Αποτέλεσε κομμάτι της κινεζικής κουζίνας, με τη φήμη του πλέον να φτάνει σε όλο τον κόσμο. Το τόφου, ένα από τα προϊόντα που παράγεται από αυτό το θαυματουργό μπιζέλι, κυριαρχεί στις vegan και χορτοφαγικές διατροφές λόγω της υψηλής περιεκτικότητας σε πρωτεΐνη. Ο λόγος για τα φασόλια σόγιας, τα οποία ξεπερνούν σε περιεκτικότητα πρωτεΐνης όλα τα υπόλοιπα: 36 γραμμάρια ανά 100 γραμμάρια ωμών φασολιών. Αυτό είναι διπλάσια ποσότητα πρωτεΐνης από όση περιέχουν τα ρεβίθια και ο αρακάς.
Τα φασόλια σόγιας προσφέρουν επίσης υγιεινά έλαια και περιέχουν 20% από αυτά, πολύ περισσότερα συγκριτικά με τα ρεβίθια και τα μπιζέλια που έχουν μόνο περίπου 5%. Όσον αφορά τα επιμέρους θρεπτικά τους συστατικά έχουν χαμηλή περιεκτικότητα σε κορεσμένα λιπαρά και υψηλή περιεκτικότητα σε πρωτεΐνες, βιταμίνη C και φυλλικό οξύ, ενώ αντίστοιχα αποτελούν μια καλή πηγή ασβεστίου, σιδήρου, μαγνησίου, φωσφόρου, καλίου και θειαμίνης. Τέλος, είναι και οικονομικά, γι’ αυτό και επιλέγονται και από την κτηνοτροφία. Πόσο όμως αποτελούν τελικά μια υγιεινή επιλογή που μπορούμε να την εντάξουμε στη διατροφή μας;
Χαρακτηριστική είναι η περίπτωση ορισμένων αναρτήσεων στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης που υποστήριζαν ότι η σόγια μπορεί να… αυξήσει το μέγεθος του στήθους των ανδρών. Οι ισχυρισμοί πιθανώς προέκυψαν επειδή η σόγια και άλλα όσπρια περιέχουν ορμόνες που μιμούνται τη δράση των οιστρογόνων. Παρόλα αυτά, οι φυτικές ορμόνες λειτουργούν διαφορετικά από τις ανθρώπινες ορμόνες, εξηγούν οι ερευνητές που κατέρριψαν το μύθο.
Αντικαρκινικές ιδιότητες
Συνεπώς, τα αποτελέσματα είναι μάλλον αντίθετα: η συχνή κατανάλωση προϊόντων σόγιας, σύμφωνα με διαφορετικές μελέτες παρατήρησης, μπορεί να μειώσει τον κίνδυνο καρκίνου του μαστού. Επιπλέον, άλλες μελέτες υποδεικνύουν προστατευτική επίδραση έναντι του καρκίνου του προστάτη στους άνδρες. Ορισμένες ενώσεις της σόγιας – συμπεριλαμβανομένων των ισοφλαβονών και της λουνασίνης – μπορεί να είναι υπεύθυνες για τις πιθανές αντικαρκινικές επιδράσεις.
Μειώνει τις τιμές του σακχάρου στο αίμα
Λόγω της υψηλής περιεκτικότητας σε ισοφλαβόνες, η συχνή κατανάλωση προϊόντων σόγιας θα μπορούσε να μειώσει τον κίνδυνο διαβήτη, σύμφωνα με μια ανασκόπηση, αν και ο μηχανισμός μέσω του οποίου μπορεί να το επιτύχουν αυτό είναι ακόμη άγνωστος. Οι ισοφλαβόνες σόγιας μπορεί να βελτιώσουν την ευαισθησία στην ινσουλίνη, πράγμα που σημαίνει ότι τα κύτταρα ανταποκρίνονται περισσότερο στην ινσουλίνη και απορροφούν περισσότερη γλυκόζη.
Τι να προσέξετε
Υπάρχουν κάποια στοιχεία που υποστηρίζουν ότι η πρόσληψη σόγιας μπορεί να επηρεάσει τη λειτουργία του θυρεοειδούς. Μια μελέτη του 2016 σε 548 γυναίκες και 295 άνδρες που κατανάλωναν τρόφιμα σόγιας ως μέρος μιας χορτοφαγικής διατροφής συμπέρανε ότι οι γυναίκες με υψηλότερη πρόσληψη σόγιας είχαν μεγαλύτερη πιθανότητα να έχουν αυξημένα επίπεδα θυρεοειδοτρόπου ορμόνης (TSH), υποδεικνύοντας την υπολειτουργία του θυρεοειδούς. Αν και οι συγγραφείς εξήγησαν ότι η σόγια είναι ασφαλής, οι υψηλότερες ποσότητες θα μπορούσαν να οδηγήσουν σε κινδύνους για την υγεία, ειδικά για τα άτομα με μη διαγνωσμένο υποθυρεοειδισμό.
Επιπλέον, η γενετική τροποποίηση της σόγιας, όταν δηλαδή το DNA του φυσικού οργανισμού έχει τροποποιηθεί, αύξησε την ανησυχία σχετικά με την ασφάλεια της κατανάλωσής της. Σύμφωνα με μια ανασκόπηση μελετών, η κατανάλωση γενετικά τροποποιημένων τροφίμων (GMO), θα μπορούσε να οδηγήσει στην ανάδυση διαφορετικών ασθενειών, που είναι ανθεκτικές στα αντιβιοτικά. Επίσης, η ποσότητα των δυνητικά ευεργετικών ισοφλαβονών ενδεχομένως να είναι χαμηλότερη στα γενετικά τροποποιημένα φασόλια σόγιας. Η μεταφορά αλλεργιογόνων και ο σχηματισμός νέων αλλεργιογόνων αποτελούν κάποιους επιπλέον κινδύνους.
Παρόλα αυτά, ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας δηλώνει ότι «τα γενετικά τροποποιημένα τρόφιμα που διατίθενται σήμερα στη διεθνή αγορά έχουν περάσει από αξιολογήσεις ασφαλείας και δεν είναι πιθανό να παρουσιάζουν κινδύνους για την ανθρώπινη υγεία». Σε κάθε περίπτωση, συνιστάται να προτιμάτε προϊόντα 100% βιολογικά προϊόντα σόγιας ή αυτά που φέρουν την ένδειξη non-GMO.