Το ακροδεξιό κόμμα του Χέρμπερτ Κικλ κερδίζει για πρώτη φορά από το 1945 την πρωτιά, αφήνοντας στην δεύτερη θέση το κεντροδεξιό Λαϊκό Κόμμα (ÖVP) του καγκελάριου Καρλ Νεχάμερ και στην τρίτη το Σοσιαλιστικό Κόμμα (SPÖ). Ο σχηματισμός κυβέρνησης ωστόσο δεν θα είναι εύκολη υπόθεση.
Κατά τα τελικά αποτελέσματα, που δημοσιοποιήθηκαν τα ξημερώματα της Δευτέρας, το FPÖ συγκέντρωσε 28,8%, αυξάνοντας τις δυνάμεις του κατά 12,6 μονάδες από τις εκλογές του 2019, επιβεβαιώνοντας τις δημοσκοπήσεις που το ήθελαν να πλησιάζει το 29%. Το ÖVP έχασε 11,1 μονάδες και περιορίστηκε στο 26,3%, ενώ το SPÖ έμεινε στο 21,1%, με ποσοστό κατά ο,08% χαμηλότερο από αυτό των προηγούμενων εκλογών. Οι φιλελεύθεροι NEOS πέρασαν στην τέταρτη θέση με 9,25% (+1,1%), αφήνοντας πίσω τους συγκυβερνώντες Πράσινους με 8,3% και απώλειες 5,6 μονάδων.
Με βάση τα ποσοστά, μαθηματικά είναι εφικτοί τρεις δικομματικοί συνασπισμοί: FPÖ-ÖVP, σχήμα που έχει επαναληφθεί ήδη δύο φορές και θα είχε 108 από τις 183 έδρες· ο κλασικός «μεγάλος» συνασπισμός ÖVP-SPÖ, αλλά με μόλις 93 έδρες και πλειοψηφία μίας έδρας και ο —μάλλον απίθανος— FPÖ-SPÖ και 97 έδρες. Υπάρχει βεβαίως πιθανότητα τρικομματικού συνασπισμού, με την συμμετοχή κάποιου από τα μικρότερα κόμματα. Ο καγκελάριος Καρλ Νεχάμερ δεν έχει αποκλείσει την πιθανότητα νέου συνασπισμού με το Κόμμα της Ελευθερίας, απορρίπτει όμως την συνεργασία με τον ίδιο τον Χέρμπερτ Κικλ, παρότι ο τελευταίος έχει δηλώσει επανειλημμένα ότι επιθυμεί να γίνει «καγκελάριος του λαού».
Ο ομοσπονδιακός πρόεδρος Αλεξάντερ φαν ντερ Μπέλεν (Πράσινοι) άφησε ασαφές το σε ποιον θα αναθέσει την εντολή σχηματισμού κυβέρνησης. Ανέφερε ότι θα έχει συνομιλίες με όλα τα κόμματα. «Τώρα είναι η στιγμή να προσεγγίσουμε ο ένας τον άλλον, να βρούμε λύσεις και συμβιβασμούς. Μπορεί να χρειαστεί κάποιος χρόνος, αλλά θα πρόκειται για χρόνο που ξοδεύτηκε σωστά», δήλωσε ο πρόεδρος, ο οποίος παλαιότερα είχε υπονοήσει ότι θα μπορούσε να αρνηθεί να δώσει την εντολή στον κ. Κικλ.
Στην αποψινή του εμφάνιση πάντως ο κ. Νεχάμερ, αν και επανέλαβε ότι «δεν θα στηρίξουμε τις μεθόδους του κ. Κικλ», σημείωσε και ότι «θα πρέπει να ληφθούν σοβαρά υπ’ όψιν οι ανησυχίες όσων ψήφισαν το FPÖ».
Ο θριαμβευτής των εκλογών Χέρμπερτ Κικλ έκανε λόγο για «σαφές μήνυμα» των ψηφοφόρων και δήλωσε «έτοιμος» για την καγκελαρία. «Το χέρι μας είναι απλωμένο», δήλωσε ο αρχηγός Αντρέας Μπάμπλερ, αναφερόμενος σε ενδεχόμενη κυβερνητική συνεργασία με το Λαϊκό Κόμμα.
