Από την Αθήνα στο… Παρίσι. Στις 29 Νοεμβρίου η Disneyland Paris διοργανώνει ημέρες καριέρας στην Αθήνα προκειμένου να προσλάβει εργαζομένους για το 2023 οι οποίοι θα απασχοληθούν στα θεματικά της πάρκα, στα ξενοδοχεία ή στο Disney Village, το μεγαλύτερο πάρκο ψυχαγωγίας και διασκέδασης στην Ευρώπη.
Tην ίδια στιγμή κι ενώ η τουριστική σεζόν του 2022 στη χώρα μας βρίσκεται τώρα στο κλείσιμό της, ο κλάδος της φιλοξενίας έχει ήδη ξεκινήσει τη… μάχη της προσέλκυσης των εργαζομένων για την επόμενη θερινή σεζόν. Στην Ελλάδα, οι ελλείψεις προσωπικού φτάνουν, ούτε λίγο ούτε πολύ, το 25% επί του συνολικού αριθμού εργαζομένων ή 55.000 θέσεις εργασίας, σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία της ΗOTREC, του Ευρωπαϊκού Οργανισμού Ξενοδοχίας, Εστίασης και Αναψυχής, από τους σημαντικότερους φορείς του ευρωπαϊκού τουρισμού, όπου μάλιστα στη θέση του προέδρου εξελέγη πρόσφατα ο πρόεδρος του Ξενοδοχειακού Επιμελητηρίου Ελλάδος Αλέξανδρος Βασιλικός.
Η Ελλάδα, όπως προκύπτει από τα επίσημα στοιχεία της HOTREC, δεν είναι η μοναδική περίπτωση που αντιμετωπίζει τόσο μεγάλες ελλείψεις. Για παράδειγμα, το 2022 στη Γαλλία υπήρξαν στο peak της σεζόν πάνω από 250.000 θέσεις εργασίας στον κλάδο που δεν καλύφθηκαν ποτέ (κατά μέσον όρο σε ετήσια βάση ο αντίστοιχος αριθμός φτάνει τις 50.000), στην Ιταλία καταγράφονται 250.000 θέσεις εργασίας που παραμένουν ακάλυπτες, στην Αυστρία 33.000, ενώ στο Ηνωμένο Βασίλειο υπολογίζεται ότι λείπουν από τον κλάδο φέτος περί τις 174.000 θέσεις εργασίας, νούμερο που οδηγεί σε απώλεια εσόδων της τάξεως των 21 δισ. ευρώ και τα 5 δισ. ευρώ σε απώλεια φόρων.
Η HOTREC διαπιστώνει ότι ήδη προ πανδημίας, και παρά τα υψηλά επίπεδα ανεργίας στην Ευρώπη, ο κλάδος φιλοξενίας και εστίασης αντιμετώπιζε ελλείψεις δεξιοτήτων – ψηφιακών, διαπροσωπικών δεξιοτήτων, ξένων γλωσσών κ.ο.κ.. «Παρά το γεγονός ότι ο κλάδος διαχρονικά συμβάλλει τα μέγιστα στη δημιουργία θέσεων εργασίας και στο ΑΕΠ της Ε.Ε. η φιλοξενία πρέπει να συμμορφώνεται με τις προσδοκίες των πελατών, που σημαίνει ότι θα πρέπει να λειτουργεί 365 ημέρες τον χρόνο, 24 ώρες την ημέρα, συμπεριλαμβανομένων των αργιών και των Σαββατοκύριακων. Αυτό σημαίνει ότι ορισμένοι υπάλληλοι μπορεί να έχουν περίεργο ωράριο, κάτι που μπορεί να θεωρηθεί ως μειονέκτημα από μερίδα εργαζομένων, για άλλους όμως μπορεί να είναι πλεονέκτημα, όπως για φοιτητές που μπορεί να συνδυάζουν τις σπουδές με την εργασία», αναφέρει η HOTREC. «Από την άλλη πλευρά, πανευρωπαϊκά μια παράμετρος που πρέπει να ληφθεί υπόψη είναι ότι το 89% των εταιρειών είναι πολύ μικρές επιχειρήσεις (σ.σ.: απασχολούν λιγότερα από 10 άτομα) και μπορεί να αποτελούν μεγάλη πρόκληση γι’ αυτές οι υψηλοί μισθοί στους εργαζομένους. Επιπλέον οι μισθοί θα πρέπει επίσης να είναι ανάλογοι με το επίπεδο των προσόντων – σημειωτέον ότι το 30% του εργατικού δυναμικού είναι σχετικά ανειδίκευτο».
Αξίζει να σημειωθεί ότι ο κλάδος φιλοξενίας στην Ε.Ε. αποτελείται από 1,9 εκατομμύριο επιχειρήσεις, δημιουργώντας την περίοδο προ πανδημίας (2015-2019) περί τα 2 εκατομμύρια θέσεις εργασίας με συνολικά 11 εκατομμύρια απασχολούμενους στην Ε.Ε. Το 29,6% των εργαζομένων στον κλάδο είναι σχετικά ανειδίκευτοι, σε σύγκριση με το 16,1% στη συνολική οικονομία, πράγμα που σημαίνει ότι η φιλοξενία «είναι χωρίς αποκλεισμούς και εντάσσει άτομα με διαφορετικά προφίλ και υπόβαθρα».
