Ηπανδημία του Covid-19 το 2020 και 2021 αποκάλυψε τις μοιραίες για χιλιάδες Ευρωπαίους ελλείψεις των εθνικών συστημάτων υγείας, πρόνοιας και μακροχρόνιας φροντίδας για υπερηλίκους, ψυχικά ασθενείς, αναπήρους που έχουν ανάγκη μόνιμης ή παρατεταμένης περίθαλψης σε ειδικές μονάδες ή σταθερής προσωπικής βοήθειας. Η εικόνες από τα γηροκομεία χωρών της Ευρώπης, όπου υπερήλικες νοσούσαν και πέθαιναν μαζικά, απομονωμένοι και εγκαταλελειμμένοι, προκάλεσαν ακόμη και ποινικές διώξεις. Το ίδιο ισχύει για την υψηλή θνητότητα τροφίμων ψυχιατρικών ιδρυμάτων ή δομών που φιλοξενούν άτομα με βαριές αναπηρίες και εξαιρετικά ευάλωτα.
Το Ταμείο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας των 700 δισ. ευρώ υποτίθεται ότι είχε στις προτεραιότητές του την επούλωση των πληγών στα συστήματα υγείας και φροντίδας που στην πανδημία έφτασαν στα πρόθυρα κατάρρευσης. Κι όμως, όπως προκύπτει από τα στοιχεία της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για την κατανομή επιχορηγήσεων ή δανείων του Μηχανισμού Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας (RRF), μόλις 8,1 δισ. ευρώ ή το 1,2% του συνολικού Μηχανισμού έχει κατευθυνθεί από τα κράτη-μέλη στην ενίσχυση δομών και θεσμών μακροχρόνιας φροντίδας και περίθαλψης ευάλωτων ομάδων.
Από τα 27 κράτη-μέλη της Ε.Ε. τα 15 έχουν περιλάβει στα εθνικά σχέδια Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας χρηματοδοτήσεις για παρεμβάσεις στα συστήματα μακροχρόνιας φροντίδας: από εκπαίδευση και κατάρτιση 8.000 φροντιστών στα γηροκομεία της που έχει επιλέξει η Σουηδία, μέχρι τον μετασχηματισμό περιφερειακών νοσοκομείων σε μονάδες φροντίδας ηλικιωμένων και αναπήρων που προωθεί η Πολωνία. Στις 15 χώρες της Ε.Ε. που χρηματοδοτούν με πόρους του RRF τα σχετικά προγράμματα πρέπει να προσθέσουμε άλλες τρεις (Αυστρία, Τσεχία, Εσθονία) που στα δικά τους σχέδια Ανάπτυξης έχουν περιλάβει μεταρρυθμίσεις χωρίς ευρωπαϊκή χρηματοδότηση.
Εξι χώρες της Ε.Ε. δεν είχαν καμιά ευαισθησία για το θέμα ή έκριναν ότι οι θεσμοί μακροχρόνιας φροντίδας τους δεν κλονίστηκαν κατά την πανδημία και δεν χρειάζονται ενίσχυση. Και μαντέψτε ποια είναι ανάμεσά τους: φυσικά η Ελλάδα.
Στο ακατάπαυστα διαφημιζόμενο «Ελλάδα 2.0» των 36 δισ. ευρώ δεν έχει προβλεφθεί ούτε ένα σεντ, τη στιγμή που η Ισπανία, η Πολωνία και η Γαλλία έχουν προβλέψει στα σχέδιά τους αθροιστικά πάνω από 6 δισ. ευρώ. Το μόνο συναφές πρόγραμμα του ελληνικού σχεδίου είναι το πιλοτικό πρόγραμμα προσωπικού βοηθού για 2.500 άτομα με αναπηρία, προϋπολογισμού 41 εκατ. ευρώ. Κι αυτό τη στιγμή που ηλικιωμένοι και τα άτομα που χρειάζονται μακροχρόνια φροντίδα ξεπερνούν το 25% σε κάθε χώρα της Ε.Ε.
Βεβαίως, η… μηδενική επίδοση της κυβέρνησης Μητσοτάκη στη μακροχρόνια φροντίδα είναι αντίστοιχη με όλες τις κοινωνικές χρηματοδοτήσεις από το ΤΑΑ.
Για παράδειγμα, για τη στεγαστική κρίση η Ελλάδα έχει προβλέψει το 3,5% των πόρων του «Ελλάδα 2.0», έναντι 14% που διαθέτει η Πορτογαλία. Για την ενίσχυση του παραπαίοντος ΕΣΥ έχει προωθήσει μόλις το 4% των συνολικών πόρων (1,4 δισ. ευρώ), έναντι 8,5% έως 18,5% που διαθέτουν άλλες 15 χώρες (16,1 δισ. η Ιταλία, που το ΕΣΥ της σμπαραλιάστηκε από την πανδημία). Και αντίστοιχη… γαλαντομία δείχνει το ελληνικό σχέδιο Ανάκαμψης για την ισότητα των φύλων ή την κοινωνική προστασία.
Συνολικά, οι κατ’ εξοχήν κοινωνικές συνιστώσες του «Ελλάδα 2.0» απορροφούν 8,1 δισ. ευρώ (22% του συνόλου), χωρίς φυσικά να υπολογίσουμε πόσοι από τους πόρους αυτούς φτάνουν πραγματικά στους τελικούς αποδέκτες τους, πόσοι θα απορροφηθούν τελικά και πόσοι θα πέσουν στα δίχτυα της Ευρωπαϊκής Εισαγγελίας και άλλων υπηρεσιών της Ε.Ε.
