Η Πάτρα λέγεται «Πύλη προς την Δύση», ένας ορισμός που οφείλεται στην στρατηγική της θέση και στο λιμάνι της, που υπήρξε διαχρονικά διεθνές εμπορικό κέντρο με εξαγωγικό χαρακτήρα, αλλά και κόμβος προς την Ιταλία και το Ιόνιο. Κάποτε και προς τις ΗΠΑ, μεταφέροντας Έλληνες μετανάστες. Ήταν το λιμάνι της που διαμόρφωσε την Κάτω Πόλη, δηλαδή την σημερινή Πάτρα, που αύξησε τον πληθυσμό της και που πρόσφερε στην πόλη διεθνή φήμη.
Στις μέρες μας η Πάτρα ευτύχησε να αποκτήσει και ένα νέο Λιμάνι πολύ κοντά στο παλαιό, που συνδέεται μέσω των παραγλαύκειων οδών με την περιμετρική οδό, δηλαδή, δεν επιβαρύνεται η πόλη από την δραστηριότητα του.
Ζούμε σε μια εποχή που αλλάζει ραγδαία και η Πάτρα πρέπει να επανεξετάσει τον ρόλο και την συμβολή του Λιμένα της στην οικονομική και κοινωνική της ζωή. Όλοι οι φορείς, είμαστε υποχρεωμένοι, να αξιολογήσουμε τι είναι σήμερα το Λιμάνι μας και κυρίως τι πρέπει να είναι στο άμεσο μέλλον. Ποιους πρέπει να εξυπηρετεί τώρα και ποιους στο μέλλον.
Η συζήτηση για την εξωστρέφεια του Λιμένα μας είναι μεγάλη και αφορά ήδη ενδιαφέρουσες προτάσεις συνεργασίας στον εμπορικό τομέα, που κατά καιρούς έχουν διατυπωθεί από μεγάλες εταιρείες. Πρέπει να είμαστε σε θέση να διαθέτουμε και χώρους και εξοπλισμό για να ανταποκριθούμε. Υπάρχει ένα ολοκληρωμένο Μaster Plan που έχει και εξασφαλισμένα κονδύλια. Πρέπει να ξεκινήσουμε την υλοποίηση του. Να προσθέσουμε πολλές ιδέες που μπορούν να επαναφέρουν το Λιμάνι μας στην παλιά του αίγλη και να το μετατρέψουν σε έναν βασικό μοχλό της οικονομικής μας ανάπτυξης. Το λιμενικό σύμπλεγμα της Πάτρας ενσωματώνει την επιβατική ναυτιλία (διεθνή, εθνική και τοπική),την εμπορευματική, την κρουαζιέρα και μια μαρίνα που θα είναι σύντομα έτοιμη να υποδεχθεί υπερπολυτελή γιοτ, αποτελώντας έτσι έναν σημαντικό πολυτροπικό πόλο ανάπτυξης για την ευρύτερη περιοχή. Η προοπτική αυτή μπορεί να δημιουργήσει 500 άμεσες θέσεις εργασίας και πάνω από 3.000 έμμεσες σε δεύτερο χρόνο, καθιστώντας το λιμάνι κέντρο οικονομικής δραστηριότητας. Παρά τη σπουδαιότητα του, αποτελεί ερωτηματικό εάν έχει γίνει πλήρως αντιληπτή η αξία του και η σημαντικότητά του για την Πάτρα, όπως και η δυναμική και οι προοπτικές του.
Όπως υπάρχουν και σημαντικές προκλήσεις που πρέπει να αντιμετωπιστούν, ώστε να αποκτήσει το λιμάνι μας τον ρόλο που του αρμόζει. Ενδεικτικά αναφέρουμε κάποιες από αυτές:
- Έλλειψη Χώρων: Οι πελάτες του δεν έχουν αρκετούς χώρους για την προσωρινή αποθήκευση των εμπορευμάτων τους, αναγκαζόμενοι σε δαπανηρές αυθημερόν μεταφορές.
- Έλλειψη Αναγκαίου Εξοπλισμού: Η εξυπηρέτηση των μεγάλων πελατών είναι ανεπαρκής, καθώς υπάρχει μόνο ένας γερανός 80 τόνων.
- Έλλειψη Προβλήτας για Εμπορευματικά Πλοία: Δίχως κατάλληλων προδιαγραφών προβλήτα, δεν μπορεί να υπάρξει αξιόλογη δραστηριότητα εμπορευματοκιβωτίων. Αυτός ο προβλήτας πρέπει να συνδυαστεί με σιδηροδρομική σύνδεση ώστε να καταστεί βιώσιμος.
- Ξεπερασμένες Εγκαταστάσεις υγροποιημένου φυσικού αερίου (LNG): Η μελλοντική εγκατάσταση LNG είναι πλέον παρωχημένη, καθώς τα πλοία στρέφονται σε καύσιμα όπως η αμμωνία και το υδρογόνο. Ο χώρος απαιτείται να αξιοποιηθεί διαφορετικά.
