Στο ΦΕΚ 169/18-9-2021 δημοσιεύεται ο νόμος 4830 που αφορά το «Νέο Πλαίσιο για την ευζωία των ζώων συντροφιάς – Πρόγραμμα «ΑΡΓΟΣ» και λοιπές διατάξεις».
Σύμφωνα, λοιπόν, με τον νέο νόμο ο ιδιοκτήτης ζώου συντροφιάς έχει τις εξής υποχρεώσεις:
1) Να στειρώσει τον σκύλο ή τη γάτα του, εντός έξι μηνών από την απόκτησή τους, εφόσον το ζώο είναι άνω του ενός έτους. Εάν το ζώο είναι μικρότερο σε ηλικία (κάτω του ενός έτους), τότε ο ιδιοκτήτης θα πρέπει να φροντίσει για τη στείρωσή του αφού συμπληρώσει τους 12 μήνες ζωής και μέσα σε χρονικό διάστημα έξι μηνών. Ωστόσο, η προθεσμία μπορεί να διαφοροποιείται, ανάλογα με τη φυλή του ζώου και άλλα ειδικά χαρακτηριστικά του, έπειτα από εμπεριστατωμένη γνωμάτευση κτηνιάτρου.
Η στείρωση δεν είναι υποχρεωτική για ζώα, των οποίων δείγμα γενετικού υλικού (DNA) έχει αποσταλεί στο Εργαστήριο Φύλαξης και Ανάλυσης Γενετικού Υλικού Ζώων Συντροφιάς (ΕΦΑΓΥΖΣ) .
Στην περίπτωση που ο ιδιοκτήτης αρνείται να στειρώσει το ζώο του, ή δεν αποστείλει δείγμα γενετικού υλικού (DNA) στο Εργαστήριο Φύλαξης και Ανάλυσης Γενετικού Υλικού Ζώων Συντροφιάς, θα του επιβληθεί πρόστιμο 1.000 ευρώ. Παράλληλα, θα του δοθεί τρίμηνη προθεσμία για να προβεί στη στείρωση ή την αποστολή δείγματος γενετικού υλικού του ζώου.
Αν παρέλθει και αυτό το χρονικό διάστημα, και ο ιδιοκτήτης δεν έχει μεριμνήσει για την απαιτούμενη ενέργεια, τότε επιβάλλεται εκ νέου το πρόστιμο.
Πρέπει να διευκρινισθεί ότι η υποχρέωση του ιδιοκτήτη να στειρώσει το δεσποζόμενο ζώο συντροφιάς ή να αποστείλει δείγμα γενετικού υλικού του (DNA) άρχεται την 1/3/2022 και τα πρόστιμα θα επιβάλλονται από την 1/9/2022.
Να αναφερθεί ότι, η στείρωση δεν είναι υποχρεωτική για τους σκύλους εργασίας των Ενόπλων Δυνάμεων.
2. Να σημάνει και να καταγράψει τον σκύλο ή τη γάτα του στο Εθνικό Μητρώο Ζώων Συντροφιάς (ΕΜΖΣ), πριν το ζώο αποχωρίσει από τον τόπο γέννησής του και, οπωσδήποτε, εντός προθεσμίας δύο μηνών από τη γέννηση του, όπως και σε κάθε άλλη περίπτωση απόκτησης.
Να τονιστεί ότι είναι υποχρεωτική η ηλεκτρονική σήμανση κάθε σκύλου και γάτας, η καταχώρισή τους στο ΕΜΖΣ, όπως και η καταχώριση κάθε μεταβολής. Δηλαδή, ο ιδιοκτήτης ή ο ανάδοχος του ζώου συντροφιάς (σκύλου ή γάτας) είναι υποχρεωμένος να ενημερώνει τον κτηνίατρο ή τον αρμόδιο υπάλληλο του δήμου, για τη μεταβολή των στοιχείων που έχουν καταχωρισθεί στο ΕΜΖΣ, και αφορούν είτε τον ίδιο (όπως ονοματεπώνυμο, διεύθυνση, τηλέφωνο, αριθμό ταυτότητας ή διαβατηρίου ή άλλου ισοδύναμου δημοσίου εγγράφου) είτε το ζώο συντροφιάς, το αργότερο εντός προθεσμίας 10 εργασίμων ημερών από τη μεταβολή.
Κατ’ εξαίρεση, η απώλεια και η εύρεση θα πρέπει να δηλωθούν εντός προθεσμίας δύο εργάσιμων ημερών, από το σχετικό γεγονός. Σε περίπτωση αλλαγής ιδιοκτήτη, ενημερώνονται, αναλόγως, από τον κτηνίατρο, το ΕΜΖΣ και το διαβατήριο του ζώου.
