Με αμείωτο ρυθμό συνεχίζεται το επενδυτικό ενδιαφέρον ξένων εταιρειών για τη χώρα μας επιβεβαιώνοντας τις έως τώρα εκτιμήσεις ότι οι Άμεσες Ξένες Επενδύσεις (ΑΞΕ) θα αποτελέσουν και φέτος έναν από τους βασικούς πυλώνες ανάπτυξης της οικονομίας. Σε αυτές προστίθετναι άλλες 2+2 νέες σημαντικές ξένες επενδύσεις που σχεδιάζονται από πολυεθνικές στην Ελλάδα. Οι δύο που αφορούν τον χώρο της τεχνολογίας, σύμφωνα με ασφαλείς πληροφορίες, έχουν ήδη εγκριθεί. Πρόκειται για τις εταιρείες SandboxAQ και Tonomus.
Η πρώτη πριν από λίγους μήνες αποσπάστηκε από την Alphabet, τη μητρική της Google, και θέλει να στήσει στην Ελλάδα ένα hub γύρω από την κβαντική υπολογιστική. Η δεύτερη ανήκει στον τεχνολογικό βραχίονα του ομίλου Neom που έχει συστήσει ο διάδοχος του θρόνου της Σαουδικής Αραβίας Μοχάμεντ μπιν Σαλμάν για τη δημιουργία της ομώνυμης φουτουριστικής πόλης. Η συγκεκριμένη εταιρεία θέλει να δημιουργήσει δομές στη χώρα μας μεταφέροντας στην εικονική πραγματικότητα του metaverse ολόκληρες περιοχές.
Οι άλλες δύο, που αφορούν παραγωγικές επενδύσεις, βρίσκονται στο στάδιο της διαπραγμάτευσης, με τη μία εξ αυτών να βρίσκεται πολύ κοντά στο κλείσιμο της συμφωνίας. Συγκεκριμένα, πρόκειται για την Erickson Inc., η οποία ενδιαφέρεται για τη δημιουργία εργοστασίου συναρμολόγησης πυροσβεστικών ελικοπτέρων, και για την VW, η οποία έχει εκδηλώσει ενδιαφέρον για τη δημιουργία ενός εκ των συνολικά έξι εργοστασίων που θα κατασκευάσει συνολικά στην Ευρώπη για την παραγωγή μπαταριών για τα ηλεκτρικά οχήματά της.
Σύμφωνα με ασφαλείς πληροφορίες, μετά και τις συναντήσεις στο Νταβός του κλιμακίου της ελληνικής κυβέρνησης υπό τον πρωθυπουργό Κυριάκο Μητσοτάκη και τη συμμετοχή του υπουργού Ανάπτυξης και Επενδύσεων Άδωνι Γεωργιάδη με τη διοίκηση της Intel υπό τον διευθύνοντα σύμβουλο Πατ Γκέλσινγκερ έχει οριστικοποιηθεί η επένδυση του παγκόσμιου leader των τσιπ στη χώρα μας, την οποία είχε αποκαλύψει το «b.s.» προ δύο εβδομάδων.
Από την ελληνική πλευρά μάλιστα παραδόθηκε φάκελος με συγκεκριμένες προτάσεις για ενισχύσεις και διευκολύνσεις της επένδυσης που ενδιαφέρεται να κάνει η Intel, στο πλαίσιο του τεράστιου επενδυτικού προγράμματός της στην Ευρώπη, αξίας άνω των 80 δισ. ευρώ σε βάθος δεκαετίας. Οι ίδιες πληροφορίες αναφέρουν ότι το κλίμα της συνάντησης ήταν εξαιρετικό και οι επίσημες ανακοινώσεις θα γίνουν σε ειδική εκδήλωση που θα προγραμματιστεί σε δεύτερη φάση.
