Αρκετά τολμηροί αλλά με ελάχιστη έως μηδενική εμπειρία στη διαχείριση μιας εταιρείας ή μιας startup εμφανίζονται οι περισσότεροι Ελληνες ιδρυτές νεοφυών επιχειρήσεων, με το 22,5% να αναφέρει πως ρίσκαρε, έχοντας στο ιστορικό του μία αποτυχημένη επιχειρηματική προσπάθεια. Αυτό καταδεικνύει μεταξύ άλλων η νέα έρευνα της διαΝΕΟσις, «Οι νεοφυείς επιχειρήσεις στην Ελλάδα», που επιχειρεί να αποτυπώσει το προφίλ των Ελλήνων ιδρυτών αλλά και των επιχειρήσεων, χαρτογραφώντας παράλληλα το οικοσύστημα που τις υποστηρίζει. Οι ερευνητές ετοίμασαν ένα ερωτηματολόγιο στο οποίο απάντησαν 267 ιδρυτές startups πραγματοποιώντας παράλληλα 14 συνεντεύξεις με επιδραστικά στελέχη της τοπικής αγοράς.
Σύμφωνα με τα ευρήματα της έρευνας, η πλειοψηφία, ήτοι το 62,5%, δηλώνει ότι δεν διαθέτει προηγούμενη εμπειρία στη διαχείριση μιας επιχείρησης (είτε νεοφυούς είτε όχι), σε αντίθεση με το 37,5% που αναφέρει πως έχει αντίστοιχη εμπειρία.
Οσον αφορά τη διασύνδεση του αντικειμένου επιχειρηματικότητας με την προηγούμενη εμπειρία τους, σχεδόν 4 στους 10 απαντούν πως η προϋπηρεσία τους αφορά σε μία δουλειά με «ουδέτερη έως ανύπαρκτη» σχέση με το αντικείμενο της startup τους.
Κερδοφόρες είναι σχεδόν 4 στις 10 startups.
Αρκετοί όμως από αυτούς, δηλαδή το 22,5% του συνόλου, δηλώνουν πως έχουν αποτύχει έστω μία φορά στο παρελθόν στην προσπάθειά τους να κάνει τη δική τους startup, με το 9% να αναφέρει πως έχει αποτύχει αρκετές φορές. Επομένως, ένα από τα βασικότερα ευρήματα της έρευνας είναι πως οι ιδρυτές είναι επιχειρηματίες που πήραν ένα σημαντικό ρίσκο: πολλοί είχαν μικρή ή καθόλου προϋπηρεσία, συχνά σε άσχετα αντικείμενα, ενώ κάποιοι «κουβαλούσαν» το βάρος μιας ή περισσότερων αποτυχημένων προσπαθειών. Αξίζει να σημειωθεί πως αρκετοί ιδρυτές αφοσιώνονται πλήρως στην εταιρεία τους, αφού το 68,2% έχει σαν πλήρη απασχόληση τη startup του.
Η όρεξη αρκετών νέων επιχειρηματιών να ρισκάρουν και να αναπτύξουν ανταγωνιστικά προϊόντα τεχνολογίας άρχισε να γίνεται ακόμη πιο έντονη μεταξύ 2013-2020, δηλαδή κατά τη διάρκεια αλλά και λίγο μετά την οικονομική κρίση. Μάλιστα, περίπου το 93% του δείγματος των startups ιδρύθηκε εκείνη την περίοδο, με τους τομείς του τουρισμού, της πληροφορικής – επικοινωνιών αλλά και της αγροδιατροφής να αποτελούν τους πιο δημοφιλείς κλάδους δραστηριοποίησης των startups.
Αντίθετα, οι μεταφορές και η ναυτιλία δεν φαίνεται να προσελκύουν ιδιαίτερα το ενδιαφέρον των Ελλήνων startuppers. Εάν και η συντριπτική πλειοψηφία των startups, ήτοι το 63,7%, στοχεύει σε διεθνείς πελάτες, το 33,7% των ιδρυτών που συμμετείχαν στην έρευνα τονίζουν πως η μεγαλύτερη πρόκληση είναι η έλλειψη εμπειρίας για την προσέλκυσή τους. Κερδοφόρες είναι σχεδόν 4 στις 10 επιχειρήσεις. Ποιες είναι οι μεγαλύτερες προκλήσεις για το μέλλον των startuppers;
Οι ιδρυτές ξεχωρίζουν τη δυνατότητα επέκτασής τους (22,8%), ενώ ακολουθεί η στελέχωση (19,1%), ο ανταγωνισμός (16,9%) καθώς και η διαθεσιμότητα χρηματοδότησης (15%). Ωστόσο, αισθητή βελτίωση θα έβλεπαν μέσα από την τροποποίηση του ασφαλιστικού και φορολογικού πλαισίου (79,8%).
