Ποιος είπε ότι οι Ελληνοαμερικανοί “ισχυροί του χρήματος” είναι άγνωστοι μεταξύ τους; Πολλώ δε μάλλον, ότι δεν προχωρούν ενίοτε και σε win win συμφωνίες, ενώνοντας δυνάμεις σε διάφορα σημεία του επιχειρηματικού τερέν της μεγαλύτερης οικονομίας του πλανήτη; Σε κάθε περίπτωση ακόμη και αν για κάποιους της νεώτερης γενιάς ο παραπάνω “αφορισμός” ενδέχεται να ισχύει, δυο από τους κορυφαίους ελληνικής καταγωγής billionaires των ΗΠΑ βάλθηκαν να τον καταρρίψουν στην πράξη.
Ποιοι είναι; Ο Τομ Γκόρις και ο Ντιν Σπανός. Δυο από τα κορυφαία ονόματα της σύγχρονης επιχειρηματικής σκηνής των Ηνωμένων Πολιτειών. Πλην της ελληνικής καταγωγής, τους συνδέουν ακόμη δυο σημαντικά στοιχεία. Το πρώτο, ότι ένα καθόλου ευκαταφρόνητο, -σε αξία εκατοντάδων εκατομμυρίων δολαρίων-, κομμάτι της δραστηριότητάς τους αφορά τη βιομηχανία του αθλητισμού, που στις Ηνωμένες Πολιτείας είναι λίαν κερδοφόρα.
Ο Γκόρις, πρώτος τη τάξει σε μέγεθος πλούτου, των Ελληνοαμερικανών billionaires, είναι ιδιοκτήτης των Detroit Pistons, μιας ομάδας – θρύλου του NBA, που μετά από μια περίοδο “χαμηλών πτήσεων” στο κορυφαίο πρωτάθλημα μπάσκετ του κόσμου, φιλοδοξεί τώρα να την “αναστήσει”. Ο Σπανός, γιος του αλησμόνητου Άλεξ Σπανού, εμβληματικού προσώπου επί δεκαετίες για την ελληνική ομογένεια, είναι ιδιοκτήτης των Los Angeles Chargers, ομάδας του αμερικανικού φούτμπολ (NFL), με τίτλους στο ενεργητικό της, αλλά και με πάρα πολύ κόσμο στο πλευρό της.
Η συμφωνία
Το δεύτερο κοινό στοιχείο τους είναι η οξύνοια και η διορατικότητα στις business τους. Βλέπουν πολύ μπροστά και δεν διστάζουν να τολμούν νέες κινήσεις. Κάπως έτσι και μετά πάντως από επίπονες διαπραγματεύσεις, προέκυψε ένα σπουδαίο deal μεταξύ τους, από αυτά που συζητούνται ήδη ευρύτατα στην φίλαθλη -και όχι μόνο- κοινή γνώμη στην απέναντι ακτή του Ατλαντικού.
Ο Τομ Γκόρις συμφώνησε για την μετοχική του είσοδο στην ομάδα του Λος Άντζελες, με ποσοστό 27%, το οποίο περιλαμβάνει το 24% που κατείχε η Ντι Σπανού-Μπερμπέριαν, αδερφή του Ντιν, καθώς και από 1% από τα ποσοστά των αδερφών της, Ντιν, Αλέξις Σπανού-Ρουλ και Μάικλ Σπανού, που τα παραχώρησαν για διαχειριστικούς λόγους.
Η συμφωνία αναμένεται να ενισχύσει την αγωνιστική δυναμική των Chargers, που μετά από μερικές κακές περιόδους θέλουν να επιστρέψουν σε υψηλό επίπεδο στο NFL. Αποτελεί δε, μια προσωπική επένδυση του Γκόρις, σύμφωνα με το ESPN, καθώς δεν προτίθεται να εμπλέξει το private equity fund του, το Platinum Equity, σε αυτήν. Αντίθετα με ό,τι είχε πράξει για την εξαγορά των Pistons το 2011, την οποία πραγματοποίησε μέσω του Platinum Equity, ενώ στη συνέχεια, το 2015, εξαγόρασε ο ίδιος τις μετοχές της εταιρείας και έγινε ο απόλυτος ιδιοκτήτης της. Ο Γκόρις δεν θα έχει σε πρώτη φάση τουλάχιστον, συμμετοχή στο management της Chargers.
Μετά τη συμφωνία, Ντιν Σπανός και τα δυο από τα αδέρφια του θα διατηρήσουν τον διοικητικό έλεγχο της ομάδας, έχοντας στην κατοχή τους το 69% των μετοχών, ένα 4% παραμένει στην κατοχή των παλαιών μετόχων, από την περίοδο που οι Chargers είχαν την έδρα τους στο Σαν Ντιέγκο, και με τον Γκόρις όπως προαναφέρθηκε στο 27%.