Στο Νταβός όμως υπήρξαν καθοριστικές συναντήσεις που ουσιαστικά δρομολογούν και τις δύο προαναφερθείσες τεχνολογικές επενδύσεις. Έτσι ο Έλληνας υπουργός Ανάπτυξης και Επενδύσεων συναντήθηκε αφενός με τον διευθύνοντα σύμβουλο της SandboxAQ Τζακ Χιντάρι, παρουσία του Ελληνοαμερικανού επενδυτή και entrepreneur Δημήτρη Αργυρόπουλου, αφετέρου με τον διευθύνοντα σύμβουλο της Tonomus Τζόζεφ Μπράντλεϊ. Και τα δύο ραντεβού έγιναν στο Greek House Davos.
Κβαντική υπολογιστική και ΑΙ
Σύμφωνα με ασφαλείς πληροφορίες, η SandboxAQ θέλει να προχωρήσει σε επένδυση συνολικού ύψους 60 εκατ. ευρώ δημιουργώντας ένα hub στην Ελλάδα που θα αποτελέσει έναν από τους κρίκους ανάπτυξης της επόμενης φάσης της τεχνολογικής επανάστασης, όπως έχει χαρακτηριστεί η ανάπτυξη της Τεχνητής Νοημοσύνης (Artificial Intelligence – AI), μέσω της κβαντικής υπολογιστικής. Ηδη εξετάζονται διάφορες περιοχές της χώρας όπου μπορεί να συγκροτηθεί το hub, το οποίο θα στελεχωθεί τόσο από Ελληνες όσο και από αλλοδαπούς επιστήμονες.
Μεγάλο κίνητρο για το ενδιαφέρον που εκδήλωσε η SandboxAQ για τη χώρα μας ήταν η σημαντική αναβάθμιση του προφίλ της τα τελευταία χρόνια ως προορισμός μεγάλων τεχνολογικών επενδύσεων τόσο σε επίπεδο υποδομών, με χαρακτηριστικότερες περιπτώσεις τα μεγάλα projects που έχουν ανακοινώσει οι Google, Microsoft και AWS, όσο και στη δημιουργία περιφερειακών ή παγκόσμιων hubs σημαντικών εταιρειών για την ανάπτυξη τεχνολογίας, όπως οι Big 4, Pfizer, Cisco και Sitecore. Συνολικά η Endeavor Greece έχει μετρήσει έως τώρα 138 ξένες εταιρείες που έχουν ιδρύσει στη χώρα μας τεχνολογικά hubs, εκ των οποίων οι 73 είναι πολυεθνικές που απασχολούν περισσότερα από 8.600 άτομα.
Η SandboxAQ ήταν το σκέλος της κβαντικής υπολογιστικής της Alphabet Inc., που τον περασμένο Μάρτιο αποσπάστηκε από τον Oμιλο και έγινε ανεξάρτητη εταιρεία αντλώντας χρηματοδότηση από μια ομάδα εγνωσμένων επενδυτών στον χώρο της τεχνολογίας. Αν και το ύψος της χρηματοδότησης δεν είχε ανακοινωθεί, πληροφορίες του τεχνολογικού Τύπου ανέφεραν ότι το ποσό ήταν εννεαψήφιο!
Μεταξύ των σημερινών επενδυτών της SandboxAQ είναι ο πρώην διευθύνων σύμβουλος της Alphabet Έρικ Σμίντ, ο δισεκατομμυριούχος entrepreneur Τόμας Ταλ και το venture investment fund του ιδρυτή της Salesforce Inc. Μαρκ Μπένιοφ.
Η SandboxAQ θεωρείται startup. Ο διευθύνων σύμβουλός της ήταν ο πρώην επικεφαλής των ερευνών γύρω από την κβαντική υπολογιστική στο περίφημο X lab της Alphabet. Η Sandbox επενδύει σημαντικά στην Τεχνητή Νοημοσύνη και θέλει να ενισχύσει την ομάδα της με ειδικούς που θα εξερευνήσουν τρόπους χρήσης της κβαντικής υπολογιστικής για την ενίσχυση των νευρωνικών δικτύων. Αξίζει να αναφερθεί ότι το νευρωνικό δίκτυο είναι ένα δίκτυο από απλούς υπολογιστικούς κόμβους (νευρώνες, νευρώνια), διασυνδεδεμένους μεταξύ τους. Είναι εμπνευσμένο από το Κεντρικό Νευρικό Σύστημα του ανθρώπου, το οποίο προσπαθεί να προσομοιώσει. Κάτι που θεωρείται ότι θα πυροδοτήσει την επόμενη επανάσταση στην ανάπτυξη τεχνητής νοημοσύνης.
