ζητήματα».
Εντείνεται η ανησυχία για ύφεση στην Ευρώ- πη και υποχωρεί η αντίστοιχη ανησυχία για τις ΗΠΑ.
Αναλυτές της αγοράς θεωρούν πως ο ισχυρότερος μοχλός πίεσης επί του ευρώ είναι η ανησυχία για το ενδεχόμενο να διακόψει πλήρως τη ροή του φυσικού αερίου η Ρωσία, βυθίζοντας έτσι τη Γηραιά Ηπειρο στην ύφεση. Και όχι μόνο στην ύφεση. Ο πόλεμος στην Ουκρανία και η εκτόξευση του κόστους της ενέργειας επιταχύνουν τον πληθωρισμό που πλήττει τις ευρωπαϊκές οικονομίες. Αυτός είναι και ο λόγος που εντείνεται η ανησυχία για την Ευρώπη και υποχωρεί η αντίστοιχη ανησυχία για ύφεση στις ΗΠΑ παρά την επιθετική στροφή της Fed σε περιοριστική νομισματική πολιτική. Το ευρώ κυμαινόταν αργά χθες το βράδυ στο 1,03 δολ., ενώ νωρίτερα είχε υποχωρήσει κατά 1,3% στο 1,0057 δολ., πολύ περισσότερο δηλαδή από τα χαμηλά επίπεδα της περασμένης εβδομάδας. Από την αρχή του έτους έχει χάσει περισσότερο από το 8% της αξίας του έναντι του δολαρίου, ενώ την προηγούμενη φορά που βρισκόταν σε τέτοια επίπεδα ήταν στο τέλος του 2002. Είχε προηγηθεί η υποχώρησή του στο 0,83 δολ. το καλοκαίρι του 2001, αλλά από το τέλος του 2002 και μετά κινείται κατά το μάλλον ή ήττον ανοδικά.
Θεωρητικά βέβαια η υποχώρηση ενός νομίσματος παρουσιάζει ορισμένα πλεονεκτήματα, καθώς αναβαθμίζει την ανταγωνιστικότητα των εξαγωγών όποιας χώρας ή ομάδας χωρών το χρησιμοποιεί. Στην περίπτωση της Ευρωζώνης, πάντως, χώρες-μέλη της θα έχουν τη στήριξη της ΕΚΤ, που είναι αποφασισμένη να αποτρέψει πρωτίστως μια εκτόξευση του κόστους δανεισμού των πλέον ευάλωτων οικονομιών της. Από την 1η Ιουλίου έχει εγκαινιάσει νέα πολιτική στήριξης των χωρών του Νότου επανεπενδύοντας μέρος των κερδών από τα ομόλογα συνολικού ύψους 1,7 τρισ. ευρώ του έκτακτου προγράμματος κατά της πανδημίας. Υπολογίζει πως κάθε μήνα λήγουν κατά μέσον όρο ομόλογα αξίας 17 δισ. ευρώ από το έκτακτο πρόγραμμα κατά της πανδημίας και περίπου 12 δισ. ευρώ από αυτά είναι χρέος των ισχυρών οικονομιών του ευρωπαϊκού Βορρά. Με αυτά τα κέρδη θα αγοράζει εφεξής ομόλογα Ελλάδας, Ιταλίας, Ισπανίας και Πορτογαλίας και οι επανεπενδύσεις αυτού του είδους θα διαρκέσουν μέχρι και το τέλος του 2024, αν και μπορεί να παραταθεί αυτή η ημερομηνία λήξης.
