Ένα από τα μεγαλύτερα όργανα του σώματός μας είναι το δέρμα μας. Αυτό κάνει τόσα πολλά για εμάς, όπως να ρυθμίζει την θερμοκρασία μας και να δημιουργεί ένα φράγμα ενάντια σε δυνητικά επιβλαβείς ουσίες. Ωστόσο, όσο και “παντοδύναμο” και αν θεωρούμε ότι είναι το δέρμα μας, στην πραγματικότητα είναι τρομερά ευάλωτο μπροστά στον ήλιο και ειδικότερα εκείνον του καλοκαιριού. Οι αρνητικές επιπτώσεις της έντονης ακτινοβολίας του προκαλούν όχι μόνο βλάβες, αλλά και σημαντικές ασθένειες στο δέρμα μας, με την πιο θανατηφόρα να είναι το μελάνωμα.
Πιο συγκεκριμένα, το μελάνωμα του δέρματος αντιπροσώπευε το 4% όλων των νέων διαγνώσεων καρκίνου στις χώρες της ΕΕ το 2020 και το 1,3% όλων των θανάτων από καρκίνο, σύμφωνα με το Ευρωπαϊκό Σύστημα Πληροφοριών για τον καρκίνο. Η ασθένεια βρίσκεται επίσης μεταξύ των 20 πρώτων αιτιών θνησιμότητας που σχετίζονται με τον καρκίνο, ενώ πάνω από 100.000 νέες περιπτώσεις μελανώματος αναφέρθηκαν το 2022, οι περισσότερες από τις οποίες αφορούσαν σε ενήλικες ηλικίας 45-69 ετών, οδηγώντας μάλιστα σε πάνω από 15.000 θανάτους.
Οι άνδρες έχουν περισσότερες πιθανότητες να αναπτύξουν μελάνωμα, καθώς μια στις 74 γυναίκες έχει κίνδυνο κατά τη διάρκεια της ζωής της (ηλικίες 0-74) να αναπτύξει καρκίνο του δέρματος, σε σύγκριση με έναν στους 66 άνδρες.
Επιπολασμός του καρκίνου του δέρματος στην Ευρώπη
Οι χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης με τα υψηλότερα ποσοστά εμφάνισης μελανώματος είναι η Δανία, οι Κάτω Χώρες, η Σουηδία, η Φινλανδία και η Γερμανία, ενώ οι χώρες με τα χαμηλότερα ποσοστά είναι η Ρουμανία, η Βουλγαρία, η Κύπρος, η Πορτογαλία και η Πολωνία. Οι έρευνες δείχνουν ότι η σκανδιναβική περιοχή, παρά την περιορισμένη έκθεση στον ήλιο, βιώνει έντονες περιόδους υπεριώδους ακτινοβολίας κατά τους καλοκαιρινούς μήνες, γεγονός που οδηγεί σε υψηλότερη συχνότητα εμφάνισης μελανώματος. Αυτό επιδεινώνεται περαιτέρω από την επικράτηση του ανοιχτόχρωμου δέρματος των κατοίκων και την αυξημένη ευαισθησία στα ηλιακά εγκαύματα μεταξύ του πληθυσμού στις περιοχές αυτές.
Η χώρα μας δυστυχώς ανήκει και αυτή στις χώρες με την υψηλότερη θνησιμότητα από μελάνωμα, μαζί με την Ισπανία, την Πορτογαλία, τη Μάλτα και τη Ρουμανία.
Πώς να προστατέψουμε το δέρμα μας;
“Δεν μπορείτε πραγματικά να εξαλείψετε τον κίνδυνο καρκίνου του δέρματος”, δήλωσε στην Washington Post ο Jeremy Brauer, κλινικός αναπληρωτής καθηγητής δερματολογίας στο NYU Langone Health. “Αλλά μπορείτε να μειώσετε τον κίνδυνο με το να εφαρμόζετε συμπεριφορές προστασίας από τον ήλιο”, εξηγεί ο ίδιος. Παρακάτω ακολουθεί ένας οδηγός με αποτελεσματικές στρατηγικές για τη μείωση του κινδύνου μελανώματος, πέρα από την χρήση αντηλιακού με υψηλό SPF και την αναζήτηση σκιάς κατά τις μεσημεριανές ώρες:
Προστατευτικός ρουχισμός: Η χρήση προστατευτικού ρουχισμού μπορεί να μειώσει σημαντικά την έκθεση στον ήλιο.