Metaverse
Σε ό,τι αφορά τη σαουδαραβική Tonomus, το σχέδιο που έχει επεξεργαστεί για τη χώρα μας αφορά επένδυση συνολικού ύψους περίπου 50 εκατ. ευρώ για τη δημιουργία υποδομών. Σύμφωνα με ασφαλείς πληροφορίες, η εταιρεία, που, μεταξύ άλλων, δουλεύει πάνω στο γιγαντιαίο παγκόσμιο project του metaverse, θέλει να δημιουργήσει μια ελληνική ομάδα που όχι μόνο θα κληθεί να συμβάλει στις προσπάθειες για τη φουτουριστική πόλη Neom που κατασκευάζεται στην έρημο της Σαουδικής Αραβίας, προϋπολογισμού 500 δισ. δολαρίων, αλλά και θα αναλάβει projects που αφορούν την ίδια την Ελλάδα, κυρίως στη μεταφορά και απόδοση ολόκληρων περιοχών της στην πλατφόρμα της εικονικής πλατφόρμας του metaverse.
Σημειωτέον ότι η Tonomus (προσφάτως μετονομασθείσα έτσι, από Neom Tech & Digital που ήταν πριν) αποτελεί τον τεχνολογικό βραχίονα του ομίλου Neom, με κύριο αντικείμενο την εφαρμογή τεχνολογιών αιχμής στο φιλόδοξο project της ομώνυμης πόλης που έχει ξεκινήσει να κατασκευάζεται στη Σαουδική Αραβία, αλλά και τη δημιουργία των ψηφιακών οικοσυστημάτων εντός της πόλης.
Μόνο το 2022 οι επενδύσεις που έκανε η Tonomus ξεπέρασαν τα 3 δισ. δολάρια, σύμφωνα με τον διευθύνοντα σύμβουλό της Τζόζεφ Μπράντλεϊ: περίπου 1 δισ. δαπάνησε σε εφαρμογές Τεχνητής Νοημοσύνης και σε πλατφόρμα metaverse, άλλο 1 δισ. περίπου σε δίκτυα και τώρα επενδύει επιπρόσθετα 1,2 δισ δολ. σε ventures και καινοτομία.
Το σχέδιο για επέκταση των δραστηριοτήτων της στην Ελλάδα έρχεται ως συνέχεια της διμερούς προσέγγισης των δύο χωρών που έχει επιτευχθεί τα τελευταία χρόνια, με αποκορύφωμα τις δεκάδες επιχειρηματικές συμφωνίες που συνήφθησαν πέρυσι, αλλά και τη σημαντική κοινοπραξία μεταξύ των Saudi Telecom – ΔΕΗ – Cyta – TTSA για την ανάπτυξη καλωδίου broadband από τη Σιγκαπούρη έως την Ευρώπη με πύλες τη Σαουδική Αραβία και την Ελλάδα.
Ελικόπτερα
Εξαιρετικά σημαντικό θεωρείται επίσης το επενδυτικό σχέδιο που έχει παρουσιάσει η Erickson Inc., η αμερικανική εταιρεία αεροδιαστημικής για τη δημιουργία εργοστασίου συναρμολόγησης των ελικοπτέρων της στην Ευρώπη.
Σύμφωνα με ασφαλείς πληροφορίες, η πολυεθνική, η οποία εδώ και χρόνια έχει σημαντική συνεργασία με τις ελληνικές κυβερνήσεις όσον αφορά την πώληση και ενοικίαση ελικοπτέρων και προσωπικού για πυρόσβεση, έχει συντάξει επίσημη επιστολή πρόθεσης (letter of intend) για την κατασκευή του εργοστασίου στην Ελλάδα. Οι ίδιες πληροφορίες αναφέρουν ότι οι διαπραγματεύσεις μεταξύ κυβέρνησης και πολυεθνικής βρίσκονται σε προχωρημένο στάδιο, αν και ακόμα δεν έχει κλείσει η συμφωνία.
