Εάν υπάρχει ένα πράγμα που σιχαίνεται ο δισεκατομμυριούχος της Tesla και της SpaceX, Ελον Μασκ, αυτό είναι ο… Τζεφ Μπέζος. Και εάν υπάρχει ένα πρόσωπο που επιβουλεύεται ο Μπέζος, αυτό είναι ο Μασκ. Οι δυο τους έχουν ένα μίσος που γεννήθηκε από την πρώτη τους συνάντηση, το 2004 και φροντίζουν να το τροφοδοτούν και ικανοποιούν μέσω του ανταγωνισμού τους, ο οποίος φτάνει ως τον… ουρανό.
Τώρα που είπαμε ουρανός: Μάλλον δύσκολα θα εκλάβει κανείς ως τυχαίο το γεγονός ότι η θυγατρική της Amazon, του κολοσσού του Τζεφ Μπέζος, Amazon Kuiper, επέλεξε την Ελλάδα για να φιλοξενήσει ένα από τα 8 κέντρα διαχείρισης του γιγαντιαίου δικτύου δορυφόρων, που θα δημιουργηθούν από την Amazon στο πλαίσιο του μεγαλόπνοου τηλεπικοινωνιακού έργου, ύψους 10 δισ. δολ. (9,3 δισ. ευρώ) για δορυφορικό Ίντερνετ. Ναι, η AWS επενδύει δυνατά στη χώρα μας, συνεπεία του φιλοεπενδυτικού κλίματος που επικρατεί, αλλά είναι μόνο αυτό;
Rewind στον Απρίλιο του 2022. Τέτοιες μέρες, ακριβώς έναν χρόνο πριν, η μισή Ελλάδα συζητούσε τα περίεργα φωτεινά σώματα στον ουρανό. Εκείνες τις μέρες θα ανακοινωνόταν ότι επρόκειτο για τους μικροδορυφόρους της Starlink, εταιρείας του Ίλον Μασκ. Από αυτούς τους δορυφόρους, ήταν διαθέσιμο στη χώρα μας το δορυφορικό Ίντερνετ της Starlink. Και, μπορεί να μην έγινε ποτέ ανταγωνιστική η Starlink σε σχέση με τους ελληνικούς παρόχους (οι οποίοι παρέχουν υπηρεσίες φωνής, Ίντερνετ, συνδρομητικής τηλεόρασης και πολύ υψηλότερες ταχύτητες στο 50% της τιμής του Ίντερνετ της Starlink), όμως ο Μασκ -που ποντάρει πολλά στο project αυτό, όπως έδειξε και η “εμπλοκή” του στην εμπόλεμη Ουκρανία- αναπροσάρμοσε τις τιμές και αναπτύσσει περαιτέρω το δίκτυο.
Η περίπτωση της Amazon Kuiper είναι εντελώς διαφορετική. Ο αμερικανικός πολυεθνικός κολοσσός ετοιμάζεται να θέσει εντός του τρέχοντος έτους δοκιμαστικά σε τροχιά δύο δορυφόρους. Θα ακολουθήσουν, εάν όλα πάνε καλά, 90 εκτοξεύσεις πυραύλων που θα μεταφέρουν στο διάστημα και τους υπόλοιπους 3.200 δορυφόρους. Στην περίπτωση της Amazon Kuiper, ωστόσο, δεν συνέβη αυτό που “ακουγόταν” για τη Starlink. Δεν ήταν φήμες, αλλά επίσημη ανακοίνωση ότι η χώρα μας πρόκειται θα φιλοξενήσει ένα από τα μόλις 8 κέντρα διαχείρισης του δορυφορικού δικτύου της Amazon Kuiper, με την εταιρεία να “κλειδώνει” την σε στρατηγική θέση τοποθετημένη -με εύκολη πρόσβαση σε Ευρώπη, Μ. Ανατολή, Αφρική) Ελλάδα. Και, κατά συνέπεια, θα επιχειρήσει να… καταρρίψει την εταιρεία δορυφορικού Ίντερνετ του Μασκ.
