Ξύλο, κοροϊδίες, απομόνωση, ύβρεις. Ενας στους τρεις μαθητές πέφτει θύμα σωματικού εκφοβισμού στο σχολείο. Ενας στους δύο λεκτικού. Κάποιοι απομονώνονται από όλη την τάξη. «Μιλήστε, η σχολική κοινότητα είναι εδώ για να σας βοηθήσει»! Η προτροπή αυτή προς τους μαθητές-θύματα σχολικού εκφοβισμού διαπερνά τη φιλοσοφία των δράσεων που σχεδίασε το υπουργείο Παιδείας για να προληφθεί και να αντιμετωπιστεί η ενδοσχολική βία.
Το σχετικό νομοσχέδιο, έχει ένα βασικό πυρήνα που αφορά τη δημοσιοποίηση, την καταγραφή κάθε περιστατικού. Είναι ο πρώτος κρίκος για να υπάρξει ένα πλαίσιο παρεμβάσεων από τους εκπαιδευτικούς, τους ψυχολόγους, τους κοινωνιολόγους. «Δεν είναι γραφειοκρατικό, όπως συνήθως συμβαίνει. Απαιτεί καλή οργάνωση και βούληση ο καθένας να υπηρετήσει καίρια τον δύσκολο και ευαίσθητο ρόλο του», ανέφερε υψηλόβαθμο στέλεχος του υπουργείου Παιδείας. Παράλληλα, θα ληφθούν μέτρα για να ενισχυθεί το σύστημα των επιστημόνων που θα εργασθούν για την ενδοσχολική βία. Η βασική στόχευση των μέτρων που προτείνονται είναι το πρόβλημα να αντιμετωπιστεί μέσα στη σχολική κοινότητα, χωρίς τιμωρητικές προθέσεις για παιδιά που γίνονται θύτες αφού είχαν υπάρξει θύματα χωρίς να ξέρουν πώς να επουλώσουν τη δική τους βαθιά πληγή.
Ειδικότερα, ο πυρήνας του σχεδίου συγκροτείται ως εξής:
– Θα οργανωθεί πλατφόρμα για αναφορές περιστατικών ενδοσχολικής βίας. Σε αυτήν, οι μαθητές θα μπορούν να αναφέρουν περιστατικά ανώνυμα ή επώνυμα και οι γονείς μόνο επώνυμα. Θα απαιτείται η σύνδεση με κωδικούς πανελληνίου σχολικού δικτύου (για μαθητές) ή Taxis (για γονείς). Θα δοθεί έτσι η δυνατότητα σε περισσότερα θύματα σχολικού εκφοβισμού να μιλήσουν και να υποστηριχθούν. Η πλατφόρμα θα αναπτυχθεί από το Ινστιτούτο Τεχνολογίας Υπολογιστών και Εκδόσεων (ΙΤΥΕ) ΔΙΟΦΑΝΤΟΣ σε συνεργασία με την κεντρική επιτροπή εμπειρογνωμόνων.
– Αποδέκτες των αναφορών θα είναι οι υπεύθυνοι αντιμετώπισης της σχολικής βίας και εκφοβισμού σε κάθε σχολείο. Τον ρόλο θα αναλάβουν ο διευθυντής του σχολείου μαζί με έναν εκπαιδευτικό που ορίζεται από εκείνον (στην πρωτοβάθμια εκπαίδευση) ή τον σύμβουλο Σχολικής Ζωής (στη δευτεροβάθμια εκπαίδευση). Οι δυο τους θα λειτουργούν ως σημείο αναφοράς και ενημέρωσης για θέματα σχολικού εκφοβισμού, θα υλοποιούν εκπαιδευτικές δράσεις και προγράμματα ευαισθητοποίησης στη σχολική μονάδα τους.
– Για κάθε περιστατικό, οι δύο υπεύθυνοι του σχολείου θα είναι σε άμεση επικοινωνία με την τετραμελή ομάδα δράσης της Πρωτοβάθμιας ή Δευτεροβάθμιας Διεύθυνσης στην οποία υπάγεται το σχολείο. Οι ομάδες δράσης θα αποτελούνται από τον διευθυντή εκπαίδευσης, ένα σύμβουλο εκπαίδευσης, έναν ψυχολόγο και έναν κοινωνικό λειτουργό, ώστε να υπάρχει εποπτεία του προγράμματος σε τοπικό επίπεδο.
Συστήνονται ομάδες αντιμετώπισης του φαινομένου, οι οποίες θα στελεχώνονται από εκπαιδευτικούς, ψυχολόγους και κοινωνικούς λειτουργούς.
