Τα θολά συναισθήματα και η αμφιθυμία για τον σύντροφο είναι τα «μαύρα σύννεφα» στη σχέση που μάλλον δείχνουν πως έφτασε το τέλος της. Σύμφωνα με μια πρόσφατη μελέτη, αυτή η συναισθηματική αμφιταλάντευση σχετίζεται με σημαντικές συγκρούσεις εντός της σχέσης και μπορεί να προβλέψει ένα επερχόμενο διαζύγιο εντός επταετίας.
Οι ερευνητές άντλησαν πληθυσμιακό δείγμα από μια μεγάλη δεξαμενή δεδομένων, το ερευνητικό πρόγραμμα Iowa Midlife Transition Project, καταλήγοντας σε 370 ζευγάρια και τις οικογένειές τους με διάμεση ηλικία τα 43 έτη για τις γυναίκες και τα 45 για τους άνδρες, με μέση διάρκεια γάμου τα 23 χρόνια.
Οι παράγοντες που διερευνήθηκαν αφορούσαν:
- την ενδοοικογενειακή αμφιθυμία (πόσο συχνά αισθάνονταν ότι ο/η σύζυγός νοιάζεται πραγματικά).
- τις συζυγικές συγκρούσεις (αξιολόγηση με βάση τις αναφορές των ενήλικων παιδιών των ζευγαριών για τη συχνότητα των διαφωνιών)
- την ικανοποίηση από τον γάμο
- την οικογενειακή αστάθεια (αν έχει συζητηθεί η σκέψη για διαζύγιο ή χωρισμό με έναν στενό φίλο).
- τα διαζύγια.
Η ανάλυση έδειξε ότι:
- τα αμοιβαία ανάμεικτα συναισθήματα προέβλεψαν το διαζύγιο επτά χρόνια αργότερα μέσω της συσχέτισής της με τις συζυγικές συγκρούσεις
- η αμφιθυμία και οι διαφωνίες ήταν εντονότερες σε όλους οδηγήθηκαν σε χωρισμό
- ακόμα και όσοι επέλεξαν να παραμείνουν μαζί, δεν απέφυγαν τις συνέπειες της μπερδεμένης συναισθηματικής κατάστασης όπως συγκρούσεις και χαμηλή ικανοποίηση από τον γάμο
- η αμφιθυμία προς τον/τη σύζυγο -και όχι από πλευράς τους- σχετίστηκε με μειωμένη ευτυχία, χαμηλότερη ικανοποίηση από το γάμο και μεγαλύτερη επιθυμία να τερματιστεί η σχέση σε άνδρες και γυναίκες.
Σύμφωνα με τον ψυχολόγο Arash Emamzadeh, απόφοιτο του Πανεπιστημίου της Βρετανικής Κολομβίας στον Καναδά, που σχολιάσει σε άρθρο του τη μελέτη, τα ευρήματα συμπνέουν με τη θεωρία της κοινωνικο-συναισθηματικής επιλεκτικότητας, σύμφωνα με την οποία καθώς μεγαλώνουμε, οι στόχοι μας αλλάζουν και γινόμαστε πιο επιλεκτικοί.
Συγκεκριμένα, όσο μεγαλώνουν οι άνθρωποι:
- θέτουν λιγότερους στόχους για το μέλλον (π.χ. να κάνουν νέους φίλους)
- ενδιαφέρονται περισσότερο για το παρόν (π.χ. ουσιαστικές αλληλεπιδράσεις με τον σύντροφό τους).
Αυτή η αυξημένη επιλεκτικότητα οδηγεί εν τέλει σε μια ανάγκη για αποδέσμευση από συναισθηματικές σχέσεις που είναι ασταθείς και σχετίζονται με συγκρούσεις και άγχος.
Ο ρόλος των ειδικών
Για την κατακλείδα του άρθρου του, ο Arash Emamzadeh επιλέγει να αναδείξει τον σημαντικό ρόλο που μπορούν να διαδραματίσουν οι επαγγελματίες ψυχικής υγείας, συζητώντας αυτά τα γκρίζα αισθήματα των συζύγων σε επίπεδο σχέσης αλλά και ατομικό επίπεδο, για να μπορέσουν έτσι να προχωρήσουν σε κατάλληλες παρεμβάσεις με στόχο:
- την αναγνώριση από τους ίδιους τους συζύγους των δικών τους αβέβαιων συναισθημάτων, ώστε να μπορέσουν να τα διαχειριστούν
- την αντιμετώπιση της αμοιβαίας αμφιθυμίας στο ζευγάρι μέσα από την καλύτερη λήψη κοινών αποφάσεων.
Ο ψυχολόγος δίνει ιδιαίτερα βαρύτητα στη δεύτερη περίπτωση, εξηγώντας πως «υπάρχει σημαντική αλληλεξάρτηση στο πώς οι δύο αμφίθυμοι σύζυγοι αναφέρουν τα μπερδεμένα συναισθήματά τους· μπορεί να οφείλεται στο ότι συχνά σιγοντάρουν ο ένας τις απόψεις, τα συναισθήματα και τις συμπεριφορές του άλλου (π.χ. κύκλος ώθησης-έλξης). Για παράδειγμα, το γεγονός ότι ο ένας σύντροφος αρχίζει να νιώθει αβεβαιότητα, μπορεί να ωθήσει τον άλλο σύντροφο που ήταν ήδη σε συναισθηματική αστάθεια προς τον τερματισμό της σχέσης».
Τέλος, οι ψυχοθεραπευτικές συνεδρίες θα μπορούσαν να επικεντρωθούν στην ανάδειξη αποτελεσματικών στρατηγικών επίλυσης των συγκρούσεων, έναν σημαντικό δείκτη της ικανοποίησης από τον γάμο.