Όλα αυτά, θα μπορούσε να πει κανείς, είναι τυχαία. Και συμβαίνουν στο πλαίσιο του αναμενόμενου ανταγωνισμού. Όμως αυτό το επιχείρημα καταρρίπτεται, εάν λάβουμε υπόψη τη μνημειώδη και… ατέλειωτη κόντρα των δύο μεγιστάνων, αλλά και κυρίως το γεγονός ότι αυτή ξεκίνησε και έφτασε στα άκρα λόγω των διαστημικών projects τους. Με τον Μπέζος να αυτοπροβάλλεται ως ο πρωτοπόρος του διαστήματος, ειρωνευόμενος τον Μασκ και τον Μασκ να καταγγέλλει ότι ο Μπέζος του κλέβει… στελέχη και ιδέες, αντιγράφοντας ακόμα και τους πυραύλους του. Μάλιστα, για τα διαστημικά τους σχέδια -που είναι τεράστια, καθώς πχ ο Μασκ ως το 2033 σκοπεύει να έχει “στήσει” την πρώτη του αποικία στον Άρη- τους έχουν στείλει αντιμέτωπους και στα δικαστήρια.
Η αρχή του… μίσους
Όλα αυτά ξεκίνησαν πριν από περίπου 19 χρόνια, όταν συναντήθηκαν για πρώτη φορά οι δύο τότε πολλά υποσχόμενοι επιχειρηματίες. Η συνάντηση, τότε, δεν είχε πάει και τόσο… καλά και είχε δημιουργήσει μια αντιπάθεια μεταξύ τους καθώς, όπως έχει εξηγήσει ο Μασκ, ο Μπέζος τον αντιμετώπισε με υπεροψία, επιχείρησε να του επιβληθεί αλλά, “είχε επιλέξει το λάθος δέντρο να γαβγίσει”.
Το 2004, ο Τζεφ Μπέζος, παιδί μιας έφηβης που μεγάλωσαν οι παππούδες του, έχει αρχίσει να βγάζει τόσα λεφτά από την Amazon, την εταιρεία που ξεκίνησε ως βιβλιοπώλειο που έστελνε βιβλία μέσω ταχυδρομείου, είχε μόλις ιδρύσει την εταιρεία που ονειρευόταν από παιδί: Την Blue Origin, για δορυφορικές αποστολές, με απώτερο σκοπό τις αποικίες ανθρώπων στο διάστημα. Την ίδια εποχή, ο επίσης νεόκοπος επιχειρηματίας Ελον Μασκ, είχε βγάλει αρκετά λεφτά από την πώληση της startup Zip2 (στην Compaq για 300 εκατ. δολάρια) και της Paypal που είχε ιδρύσει με φίλο του (στην eBay για 1,5 δις). Με τα χρήματα αυτά, είχε ιδρύσει, δύο χρόνια νωρίτερα, τη SpaceX, εταιρεία για την εξερεύνηση του διαστήματος.
Ένας κοινός γνωστός είχε διαβλέψει ότι αυτοί οι δύο άνθρωποι, δεν ήταν απλά οραματιστές επιχειρηματίες, αλλά είχαν λαμπρό μέλλον, σε τέτοιο βαθμό που κάποια στιγμή θα επηρέαζαν ολόκληρη την ανθρωπότητα και θα γίνονταν πρωτοπόροι στην εξερεύνηση του διαστήματος. Οι τρεις τους, συναντιούνται σε ένα εστιατόριο για να ανταλλάξουν απόψεις. Ο Μασκ περιγράφει το κλίμα της συνάντησης ως πολύ κακό. Ο Μασκ δίνει συμβουλές για πράγματα στα οποία έχει αποτύχει η SpaceX στον Μπέζος, ο οποίος τον αντιμετωπίζει τουλάχιστον υποτιμητικά. Ούτε καν τον ακούει και, όταν το κάνει, του μιλάει για “ανοησίες”, όπως περιγράφει ο Μασκ. Τα χαμόγελα, στη φωτογραφία της συνάντησής τους, είναι παγωμένα. Το κλίμα μεταξύ τους, ακόμα περισσότερο, μιας και ο Μπέζος, με τον πληθωρικό του χαρακτήρα επιχειρεί να επιβληθεί στον Μασκ. Ο δεύτερος, αισθάνεται ότι προσπαθεί να του κάνει bullying.
