Η παχυσαρκία αποτελεί ένα από τα κυριότερα προβλήματα υγείας της σύγχρονης εποχής, με αποτέλεσμα να έχει τεθεί στο μικροσκόπιο της επιστημονικής έρευνας, που αναζητά τις αιτίες, προσπαθώντας να βρει λύση στο πρόβλημα που μαστίζει σε ενήλικες και παιδιά.
Στο πλαίσιο αυτής της προσπάθειας, ερευνητικό αντικείμενο αποτελούν και οι ώρες που συνηθίζουμε να τρώμε. Οι σύγχρονες τάσεις υγιεινής διατροφής συμβουλεύουν να αποφεύγουμε το φαγητό -και ειδικά το «βαρύ»- τις προχωρημένες βραδινές ώρες, ωστόσο η επιστημονική βιβλιογραφία δεν είχε μέχρι πρότινος στη διάθεσή της στοιχεία αναφορικά με τις επιδράσεις της κατανάλωσης φαγητού αργά το βράδυ στους τρεις κύριους παράγοντες ρύθμισης του σωματικού βάρους και συνεπώς στον κίνδυνο παχυσαρκίας:
- Τη ρύθμιση της πρόσληψης θερμίδων,
- Την ποσότητα θερμίδων που καίει ο οργανισμός και
- Τις μοριακές αλλαγές στον λιπώδη ιστό
Νέα μελέτη, από ερευνητές του Νοσοκομείου Brigham and Women, διαπίστωσε ότι, όταν τρώμε, επηρεάζεται σημαντικά η ενεργειακή δαπάνη, η όρεξη και οι μοριακές οδοί του λιπώδους ιστού. Τα αποτελέσματα δημοσιεύθηκαν στο Cell Metabolism.
«Προγενέστερη έρευνα έδειξε ότι η κατανάλωση φαγητού αργά το βράδυ σχετίζεται με αυξημένο κίνδυνο παχυσαρκίας, αυξημένο σωματικό λίπος και μειωμένη επιτυχία απώλειας βάρους. Θέλαμε να καταλάβουμε γιατί, γι’ αυτό εξετάσαμε τους μηχανισμούς που μπορεί να απαντούν σε αυτό», εξήγησε ο κύριος συγγραφέας, Frank A. J. L. Scheer, Ph.D., Διευθυντής του Προγράμματος Ιατρικής Χρονοβιολογίας του Brigham’s Division of Sleep and Circadian Disorders.
«Διερωτηθήκαμε εάν έχει σημασία η ώρα που τρώμε, όταν όλα τα άλλα διατηρούνται σταθερά και ανακαλύψαμε ότι το να τρώμε 4 ώρες αργότερα έχει σημαντική διαφορά στα επίπεδα πείνας, τον τρόπο που καίμε θερμίδες μετά το φαγητό και τον τρόπο που αποθηκεύουμε λίπος», συμπληρώνει η πρώτη συγγραφέας, Nina Vujović, Ph.D., ερευνήτρια στο Πρόγραμμα Ιατρικής Χρονοβιολογίας.
Η ερευνητική ομάδα μελέτησε 16 ασθενείς με δείκτη μάζας σώματος (ΔΜΣ) που αντιστοιχεί στο πεδίο των υπέρβαρων ή παχύσαρκων.
Κάθε συμμετέχων ακολούθησε δύο εργαστηριακά πρωτόκολλα:
- Ένα με αυστηρά προγραμματισμένο διατροφολόγιο σε πρώιμες ώρες και
- Ένα με τα ίδια ακριβώς γεύματα, καθένα προγραμματισμένο περίπου 4 ώρες αργότερα μέσα στην ημέρα
Τις τελευταίες εβδομάδες πριν την έναρξη καθενός από τα πρωτόκολλα, οι συμμετέχοντες διατήρησαν σταθερά προγράμματα ύπνου και αφύπνισης, ενώ τις τελευταίες 3 ημέρες ακολούθησαν αυστηρά πανομοιότυπες δίαιτες και προγράμματα γευμάτων στο σπίτι.
Στο εργαστήριο, οι συμμετέχοντες κατέγραφαν τακτικά την πείνα και την όρεξή τους, παρείχαν συχνά μικρά δείγματα αίματος κατά τη διάρκεια της ημέρας και μετρούσαν τη θερμοκρασία του σώματος και την ενεργειακή τους δαπάνη. Για να μετρήσουν πώς η ώρα του φαγητού επηρέασε τον τρόπο που το σώμα αποθηκεύει λίπος, οι ερευνητές συνέλεξαν βιοψίες λιπώδους ιστού και στα δύο εργαστηριακά πρωτόκολλα.
Τα αποτελέσματα αποκάλυψαν ότι η κατανάλωση φαγητού σε πιο προχωρημένες ώρες είχε βαθιές επιπτώσεις στην πείνα και τις δύο ορμόνες που ρυθμίζουν την όρεξη και επηρεάζουν την επιθυμία για φαγητό, τη λεπτίνη και τη γκρελίνη. Ειδικότερα, τα επίπεδα της λεπτίνης, η οποία σηματοδοτεί τον κορεσμό, μειώθηκαν στην όψιμη διατροφή κατά τη διάρκεια των 24 ωρών. Όταν οι συμμετέχοντες έτρωγαν πιο αργά μέσα στην ημέρα, έκαιγαν θερμίδες με πιο βραδύ ρυθμό, ενώ παράλληλα εμφάνισαν αυξημένη λιπογένεση και μειωμένη λιπόλυση, συνδυασμός που προάγει την ανάπτυξη λίπους.
Τα νέα ευρήματα επιβεβαιώνουν πως η κατανάλωση φαγητού αργά το βράδυ αυξάνει τον κίνδυνο παχυσαρκίας.
