Ο αστεροειδής 2024 YR4, που του αποδίδεται και το προσωνύμιο «city-killer» (φονιάς πόλεων), έχει τραβήξει την προσοχή των αστρονόμων, καθώς οι τελευταίοι υπολογισμοί δείχνουν ότι υπάρχει μια μικρή αλλά υπαρκτή πιθανότητα να συγκρουστεί με τη Γη τον Δεκέμβριο του 2032. Παρότι η πιθανότητα σύγκρουσης εκτιμάται στο 2,3%, αρκετοί ειδικοί τονίζουν ότι η στατιστική αυτή σημαίνει επίσης πως οι πιθανότητες να περάσει με ασφάλεια δίπλα από τον πλανήτη μας είναι πολύ υψηλότερες.
Παρά τις διαβεβαιώσεις των επιστημόνων, η προοπτική ενός τέτοιου σεναρίου έχει ήδη προκαλέσει έντονη διαδικτυακή συζήτηση, ειδικά μετά την κυκλοφορία ενός βίντεο προσομοίωσης που απεικονίζει τις δυνητικές καταστροφικές επιπτώσεις μιας πρόσκρουσης.
Επιστήμονες εκτιμούν ότι η ενέργεια που θα απελευθερωθεί από την πρόσκρουση του αστεροειδούς θα μπορούσε να φτάσει τους 8 μεγατόνους ΤΝΤ, αρκετή για να ισοπεδώσει μια περιοχή στο μέγεθος της Ουάσινγκτον.
Το βίντεο που προκάλεσε αίσθηση δημιουργήθηκε από τον Álvaro Gracia Montoya, ο οποίος ειδικεύεται σε 3D animation με την ονομασία MetaBallStudios.
Στην προσομοίωση, ένας διαστημικός βράχος –στο μέγεθος του Αγάλματος της Ελευθερίας– καίγεται καθώς εισέρχεται στην ατμόσφαιρα και στη συνέχεια συντρίβεται στη Νέα Υόρκη.
Αντιδράσεις για το βίντεο
Η εντυπωσιακή προσομοίωση των πιθανών συνεπειών της σύγκρουσης έχει προκαλέσει σάλο στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης.
Σύμφωνα με το SWNS, ορισμένοι χρήστες σχολίασαν: «Εγγυώμαι ότι ήδη χτίζουν καταφύγια κάτω από τη γη».
Ένας άλλος, αναφερόμενος στην ταινία καταστροφής «Αρμαγεδδών», του 1998, είπε πως «Αυτό δεν πρόκειται να συμβεί, γιατί προφανώς ο Μπρους Γουίλις και ο Μπεν Άφλεκ θα πάνε εκεί πάνω, θα κάνουν μια τρύπα στο πλάι και θα τον ανατινάξουν».
Η παρακολούθηση του YR4 και η πιθανότητα σύγκρουσης
Ο αστεροειδής του βίντεο έχει παρόμοιο μέγεθος με τον YR4, τον οποίο οι αστρονόμοι παρακολουθούν στενά από τότε που εντόπισαν μια μικρή πιθανότητα να συγκρουστεί με τη Γη στις 22 Δεκεμβρίου 2032.
Όταν τα τηλεσκόπια της NASA εντόπισαν για πρώτη φορά τον YR4 τον Δεκέμβριο του 2024, οι επιστήμονες υπολόγισαν την πιθανότητα σύγκρουσης στο 1,2%. Ωστόσο, σύμφωνα με μια πρόσφατη ενημέρωση της NASA, οι πιθανότητες σχεδόν διπλασιάστηκαν.
Ειδικοί υπογραμμίζουν ότι το 2,3% της πιθανότητας σύγκρουσης σημαίνει επίσης ότι «υπάρχει 97,9% πιθανότητα ο YR4 να μην χτυπήσει καθόλου τον πλανήτη μας».
Κατά τη στενή του προσέγγιση στη Γη το 2032, ο αστεροειδής αναμένεται να περάσει σε απόσταση περίπου 66.000 μιλίων από τον πλανήτη μας, απόσταση κατάλληλη για να μας προσπεράσει χωρίς πρόβλημα.
Πιθανά σενάρια σύγκρουσης
Ακόμα κι αν ο YR4 χτυπήσει τη Γη, το πραγματικό σενάριο μπορεί να διαφέρει από την εφιαλτική εικόνα του βίντεο. Υπάρχει η πιθανότητα να μην φτάσει καν στην επιφάνεια του πλανήτη, αλλά να εκραγεί στον αέρα, προκαλώντας ένα φαινόμενο γνωστό ως «air burst».