Αυτό είναι αρκετά σημαντικό, με δεδομένο ότι στα παιδικά του χρόνια, στη Νότια Αφρική, ο Μασκ είχε πέσει θύμα άγριου bullying στο σχολείο. Τόσο άγριου, που παραλίγο να μην υπήρχε σήμερα. Η παρέα που τον κυνηγούσε τον πέταξε από τις σκάλες, αφήνοντάς τον αναίσθητο για ώρες και σοβαρά τραυματισμένο. Στην Εντατική, θα έμενε μέρες και θα έβγαινε με ένα μόνιμο πρόβλημα στην αναπνοή, το οποίο το αντιμετωπίζει ως σήμερα.
Ίσως λοιπόν να του θύμισε εκείνα τα χρόνια η συνάντησή του με τον Μπέζος και του Μπέζος ο Μασκ να του φάνηκε πολύ… ανταγωνιστικός. Γι’ αυτό και γεννήθηκε αυτή η αντιπάθεια, η οποία επικεντρώνεται στο μοναδικό κοινό σημείο τους: Τα διαστημικά projects. Αυτό το είδαμε για πρώτη φορά πριν από δέκα χρόνια, όταν η εταιρεία του Μασκ, SpaceX, ζήτησε την αποκλειστική χρήση μιας πλατφόρμας εκτόξευσης της NASA.
Τότε, ο Μπέζος, με τη Blue Origin διαμαρτυρήθηκε επισήμως στην αμερικανική κυβέρνηση, προτείνοντας “να δοθεί η πλατφόρμα σε όλες τις ιδιωτικές εταιρείες που θέλουν να κάνουν εκτόξευση”. Ο Μασκ, εξοργισμένος, μίλησε για “ψευδή τακτική μπλοκαρίσματος” της SpaceX, κατηγορώντας τη Blue Origin ότι δεν κατάφερε, επί 10 χρόνια να φτιάξει “ούτε ένα αξιόπιστο διαστημόπλοιο”. Και χρησιμοποιώντας το… κλασικό ειρωνικό του στυλ, ο Μασκ υποσχέθηκε να παραχωρήσει στον Μπέζος την πλατφόρμα, εάν κατάφερνε να δημιουργήσει η Blue Origin ένα αξιόπιστο, λειτουργικό διαστημόπλοιο, “αν και είναι πιθανότερο να βρούμε μονόκερους να χορεύουν στις φλόγες”, όπως σχολίασε. Ο Μασκ είχε κερδίσει τον πρώτο γύρο.
Όμως ήταν μόνο μια μάχη και όχι ο πόλεμος. Ο Μπέζος πέρασε στην αντεπίθεση, προσπαθώντας να προσπεράσει ή κατά κάποιους να “σαμποτάρει” τον Μασκ υπογείως. Ο Μασκ ουκ ολίγες φορές τον κατήγγειλε δημοσίως και είπε στον βιογράφο του ότι η Blue Origin έκανε “χειρουργικά χτυπήματα” στη SpaceX, προσεγγίζοντας ταλέντα της στα οποία πρόσφερε διπλό μισθό για μεταγραφή. “Γεγονός αχρείαστο και αγενές”, όπως είπε.
Το 2014, ο Μασκ προσέφυγε στα δικαστήρια των ΗΠΑ για να αμφισβητήσει πατέντα της Blue Origin για drone διαστημόπλοια και δικαιώθηκε. Έναν χρόνο αργότερα, απαντώντας σε tweet του Μπέζος για “ένα σπάνιο τέρας, έναν πύραυλο” της Blue Origin, είπε ότι “δεν είναι και τόσο σπάνιο, η SpaceX χρησιμοποιεί τέτοιο εδώ και 3 χρόνια”.
Όταν η SpaceX εκτόξευσε τον πύραυλο Falcon9 με επιτυχία, ο Μπέζος -με την απαραίτητη δόση ειρωνίας- βρήκε την ευκαιρία να υπενθυμίσει στον άσπονδο εχθρό του ποιος είναι το “αφεντικό”. Έγραψε συγχαρητήρια στο Twitter του, με ένα “καλώς ήρθατε στο κλαμπ”. Την ίδια χρονιά, ο Μασκ θα απαντούσε σε ερώτημα του BBC για τον Μπέζος με το αφοπλιστικό “Τζεφ… ποιος;”.
