του Ηρακλη Ρούπα, Οικονομολόγου
Δεν πρέπει να είναι κάποιος ιδιαίτερα κοινωνικά ευαισθητοποιημένος, ούτε να εντάσσεται στην κατηγορία των «λαϊκιστών», όπως εύκολα χαρακτηρίζεται τελευταία κάποιος όταν αρθρώνει μία λελογισμένη φωνή αντίδρασης στα όρια της κοινής λογικής. Δυστυχώς όμως, σήμερα που συζητάμε ο «καύσωνας» βάζει μπροστά στην καθημερινότητά μας όλα τα προβλήματα που ενώ έπρεπε να έχουν αποτελέσει πρώτη προτεραιότητα χρόνια τώρα, ταλανίζουν όλο και περισσότερους πολίτες.
Aircondition ή ανεμιστηράκια. Ή μήπως κανένα από τα δύο γιατί απλούστατα η τσέπη δεν αντέχει το κόστος του ρεύματος. Βλέπετε, και να θέλει να δροσισθεί, να ξεσκάσει κάποιος, ακόμα και αυτή η μετακίνηση από την πόλη σε κάποια παραλία, ή από την επαρχία σε κάποιο νησί, αγγίζει την σφαίρα του ανέφικτου. Ακόμα και η καθημερινή μετακίνηση στην δουλειά με τα μέσα – εκτός από το metro- αναδεικνύεται σε μετακίνηση μέσα σε πακτωμένο φούρνο. Σαν «σαρδέλες» όπως λέει ο λαός. Ψητές όμως. Εν μέσω καύσωνα.
Το να μπορέσει να βιώσει την «εμπειρία» της δροσιάς και της «φυγής» σε κάποιο νησί -μετά την επιδημία του covid – εντάσσεται σε προωθημένο αφήγημα του Ιουλίου Βέρν. Το κόστος απίστευτο. Αλλά ποιος ενδιαφέρεται; Ελεύθερη οικονομία έχουμε. Τουρισμός, το μόνο ουσιαστικά αναπτυξιακό προϊόν που έχουμε αλλά δεν… παράγουμε. Ανεξέλεγκτοι οι ελεγκτικοί μηχανισμοί και το «μπαλάκι» από την Κυβέρνηση στην Επιτροπή Ανταγωνισμού μετ΄…επιστροφής! Και το θερμόμετρο …ανεβαίνει.
Τι μένει για μία δύσκολη καθημερινότητα; Από το σπίτι στην δουλειά (εκεί κλιματισμός υπάρχει), και από την δουλειά στο κολαστήριο της συγκοινωνίας (αλήθεια πότε πρόλαβαν και τράκαραν τα νέα λεωφορεία) και επιστροφή στο σπίτι, με ένα ανεμιστηράκι και την «αγωνία» πότε θα φυσήξει λίγο αεράκι και το ρεύμα (όχι το ηλεκτρικό) δροσίσει λίγο, καθώς ο ήλιος οδηγείται στην δύση του. Εδώ φθάσαμε. Επιζητείται η δύση για να μπορέσει να «ανατείλει» η δροσιά στα σπίτια μεγάλου μέρους των συμπολιτών μας. Όσοι έχουν σπίτια. Τελείως δικά τους. Για όσους δεν έχουν, το δίλημμα της καθημερινότητας αναδεικνύεται σε εξίσωση ισορροπίας του τρόμου μεταξύ της δόσης του δανείου ή του ενοικίου και της αγοράς των βασικών ειδών ανάγκης και τα …ανεμιστηράκια! Μόνη ελπίδα : Ένας βοριάς που μπορεί να φέρει λίγο δροσιά. Μπορεί όμως να «πάρει και να σηκώσει ότι έχει απομείνει».
Το να με κατηγορήσει κάποιος ότι λαϊκίζω είναι μάλλον αναμενόμενο. Ας μιλήσω με αριθμούς λοιπόν. Στο πρόσφατο φόρουμ των Δελφών, τα συμπεράσματα κατέδειξαν πως τα μισά νοικοκυριά της χώρας παραδέχονται ότι δυσκολεύονται ή αδυνατούν να πληρώσουν το ενοίκιο, ενώ το 80% δυσκολεύεται να τα βγάλει πέρα κάθε μήνα αφού πληρώσει τον ενοίκιο ή τις δόσεις των δανείων. Τι είδους ανάπτυξη είναι δυνατόν να σηματοδοτηθεί λοιπόν, όταν σύμφωνα με τα στοιχεία της Eurostat το 37% του εισοδήματος κάθε νοικοκυριού πηγαίνει στην στέγαση; Όταν η πολιτική ανάπτυξης της κυβέρνησης βασίζεται τόσο στην κατανάλωση, όσο και στην πεπαλαιωμένη συνταγή των έργων υποδομής και τουρισμού, πως είναι δυνατόν να συζητάμε για θωράκιση της οικονομίας στις επερχόμενης κρίσεις; Πως είναι δυνατόν να μην έχει γίνει κατανοητό από την πρώτη ημέρα εκλογής της κυβέρνησης, πως το απλό «κεραμίδι» πάνω απ το κεφάλι κάθε οικογένειας, δεν προστατεύει πλέον, αλλά κινδυνεύει να διαλυθεί συμπαρασύροντας την όποια κοινωνική ισορροπία διατηρείται ακόμα;
Είναι καιρός να αναζητηθεί «κώδικας ισορροπίας» πολιτικής και πράξεων. Μόνον η γνώση της ανικανότητας παράγει άρνηση στην αποδοχή άλλων απόψεων και ανάδειξης διαλόγου. Δυστυχώς, στην χώρα μας σήμερα αδυναμία και ατολμία διαλόγου επιδεικνύεται εδώ και πολλά χρόνια. Όσο δε οι κρίσεις πλέον θα είναι όλο και ποιο συχνές, άρνηση επιλογής αλλαγής του μείγματος των ακολουθούμενων πολιτικών στην Ευρωζώνη και κατ΄επέκταση στην χώρα μας, είναι δυνατόν να αναδείξει τις αδυναμίες του μεταλλαγμένου πλέον καπιταλιστικού συστήματος στην αντιμετώπιση αυξημένου «ορίου οργής». Τότε στην κυριολεξία κάθε βοριάς θα τα «πάρει και θα τα σηκώσει».
