Υπόγεια Ρεύματα: Ενας δίσκος κι ένα συγκρότημα 30 χρόνια αγέραστοι
Ημερομηνία:
Εάν κάποιος παρατηρούσε καλά τη σύνθεση, ηλικιακή και κοινωνική, των θεατών μέσα στο Κύτταρο, που βρέθηκαν την περασμένη Παρασκευή 20 Δεκεμβρίου για να γιορτάσουν με τα Υπόγεια Ρεύματα τα 30 χρόνια από την κυκλοφορία του πρώτου, εμβληματικού τους δίσκου («Ο μάγος κοιτάζει την πόλη», 1994), αλλά επίσης διαπιστώνοντας το εύρος και την ένταση των φίλων ερμηνευτών και μουσικών και των παλιών μελών του συγκροτήματος, θα διαπίστωνε έμπρακτα πού οφείλεται η μεγάλη δημοτικότητα και πώς πηγάζει η ζωτικότητα ενός συγκροτήματος που δεν έχει πάψει όλο τούτο τον καιρό να πρωταγωνιστεί στη ροκ σκηνή της χώρας μας.
Αλλωστε, τα Υπόγεια Ρεύματα είναι εκείνη η μπάντα που συνδέει κι έχει καταφέρει να συνδέσει πολλές γενιές της ροκ σκηνής με τα ακροατήρια και τα ερμηνευτικά εγχειρήματα. Εχοντας εμφανιστεί σε μια κομβική στιγμή της ανόδου και της καθιέρωσης της ροκ σκηνής στη χώρα μας, στις αρχές του 1990, η μπάντα μπόρεσε μέσα στα χρόνια να σταθεί γέφυρα για την προηγούμενη «ηρωική» γενιά, τη δική της και τις κατοπινές. Μοιραζόμενη διαρκώς τη σκηνή και με συνεργασίες με άλλα σχήματα και μουσικούς, τα Υπόγεια Ρεύματα απέκτησαν τη γενεαλογική και μουσική τους διαπερατότητα, χωρίς όμως ποτέ να επαναπαυθούν στις δάφνες μιας επιτυχίας. Αλλωστε, η μουσική φιλοσοφία του, ο ανοιχτός ορίζοντας και η εσωτερική πορεία και μεταβολή του γκρουπ, με ζωτικές μεταβολές στη σύνθεση, αλλά όχι στον συνεκτικό μίτο της ύπαρξής του και του προσανατολισμού της, απέδειξαν πως η δημιουργική πορεία των Υπογείων Ρευμάτων βασίζεται σε ένα συνεκτικό και αδιάλειπτο ήθος και μια ανοιχτή συλλογικότητα – και στη μουσική, αλλά και στη στάση απέναντι στα προβλήματα της ζωής, της ύπαρξης, της κοινωνίας. Σε όσα δηλαδή η μουσική, ως τέχνη ευκολοδιάδοτη κι ευπρόσιτη, βοηθά, όπως θα έλεγε κι ο Χέγκελ, εάν δεν μπορεί να ξεριζώσει το κακό, αν μη τι άλλο να προσφέρει την αναγκαία κούφιση και τα κίνητρα στον άνθρωπο να το ξεπεράσουν.
Η επιτυχία των Υπογείων Ρευμάτων έγκειται ακριβώς σε τούτο το σημείο: δεν στόχευσαν ποτέ μόνο στη διασκέδαση. Αλλά ούτε και δημιουργώντας Σειρήνες να παίξουν ένα παιχνίδι προσελκυστικό, ευνοώντας τη δική τους καριέρα και προωθώντας το παιχνίδι των μουσικών εταιρειών. Δεν επεδίωξαν, δηλαδή, προτείνοντας έναν δήθεν εναλλακτικό τρόπο, παίζοντας και αναμοχλεύοντας επίκαιρα θέματα, να διεγείρουν το κοινό και να εκμεταλλευτούν αυτό το ζωτικό ακροατήριο, που έχει ανάγκη η μουσική βιομηχανία για να εμπορευτεί τη νεανική αντι-κουλτούρα, διοδεύοντάς την σε πρότυπο για μίμηση και καταναλωτική τάση. Χωρίς να θυσιάσουν την αρμονική δύναμη της μουσικής και τον διασκεδαστικό της χαρακτήρα, τα Υπόγεια κατόρθωσαν να διατηρήσουν ένα πλαίσιο ιδεών μέσα στο οποίο κινούνται τα τραγούδια τους και τα κάνει ξεχωριστά και σε ήχο, ενορχήστρωση, ερμηνεία και νόημα/μήνυμα από άλλες μπάντες.