– Οι ομάδες δράσης θα συντάσσουν ετήσιες εκθέσεις με τις παρατηρήσεις και τα συμπεράσματά τους για τα περιστατικά ενδοσχολικής βίας που έλαβαν χώρα μαζί με τις προτάσεις τους, και θα τις υποβάλλουν στον περιφερειακό διευθυντή εκπαίδευσης, ο οποίος θα ενημερώνει τακτικά το υπουργείο Παιδείας, με στόχο τη χάραξη μελλοντικής πολιτικής κατά της ενδοσχολικής βίας βάσει δεδομένων.
Επιτροπή εμπειρογνωμόνων
Σε κεντρικό επίπεδο θα συσταθεί επιτροπή εμπειρογνωμόνων, που έχει την ευθύνη για την εποπτεία και την επιμέλεια του προγράμματος, καθώς και τη συναγωγή σχετικών συμπερασμάτων. Η επιτροπή θα αναλάβει την εκπόνηση ειδικών πρωτοκόλλων πρόληψης και χειρισμού φαινομένων ενδοσχολικής βίας και εκφοβισμού. Παράλληλα, το Ινστιτούτο Εκπαιδευτικής Πολιτικής (ΙΕΠ) θα αναπτύξει στοχευμένο επιμορφωτικό υλικό για τους εκπαιδευτικούς. Αμεσος στόχος είναι η επιμόρφωση των ομάδων δράσης των Διευθύνσεων Εκπαίδευσης και των υπευθύνων αντιμετώπισης της σχολικής βίας και εκφοβισμού των σχολικών μονάδων μέσα στο πρώτο έτος λειτουργίας του προγράμματος.
Στα σχολεία ήδη απασχολούνται 3.200 ψυχολόγοι και κοινωνικοί λειτουργοί με στόχο την κάλυψη 5 σχολικών μονάδων από 2 ειδικούς (1 ψυχολόγο και 1 κοινωνικό λειτουργό), ώστε να επισκέπτονται μία φορά την εβδομάδα κάθε σχολείο αρμοδιότητάς τους. Παράλληλα, φορείς, όπως τα Κέντρα Διεπιστημονικής Αξιολόγησης, Συμβουλευτικής και Υποστήριξης, θα παρεμβαίνουν άμεσα, με επιτόπια παρουσία στα σχολεία, προς υποστήριξη σε κάθε περιστατικό.
Το υπουργείο Παιδείας προσθέτει στο πλαίσιο των μέτρων και τα προγράμματα που έχουν περιληφθεί στα νηπιαγωγεία, στα δημοτικά και στα γυμνάσια για τη συμπερίληψη και την ψυχική και συναισθηματική υγεία και πρόληψη. Στόχος, η δημιουργία κουλτούρας πρόληψης της σχολικής βίας και η καλλιέργεια του αλληλοσεβασμού, αλλά και η ενημέρωση και ενδυνάμωση των παιδιών, ώστε να προστατεύουν τον εαυτό τους από τη σεξουαλική θυματοποίηση και βία.
Υψηλόβαθμα στελέχη του υπουργείου Παιδείας, τόνισαν ότι νομοθετείται ένα σαφές, ολοκληρωμένο πλαίσιο για τον ρόλο του σχολείου και για τη λειτουργία υποστηρικτικών δομών του με εξειδικευμένο προσωπικό, όπως κοινωνικοί λειτουργοί και ψυχολόγοι. Με τον τρόπο αυτόν το υπουργείο απαντά στον αντίλογο της ΟΛΜΕ, ότι «δεν μπορεί η ευθύνη, όχι μόνο για παιδαγωγικά αλλά και για κοινωνικά, ψυχολογικά και άλλα ζητήματα, που αφορούν και άλλες ειδικότητες, που δεν υπάρχουν σήμερα στα σχολεία, να μεταφέρεται για μία ακόμη φορά στις πλάτες των εκπαιδευτικών».
Από το Δημοτικό έως το Λύκειο
1/3 μαθητών πέφτει θύμα εκφοβισμού στο σχολείο.
1/2 μαθητών δέχεται λεκτικό εκφοβισμό.
56% των μαθητών δημοτικού έχουν υποστεί ύβρεις και κοροϊδίες.
30,5% των μαθητών δημοτικού έχουν δεχθεί χτυπήματα και σπρωξίματα.
13% των μαθητών γυμνασίου και λυκείου έχουν πέσει θύμα εκφοβισμού.
