του Νίκου Ι. Νικολόπουλου — Άρθρο Πολιτικής Παρέμβασης
Προέδρου Χριστιανοδημοκρατικού Κόμματος Ελλάδος, πρώην Υφυπουργού και πρώην Βουλευτή
Oι ουκρανικές σημαίες που γέμισαν τα προφίλ στα κοινωνικά δίκτυα τα πρώτα εικοσιτετράωρα της ρωσικής εισβολής ήταν το σύμβολο μιας συγκίνησης – ίσως και μιας ενοχής – της Δύσης. Ήταν, όμως, και το σύμβολο μιας μεγάλης ψευδαίσθησης: ότι η διεθνής κοινότητα θα στεκόταν σταθερά δίπλα στον ουκρανικό λαό μέχρι να επικρατήσει η δικαιοσύνη.
Σήμερα, τρία χρόνια μετά, το βασανιστικό ερώτημα μένει μετέωρο: «Τι θα κάνουμε τώρα όλες αυτές τις σημαίες στα προφίλ μας;» Η απάντηση είναι σκληρή αλλά ειλικρινής: θα τις κατεβάσουμε σιωπηλά, όπως ακριβώς κατέρρευσε και η ψευδαίσθηση ότι η Δύση έχει στρατηγική, αξίες και ηθική συνοχή.
Το πρόσφατο «σχέδιο ειρήνης» που κυκλοφορεί στα διεθνή διπλωματικά γραφεία δεν είναι μια συμφωνία ειρήνευσης· είναι ένα πολιτικό προσχέδιο παράδοσης. Προβλέπει περιορισμένο ουκρανικό στρατό, απαγόρευση ένταξης στο ΝΑΤΟ, εκλογές εντός 100 ημερών, Συμβούλιο Ειρήνης που θα επιτηρεί την Ουκρανία ως εντολοδόχο χώρα, καθώς και αναγνώριση της Κριμαίας, του Λουχάνσκ και του Ντονέτσκ ως de facto ρωσικών περιοχών.
Με άλλα λόγια, η χώρα που εξυμνήσαμε ως «προμαχώνα της δημοκρατίας» καλείται να ζήσει ως περιορισμένης κυριαρχίας κράτος. Και ενώ η Ουκρανία χάνει εδάφη, η Δύση χάνει την αξιοπιστία της.
Ο Βολοντίμιρ Ζελένσκι ενσαρκώνει την αντίφαση της δυτικής στάσης: την εξύψωση ενός ηγέτη όσο ο πόλεμος «βολεύει» επικοινωνιακά – και την εγκατάλειψή του όταν ο πόλεμος κοστίζει ακριβά. Ο ανθρωπισμός αποδεικνύεται αποδεκτός όσο είναι επικοινωνιακά ωφέλιμος και οικονομικά ανώδυνος. Όταν το κόστος αυξάνεται, η αλληλεγγύη μετατρέπεται σε βάρος και οι συμβολικές σημαίες στα προφίλ δείχνουν την κενότητά τους.
Επί χρόνια, δημιουργήθηκε ένα ιδεολογικό φετίχ: η Ευρώπη ως αμετακίνητη «πατρίδα». Όποιος τολμούσε να μιλήσει για την αδράνεια της γραφειοκρατίας των Βρυξελλών χαρακτηριζόταν ύποπτος. Κι όμως, η Ευρώπη δεν ηγείται ούτε στο ουκρανικό ούτε σε καμία άλλη κρίση. Παρακολουθεί, προσαρμόζεται, σιωπά.
Η ουκρανική κρίση αποκάλυψε μια μεγαλύτερη: την κατάρρευση του μοντέλου της παγκοσμιοποίησης. Μας υποσχέθηκαν έναν κόσμο χωρίς σύνορα, όπου η ευημερία θα φέρει ειρήνη. Αντί γι’ αυτό είδαμε αποβιομηχάνιση της Δύσης, εκτίναξη των χρεών και τη μεγαλύτερη μεταφορά πλούτου στην ιστορία προς την Κίνα.
Όταν οι λαοί βλέπουν ότι το μέλλον προβλέπεται χειρότερο από το παρόν, στρέφονται αλλού. Γι’ αυτό σήμερα ο Μακρόν, ο Στάρμερ και η γερμανική κυβέρνηση βυθίζονται σε κρίση, ενώ τα ριζοσπαστικά κόμματα προηγούνται παντού.
Και η Ελλάδα; Με δυσαρέσκεια 70–75%, η χώρα μας βρίσκεται στο χείλος μιας μεγάλης πολιτικής αναδιάταξης. Η κυβέρνηση λειτουργεί σαν σύστημα-καθεστώς. Η αντιπολίτευση δεν πείθει. Γι’ αυτό 7 στους 10 πολίτες ζητούν νέα κόμματα.
Σε αυτό το περιβάλλον, τρία πρόσωπα συζητούνται: Σαμαράς, Καρυστιανού, Τσίπρας. Ο Σαμαράς εμφανίζεται ως ο μόνος που μπορεί να εκφράσει τη λαϊκή οργή και να παρουσιάσει μια ολοκληρωμένη πρόταση διακυβέρνησης. Τα δυνητικά ποσοστά ενός νέου σχηματισμού υπό την ηγεσία του εμφανίζονται ήδη διψήφια.
Οι ουκρανικές σημαίες που θα κατέβουν από τα προφίλ είναι σύμβολο μιας εποχής που τελειώνει: της εποχής των ψευδαισθήσεων. Από εδώ και πέρα, οι λαοί θα κληθούν να πάρουν πραγματικές αποφάσεις. Αν η Ελλάδα θέλει να σταθεί όρθια, χρειάζεται αλήθειες – όχι σύμβολα του διαδικτύου.