Προκειμένου να αντιμετωπιστεί το μεγάλο έλλειμμα, από τις βασικές προτάσεις της HOTREC είναι να υπάρξουν λύσεις σε εθνικό και πανευρωπαϊκό επίπεδο: «Η Ε.Ε. θα πρέπει να είναι σε θέση να δημιουργήσει ένα ευνοϊκό νομικό περιβάλλον που θα επιτρέπει στους μετανάστες να ενσωματωθούν στον τομέα με νόμιμο τρόπο (π.χ. με ένα πακέτο νόμιμης μετανάστευσης), να προωθήσει σχετικές συμφωνίες με τρίτες χώρες, να δημιουργήσει μία ευρωπαϊκή δεξαμενή ταλέντων για τον κλάδο, να υποστηρίξει τη σωστή κατάρτιση και εκπαίδευση εργαζομένων με ευρωπαϊκούς πόρους, να προωθήσει διαφορετικές μορφές εργασίας (π.χ. περιστασιακή εργασία ανάλογα με τη χειμερινή ή θερινή περίοδο, τις υποχρεώσεις των εργαζομένων)».
Στην Ελλάδα, με το βλέμμα πλέον στο 2023 «η μάχη για την επόμενη σεζόν έχει ξεκινήσει από τώρα», όπως δηλώνει ο κ. Πάνος Παλαιολόγος, ιδρυτής και διευθύνων σύμβουλος της Hotelbrain, που έδωσε το «παρών» την περασμένη εβδομάδα στο συνέδριο της Prodexpo για τα ακίνητα. Ο όμιλος Hotelbrain έχει στο χαρτοφυλάκιό του πάνω από 90 ιδιόχρηστα -μέσω μακροπρόθεσμων μισθώσεων- ξενοδοχεία, στη συντριπτική τους πλειονότητα εποχιακά, σε 37 προορισμούς σε όλη την Ελλάδα, ενώ παρέχει ολοκληρωμένες υπηρεσίες διαχείρισης ξενοδοχειακών μονάδων σε επιπλέον 90 ξενοδοχεία τρίτων. «Έχουμε ξενοδοχεία σε όλο το φάσμα του τουρισμού, από μικρότερα boutique στους Παξούς μέχρι μεγαλύτερα σε μεγάλους προορισμούς όπως στην Κω με τα 1.200 δωμάτια. Έχουμε δημιουργήσει ομάδες προσέλκυσης εργαζομένων σε διάφορα σημεία της χώρας, πέραν και του νέου εγχειρήματος, της δημιουργίας της Hotelbrain Academy, με στόχο αφενός την κατάρτιση και προσέλκυση νέων ανθρώπων και αφετέρου την εξέλιξη του υπάρχοντος δυναμικού».
Οι ελλείψεις ανά κλάδο στην Ελλάδα
Για τη χώρα μας έχουν ενδιαφέρον τα στοιχεία για το πού καταγράφονται φέτος οι μεγαλύτερες ελλείψεις. Σύμφωνα με στοιχεία που έχει συγκεντρώσει η Uworc, η νέα, εξ ολοκλήρου ψηφιακή εταιρεία ανθρώπινου δυναμικού για τις επιχειρήσεις στους κλάδους φιλοξενίας και εστίασης, οι ξενοδόχοι εντοπίζουν τη μεγαλύτερη έλλειψη προσωπικού στις εξής ειδικότητες: υπάλληλοι σέρβις (18%), καμαριέρες (16%), μάγειρες (11%), υπάλληλοι μπαρ (9%) και υπάλληλοι υποδοχής (7%). Αντίστοιχα, οι ιδιοκτήτες εστιατορίων αναζητούν κατά βάση μάγειρες (36%), υπαλλήλους λάντζας (22%), υπαλλήλους σέρβις (21%), διανομείς (7%) και υπαλλήλους μπαρ (7%).
Ως προς τις περιοχές όπου καταγράφεται η μεγαλύτερη ζήτηση για θέσεις εργασίας στον κλάδο, η Μύκονος (46%) βρίσκεται στην κορυφή, με την Αθήνα να έπεται (22%) και το Μέτσοβο (5%), τη Μάνη (5%) και τη Χαλκιδική (5%) να ακολουθούν. Έλλειψη προσωπικού εντοπίζεται επίσης στη Σαντορίνη, στη Λευκάδα, στην Τήνο, στη Νάξο, στην Ιεράπετρα, στη Λήμνο και στη Σέριφο.
Σημειωτέον ότι η δημιουργία της online πλατφόρμας εύρεσης προσωπικού Uworc ξεκίνησε ακριβώς με στόχο να καλύψει «το πρόβλημα της έντονης έλλειψης προσωπικού που αντιμετωπίζουν οι εποχιακές επιχειρήσεις φιλοξενίας», σύμφωνα με τον κ. Πάρη Οικονόμου, ιδρυτή της εταιρείας η οποία απέκτησε νομική μορφή το 2022, έχει ήδη παρουσία σε Ολλανδία και Αυστρία και σκοπεύει να επεκτείνει τις δραστηριότητές της σε Κατάρ, Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα και Αυστρία από την επόμενη χρονιά. Μέσω της διαδραστικής πλατφόρμας Uworc, εργοδότες και προσωπικό αλληλεπιδρούν αρχικά σε ένα online περιβάλλον, καλύπτοντας τις ανάγκες τους, εκπαιδεύονται και αξιολογούνται. Ένας από τους βασικούς στόχους της Uworc είναι να εξασφαλίσει στους εργαζομένους που θα βρουν δουλειά μέσω της πλατφόρμας συνεχόμενη και εναλλασσόμενη εργασία χειμώνα – καλοκαίρι, παρέχοντάς τους παράλληλα εκπαίδευση και δυνατότητες επαγγελματικής εξέλιξης.
