Μετά την ανατροπή του καθεστώτος Άσαντ χιλιάδες κρατούμενοι απελευθερώθηκαν από τη διαβόητη φυλακή Σεντνάγια, 30 χιλιόμετρα βόρεια της πρωτεύουσας Δαμασκού. Από εκείνη την ημέρα το διαδίκτυο βρίθει φωτογραφιών από το αποκαλούμενο «σφαγείο». Δεν είναι όμως όλες αληθινές. Πολλές από αυτές είναι προϊόν Τεχνητής Νοημοσύνης με σκοπό την παραπληροφόρηση.
Ο Ιμπραήμ Αλ Ασίλ από το Ινστιτούτο Μέσης Ανατολής δηλώνει σε συνέντευξη στην DW: «Μιλάμε για εκατοντάδες χιλιάδες ανθρώπους που κρατούνταν και βασανίζονται εδώ και δεκαετίες. Σχεδόν κάθε οικογένεια στη Συρία έχει χάσει κάποιον ή γνωρίζει κάποιον που έχει εξαφανιστεί χωρίς ποτέ να ξανακούσει νέα του.
Ο πόνος των θυμάτων και η ανακούφιση των συγγενών τους είναι χωρίς αμφιβολία πραγματικές, ορισμένες φωτογραφίες στο διαδίκτυο είναι ωστόσο παραποιημένες.
Η Ομάδα Επαλήθευσης της DW (DW Fact Check) διερεύνησε ορισμένους από τους ισχυρισμούς που έχουν γίνει viral στον ίντερνετ, επειδή τα fake news αρνούνται την πραγματικότητα και συμβάλλουν στη παραπληροφόρηση σχετικά με τις φρικαλεότητες του καθεστώτος Άσαντ.
Προϊόν Τεχνητής Νοημοσύνης η εικόνα με τον φυλακισμένο σε τρύπα
Ισχυρισμός: «Η φωτογραφία απεικονίζει έναν τρομοκρατημένο φυλακισμένο, ο οποίος βγαίνει από μια τρύπα στην φυλακή Σεντνάγια», γράφει ανάρτηση στα αραβικά στο X.
Ομάδα Επαλήθευσης DW: ψευδής ισχυρισμός.
Η φωτογραφία δεν δείχνει κρατούμενο στη διαβόητη φυλακή. Ανήκει σε βίντεο στο X, το οποίο δημοσιεύτηκε στο TikTokστις 3 Δεκεμβρίου 2024 με σαφή ένδειξη ότι δημιουργήθηκε από τεχνητή νοημοσύνη. Οι ισχυρισμοί για υπόγεια κελιά στην Σεντνάγια συνεχίζουν να διαδίδονται παρά την απουσία αποδείξεων.
Προϊόν τεχνητής νοημοσύνης το βίντεο που δείχνει νήπιο σε υπόγεια κελιά στη Σεντνάγια
Ισχυρισμός: Το βίντεο δείχνει νήπιο σε υπόγεια κελιά στη Σεντνάγια. Έχει διάρκεια ένα λεπτό, κοινοποιήθηκε ευρέως στο TikTok και κατέγραψε πάνω από 2,7 εκατομμύρια προβολές. Ξεκινά με το κοντινό πλάνο ενός παιδιού που κοιτάζει μέσα από μικρό άνοιγμα σε χαλάσματα ή συντρίμμια με το ένα χέρι του να προεξέχει. Ακολουθεί δορυφορική λήψη της φυλακής Σεντνάγια, συνοδευόμενη από εκφώνηση που ισχυρίζεται ότι η φυλακή διαθέτει κρυφά υπόγεια κελιά όπου οι κρατούμενοι δεν έχουν πρόσβαση σε φαγητό, νερό ή καθαρό αέρα.
Ομάδα Επαλήθευσης DW: ψευδής ισχυρισμός.
Το βίντεο φαίνεται να προέρχεται από λογαριασμό στο TikTok που έχει πλέον διαγραφεί και στο οποίο όμως εμφανίζονταν τακτικά το τελευταίο διάστημα βίντεο του παιδιού. Το ίδιο υλικό κυκλοφόρησε τις τελευταίες εβδομάδες με διάφορους ψευδείς ισχυρισμούς. Μεταξύ άλλων, ότι απεικονίζει παιδί στη Γάζα παγιδευμένο κάτω από χαλάσματα μετά από ισραηλινή αεροπορική επιδρομή.
Οι ισχυρισμοί για κρυμμένα υπόγεια κελιά στη Σεντνάγια διαψεύδονται και από τα «Λευκά Κράνη». Στις 9 Δεκεμβρίου, η ομάδα σύρων διασωστών «Λευκά Κράνη», που συνδέεται με τους τζιχαντιστές αντάρτες, πραγματοποίησε ενδελεχή έρευνα στα κρατητήρια, χρησιμοποιώντας εκπαιδευμένους σκύλους.
Η διάδοση ψευδών ειδήσεων και φωτογραφικού υλικού για τα εγκλήματα του καθεστώτος Άσαντ υπονομεύει τις προσπάθειες τεκμηρίωσης και διερεύνησής τους, καθιστώντας δυσκολότερη την απόδοση ευθυνών. Από την διασπορά παραποιημένων ειδήσεων και φωτογραφιών ενδέχεται να επωφεληθούν οι υπεύθυνοι του καθεστώτος και να αρνηθούν τις πράξεις και τις ευθύνες τους. Επομένως, οι ψευδείς ειδήσεις υπονομεύουν τις προσπάθειες για την αποκατάσταση της αλήθειας, αλλά και το έργο της δικαιοσύνης.
