Τρία σημαντικά θέματα που αφορούν την πλειονότητα των συνταξιούχων και έχουν άμεση επίπτωση στην ενίσχυση του εισοδήματός τους οριστικοποιούνται αυτόν τον μήνα και υλοποιούνται σταδιακά από το τέλος του έτους.
Πρόκειται για τις αυξήσεις στις συντάξεις του 2025, τη διόρθωση στην Εισφορά Αλληλεγγύης Συνταξιούχων (ΕΑΣ) και τα αναδρομικά που απορρέουν από την απόφαση του Ανώτατου Ειδικού Δικαστηρίου (ΑΕΔ) για τα κομμένα δώρα και τις επικουρικές συντάξεις. Ειδικότερα:
1/ Αυξήσεις στις συντάξεις: Η ανατροπή από τη διόρθωση της εκτίμησης του ΑΕΠ είναι προς όφελος των συνταξιούχων δίνοντας μια ανάσα στο τελικό ποσοστό των αυξήσεων για το 2025, οι οποίες θα καταβληθούν στο τέλος Δεκεμβρίου με τις συντάξεις του Ιανουαρίου.
Στελέχη του οικονομικού επιτελείου φωτογραφίζουν ως τελική αύξηση το ποσοστό του 2,4%, που δεν παρεκκλίνει από τις εξαγγελίες του πρωθυπουργού στη ΔΕΘ (αυξήσεις 2,2%-2,5%), δεν φτάνει όμως και στο ανώτατο επίπεδο των προσδοκιών.
Σε γενικές γραμμές, οι χαμηλές συντάξεις των 500-600 ευρώ θα αυξηθούν έως 15 ευρώ τον μήνα, οι μεσαίες συντάξεις των 1.000-1.500 ευρώ κατά μέσο όρο 30 ευρώ τον μήνα, ενώ οι υψηλές συντάξεις των 2.000-3.000 ευρώ από 50 έως 75 ευρώ μηνιαίως.
Σύμφωνα με τους ειδικούς, οι ετήσιες αυξήσεις 2,4% το 2025 θα υπολείπονται του ετήσιου πληθωρισμού, ο οποίος αναμένεται να κλείσει στο 2,8%-2,9%. Αυτό σημαίνει ότι οι συνταξιούχοι δεν θα δουν πραγματική αύξηση στην τσέπη τους καθώς ο πληθωρισμός και η ακρίβεια θα ροκανίζουν την αγοραστική τους δύναμη.
2/ Οι αλλαγές στην Εισφορά Αλληλεγγύης Συνταξιούχων: Η τροπολογία που διορθώνει τις στρεβλώσεις στην Εισφορά Αλληλεγγύης αναμένεται να ψηφιστεί εντός του μήνα ώστε να εφαρμοστεί με τις συντάξεις του Ιανουαρίου του 2025 που θα καταβληθούν τέλη Δεκεμβρίου.
Η νέα αρχιτεκτονική της ΕΑΣ προβλέπει ότι, όσο θα αυξάνεται η σύνταξη κατ’ έτος, αντίστοιχα θα αυξάνεται και το κατώφλι κάθε κλιμακίου της Εισφοράς Αλληλεγγύης, προκειμένου να μην έχει κανείς μείωση και να επωφελούνται πλήρως της αύξησης.
Υπενθυμίζουμε ότι έως σήμερα οι παρακρατήσεις της ΕΑΣ είχαν ως αποτέλεσμα σε πολλές περιπτώσεις τον μηδενισμό των αυξήσεων, ακόμα και τη μείωση των συντάξεων για τους συνταξιούχους με συντάξεις άνω των 1.400 ευρώ που βρίσκονταν στα όρια των κλιμακίων.
Με την αλλαγή οι ωφελούμενοι (υπολογίζονται σε 12.000) θα πάρουν ολόκληρη την αύξηση του 2025 (2,4%) και κανείς δεν θα αλλάξει κλιμάκιο ΕΑΣ ώστε να έχει υψηλότερη κράτηση. Η λύση αυτή κρίθηκε προτιμητέα, διότι το αποτέλεσμα είναι δημοσιονομικά ουδέτερο.
Για παράδειγμα, συνταξιούχος με σύνταξη 1.690 ευρώ έχει παρακράτηση ΕΑΣ 3%. Λαμβάνοντας αύξηση 2,4% το 2025, περιμένει η σύνταξή του να αυξηθεί στα 1.730,5 ευρώ. Ωστόσο, με την κράτηση ΕΑΣ της δεύτερης κλίμακας 6% (ισχύει για συντάξεις 1.700-2.000 ευρώ) η αύξησή του όχι μόνο μηδενίζεται λόγω ΕΑΣ, αλλά το ποσό που θα πάρει (1.626,7 ευρώ) είναι χαμηλότερο κι από το προηγούμενο. Με τη νέα ρύθμιση λοιπόν, εκτός από το ποσό των συντάξεων, θα αυξηθεί και το εισοδηματικό κατώφλι των οκτώ κλιμάκων της ΕΑΣ. Ετσι, στο συγκεκριμένο παράδειγμα από 1.700 ευρώ το όριο θα αυξηθεί στα 1.740 ευρώ και ο εν λόγω συνταξιούχος θα πάρει όλη την αύξηση ενώ δεν θα ανέβει κλιμάκιο (η κράτησή του παραμένει στο 3% καθώς η αφετηρία του επόμενου αρχίζει πλέον από τα 1.740).
3/ Αναδρομικά για 370.000 συνταξιούχους: Εντός του μήνα αναμένεται να δημοσιοποιηθεί και η απόφαση του Ανώτατου Ειδικού Δικαστηρίου για την καταβολή αναδρομικών έως 4.000 ευρώ σε 370.000 συνταξιούχους που διεκδικούν με αγωγές την επιστροφή περικοπών 11 μηνών σε επικουρικές συντάξεις μαζί με τα δώρα.
Κατά την εκτίμηση νομικών κύκλων, όπως κι αν αποτυπωθεί το σκεπτικό της απόφασης του Ανώτατου Δικαστηρίου, στην πράξη οι προσφεύγοντες θα δικαιωθούν.
1/ Σε πόσες δόσεις θα καταβάλει τα αναδρομικά στους συνταξιούχους που έχουν υποβάλει αγωγές έως τον Ιούλιο του 2020. Πάντως, σύμφωνα με τον νόμο, όσοι έχασαν την προθεσμία δεν δικαιούνται επιστροφή ποσών ακόμα κι αν το πράξουν εκ των υστέρων.
2/ Αν θα υπάρξει πολιτική απόφαση να επεκταθεί η χορήγηση των αναδρομικών σε περίπου 850.000 συνταξιούχους που δεν κατέθεσαν προσφυγές, αλλά έχουν τις ίδιες περικοπές τόσο σε επικουρικές συντάξεις όσο και στα δώρα κύριων και επικουρικών συντάξεων.
Σημειώνουμε ότι το ποσό για επιστροφές μειώσεων 11 μηνών σε επικουρικές συντάξεις μαζί με τα δώρα για τους 370.000 συνταξιούχους που έχουν καταθέσει προσφυγές ανέρχεται περίπου σε 750 εκατ. ευρώ, ενώ αν η κυβέρνηση αποφασίσει ότι θα πρέπει να πληρωθούν τα αναδρομικά σε όλους τους συνταξιούχους, τότε ο λογαριασμός ανεβαίνει στα 2 δισ. ευρώ.