Ο δικαστικός “εμφύλιος”
Η συμφωνία αυτή όμως, δίνει και ένα αίσιο τέλος σε μια μακρά οικογενειακή αντιδικία μεταξύ των κληρονόμων του Άλεξ Σπανού. Ο Ντιν Σπανός επί της ουσίας, είχε αναλάβει την διαχείριση των Chargers από τον πατέρα του ήδη από το 1994. Τα 4 αδέρφια κατείχαν από 24% το καθένα. Από 15% μεμονωμένα (σύνολο 60%) και από 9% (σύνολο 36%) ενός οικογενειακού καταπιστεύματος. Ήτοι, το 96% των Chargers, με το 4% που απέμενε να ανήκει στους παλιούς μετόχους.
Ωστόσο, το 2021 η Ντι κατέθεσε μήνυση εναντίον του Ντιν, κατηγορώντας τον για κακοδιαχείριση (παράβαση καθήκοντος καταπιστεύματος), προσπαθώντας να επιβάλει την πώληση της ομάδας. Στράφηκε εναντίον και των άλλων δυο αδερφών της, στο Ανώτατο Δικαστήριο της κομητείας Σαν Χοακίν ζητώντας τον αποκλειστικό έλεγχο της εταιρείας που ελέγχει ιδιοκτησιακά τους Chargers. Ένα χρόνο μετά, η διαμάχη πήρε ακόμη πιο έντονες διαστάσεις, αφού η Ντι κατέθεσε και δεύτερη μήνυση εναντίον του Ντιν, κατηγορώντας τον για “μισογυνική συμπεριφορά, ιδιοτελείς ενέργειες και επανειλημμένες παραβιάσεις καθήκοντος καταπιστεύματος”.
Η υπόθεση δεν είχε καταλήξει δικαστικά, όμως πλέον δεν χρειάζεται, καθώς με την πώληση από την Ντι στον Γκόρις της συμμετοχής της στο μετοχικό κεφάλαιο των Chargers, λήγουν όλες αυτές οι πολύπλοκες όσο και επώδυνες εκκρεμότητες.
Ένας “Μίδας” από τη Ναζαρέτ
Στην Ελλάδα, ο 60χρονος Τομ Γκόρις είναι σχεδόν άγνωστος. Στις ΗΠΑ όμως, είναι από τους πιο πολυσυζητημένους επιχειρηματίες. Γράφει μια εκπληκτική ανοδική πορεία, που αποτυπώνεται από το ότι αυτή την ώρα βρίσκεται στην 293η θέση της λίστας Forbes, με περιουσία 9,2 δισεκατομμυρίων δολαρίων. Ανεβαίνοντας μέσα σε 9 μήνες, 115 θέσεις (ήταν στο νο 408) και μεγαλώνοντας την περιουσία του κατά 50% περίπου, δηλαδή σχεδόν 3 δισ. Προηγείται μακράν όλων των άλλων Ελληνοαμερικανών “ισχυρών”.
Δεν διατηρεί στενούς δεσμούς με την Ελλάδα, πατρίδα του πατέρα του, ούτε το Λίβανο, χώρα καταγωγής της μητέρας του. Αν και μικρότερος ηλικιακά από τα αδέρφια του, συνιστά την “ατμομηχανή” παραγωγής πλούτου μιας πανίσχυρης επιχειρηματικής οικογένειας, καθώς αν συνυπολογιστούν και οι περιουσίες των αδελφών του, φτάνουμε σε ασύλληπτα μεγέθη, της τάξης των 13-14 δισ. δολαρίων.
Η οικογένεια των Γκόρις επενδύει μεταξύ άλλων, στην τεχνολογία, τον αθλητισμό και την ψυχαγωγία. Ο μεγαλύτερος αδερφός, ο Άλεξ, ανήκει επίσης στο κλαμπ των billionaires, με περιουσία 2,5 δισ. δολαρίων, ενώ ο δεύτερος, ο Σαμ, είναι πρόεδρος του Paradigm Talent Agency στο Μπέβερλι Χιλς, μεταξύ των κορυφαίων ατζέντηδων του Χόλιγουντ. Τομ και Άλεξ συμπορεύθηκαν για αρκετό διάστημα στις business, με αλλεπάλληλες εξαγορές επιχειρήσεων, πριν ακολουθήσουν τελικά διαφορετικούς δρόμους από το 1995.
Σήμερα, ο Τομ Γκόρις είναι επικεφαλής, ιδιοκτήτης και μεγαλομέτοχος σε πάνω από 40 εταιρείες με ενεργητικό πλέον 48 δισ. δολαρίων, τις οποίες ελέγχει ή εποπτεύει μέσω της Platinum Equity. Πολλοί πλέον τον χαρακτηρίζουν ως τον “Μίδα από τη Ναζαρέτ”. Με όποια δουλειά καταπιάνεται σαρώνει. Η Platinum “μετράει” 250 σημαντικές εξαγορές. Το πρώτο του σημαντικό deal ήταν η εξαγορά της ζημιογόνου εταιρείας Ligitation Services έναντι 200.000 δολαρίων. Από το 1996 έως και το 2001 εξαγόρασε μερίδια σε 32 εταιρείες. Το 2002 το χαρτοφυλάκιο της Platinum είχε ήδη μονάδες κολοσσών όπως η Motorola, η Fujitsu και η Alcatel.