- Μη αξιοποίηση της Πειραϊκής Πατραϊκής: Αυτή η περιοχή θα μπορούσε πολύ εύκολα να καλύπτει με ιδανικό τρόπο τις ανάγκες του λιμανιού. Για να γίνει όμως αυτό, απαιτούνται αλλαγές χρήσης που ο Δήμος δεν υποστηρίζει.
- Ανεπαρκείς υποδομές για το επιβατικό κοινό: Αν και πολύ σύγχρονες οι υποδομές, κατασκευάστηκαν με σχεδιασμό προηγούμενων δεκαετιών με προσανατολισμό στην επιβατηγό ακτοπλοΐα. Σήμερα ο όγκος έχει μεταφερθεί στην εμπορευματική. Συνεπώς κρίνεται αναγκαίος ο επανασχεδιασμός και η επένδυση στην πολυτροπικότητα των υποδομών.
Οι παραπάνω ελλείψεις επιδρούν αρνητικά και στην πόλη μας, περιορίζοντας την ανάπτυξή της, τόσο σε τουριστικό, επαγγελματικό και κατ΄ επέκταση οικονομικό επίπεδο. Το Επιμελητήριο Αχαίας πρέπει να πάρει πρωτοβουλίες για την βιωσιμότητα και την καινοτόμο ανάπτυξη της οικονομίας και της επιχειρηματικότητας που συνδέεται με το λιμάνι όπως:
- Υποστήριξη και προώθηση της επιχειρηματικότητας: Με τη διοργάνωση θεματικών εκθέσεων και συνεδρίων σχετικά με τις ευκαιρίες επένδυσης και τις νέες αναπτυξιακές δυνατότητες του λιμανιού, μπορεί να προσελκύσει το ενδιαφέρον προωθώντας την Πάτρα ως ελκυστικό προορισμό και δικτυώνοντας επιχειρηματίες, επενδυτές και ειδικούς από τον τομέα της ναυτιλίας. Παράλληλα, μπορούν να προσφερθούν προγράμματα εκπαίδευσης/κατάρτισης και παροχή συμβουλευτικών υπηρεσιών (όπως νομικές, οικονομικές και τεχνικές συμβουλές) για θέματα χρηματοδότησης, εμπορίου και logistics, σε επαγγελματίες και επιχειρήσεις που συνδέονται με το λιμάνι.
- Ενίσχυση της τουριστικής ανάπτυξης: Το Επιμελητήριο μπορεί να συμβάλλει στην ενίσχυση των υποδομών και υπηρεσιών της Μαρίνας και του χώρου Κρουαζιέρας στον Σταθμό Κανελλόπουλου, ώστε να μπορεί να δέχεται κρουαζιερόπλοια και σκάφη αναψυχής. Αυτό μπορεί να αυξήσει το ενδιαφέρον προσέλκυσης τουριστών και να εκτοξεύσει την τοπική επιχειρηματικότητα και οικονομία. Παράλληλα, η Πάτρα μπορεί να αναπτυχθεί ως Port Home, δηλαδή ως σημείο αναχώρησης και άφιξης επιβατών που θα χρησιμοποιούν το λιμάνι για την άφιξή τους και ύστερα θα μεταβαίνουν σε διάφορα σημεία της χώρας μέσω ΚΤΕΛ, τρένων, αεροπλάνων και λεωφορείων. Αυτό απαιτεί οργάνωση και εξυπηρέτηση σε υψηλό επίπεδο. Πιο πολύ όμως απαιτεί τη σύνταξη και συστράτευση όλων των τοπικών φορέων, ακολουθώντας τα καλά παραδείγματα όλων των υπολοίπων Μεσογειακών πόλεων με κρουαζιέρα και μαρίνα.
- Προώθηση της καινοτομίας και ανάπτυξη υποδομών: Το Επιμελητήριο μπορεί μέσα από τη συνεργασία με το λιμάνι και τις υπόλοιπες τοπικές αρχές, καθώς και τα Πανεπιστήμια και Ερευνητικά Κέντρα της πόλης, να συμβάλει στην προώθηση έργων υποδομής που βελτιώνουν τη λειτουργικότητα και την αποδοτικότητα του λιμανιού, καθώς και να υποστηρίξει την έρευνα και την ανάπτυξη νέων τεχνολογιών για την βελτίωση και την λειτουργικότητά του.
Η θάλασσα είναι και για την Πάτρα, όπως και για κάθε παραθαλάσσια πόλη, πλούτος. Και το Λιμάνι της είναι το μεγαλύτερο εργαλείο της για να την αξιοποιήσει. Και εδώ, μπορούμε.
*Ο Θεόδωρος Λουλούδης, είναι υποψήφιος πρόεδρος για το Επιμελητήριο Αχαΐας και επικεφαλής του συνδυασμού «Επιμελητήριο Πρωταγωνιστής».
*Ο Διονύσιος Πλέσσας, είναι Διευθυντής Στρατηγικής και Ανάπτυξης της ΑΦΟΙ ΠΛΕΣΣΑ Α.Ε.