Σημαντικό ρόλο στην εκδήλωση ενδιαφέροντος εκ μέρους της Erickson φαίνεται ότι έχει παίξει η αμερικάνικη πρεσβεία στην Ελλάδα, η οποία φέρεται να έχει ενθαρρύνει μια τέτοιου είδους επένδυση. Τα τελευταία χρόνια, ειδικά μετά τις μεγάλες πυρκαγιές που είχαμε στη χώρα, τόσο ο προηγούμενος πρεσβευτής Τζέφρι Πάιατ όσο και ο νυν Τζορτζ Τσούνης φροντίζουν να επαινέσουν και να τιμήσουν σε ειδικές εκδηλώσεις την εταιρεία και τον διευθύνοντα σύμβουλό της Νταγκ Κιτάνι. Μάλιστα η τελευταία εκδήλωση πραγματοποιήθηκε τον περασμένο Σεπτέμβριο, όπου ο κ. Κιτάνι βρέθηκε στην Αθήνα και είχε ενδελεχείς συζητήσεις με εκπροσώπους της κυβέρνησης για την επένδυση.
Μπαταρίες για ηλεκτρικά οχήματα
Η δεύτερη παραγωγική επένδυση που αυτό το διάστημα είναι υπό διαπραγμάτευση, σύμφωνα με ασφαλείς πληροφορίες, αφορά τη δημιουργία ενός μεγάλου εργοστασίου μπαταριών για ηλεκτρικά οχήματα από τον όμιλο VW. Πρόκειται για ένα project που έχει συζητηθεί με την ελληνική πλευρά, στο πλαίσιο του μεγάλου επενδυτικού προγράμματος του ομίλου για την κατασκευή συνολικά έξι εργοστασίων επί ευρωπαϊκού εδάφους, το οποίο είχε εκπονήσει ο προηγούμενος διευθύνων σύμβουλος Χέρμπερτ Ντις, υπεύθυνος για το πρόγραμμα της πράσινης Αστυπάλαιας.
Σύμφωνα με πληροφορίες, πάντως, οι συζητήσεις είναι στάσιμες το τελευταίο διάστημα καθώς ο όμιλος ζυγίζει εκ νέου το σύνολο του τεράστιου επενδυτικού σχεδίου λόγω της ενεργειακής κρίσης. Είναι ενδεικτικό ότι τον περασμένο μήνα ήταν να ανακοινώσει την τοποθεσία κατασκευής του τέταρτου εργοστασίου της σε κάποια χώρα της Ανατολικής Ευρώπης, αλλά τελικά αυτό δεν συνέβη.
Στήριγμα της οικονομίας
Σε κάθε περίπτωση, πάντως, φαίνεται ότι και το 2023 θα καταγραφεί νέο ρεκόρ ΑΞΕ. Την περασμένη εβδομάδα το Ίδρυμα Οικονομικών και Βιομηχανικών Ερευνών (ΙΟΒΕ) στην τριμηνιαία του έκθεση για τις προοπτικές της ελληνικής οικονομίας που εξέδωσε υπογράμμιζε ότι αυτή θα παραμείνει σε τροχιά ανάπτυξης φέτος (1,4%), με ισχυρή στήριξη από την αύξηση των επενδύσεων που το Ίδρυμα προσδιορίζει στο 8,5%.
Μάλιστα ο διευθυντής του ΙΟΒΕ Νίκος Βέττας εξηγούσε πως εάν συνεχιστεί με αυτό τον ρυθμό η προσέλκυση επενδύσεων στη χώρα, τότε σε βάθος τετραετίας θα έχει εκλείψει το επενδυτικό κενό που είχε δημιουργηθεί στα χρόνια της κρίσης. Ενισχυτικά προς αυτό, σύμφωνα με τον ίδιο, αναμένεται να λειτουργήσει και η ανάκτηση της επενδυτικής βαθμίδας της χώρας. Για τον κ. Βέττα, ελλοχεύει κίνδυνος αν μετά τις εθνικές εκλογές υπάρξει παρατεταμένη περίοδος πολιτικής αβεβαιότητας που θα αποτρέψει ή θα αναστείλει τις επενδυτικές αποφάσεις.