Τα media και οι Detroit Pistons
Στα επόμενα βήματά του η είσοδος στον χώρο των media, με την εξαγορά της San Diego Union-Tribune έναντι 30 εκατ. δολαρίων το 2009, αλλά και στον μαγικό κόσμο του NBA. Το 2011 εξαγόρασε την Palace Sports and Entertainment (PS&E) έναντι 325 εκατ. δολαρίων και έγινε έτσι ο τρίτος ιδιοκτήτης στην ιστορία των Detroit Pistons. Η αξία της ομάδας σήμερα εκτιμάται από το Forbes στα 3,09 δισ. Επένδυση από τις λίγες. Ήταν ένας από τους λίγους ιδιοκτήτες ομάδων που το 2017 στήριξαν ανοιχτά μαύρους παίχτες, που γονάτιζαν την ώρα του εθνικού ύμνου των ΗΠΑ σε μία μορφή διαμαρτυρίας κατά των διακρίσεων. Και το 2019 εγκαινίασε τα νέα γραφεία, κόστους 90 εκατ. δολαρίων, της PS&E, καθώς και το νέο υπερσύγχρονο προπονητικό κέντρο των Pistons. Ιδιαίτερα δημοφιλής ανάμεσα στους οπαδούς της ιστορικής ομάδας, παρά τα ατυχή αποτελέσματα.
Κληρονόμος μιας αυτοκρατορίας
Ο Ντιν Σπανός είναι γιος ενός “συμβόλου” του ελληνικού στοιχείου των ΗΠΑ, του Άλεξ Σπανού, επί σειρά ετών επιδραστικότερου Έλληνα στην πολιτική και επιχειρηματική τάξη της υπερδύναμης. Διαχειρίζεται σήμερα μια αυτοκρατορία, με παρουσία στο real estate και τις κατασκευές ιδίως στην δυτική ακτή. Αντίθετα με τον αείμνηστο πατέρα του, που είχε επιχειρήσει να επενδύσει στην Ελλάδα, συζητώντας στη δεκαετία του ΄90 ακόμα και την απόκτηση του Αστέρα, ο διάδοχος κινείται αποκλειστικά με αμερικανικό “πλάνο”. Η οικογενειακή περιουσία του το 2017 ανερχόταν στα 3,2 δισ. δολάρια, με βασικό πεδίο την αγορά ακινήτων και τις κατασκευές. Σήμερα η προσωπική του είναι μικρότερη, καθώς υπάρχουν και τα αδέρφια του.
Ανέλαβε τον πολυσχιδή όμιλο από το 2010, καθώς ο πατέρας του ήδη έπασχε από άνοια. Έχει έρθει στην Ελλάδα, γνωρίζει και Έλληνες πολιτικούς, αλλά αποφεύγει την παρουσία σε δημόσια events στις ΗΠΑ. Μια από τις εμφατικές παρουσίες του με έντονο το ελληνικό στοιχείο ήταν στο “Prince’s Trust International” που παρουσίασε το 2019 ο τότε Πρίγκιπας Κάρολος της Ουαλίας, σε ένα πολυτελές γκαλά, που διοργανώθηκε στο St. James Palace, στο Λονδίνο. Το πρόγραμμα ασχολείται με την υποστήριξη παγκοσμίως των άνεργων νέων. Εκεί δέσποσε το ελληνοαμερικανικό στοιχείο, με τον Σπανό σε μια από τις σπάνιες εμφανίσεις του και ακόμα τους Ντιν Μητρόπουλο, Τζον Κουδούνη, Βασίλη Παπαστεργιάδη.
Κέρδη και λάθη στο NFL
Αν και “θετικό” επιχειρηματικό μυαλό “βαρύνεται” με ένα σημαντικό σφάλμα στη διαχείριση της ομάδας των San Diego Chargers του NFL. Το 2017, ο Ντιν έχοντας πάρει τα “ηνία” προ πολλών ετών, αποφάσισε τη μεταφορά της έδρας τους στο Λος Άντζελες. Γεγονός που τον κατέστησε τρομερά αντιδημοφιλή στο Σαν Ντιέγκο, μέχρι και αφίσες διαμαρτυρίας τυπώθηκαν εναντίον του. Και που οδήγησαν τον αθλητικό τύπο της Καλιφόρνια και όχι μόνο να τον χαρακτηρίσει ως τον χειρότερο ιδιοκτήτη στον επαγγελματικό αθλητισμό των ΗΠΑ.
Μάλλον όμως, τον αδίκησαν. Η αλήθεια είναι πως προσπάθησε να επενδύσει στην κατασκευή νέου γηπέδου στο Σαν Ντιέγκο, όμως ο δήμος και οι άλλες αρχές μπλόκαραν την επένδυσή του, επί 15 χρόνια, την πρότασή του, ματαιώνοντας την τελικά. Γι’ αυτό αποφάσισε τη “μεγάλη φυγή”. Το 2020 ολοκληρώθηκε η κατασκευή του νέου σταδίου των Chargers, το Sofi Stadium, χωρητικότητας 70.000 θεατών, το οποίο μοιράζεται με τους Los Angeles Rams.
