Τα μάτια είναι, όπως λένε, ο καθρέφτης της ψυχής μας. Όταν είμαστε χαρούμενοι, τα μάτια μας φωτίζονται. Όταν είμαστε κουρασμένοι, τα βλέφαρά μας βαραίνουν και μπορεί να σχηματιστούν μαύροι κύκλοι. Όταν βρίσκουμε κάτι γελοίο ή εντυπωσιακό, τα γουρλώνουμε.
Αλλά τα μάτια δεν μαρτυρούν μονάχα ό,τι νιώθουμε. Οι κινήσεις τους συνδέονται στενά και με το αυτόνομο νευρικό μας σύστημα, το οποίο περιλαμβάνει τα συστήματα που είναι υπεύθυνα για τις διαδικασίες «μάχης ή φυγής» και «ανάπαυσης και πέψης» του σώματός μας. Στην πραγματικότητα, τα μάτια θεωρούνται μέρος του εγκεφάλου και το πώς τα κινούμε μπορεί να επηρεάσει το πώς σκεφτόμαστε, συμπεριφερόμαστε, αισθανόμαστε.
Όσον αφορά στο στρες, συχνά οι συμβουλές περιλαμβάνουν να παίρνουμε βαθιές αναπνοές για να το διαχειριστούμε. Ωστόσο, το βλέμμα μπορεί να είναι εξίσου ισχυρό. Ας δούμε λοιπόν μια άλλη τεχνική που θα μας βοηθήσει να χαλαρώσουμε.
Χρώμα δεν αλλάζουνε τα μάτια, μόνο τρόπο να κοιτάνε…
Το πώς κινούμε τα μάτια μας και πώς βλέπουμε τον κόσμο υπαγορεύει την προοπτική του νου μας σε ό,τι συμβαίνει γύρω μας. Σύμφωνα με τα λεγόμενα των επιστημόνων, χρειάζονται μόνο 30 δευτερόλεπτα συγκεκριμένων κινήσεων των ματιών για να δώσουμε σήμα στον εγκέφαλό μας ότι είμαστε εντάξει και να ανακουφίσουμε το άγχος.
Πιο συγκεκριμένα, όταν βρισκόμαστε σε κατάσταση στρες, οι κόρες των ματιών μας διαστέλλονται έτσι ώστε να μπορούμε να δούμε τυχόν «απειλές» πιο ξεκάθαρα. Αυτό καθορίζει το εύρος του οπτικού μας πεδίου και την εστίασή μας σε μία μόνο τοποθεσία. Είναι σαν η όραση να έχει ρυθμιστεί σε λειτουργία… πορτραίτου στο κινητό μας. Βλέπουμε ένα πράγμα στο επίκεντρο και η περιφερειακή μας όραση γίνεται θολή. Εάν βιώνουμε λοιπόν άγχος, τα μάτια γίνονται πολύ σταθερά και «στενεύουν» την εστίαση.
Σε μια τέτοια έντονη κατάσταση, μπορεί να πούμε στον εαυτό μας «είμαι ασφαλής» ή «είμαι καλά», αλλά το σώμα ίσως χρειάζεται κάτι πιο πειστικό από αυτό… Όταν το μυαλό λέει ότι κινδυνεύουμε και ξεκινά η απόκριση «μάχης ή φυγής», το σώμα τεντώνεται για να μας προετοιμάσει για την αντιληπτή απειλή. Αλλά όπως το μυαλό μπορεί να επηρεάσει το σώμα, έτσι συμβαίνει και το αντίστροφο.
Εκεί έρχεται η όρασή μας. Ορισμένες κινήσεις των ματιών μπορούν να διεγείρουν τα κύρια νεύρα του παρασυμπαθητικού νευρικού μας συστήματος που μεταφέρουν πληροφορίες μεταξύ του εγκεφάλου και των εσωτερικών οργάνων, βοηθώντας στη μείωση του άγχους με το να μετατοπίζουν το εστιακό σημείο των ματιών από «κλειστό» σε «ανοιχτό». Το να… απαλύνουμε το βλέμμα μας όταν νιώθουμε συναισθηματικά ενεργοποιημένοι μπορεί να βοηθήσει να στείλουμε το μήνυμα στο μυαλό μας ότι είμαστε ασφαλείς και μπορούμε να χαλαρώσουμε.
