Όπως κάθε χρόνο έτσι και φέτος με τηn πρώτη χειμωνιάτικη κακοκαιρία και τα πρώτα χιόνια αρχίζουν οι ερωτήσεις για τις Αλκυονίδες και πότε θα έλθουν, ώστε με τον ήλιο και τη ζέστη τους να μας απαλλάξουν για λίγο από το κρύο και τη βαρυχειμωνιά.
Από τους προϊστορικού χρόνους, πριν από τα Ομηρικά έπη, την Ιλιάδα και την Οδύσσεια, αυτή η γωνιά του πλανήτη, η Ελλάδα, γέννησε πολλές έννοιες, σύμβολα και μύθους, στη προσπάθεια να βάλει σε τάξη τα μυστήρια της ζωής και της φύσης.
Δεν υπάρχει άνθρωπος σε τούτον εδώ τον τόπο, που να μην άκουσε έστω μια φορά, για τις “Αλκυονίδες ημέρες”. Πατέρας του όρου “ημέρες”, είναι ο Αριστοτέλης, που πρώτος τις παρατήρησε και τις αναφέρει γραπτά.
Το Όνομα
Το όνομα των Αλκυονίδων ημερών προέρχεται από το πανέμορφο χρυσογαλαζοπράσινο θαλασσοπούλι των βραχωδών ακτών μας, την αλκυόνα. Η αλκυόνα είναι ένα πουλί που συμβολίζει τη καιρική γαλήνη, που ξεκουράζει τους ναυτικούς, σταματώντας κακοκαιρίες, ανέμους και θαλασσοταραχές. Αν και αποδημητικό πουλί, δεν φεύγει, αλλά έρχεται το φθινόπωρο, ενώ μας αποχωρίζεται στις αρχές Μαρτίου. Οι αλκυόνες γεννούν τα αυγά τους στις σχισμές των βράχων της θάλασσας, γι’ αυτό και το σεισμογενές σύμπλεγμα βραχονησίδων στον ανατολικό Κορινθιακό Κόλπο, που είναι γεμάτο από φωλιές, έχει το όνομα τους. Το επιστημονικό όνομα της αλκυόνας είναι AlcedoAtthis.
Κατ’ άλλους, οι Αλκυονίδες οφείλουν το όνομα τους στο κεντρικό αστέρι Αλκυόνη, του αστερισμού των Πλειάδων (Πούλια), που μεσουρανεί ακριβώς στα μέσα Ιανουαρίου. Ο Αριστοτέλης γνωρίζει…
Ο Mύθος
Η Αλκυόνη, σύμφωνα με την ελληνική μυθολογία, πριν μεταμορφωθεί σε πουλί, ήταν μια όμορφη γυναίκα, κόρη του Αιόλου, θεού των Ανέμων. Παντρεύτηκε τον Κήυκα, γιο του βασιλιά της Τραχίνιας, στα παράλια του Μαλιακού Κόλπου. Ο γάμος τους ήταν επιτυχής και ο βίος τους ανθόσπαρτος. Τόσο ειδυλλιακά ήταν τα πράγματα που πίστεψαν ότι έγιναν και ισάξιοι των θεών, αφού αποκαλούσαν ο ένας τον άλλον «Δία» και «Ήρα».
Όπως αντιλαμβάνεστε, αυτή η “Ύβρις”, εξόργισε πολύ τον Δία, αφού αντιμετώπιζε και την κρεβατομουρμούρα της ζηλιάρας Ήρας. Η “Νέμεσις” ήταν θέμα χρόνου.
Μια μέρα λοιπόν, εκεί που ο Κήυκας… χωρίς μετεωρολογικό δελτίο, έκανε αμέριμνος ιστιοπλοΐα, με τον ούριο άνεμο του πεθερού του… ξαφνικά, ο Ζεύς κρυμμένος σε ένα καταιγιδοφόρο σύννεφο (CB) στο βουνό της Όθρυς, του ρίχνει ένα κεραυνό, τσακίζοντας το σκάφος του. Ο ίδιος, πριν προλάβει και ρίξει ψηλά τη κόκκινη πυρσό–φωτοβολίδα κινδύνου, βρίσκεται στην φουρτουνιασμένη θάλασσα και χωρίς σωσίβιο, δυστυχώς χάνεται. Μόλις η Αλκυόνη μαθαίνει από τον πατέρα της τα καθέκαστα, τρέχει αλλόφρων στο ακρογιάλι, μήπως μπορέσει και βρει ζωντανό τον αγαπημένο της σύζυγο. Αλλά, μάταια, μόνο κάτι λίγα ξύλα του σκάφους έβγαλε το ρεύμα στο ακρογιάλι της Εύβοιας. Απαρηγόρητη η Αλκυόνη, τον θρηνούσε ολόκληρα μερόνυχτα. Τέλος, ο Δίας την λυπήθηκε και μεταμόρφωσε τόσο εκείνη, όσο και τον Κήυα, στα μικρά, ζωηρόχρωμα θαλασσοπούλια.