Αν ο ιδιοκτήτης πρόκειται να μεταναστεύσει σε άλλη χώρα μαζί με το ζώο του, τότε η διαγραφή του ζώου συντροφιάς από το ΕΜΖΣ πραγματοποιείται αποκλειστικά με την επίδειξη σχετικού αποδεικτικού εγγράφου, το οποίο έχει εκδοθεί από δημόσια αρχή, πάροχο υπηρεσιών κοινής ωφέλειας ή χρηματοπιστωτικό ίδρυμα της χώρας όπου θα εγκατασταθούν.
3. Να μεριμνά για τον ετήσιο εμβολιασμό του ζώου, εφόσον αυτός προβλέπεται, και την κτηνιατρική εξέτασή του, η οποία αποδεικνύεται από το ηλεκτρονικό βιβλιάριο υγείας ή το διαβατήριο του ζώου, εφόσον διαθέτει.
4. Να τηρεί τους κανόνες ευζωίας του ζώου συντροφιάς και να μεριμνά για την αναγκαία κτηνιατρική περίθαλψή του. Να του εξασφαλίζει άνετο, υγιεινό και κατάλληλο κατάλυμα, το οποίο να είναι προσαρμοσμένο στον φυσικό τρόπο διαβίωσης του ζώου. Παράλληλα, το κατάλυμα θα πρέπει να του επιτρέπει να βρίσκεται στη φυσική του στάση, έτσι ώστε να μην εμποδίζονται οι φυσικές του κινήσεις. Επίσης, στο ζώο θα πρέπει να δίνεται η δυνατότητα για πραγματοποίηση της απαραίτητης για την υγεία και την ευζωία του άσκησης.
5. Να έχει στην κατοχή του το διαβατήριο του ζώου του, εάν πρόκειται να ταξιδέψει με αυτό στο εξωτερικό και να μεριμνά για την ενημέρωσή του, σε περίπτωση μεταβολής των στοιχείων του ιδιοκτήτη ή του ζώου.
6. Να μην εγκαταλείπει το ζώο συντροφιάς του. Στην περίπτωση που επιθυμεί να το αποχωριστεί, και εφόσον δεν έχει βρει νέο ιδιοκτήτη, είναι υποχρεωμένος να γνωστοποιήσει την πρόθεσή του στην αρμόδια υπηρεσία του δήμου, του τόπου της μόνιμης κατοικίας του.
Ο δήμος μεριμνά για την υιοθεσία του και τη γνωστοποιεί μέσω της Πανελλήνιας Πλατφόρμας Υιοθεσίας Αδέσποτων Ζώων Συντροφιάς.
Η ανάρτηση της δεν θα ξεπερνά τους δύο μήνες, εφόσον πρόκειται για σκύλο ή γάτα.
Αν δεν βρεθεί νέος ιδιοκτήτης, το παραδίδει στην αρμόδια υπηρεσία του δήμου, με την υπογραφή σχετικής υπεύθυνης δήλωσης, και καταβάλει 300 ευρώ για την παράδοση του σκύλου του ή 100 ευρώ για τη γάτα του ή άλλο ζώο συντροφιάς.
Ειδικά για τους σκύλους και τις γάτες, ο πιστοποιημένος υπάλληλος του δήμου μεριμνά άμεσα για την ενημέρωση του ΕΜΖΣ ως προς τη μεταβολή αυτή και την καταγραφή του ζώου ως αδέσποτου με τα στοιχεία του δήμου.
Ο ιδιοκτήτης που αποχωρίζεται το ζώο συντροφιάς του και το παραδίδει στον δήμο, στερείται της δυνατότητας απόκτησης άλλου ζώου συντροφιάς για χρονικό διάστημα τριών ετών.
7. Να μεριμνά για τον καθαρισμό του περιβάλλοντος από τα περιττώματα του ζώου συντροφιάς, εκτός αν πρόκειται για σκύλο βοήθειας, έρευνας και διάσωσης κατά τη διάρκεια άσκησης των καθηκόντων του, σκύλο στη διάρκεια του κυνηγιού ή σκύλο φύλαξης ποιμνίων κατά τη διάρκεια εκτέλεσης των καθηκόντων τους.
8. Να φροντίζει, ώστε να καλύπτονται οι ελάχιστες ανάγκες του ζώου. Το ζώο θα πρέπει να έχει επαρκή επαφή με τον ίδιο ή άλλον άνθρωπο, ώστε να μην νοιώθει μοναξιά και να διατηρείται η ψυχική του υγεία. Επίσης, θα πρέπει να μεριμνά για την εκπαίδευσή του, όταν απαιτείται.
9. Να μην κόβει τα αυτιά ή την ουρά του ζώου, εκτός αν συντρέχει ιατρικός λόγος. Επιτρέπεται η πρακτική κοπής μικρού τμήματος του ενός αυτιού γάτας από κτηνίατρο, μετά από επέμβαση στείρωσης.
