Ίσως τα δύο από τα πιο πιεστικά ζητήματα που αντιμετωπίζει η κοινωνία μας σήμερα είναι η κρίση στέγασης και η κλιματική αλλαγή. Αν και αυτά τα δυο μπορεί να φαίνονται σαν δυο ξεχωριστές προκλήσεις, τελικά διασταυρώνονται με πολλούς τρόπους. Σε αυτό το σημείο έρχονται στο προσκήνιο καινοτόμες λύσεις όπως οι Boomates, μια νέα ιδέα που αντιμετωπίζει τόσο τη στεγαστική κρίση όσο και τις εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου, προωθώντας τις ρυθμίσεις συνδιαβίωσης.
Τι είναι το Boomates;
Το Boomates είναι ένα αρκτικόλεξο των λέξεων «Boomer» και «mates», που αναφέρεται σε μια κατάσταση κοινής διαβίωσης που ξεκίνησε από την Αμερική, όπου οι baby boomers (άτομα που γεννήθηκαν μεταξύ 1946 και 1964) και οι νεότερες γενιές ζουν μαζί ως συγκάτοικοι. Σε αντίθεση με τις παραδοσιακές ρυθμίσεις ενοικίασης ή ιδιοκτησίας, το Boomates επικεντρώνεται στην αξιοποίηση του υπάρχοντος αποθέματος κατοικιών, δηλαδή κυρίως των σπιτιών των ηλικιωμένων που διαθέτουν επιπλέον χώρο, για τη δημιουργία ευκαιριών συν-κατοίκησης μεταξύ των γενεών. Αυτή η ρύθμιση φαίνεται να ωφελεί και τα δύο μέρη, καθώς οι ηλικιωμένοι κερδίζουν συντροφιά, οικονομική υποστήριξη και βοήθεια στο σπίτι, ενώ οι νεότεροι (συχνά οι Millennials και η Gen
Z) βρίσκουν προσιτή στέγαση σε μια αγορά που γίνεται όλο και πιο απλησίαστη.
Η έννοια δεν περιορίζεται όμως μόνο στη συγκατοίκηση μεταξύ των γενεών, αλλά περιλαμβάνει επίσης ρυθμίσεις συγκατοίκησης μεταξύ συνομηλίκων οποιασδήποτε ηλικίας, δίνοντας έμφαση στην κοινότητα, τη βιωσιμότητα και την οικονομική διευκόλυνση.
Αντιμετώπιση της στεγαστικής κρίσης
Πολλοί ηλικιωμένοι ζουν μόνοι τους σε σπίτια που είναι πολύ μεγαλύτερα από ό,τι χρειάζονται. Στις ΗΠΑ, για παράδειγμα, περισσότεροι από τους μισούς ιδιοκτήτες σπιτιών ηλικίας 65 ετών και άνω ζουν σε σπίτια με περισσότερα από τρία υπνοδωμάτια. Με το να μοιράζονται αυτά τα σπίτια με νεότερους ανθρώπους ή συνομηλίκους, το Boomates επιτρέπει την καλύτερη χρήση του υπάρχοντος στεγαστικού αποθέματος, μειώνοντας έτσι την ανάγκη για νέες κατασκευές που συχνά συνοδεύονται από υψηλό κόστος και περιβαλλοντικές επιπτώσεις.
Μείωση των εκπομπών του φαινομένου του θερμοκηπίου
Ο τομέας της στέγασης συμβάλλει σημαντικά στις παγκόσμιες εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου. Από τη διαδικασία κατασκευής έως την ενέργεια που καταναλώνουν τα νοικοκυριά, το περιβαλλοντικό αποτύπωμα της στέγασης είναι εξίσου σημαντικό. Το Boomates λοιπόν φαίνεται να προσφέρει διάφορους τρόπους για να συμβάλει στη μείωση αυτών των εκπομπών, ξεκινώντας με την μείωση της κατασκευής νέων οικιστικών συγκροτημάτων, η οποία συνήθως συνεπάγεται σημαντικών εκπομπών από την παραγωγή υλικών (όπως τσιμέντο και χάλυβας), τις μεταφορές και τις κατασκευαστικές δραστηριότητες. Με την καλύτερη αξιοποίηση των υφιστάμενων κατοικιών λοιπόν, το Boomates μειώνει τη ζήτηση για νέες κατασκευές, μειώνοντας το οικολογικό αποτύπωμα που συνδέεται με αυτές.