Το μαρτύριο όμως της Αλκυόνης συνεχιζόταν, αφού αντί σαν όλα τα πουλιά, να γεννά τα αυγά της, ωραία και καλά την άνοιξη, εκείνη προφανώς από κακό οικογενειακό προγραμματισμό, γεννά τα αυγά της μέσα στον χειμώνα. Τα αγριεμένα όμως κύματα του Ποσειδώνα κτυπούσαν τις βραχώδεις ακτές, καταστρέφοντας τη φωλιά της και παρασύροντας τα αυγά της, που τα έτρωγαν οι γλάροι, τα καβουράκια και οι σπάροι. Μπροστά σε αυτή την τραγική κατάσταση, ο Αίολος παρακαλεί τον Δία να τη βοηθήσει πάλι. Ο Ζεύς αποφάσισε μερικές ημέρες, μέσα στον χειμώνα να είναι σχεδόν καλοκαιρινές, ώστε να μπορεί η Αλκυόνα, να γεννήσει εύκολα και να κλωσήσει τα αυγά της.
H Επιστήμη
Με αυστηρά μετεωρολογικά κριτήρια, σαφής ορισμός των Αλκυονίδων ημερών δεν υπάρχει. Οι Αλκυονίδες ημέρες έρχονται συνήθως μετά από μια ψυχρή εισβολή με χιόνια, κάνοντας με την ζεστή παρουσία τους αισθητή την καιρική διαφορά. Στην Συνοπτική Μετεωρολογία, οι Αλκυονίδες οφείλονται στην ανατολική επέκταση του Αζορικού Αντικυκλώνα, που μπορεί μερικές χρονιές να φτάσει ακόμα ως και στην Ρωσία. Στο βαρομετρικό υψηλό -Αντικυκλώνα, η διαφορά των βαρομετρικών πιέσεων είναι πολύ μικρή, με συνέπεια έναν ήπιο και γενικά ζεστό καιρό μέσα στον χειμώνα.
Μετεωρολογικά, Αλκυονίδες μέρες στην Ελλάδα εννοούμε όταν μεταξύ 15 Δεκεμβρίου έως 15 Φεβρουαρίου, αλλά κυρίως μέσα στον Ιανουάριο, υπάρξουν τουλάχιστον 3-4 συνεχόμενες ημέρες με καλό καιρό και με τις παρακάτω προϋποθέσεις:
- Ηλιοφάνεια πέντε με έξι ώρες τουλάχιστον τη μέρα,
- Μέγιστη ημερήσια θερμοκρασία τουλάχιστον 14-16 βαθμών Κελσίου ,
- Ελάχιστη θερμοκρασία 3-4 βαθμών Κελσίου και
- Μέση ένταση άνεμων 2-3 Μποφόρ.
Αλκυονίδες Ημέρες δεν έχουμε υποχρεωτικά κάθε χειμώνα και πολυ σπάνια αφορούν ολόκληρη τη χώρα, αλλά κυρίως μικρά τμήματα της.
Η Ουσία
Οι Αλκυονίδες ημέρες συμβολίζουν την αισιοδοξία, την ελπίδα και τις θετικές σκέψεις για την άνοιξη και για το φωτεινό ελληνικό καλοκαίρι που έρχονται. Η αισιοδοξία όμως και η ελπίδα των Αλκυονίδων είναι συμβολική και σε ότι αφορά γενικά τον τρόπο αντιμετώπισης των δυσκολιών της προσωπικής, εθνικής και παγκόσμιας ζωής. Είναι η ελπίδα που λάμπει σαν φάρος στο νου μας και επιμένει αισιόδοξα, ότι “το φως στο τούνελ”, αργά ή γρήγορα επιτέλους θα φανεί.