-Πουκάμισα με μακριά μανίκια και παντελόνια: Επιλέξτε ελαφριά, μακρυμάνικα πουκάμισα και παντελόνια για να καλύπτετε όσο το δυνατόν περισσότερο δέρμα.
-Καπέλα: Τα καπέλα με φαρδύ γείσο παρέχουν σκιά και προστατεύουν το πρόσωπο, τα αυτιά και το λαιμό σας.
-Υφάσματα που προστατεύουν από την υπεριώδη ακτινοβολία: Εξετάστε ρούχα από υφάσματα με υψηλό συντελεστή προστασίας από την υπεριώδη ακτινοβολία (UPF).
-Γυαλιά ηλίου: Προστατεύστε τα μάτια σας και το ευαίσθητο δέρμα γύρω από αυτά φορώντας γυαλιά ηλίου. Βεβαιωθείτε ότι τα γυαλιά ηλίου σας μπλοκάρουν το 100% των ακτίνων UVA και UVB. Στυλ Wraparound: Αυτά παρέχουν την καλύτερη προστασία μειώνοντας την ποσότητα των ακτίνων UV που μπορούν να εισέλθουν από τα πλάγια.
Αυτοεξετάσεις: Οι τακτικές αυτοεξετάσεις μπορούν να βοηθήσουν στην έγκαιρη ανίχνευση των δερματικών αλλαγών.
Μηνιαίοι έλεγχοι: Εξετάζετε το δέρμα σας κάθε μήνα για νέες ελιές ή αλλαγές σε υπάρχουσες ελιές, δίνοντας ιδιαίτερη προσοχή στις περιοχές που δεν εκτίθενται τακτικά στον ήλιο.
-Κανόνας ABCDE: Χρησιμοποιήστε τον κανόνα ABCDE για την αξιολόγηση των σπίλων: Ασυμμετρία, ακανόνιστο όριο, χρωματική διαφοροποίηση, διάμετρος μεγαλύτερη από 6 χιλιοστά και εξελισσόμενο σχήμα και μέγεθος.
Σκέψεις για τον τρόπο ζωής
Αποφύγετε το σολάριουμ: Τα σολάριουμ εκπέμπουν υπεριώδη ακτινοβολία παρόμοια με αυτή του ήλιου και μπορεί να αυξήσουν τον κίνδυνο καρκίνου του δέρματος. Προτιμήστε προϊόντα μαυρίσματος χωρίς ήλιο, αν επιθυμείτε να μαυρίσετε.
Υγιεινή διατροφή: Μια διατροφή πλούσια σε αντιοξειδωτικά μπορεί να υποστηρίξει την υγεία του δέρματος.
-Φρούτα και λαχανικά: Καταναλώστε μια ποικιλία πολύχρωμων φρούτων και λαχανικών με υψηλή περιεκτικότητα σε βιταμίνες C και Ε.
-Ενυδάτωση: Διατηρήστε το δέρμα σας ενυδατωμένο πίνοντας άφθονο νερό.
Ενημέρωση για τη φαρμακευτική αγωγή: Ορισμένα φάρμακα μπορεί να αυξήσουν την ευαισθησία του δέρματός σας στον ήλιο. Επανεξετάστε τα φάρμακά σας με το γιατρό σας για να κατανοήσετε τυχόν πιθανούς κινδύνους.
Η προστασία του δέρματός μας από τον ήλιο και η μείωση του κινδύνου μελανώματος περιλαμβάνει μια πολύπλευρη προσέγγιση που περιλαμβάνει τη χρήση αντηλιακού, τη χρήση προστατευτικού ρουχισμού, την αναζήτηση σκιάς, τη χρήση γυαλιών ηλίου και την τακτική εξέταση του δέρματος. Υιοθετώντας αυτές τις στρατηγικές και κάνοντας προσεκτικές επιλογές στον τρόπο ζωής μας, μπορούμε να απολαμβάνουμε τον ήλιο με ασφάλεια και να διατηρούμε το δέρμα μας υγιές για τα επόμενα χρόνια.