Σε κάθε περίπτωση, να διασφαλίζει ότι το ζώο συντροφιάς απολαμβάνει τις πέντε ελευθερίες των ζώων i. Ελευθερία από την πείνα και τη δίψα, ii. Ελευθερία από άσκοπη ταλαιπωρία και καταπόνηση, iii. Ελευθερία από πόνο, τραυματισμό και ασθένεια, iv. Ελευθερία από φόβο και αγωνία, v. Ελευθερία έκφρασης φυσιολογικής συμπεριφοράς).
10. Ο ιδιοκτήτης ή ο ανάδοχος ζώου συντροφιάς ευθύνεται για οποιαδήποτε βλάβη ή ζημιά προκαλείται από το ζώο, σύμφωνα με το άρθρο 924 του Αστικού Κώδικα (π.δ. 456/1984, Α’ 164).
Για τα αδέσποτα ζώα συντροφιάς, τα οποία δεν φιλοξενούνται σε ανάδοχο, η αντίστοιχη ευθύνη βαρύνει το πρόσωπο, τα στοιχεία του οποίου έχουν καταχωρηθεί στο ΕΜΖΣ για το συγκεκριμένο ζώο (δήμος ή φιλοζωικό σωματείο ή φιλοζωική οργάνωση μη κερδοσκοπικού χαρακτήρα ή ιδιώτης που διαθέτουν καταφύγιο), εφόσον αυτοί δεν έχουν συμμορφωθεί με τις υποχρεώσεις τους από τον νόμο και ιδίως, αν δεν έχουν στειρώσει τα ζώα αυτά, εκτός εάν καταβληθεί αστική αποζημίωση για την προκληθείσα βλάβη ή ζημία από άλλον φορέα, όπως ασφαλιστική εταιρεία.
Για τα αδέσποτα ζώα συντροφιάς που δεν έχουν σημανθεί, η ευθύνη βαρύνει τον δήμο, στα όρια του οποίου προκλήθηκε η βλάβη ή η ζημία.
11. Να μεριμνά να γίνεται ο περίπατος του σκύλου πάντα με συνοδό και οφείλει να παίρνει τα κατάλληλα μέτρα, έτσι ώστε να μην εξέρχεται ελεύθερα ο σκύλος του από τον χώρο της ιδιοκτησίας του και εισέρχεται σε χώρους άλλων ιδιοκτησιών ή σε κοινόχρηστους χώρους.
Για την αποφυγή ατυχημάτων υποχρεούται, κατά τη διάρκεια του περιπάτου, να κρατάει τον σκύλο του με λουρί και να βρίσκεται σε μικρή απόσταση από αυτόν – η ίδια υποχρέωση ισχύει και για οποιονδήποτε συνοδό του ζώου.
Η υποχρέωση αυτή δεν ισχύει όταν ο σκύλος βρίσκεται μέσα σε πάρκο ζώων.
Οφείλει να φροντίζει να μην μένει μόνιμα δεμένος ο σκύλος του, και όχι πάνω από δύο ώρες την ημέρα, εντός της ιδιοκτησίας του, ακόμα κι αν η αλυσίδα ή το σκοινί είναι μακρύ.
Σε εξαιρετικές περιπτώσεις, και εφόσον η ιδιοκτησία δεν έχει περίφραξη, επιτρέπεται η χρήση υπόγειου ηλεκτρονικού φράχτη.
Αν ο σκύλος μένει μόνιμα στην αυλή ή σε άλλον εξωτερικό χώρο, τότε οφείλει να του παρέχει κατάλυμα για ανάπαυση, το οποίο να είναι τοποθετημένο σε δροσερό και σκιερό μέρος το καλοκαίρι, και, τον χειμώνα να είναι επαρκώς προστατευμένο από το κρύο και τον αέρα.
Να τονιστεί ότι το κατάλυμα για ανάπαυση πρέπει να προστατεύεται από τη βροχή, το χιόνι και τα λιμνάζοντα ύδατα.
Ο εξωτερικός χώρος, στον οποίο διαμένει ο σκύλος, πρέπει να καθαρίζεται ανά τακτά χρονικά διαστήματα και η έκτασή του να του δίνει τη δυνατότητα κίνησης και άσκησης -ανάλογης με τη φυλή και την ηλικία του.
12. Ο ιδιοκτήτης γάτας οφείλει να μεριμνά, ώστε αυτή να μην διαβιεί σε κλουβί.
13. Απαγορεύεται η αφαίρεση του μέσου ηλεκτρονικής σήμανσης από τον ιδιοκτήτη του ζώου συντροφιάς, ή από άλλο πρόσωπο, ή από κτηνίατρο, χωρίς κτηνιατρική γνωμάτευση, η οποία βεβαιώνει την αναγκαιότητα της αφαίρεσης και εντολή αρμόδιου εισαγγελέα.
Σε κάθε επίσκεψη επαναληπτικού εμβολιασμού στον κτηνίατρο, ελέγχεται η λειτουργία του μέσου ηλεκτρονικής σήμανσης, και αν δεν λειτουργεί, τοποθετείται νέο.