Στα πιο πρόσφατα χρόνια, ο Μασκ έχει αποκαλέσει τον Μπέζος ουκ ολίγες φορές “copycat“, όχι μόνο για τα διαστημικά του σχέδια, αλλά για την… εμμονή του να επενδύει μέσω της Amazon δισεκατομμύρια σε ανταγωνιστικές εταιρείες της Tesla, της οποίας παραμένει CEO. Όπως ανταγωνιστικές είναι οι Amazon Kuiper και Starlink, θα επεσήμαινε κανείς. Αλλά η τελευταία τους προστριβή -και μάλιστα δικαστική- αφορά και πάλι το διάστημα και ξεκίνησε το 2020, συνεχιζόμενη ως σήμερα.
Ο Μπέζος εξοργίστηκε μέχρι… τον ουρανό, όταν πληροφορήθηκε ότι η NASA άλλαξε το κυβερνητικό σχέδιο για δύο εμπορικούς εταίρους της σε ό,τι αφορά την επιστροφή του (Αμερικανού) ανθρώπου στη Σελήνη και κατ’ επέκταση τα σχέδια για κατασκευή βάσης εκεί. Η SpaceX του Μασκ ανταγωνιζόταν τις Blue Origin του Μπέζος και Dynetics για δύο συμβόλαια που αφορούσαν το πρόγραμμα Artemis. Τελικά, η NASA έδωσε στη SpaceX και τα δύο μαζί σε ένα αποκλειστικό συμβόλαιο αξίας 2,9 δισ. δολαρίων. Η εταιρεία του Μπέζος είχε ενώσει δυνάμεις με τις Lockheed Martin, Norhtrop Grumman και Draper σε μία συμμαχία που ονόμαζαν «Τhe National Team» (Η Εθνική Ομάδα).
Οι εξηγήσεις της NASA δεν στάθηκαν αρκετές και ο Μπέζος -η εταιρεία του, για την ακρίβεια- προσέφυγε στο αρμόδιο Ομοσπονδιακό Δικαστήριο των ΗΠΑ εναντίον της NASA και της απόφασής της να δώσει τα συμβόλαια στην εταιρεία του Μασκ. Όμως ο Μπέζος, θα έχανε ξανά. Ο ομοσπονδιακός δικαστής Ρίτσαρντ Χέρτλινγκ δικαίωσε τους εναγόμενους και με την απόφασή του κλείνει τη διαμάχη που είχε ανοίξει από τον περασμένο Αύγουστο μεταξύ NASA και Blue Origin.
Η απάντηση της NASA μετά την ανακοίνωση της δικαστικής απόφασης, ήταν ότι οι εργασίες της με τη SpaceX θα επανεκκινήσουν “το συντομότερο δυνατό”. Όλα… τα λεφτά ήταν (ξανά) ένα σχόλιο του Έλον Μασκ, με το οποίο απάντηση στο σχετικό ρεπορτάζ του CNBC για το αποτέλεσμα της δίκης. Απαντώντας σε tweet του δικτύου, ανέβασε μια φωτογραφία από την ταινία του 2012 “Dredd”, που είναι remake της ταινίας “Δικαστής Dredd”.
Η αντιπάθεια έγινε κόντρα, η οποία συνεχίζεται σε όλα τα επίπεδα και σε ό,τι έχουν να… χωρίσουν οι δυο τους. Και, εκτός από το διάστημα, αυτό που έχουν να χωρίσουν, είναι ισχύς και (κυρίως) δισεκατομμύρια. Έτσι, όταν ο Μασκ πέρασε τον Μπέζος σε όρους net worth, έχοντας γίνει πλέον ο πλουσιότερος άνθρωπος του πλανήτη, το Forbes του είχε ζητήσει να κάνει ένα σχόλιο επ’ αυτού: «Στέλνω ένα γιγαντιαίο άγαλμα με τον αριθμό “2” στον Jeffrey B., μαζί με ένα ασημένιο μετάλλιο», είχε πει. Λίγο αργότερα, σε tweet του Μπέζος, ο Μασκ θα… τρόλαρε ξανά, απαντώντας με ένα εικονομήνυμα που απεικόνιζε ένα αργυρό μετάλλιο. Πρόσφατα, περιγράφοντας ότι δουλεύει 80 με 90 ώρες την εβδομάδα στην Tesla και τη SpaceX, πρότεινε δημοσίως στον Μπέζος “να ξοδεύει περισσότερο χρόνο στη Blue Origin και λιγότερο στο τζακούζι”…