Ισχυρά κίνητρα για την ανάπτυξη νεοφυών επιχειρήσεων
Φορολογικά κίνητρα σε «αγγέλους» επενδυτές, προσέλκυση εταιρειών για τεστάρισμα πρωτότυπου προϊόντος, κίνητρα για την προσέλκυση ταλέντων. Αυτά είναι ορισμένα από τα μέτρα που έχουν λάβει χώρες όπως η Βρετανία, η Ολλανδία ή η Εσθονία, των οποίων τα οικοσυστήματα νεοφυών επιχειρήσεων αναπτύσσονται τα τελευταία χρόνια δυναμικά. Οπως αναφέρει η έρευνα της διαΝΕΟσις, με επιστημονική υπεύθυνη την ομότιμη καθηγήτρια στο Οικονομικό Πανεπιστήμιο Αθηνών, Ιωάννα-Σαπφώ Πεπελάση, στην πρώτη θέση μεταξύ των υπόλοιπων ευρωπαϊκών οικοσυστημάτων βρίσκεται η Βρετανία, η οποία παρέχει σημαντικά φορολογικά κίνητρα σε επενδυτές «αγγέλους», πρακτική που προσφάτως εφάρμοσε και η χώρα μας. Το Ηνωμένο Βασίλειο έχει θεσπίσει τέτοια κίνητρα σε επενδυτές, παρέχοντας έκπτωση 50% στον φόρο εισοδήματος επί των εσόδων σε επενδύσεις έως 100.000 ευρώ ανά φορολογικό έτος. Την ίδια στιγμή, το Ισραήλ, που διατηρεί έναν τομέα υψηλής τεχνολογίας άκρως ανταγωνιστικό, ίσως και ισοδύναμο με αυτόν της Σίλικον Βάλεϊ, ήταν η πρώτη χώρα η οποία πριν από 17 χρόνια μείωσε τον εταιρικό φορολογικό συντελεστή στο 12,5%, με αποτέλεσμα να φιλοξενεί πλέον περισσότερα από 300 κέντρα έρευνας και ανάπτυξης, πολλά από τα οποία λειτουργούν διεθνείς εταιρείες όπως η Apple, το eBay, η Google, η IBM κ.λπ.
Η Ελλάδα, η οποία κατατάσσεται στην 54η θέση του παγκόσμιου οικοσυστήματος νεοφυών επιχειρήσεων, πρέπει να επικεντρωθεί στις ανταγωνιστικές βιομηχανίες της (τουρισμός, ναυτιλία, αγροδιατροφή) για να πείσει οργανισμούς να δημιουργήσουν πιλοτικές εγκαταστάσεις για Ερευνα και Ανάπτυξη. Οσον αφορά το γερμανικό οικοσύστημα των startups, αυτό χαρακτηρίζεται από διεθνώς φημισμένα πανεπιστημιακά και ερευνητικά κέντρα, ενώ έχει αναδειχθεί κορυφαίο κέντρο υψηλής τεχνολογίας, καθώς αποτελεί έδρα του ευρωπαϊκού γραφείου διπλωμάτων ευρεσιτεχνίας. Επίσης, ποντάρει πολύ στη χορήγηση κεφαλαίων σε startups που βρίσκονται σε όλα τα στάδια ανάπτυξης, μέτρο απαραίτητο ώστε να αναπτυχθούν και να εδραιωθούν επιτυχημένες νεοφυείς επιχειρήσεις. Από την άλλη, η Ολλανδία λόγω της στρατηγικής της τοποθεσίας, της πολυπολιτισμικότητας και της αποτελεσματικής συνεργασίας μεταξύ ερευνητικών κέντρων και επιχειρήσεων προσελκύει πολλές νεοφυείς επιχειρήσεις για να τεστάρουν και να αξιολογήσουν τα προϊόντα τους, ενώ η εσθονική κυβέρνηση μέσω του Estonia Startup Visa βοηθάει τους ιδρυτές startup εκτός Ε.Ε. να ξεκινήσουν την επιχειρηματική τους δραστηριότητα στην Εσθονία.