Επίσης, οι συμφωνίες Boomates μπορούν να προωθήσουν μια κουλτούρα βιωσιμότητας. Οι ηλικιωμένοι ενήλικες που έχουν εμπειρία στην κηπουρική ή στη διατήρηση βιώσιμου τρόπου ζωής μπορούν να μεταδώσουν αυτές τις δεξιότητες στις νεότερες γενιές. Επιπλέον, η συγκατοίκηση ενθαρρύνει πιο βιώσιμες πρακτικές διαβίωσης, όπως η ανακύκλωση, η κομποστοποίηση και η μείωση των αποβλήτων.
Προκλήσεις και προβληματισμοί
Παρόλο που το Boomates προσφέρει πολυάριθμα οφέλη, πρέπει να αντιμετωπιστούν αρκετές προκλήσεις για να γίνει μια κυρίαρχη λύση:
1. Συμβατότητα και ταίριασμα: Η εύρεση του σωστού ταίριασματος μεταξύ ιδιοκτητών κατοικιών και ενοικιαστών μπορεί να είναι μια δύσκολη διαδικασία. Παράγοντες όπως οι προτιμήσεις του τρόπου ζωής, τα χρονοδιαγράμματα και οι προσδοκίες πρέπει να ευθυγραμμιστούν για να δημιουργηθεί μια αρμονική κατάσταση διαβίωσης.
2. Νομικά και ρυθμιστικά εμπόδια: Οι συμφωνίες συγκατοίκησης μπορεί να περιπλέκονται από τους τοπικούς νόμους περί στέγασης, τους κανονισμούς χωροθέτησης και τις συμφωνίες ενοικίασης. Ορισμένες δικαιοδοσίες μπορεί να έχουν περιορισμούς για τη συγκατοίκηση μη συγγενών ατόμων, καθιστώντας αναγκαία την πλοήγηση σε αυτές τις νομικές περιπλοκές.
3. Κοινωνική δυναμική: Ενώ η συμβίωση μεταξύ των γενεών μπορεί να είναι θετική, συνοδεύεται επίσης από κοινωνικές προκλήσεις, όπως διαφορετικές στάσεις, συνήθειες και στυλ επικοινωνίας.
4. Ανησυχίες σχετικά με την ασφάλεια: Η ασφάλεια και η ευημερία όλων των εμπλεκόμενων μερών είναι ζωτικής σημασίας. Οι έλεγχοι ιστορικού, οι σαφείς συμφωνίες και η κατανόηση των νομικών δικαιωμάτων και ευθυνών κάθε μέρους είναι σημαντικά βήματα για την εδραίωση της εμπιστοσύνης.
Το μέλλον του Boomates
Οι δυνατότητες του Boomates ως λύση για την κρίση στέγασης και την κλιματική αλλαγή είναι τεράστιες. Καθώς οι αστικές περιοχές συνεχίζουν να παλεύουν με την έλλειψη στέγης και οι πόλεις στοχεύουν σε φιλόδοξους στόχους μείωσης των εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα, το Boomates προσφέρει μια βιώσιμη, εστιασμένη στην κοινότητα προσέγγιση που θα μπορούσε να αναδιαμορφώσει τον τρόπο με τον οποίο σκεφτόμαστε για τους χώρους διαβίωσης.
Ωστόσο, το κατά πόσο θα μπορούσε αυτή η τάση να εφαρμοστεί στην Ελλάδα είναι ακόμα κάτι αβέβαιο, κυρίως λόγω του μεγάλου γενεαολογικού χάσματος που υπάρχει στην κοινωνία μας. Οι διαφορές που σχετίζονται με την πολιτική, τις αξίες, τον σεξουαλικό προσανατολισμό και την θρησκεία μπορεί να προκαλέσουν παρεξηγήσεις καθώς η κάθε γενεά βιώνει διαφορετικές εμπειρίες, με αποτέλεσμα να οδηγήσουν σε μια περεταίρω κοινωνική απομάκρυνση.
