Αποτελούν αναπόσπαστο τμήμα της καλοκαιρινής (και όχι μόνο) διατροφής, καθώς είναι εύπεπτες, νόστιμες και ταιριάζουν στα περισσότερα φαγητά. Οι τομάτες είναι στην πραγματικότητα φρούτα, αλλά διαπρέπουν ως λαχανικά, πλούσια σε θρεπτικά συστατικά και νερό, και φτωχά σε θερμίδες.
Μία μέτρια τομάτα παρέχει περίπου 22 θερμίδες και 5 γραμμάρια υδατανθράκων. Τα 3 γρ. από αυτά είναι σάκχαρα και το 1,5 φυτικές ίνες. Είναι επίσης πλούσια σε πολλές και διαφορετικές βιταμίνες.
Παραδείγματος χάριν, παρέχει το σχεδόν 40% της ημερήσιας συνιστώμενης δόσης βιταμίνης C. Τροφοδοτεί επίσης τον οργανισμό με άφθονη:
- Βιταμίνη Α (ενισχύει το ανοσοποιητικό, την όραση και την υγεία του δέρματος)
- Βιταμίνη Κ (κάνει καλό στα οστά και στην πήξη του αίματος)
- Κάλιο (είναι απαραίτητο για την καλή λειτουργία της καρδιάς, τη ρύθμιση της αρτηριακής πίεσης και την ισορροπία υγρών στο σώμα)
Οι τομάτες περιέχουν επίσης πολλές αντιοξειδωτικές και φυτοχημικές ουσίες που παρέχουν πρόσθετα οφέλη στην υγεία. Ειδικότερα:
Προστατεύουν την καρδιά
Οι τομάτες είναι πλούσιες σε μία αντιοξειδωτική ουσία που λέγεται λυκοπένη (ή λυκοπένιο). Η ουσία αυτή είναι υπεύθυνη για το κόκκινο χρώμα τους. Μελέτες υποδηλώνουν ότι οι φρέσκες τομάτες και τα προϊόντα τομάτας ασκούν καρδιοπροστατευτική δράση.
Ειδικότερα, έχει βρεθεί ότι μειώνουν το οξειδωτικό στρες και τη φλεγμονή, και βελτιώνουν τον μεταβολισμό των λιπιδίων, μειώνοντας έτσι τον κίνδυνο αναπτύξεως καρδιαγγειακής νόσου.
Άλλες μελέτες έχουν δείξει ότι τα αυξημένα επίπεδα λυκοπένης σχετίζονται με μειωμένη θνησιμότητα στους πάσχοντες από μεταβολικό σύνδρομο. Οι ασθενείς αυτοί έχουν ταυτοχρόνως πολλαπλούς παράγοντες κινδύνου για έμφραγμα και εγκεφαλικό. Μπορεί π.χ. να έχουν ταυτοχρόνως χαμηλή καλή (HDL) χοληστερόλη, αυξημένα τριγλυκερίδια, μεγάλη περίμετρο μέσης και υψηλή πίεση.
Βελτιώνουν την όραση
Η λυκοπένη είναι επίσης ωφέλιμη για την όραση. Το ίδιο και η λουτεΐνη και η βήτα-καροτίνη που επίσης περιέχουν οι τομάτες. Σύμφωνα με τις έως τώρα μελέτες, οι τρεις ουσίες υποστηρίζουν την υγεία της όρασης και μας προσττεύουν από οφθαλμοπάθειες όπως:
- Ο καταρράκτης
- Η ηλικιακή εκφύλιση της ωχράς κηλίδας
Διεγείρουν την υγεία του πεπτικού
Τα υγρά και οι φυτικές ίνες που περιέχουν οι τομάτες μπορεί να αποδειχθούν πολύ χρήσιμα εάν πάσχετε από δυσκοιλιότητα. Σύμφωνα με το αμερικανικό υπουργείο Γεωργίας (USDA) μία μεγάλη τομάτα περιέχει 170 γραμμάρια υγρών. Προσοχή, όμως, αν αντιμετωπίζετε προβλήματα δυσπεψίας και καούρες. Σε μερικούς ασθενείς η οξύτητα της μαγειρεμένης τομάτας μπορεί να επιδεινώσει αυτά τα προβλήματα.
Συμβάλλουν στη ρύθμιση του σακχάρου
Οι τομάτες μπορεί να είναι προστατευτικές για τους ασθενείς με τύπου 2 διαβήτη. Σε μία μελέτη διαπιστώθηκε ότι οι ασθενείς που προσθέτουν στη διατροφή τους μαγειρεμένες τομάτες για 30 ημέρες, παρουσιάζουν μείωση στην υπεροξείδωση των λιπιδίων. Πρόκειται για μία χημική διεργασία που εμπλέκει το αποθηκευμένο λίπος στο σώμα και αυξάνει τον κίνδυνο για στεφανιαία νόσο.
Η προστατευτική αυτή δράση είναι πολύ σημαντική για τους ασθενείς με σακχαρώδη διαβήτη, διότι η νόσος τους διπλασιάζει τον κίνδυνο για έμφραγμα και εγκεφαλικό.
Μειώνουν τον κίνδυνο αναπτύξεως καρκίνου
Μελέτες έχουν δείξει ότι η συστηματική κατανάλωση τομάτας και ιδίως προϊόντων τομάτας σχετίζεται με μειωμένη συχνότητα ορισμένων μορφών καρκίνου, όπως ο καρκίνος:
- Του προστάτη
- Των ωοθηκών
- Του στομάχου
Διαφυλάσσουν την υγεία του δέρματος
Έχει βρεθεί πως όταν οι τομάτες συνδυάζονται με ελαιόλαδο προστατεύουν από τις δερματικές βλάβες του ήλιου. Διεγείρουν επίσης την παραγωγή προκολλαγόνου, ενός μορίου το οποίο προσδίδει στο δέρμα τη δομή του και το διατηρεί σφικτό και νεανικό.
Οι επιστήμονες πιστεύουν ότι το κλειδί είναι η λυκοπένη. Η συγκέντρωσή της είναι μέγιστη στις μαγειρεμένες τομάτες και το ελαιόλαδο διεγείρει την απορρόφησή της από το πεπτικό σύστημα.