Πώς θα κάνεις πράξη το hack των 30 δευτερολέπτων
Χρησιμοποίησε την πανοραμική όραση
Όταν αγναντεύουμε τον ορίζοντα, το πιθανότερο είναι ότι αισθανόμαστε χαλαροί εκείνη τη στιγμή. Αυτό συμβαίνει επειδή η όρασή μας είναι πανοραμική. Από την άλλη πλευρά, όταν είμαστε αγχωμένοι, επειδή οι κόρες των ματιών διαστέλλονται, η άποψή μας για τον κόσμο είναι πιο περιορισμένη. Τα μάτια μας είναι υπεύθυνα για την ανίχνευση σχημάτων, χρωμάτων κ.λπ., αλλά και για να λένε στον εγκέφαλο εάν πρέπει ή όχι να είναι πιο προσεκτικός ή πιο χαλαρός, επισημαίνουν οι ειδικοί.
Κοιτάζοντας σε απόσταση και χρησιμοποιώντας την περιφερειακή μας όραση για να δούμε τι είναι δεξιά και αριστερά μας, απενεργοποιούνται οι μηχανισμοί του στρες. Με άλλα λόγια, μπορούμε να αλλάξουμε την απόκριση στο στρες αλλάζοντας τον τρόπο με τον οποίο βλέπουμε το περιβάλλον μας, ανεξάρτητα από το τι υπάρχει σε αυτό.
Έτσι, είτε βρίσκεσαι σε εσωτερικό είτε σε εξωτερικό χώρο, προσπάθησε να διευρύνεις την οπτική σου. Αντί να συγκλίνεις τα μάτια σου για να εστιάσεις σε κάτι, απλώς κοίταξε σε απόσταση, διευρύνοντας το βλέμμα σου.
Πρακτική γιόγκα για τα μάτια
Η γιόγκα των ματιών αποτελείται από ασκήσεις για την ενίσχυση και ρύθμιση των μυών της δομής των ματιών, όπως το βλέμμα στην άκρη της μύτης (εστίαση στην άκρη της μύτης), το γρήγορο ανοιγοκλείσιμο των βλεφαρίδων ή το γύρισμα και των δύο ματιών προς μια κατεύθυνση και μετά πάλι πίσω. Μια άλλη κοινή άσκηση γιόγκα για τα μάτια περιλαμβάνει την εστίαση του βλέμματος σε ένα μόνο σημείο του περιβάλλοντος. Το να απαλύνεις αργά το βλέμμα σου ενώ κρατάς απαλά τα μάτια σου συγκεντρωμένα σε ένα σημείο, βοηθά στην ηρεμία και την επαναφορά στο τώρα.
Χρήση οπτικών ενδείξεων
Η χρήση οπτικών ενδείξεων για την ενστάλαξη ηρεμίας μπορεί να είναι τόσο απλή όσο το να κοιτάς κάτι που σου προκαλεί συναισθήματα χαράς ή δέους, όπως μια εικόνα από τις διακοπές σου, τον ωκεανό ή την ανατολή ή τη δύση του ηλίου. Μάλιστα, μελέτη διαπίστωσε ότι η παρατήρηση του πράσινου της φύσης, μιας γλάστρας στο σπίτι αλλά ακόμα και ενός τοίχου, μπορεί να μειώσει το άγχος.
Αυτό σημαίνει ότι δεν χρειάζεται να βγεις έξω για να αποκομίσεις τα οφέλη. Εάν είσαι σε εσωτερικό χώρο, προσανατολίσου σε οτιδήποτε υπάρχει γύρω σου στο δωμάτιο. Μπορείς να κοιτάξεις κοντά, μακριά ή μέσα από ένα παράθυρο, απλά φρόντισε να μετακινήσεις τα μάτια και το κεφάλι σου αργά. Το θέμα είναι να δεις πραγματικά ότι είσαι ασφαλής και ότι δεν υπάρχουν επικείμενες απειλές.