Μια παρόμοια περίπτωση ήταν ο αστεροειδής Tunguska το 1908, ο οποίος είχε περίπου το ίδιο μέγεθος με τον YR4 και προκάλεσε τη μεγαλύτερη ατμοσφαιρική έκρηξη στην ιστορία, όταν εξερράγη πάνω από τη Σιβηρία. Η ισχύς της έκρηξης ήταν ισοδύναμη με 50 εκατομμύρια τόνους ΤΝΤ, ισοπεδώνοντας περίπου 80 εκατομμύρια δέντρα σε μια έκταση 830 τετραγωνικών μιλίων και σκοτώνοντας τρία άτομα.
Οι επιστήμονες τονίζουν ότι «είναι πιθανό ο YR4 να προκαλέσει μια παρόμοια καταστροφή, αλλά απαιτούνται περισσότερες πληροφορίες για το μέγεθος, τη σύνθεση και την εσωτερική δομή του αστεροειδούς ώστε να εκτιμηθεί με ακρίβεια ο τρόπος πρόσκρουσης».
Οι πιθανές περιοχές πρόσκρουσης
Σε αντίθεση με το βίντεο, το οποίο απεικονίζει την πρόσκρουση στη Νέα Υόρκη, οι αστρονομικές εκτιμήσεις δείχνουν ότι ο YR4 είναι απίθανο να χτυπήσει οποιαδήποτε αμερικανική πόλη.
Βάσει των αρχικών δεδομένων, οι επιστήμονες έχουν χαρτογραφήσει τον «διάδρομο κινδύνου» του, δηλαδή τη γεωγραφική περιοχή με τη μεγαλύτερη πιθανότητα πρόσκρουσης. Αυτή εκτείνεται από τη Νότια Αμερική, διασχίζει τον Ατλαντικό Ωκεανό και την υποσαχάρια Αφρική, συνεχίζει πάνω από την Ερυθρά Θάλασσα και καταλήγει στην Ινδία.
Αν και οι ΗΠΑ δεν περιλαμβάνονται στον διάδρομο κινδύνου, η ζώνη περιλαμβάνει πυκνοκατοικημένες περιοχές. Επιπλέον, οι ειδικοί τονίζουν ότι «αυτή η πιθανή ζώνη πρόσκρουσης μπορεί να αλλάξει καθώς οι αστρονόμοι συγκεντρώνουν νέα δεδομένα και βελτιώνουν τους υπολογισμούς της τροχιάς του αστεροειδούς».
Η ανακάλυψη και η παρακολούθηση του αστεροειδούς
Ο YR4 εντοπίστηκε για πρώτη φορά από ένα χρηματοδοτούμενο πρόγραμμα από τη NASA, το Asteroid Terrestrial-impact Last Alert System (ATLAS). Το σύστημα αυτό χρησιμοποιεί τέσσερα τηλεσκόπια εδάφους για να σαρώσει ολόκληρο τον ουρανό πολλές φορές κάθε βράδυ, αναζητώντας κινούμενα αντικείμενα.
Στις 27 Δεκεμβρίου 2024, ένα τηλεσκόπιο ATLAS στο Ρίο Ουρτάδο της Χιλής ανίχνευσε τον αστεροειδή σε απόσταση περίπου 27 εκατομμυρίων μιλίων.
Σύντομα, αυτοματοποιημένα συστήματα προειδοποίησης αστεροειδών υπολόγισαν ότι το αντικείμενο θα πραγματοποιήσει στενή προσέγγιση στη Γη σε περίπου οκτώ χρόνια.
Ο αστεροειδής βαθμολογείται με 3 στην κλίμακα κινδύνου του Torino, που κατατάσσει τα ενδεχόμενα πρόσκρουσης από το 0 έως το 10.
Το σκορ τρία σημαίνει ότι ο YR4 «αξίζει την προσοχή των αστρονόμων, καθώς είναι πιθανό να έχει στενή επαφή με τη Γη και έχει πιθανότητα σύγκρουσης πάνω από 1%».
Οι περισσότεροι αστεροειδείς που προσεγγίζουν τη Γη δεν ξεπερνούν το 2 στην κλίμακα, γεγονός που καθιστά τον YR4 ιδιαίτερα ενδιαφέρον για παρακολούθηση.
