Είναι γνωστό ότι η πρόληψη σώζει ζωές και ότι τα τακτικά τσεκ απ «θωρακίζουν» την υγεία. Θα μπορούσαν όμως να γίνουν μελλοντικά τόσο απλά ώστε μια σταγόνα αίματος να είναι αρκετή για τον έλεγχο πολλαπλών παθήσεων ταυτόχρονα; Αυτό το σενάριο θα μπορούσε να γίνει πραγματικότητα, σύμφωνα με νέα επιστημονική μελέτη που συνδυάζει την φασματοσκοπία υπερύθρου με τη μηχανική μάθηση.
Ερευνητές από την Γερμανία ανέπτυξαν μια νέα μέθοδο που θα μπορούσε να ανιχνεύσει πολλαπλές παθήσεις από μία μόνο σταγόνα πλάσματος αίματος. Σύμφωνα με την μελέτη τους, που δημοσιεύτηκε στο Cell Reports Medicine, η μέθοδος λειτουργεί εκπέμποντας υπέρυθρο φως σε ένα δείγμα πλάσματος αίματος και μετρώντας πώς διαφορετικά μόρια στο δείγμα απορροφούν το φως.
Το νέο τεστ έλεγξε και την γενική κατάσταση της υγείας των συμμετεχόντων
Αυτό δημιουργεί ένα μοναδικό «δαχτυλικό αποτύπωμα» της μοριακής σύνθεσης του δείγματος. Εφαρμόζοντας προηγμένους αλγόριθμους μηχανικής μάθησης σε αυτά τα «δακτυλικά αποτυπώματα», οι ερευνητές μπόρεσαν να ανιχνεύσουν διάφορες παθήσεις με εντυπωσιακή ακρίβεια.
Ποιες παθήσεις ανιχνεύθηκαν;
Στα πλαίσια της μελέτης αναλύθηκαν περισσότερα από 5.000 δείγματα αίματος από περισσότερα από 3.000 άτομα, αναζητώντας τέσσερις κοινές παθήσεις:
Δυσλιπιδαιμία (μη φυσιολογικά επίπεδα χοληστερόλης)
Υπέρταση (υψηλή αρτηριακή πίεση)
Προδιαβήτης
Διαβήτης τύπου 2
Το νέο τεστ έλεγξε και την γενική κατάσταση της υγείας των συμμετεχόντων. Όπως αναφέρουν οι ερευνητές, είναι αξιοσημείωτο ότι μέσω της νέας τεχνικής αναγνωρίστηκαν οι παραπάνω παθήσεις με υψηλή ακρίβεια ενώ μία από τις πιο πιο συναρπαστικές πτυχές αυτής της έρευνας είναι οι δυνατότητες που προσφέρονται για έγκαιρη ανίχνευση.
Ζωτικής σημασίας για την υγεία η έγκαιρη ανίχνευση
Η μέθοδος μπορούσε να προβλέψει ποια άτομα θα εμφάνιζαν μελλοντικά μεταβολικό σύνδρομο – ένα σύμπλεγμα παθήσεων που αυξάνουν τον κίνδυνο καρδιακών νοσημάτων, εγκεφαλικού επεισοδίου και διαβήτη – έως και 6,5 χρόνια πριν την εμφάνισή του. Αυτό θα μπορούσε να επιτρέψει πρώιμες παρεμβάσεις και ενδεχομένως να αποτρέψει ή να καθυστερήσει την ανάπτυξη σοβαρών προβλημάτων υγείας.
Η τεχνική ήταν επίσης πολλά υποσχόμενη για την εκτίμηση των επιπέδων διαφόρων κλινικών δεικτών που μετρώνται συνήθως σε τυπικές εξετάσεις αίματος, όπως η χοληστερόλη, η γλυκόζη και τα τριγλυκερίδια. Αυτό υποδηλώνει ότι το υπέρυθρο «δαχτυλικό αποτύπωμα» θα μπορούσε ενδεχομένως να αντικαταστήσει πολλαπλές συμβατικές εξετάσεις αίματος προσφέροντας μια ενιαία, πιο ολοκληρωμένη ανάλυση.
Η μέθοδος φάνηκε να μπορεί να ανιχνεύσει ανεπαίσθητες διαφορές μεταξύ υγιών ατόμων και εκείνων με παθήσεις πρώιμου σταδίου ή λίγο πριν την εμφάνιση της νόσου. Για παράδειγμα, θα μπορούσε να διακρίνει τα άτομα με φυσιολογικά επίπεδα σακχάρου στο αίμα και τα άτομα με προδιαβήτη, που αυξάνει σημαντικά τον κίνδυνο εμφάνισης διαβήτη τύπου 2.
Πότε θα είναι διαθέσιμη η νέα εξέταση;
Η παρούσα μελέτη θέτει τις βάσεις, σύμφωνα με τους ερευνητές, ώστε η νέα μέθοδος να μπορέσει να γίνει μέρος των τακτικών προληπτικών εξετάσεων. Καθώς συνεχίζουν να βελτιώνουν το σύστημα και να επεκτείνουν τις δυνατότητές του, η ομάδα των ερευνητών στοχεύει στην διάγνωση ακόμα περισσότερων παθήσεων και των συνδυασμών τους. Αυτό θα μπορούσε να οδηγήσει σε εξατομικευμένη παρακολούθηση της υγείας, όπου τα άτομα θα την ελέγχουν τακτικά ώστε να ανιχνεύονται εγκαίρως δυνητικά προβλήματα υγείας πολύ πριν γίνουν σοβαρά.
Ωστόσο, οι ερευνητές προειδοποιούν ότι απαιτούνται περισσότερες μελέτες για να υιοθετηθεί αυτή η μέθοδος ευρέως σε κλινικά περιβάλλοντα. Η τρέχουσα μελέτη διεξήχθη σε έναν συγκεκριμένο πληθυσμό στη νότια Γερμανία και απαιτείται περαιτέρω έρευνα για να επιβεβαιωθεί η αποτελεσματικότητά της σε διαφορετικούς πληθυσμούς. Όπως και να έχει όμως, τα νέα αυτά ευρήματα σηματοδοτούν σημαντική πρόοδο στον τομέα της διάγνωσης ώστε να προφυλάσσουμε την υγεία μας και να ζούμε καλά για όσο το δυνατόν περισσότερο.