Συναγερμός για την Ευρώπη, λέει η Επιτροπή του Άουσβιτς
Η πρώτη νίκη κόμματος της άκρας δεξιάς σε εκλογική διαδικασία στη μεταπολεμική ιστορία της Αυστρίας σημαίνει «συναγερμό» για την Ευρώπη, έκρινε η Διεθνής Επιτροπή του Άουσβιτς χθες Κυριακή.
«Για τους επιζήσαντες του Ολοκαυτώματος, οι πρώτες προβλέψεις των αποτελεσμάτων εκλογών στην Αυστρία, πάνω απ’ όλα η ενίσχυση της άκρας δεξιάς γύρω από τον Χέρμπερτ Κικλ και το FPÖ, προσθέτουν νέο κεφάλαιο που προκαλεί συναγερμό» στους «φόβους και στις ανησυχίες» που προϋπήρχαν, τόνισε ο εκτελεστικός αντιπρόεδρος της Κρίστοφ Χόιμπνερ.
Η συλλογικότητα, αρμόδια για το μουσείο στο άλλοτε στρατόπεδο συγκέντρωσης και εξόντωσης των ναζί, πρόσθεσε πως εναποθέτει τις ελπίδες της στην «ενότητα των αυστριακών δημοκρατών».
Για το καλό της χώρας και της Ευρώπης, οι υποστηρικτές της δημοκρατίας στην Ευρώπη πρέπει να ενωθούν, «να εναντιωθούν» την παράδοση «της ιστορίας στη λήθη» και «στην ιδεολογία των παλιών και νέων ακροδεξιών εξτρεμιστών».
Η επικράτηση του FPÖ, κόμματος που ίδρυσαν ναζί, με λόγο κατά των μεταναστών και κεντρικό σύνθημα «Οχυρό Αυστρία-Οχυρό Ευρώπη» ακολουθεί την ενίσχυση ακροδεξιών σχηματισμών στην Ολλανδία, στην Ιταλία, στη Γαλλία και στη Γερμανία.
Ποιος είναι ο Χέρμπερτ Κικλ
Ο γεννημένος το 1968 Χέρμπερτ Κικλ έχει ασπαστεί σχεδόν κάθε θεωρία συνωμοσίας που κυκλοφορεί
Η δριμεία ρητορική του ενάντια στους περιορισμούς του κορωνοϊού, όπως τα lockdown και η υποχρεωτικότητα των εμβολιασμών, βοήθησε στην αναζωογόνηση του κόμματός του σε μια χώρα που είχε τα υψηλότερα ποσοστά εμβολιασμού στην ΕΕ.
Περιγράφει τον εαυτό του ως τον μελλοντικό «Volkskanzler», ήτοι τον Καγκελάριο του Λαού, έναν όρο που χρησιμοποιούσαν οι Ναζί για τον Αδόλφο Χίτλερ, αν και δεν ήταν οι μόνοι.
Το 2010, ο Κικλ δήλωνε ότι ήταν αντίθετος στο να θεωρηθούν τα SS «συλλογικά ένοχα» για εγκλήματα πολέμου.
Σημειωτέον ότι ο πρώτος ηγέτης του FPO, το 1955, ήταν ανώτερος αξιωματικός των SS και υπουργός των Ναζί.
Ο Κικλ και το FPO αντιτίθενται στις κυρώσεις κατά της Ρωσίας για την εισβολή της στην Ουκρανία, λέγοντας ότι παραβιάζουν την ουδετερότητα της Αυστρίας.
Τον περασμένο Μάρτιο, ο ίδιος και άλλα μέλη του FPO αποχώρησαν από το αυστριακό κοινοβούλιο όταν ο Ουκρανός πρόεδρος Βολοντίμιρ Ζελένσκι μίλησε στην αίθουσα.