Κυρίως δε, το μεγάλο επίτευγμα είναι πως τα Υπόγεια έχουν καταφέρει όλα τούτα τα χρόνια να δημιουργήσουν «ακροατήρια», όχι απλώς μια δική τους «αυλή» θαυμαστών. Μέσα από τις οβιδιακές μεταμορφώσεις της σύνθεσης της μπάντας, τις πρωτότυπες προεκτάσεις του μουσικού τους ρεπερτορίου σε θέματα και τεχνικές –ας δει κανείς τις τολμηρές ενορχηστρώσεις με το μουσικό πριόνι του Νίκου Γιούσεφ–, αλλά κυρίως μέσω της συνεργασίας με μεγάλους συνθέτες και ερμηνευτές, με αποκορύφωμα την αξεπέραστη συνέργεια ουσιαστικά με τον ανεπανάληπτο Θάνο Μικρούτσικο («Τους έχω βαρεθεί», 2009), τα Υπόγεια Ρεύματα έχουν εξακτινώσει τη δημοφιλία τους πέρα από τον στενό κύκλο του ροκ. Η πλειάδα από καλλιτέχνες που βρέθηκαν πάνω στη σκηνή (από τον Αλέξη Καλοφωλιά, τον Φώτη Σιώτα, τον Ερρίκο Λίτση, την Αγγελική Τουμπανάκη, τον Κώστα Λειβαδά, τον Γιώργο Κατσάνο, τον Μιχάλη Πούγουνα, τον MC Yinka και πολλούς άλλους), και όχι μόνο στη βραδιά στο Κύτταρο, αλλά και στην αξέχαστη συναυλία τους στην Τεχνόπολη τον Ιούνιο, έδειξε σαφώς πως η αποδοχή τους ξεπερνά έναν στενό κύκλο.
Αλλωστε και η ίδια η ψυχοσύνθεση των Υπόγειων Ρευμάτων δείχνει τούτη την πλατιά τους διάθεση να συγκορμίζουν στο διάβα της πορείας τους ανθρώπους, εμπειρίες, ήχους, ακροατήρια. Οσο κι αν περνούν τα χρόνια, όσο κι αν παρέρχονται οι άνθρωποι, το συγκρότημα έχει διατηρήσει τον χαρακτήρα της παρέας, από την οποία κανένας δεν εξαιρείται, κι ας έχει αφήσει την μπάντα, ας μην ήταν ποτέ σ’ αυτήν, ας είναι ένας απλός ακροατής. Τα Υπόγεια Ρεύματα έχουν καταφέρει να διατηρήσουν εκείνο το ζωντανό σημείο επαφής των ανθρώπων μεταξύ τους, ανεξαρτήτως γενεάς, ηλικίας, φύλου, θέσης. Τα Υπόγεια Ρεύματα παραμένουν η μπάντα της παρέας, της γειτονιάς, η προσιτή εικόνα του μουσικού που ο καθένας μας αισθάνεται «φίλο», όχι κάποιον απρόσωπο σταρ. Αυτό το μουσικό και ανθρώπινο ήθος είναι που κατόρθωσε να διατηρήσει άφθαρτα και ζωντανά τα Υπόγεια Ρεύματα για 30 κι ελπίζουμε για 40 και πολλά χρόνια ακόμη.