«Οι αιτούντες άσυλο θα πρέπει στο εξής να συγκεντρώνονται όλοι σε ένα σημείο», έχει πει αναφερόμενος στο μεταναστευτικό, κάτι που ερμηνεύθηκε ως έμμεση αναφορά σε στρατόπεδα συγκέντρωσης, ενώ δηλώσεις του τύπου «περισσότερο θάρρος για το βιεννέζικο αίμα μας — οι πολλοί ξένοι δεν κάνουν καλό σε κανέναν», μάλλον δεν χρειάζονται σχολιασμό, ούτε η τοποθέτησή του ότι «οι νόμοι πρέπει να ακολουθούν την πολιτική και όχι η πολιτική τους νόμους» και ότι οι μετανάστες θα πρέπει να απελαύνονται ακόμη και χωρίς δικαστική διαδικασία.
Στο ίδιο πνεύμα, κατά την διάρκεια μάλιστα της θητείας του ως υπουργού Εσωτερικών, έχει δηλώσει ότι οι συμφωνίες για τα ανθρώπινα δικαιώματα «μας εμποδίζουν να κάνουμε αυτό που πρέπει». Τα πρόσφατα περιστατικά, με την ακύρωση των συναυλιών της Τέιλορ Σουίφτ στην Βιέννη, λόγω ισλαμιστικής απειλής και τον βοσνιακής καταγωγής Αυστριακό που βρέθηκε ένοπλος μπροστά στο ισραηλινό προξενείο του Μονάχου, έριξαν απλώς περισσότερο νερό στον μύλο του.
Η στάση του εντάσσεται με συνέπεια στην προσπάθεια να «πουλήσει» τον εαυτό του ως αδιάφθορο και αντισυστημικό. Ο Χέρμπερτ Κικλ, ο οποίος σπούδασε Φιλοσοφία και Ιστορία, αλλά δεν πήρε ποτέ πτυχίο, θήτευσε ως λογογράφος στο πλευρό του Γεργκ Χάιντερ και τελικά κατάφερε να ξεπεράσει τον δάσκαλό του.
Πώς είδε ο Τύπος το αποτέλεσμα
«Θρίαμβος του FPÖ: η δαιμονοποίηση του Χέρμπερτ Κικλ απέτυχε (…) Η νίκη του είναι περίπτωση για τα βιβλία Ιστορίας», γράφει η εφημερίδα Kurier, ενώ η Der Standard αναφέρει ότι «ο Κικλ κέρδισε με ιστορικό τρόπο» και η Die Presse αναφέρεται σε «Θρίαμβο για τον Κικλ» και εκλογικό αποτέλεσμα το οποίο «ισοδυναμεί με πολιτικό σεισμό». Η Kronen Zeitung περιγράφει το εκλογικό αποτέλεσμα ως «αλλαγή εποχής» για το αυστριακό κοινοβούλιο.
Οι εκλογές στην Αυστρία καλύπτονται εκτενώς από τα γερμανικά ΜΜΕ. Η Süddeutsche Zeitung εκτιμά ότι το ÖVP, αν θέλει να συνεχίσει να κυβερνά, θα πρέπει να αναζητήσει συνεργασίες εκτός του FPÖ, καθώς, ακόμη και με άλλον στην καγκελαρία, «οποιοδήποτε FPÖ είναι το κόμμα του Κικλ». Την ίδια ώρα, «πιστεύει κανείς σοβαρά ότι μετά τον θρίαμβό του την Κυριακή, ο Χέρμπερτ Κικλ θα είναι έτοιμος να αποσυρθεί αμέσως και να αφήσει άλλους να καρπωθούν τη σοδειά του;», σημειώνει ο αρθρογράφος.
Η Frankfurter Allgemeine Zeitung αναφέρει ότι υπό τον Χέρμπερτ Κικλ το Κόμμα της Ελευθερίας ριζοσπαστικοποιείται όλο και περισσότερο και δεν περιορίζεται μόνο στις ξενοφοβικές θέσεις, αλλά προσβάλλει τους πολιτικούς του αντιπάλους και δεν κρύβει την εγγύτητά του με τους ακροδεξιούς εξτρεμιστές. Η Frankfurter Rundschau κάνει λόγο για «σήμα κινδύνου», ακόμη και αν το FPÖ δεν μπει στην καγκελαρία.