Το συσσωρευμένο στρες, ο ελεύθερος χρόνος καθώς και η αλλαγή της καθημερινής ρουτίνας ήταν οι βασικοί λόγοι αύξησης του καπνίσματος κατά τη διάρκεια του πρώτου lockdown σύμφωνα με έρευνα από το Ιατρικό Τμήμα Δημόσιας Υγείας Mailman του Πανεπιστημίου Κολούμπια. Η μελέτη φωτίζει όλους εκείνους τους τρόπους που τα μέτρα περιορισμού για την πανδημία έστρεψαν τους καπνιστές όλων των ειδών καπνού, ακόμα και του ηλεκτρονικού τσιγάρου, στα συμβατικά τσιγάρα. Τα ευρήματα δημοσιεύτηκαν στο International Journal of Drug Policy.
Την περίοδο μεταξύ του Απριλίου και του Μαΐου του 2020, οι ερευνητές πραγματοποίησαν τηλεφωνικές συνεντεύξεις με ενήλικες από όλες τις περιοχές των Ηνωμένων Πολιτειών οι οποίοι είτε ήταν καπνιστές συμβατικών τσιγάρων ή ηλεκτρονικού τσιγάρου. Οι συμμετέχοντες επιλέχθηκαν μέσω μιας διαφήμισης που αναπαράχθηκε στις πλατφόρμες του Facebook και του Instagram. Η περίοδος εκείνη συνέπεσε με το καθεστώς lockdown για σχεδόν το 90% των Αμερικανών πολιτών, κάτι που σήμαινει κλείσιμο των επιχειρήσεων σε 49 πολιτείες και περιορισμό στο σπίτι σε 32 πολιτείες. Την περίοδο της έρευνας, όλοι όσοι συμμετείχαν έμειναν εθελοντικά στο σπίτι εκτός εάν ήταν απολύτως απαραίτητο να φύγουν από το σπίτι.
Όλοι σχεδόν οι συμμετέχοντες ανέφεραν ότι το άγχος τους αυξήθηκε για τους ακόλουθους λόγους: ο φόβος για το ιό, η αβεβαιότητα στην εργασία τους και οι ψυχολογικές επιπτώσεις της απομόνωσης λειτούργησαν ως καταλύτης για να αυξηθεί η χρήση νικοτίνης και των υποπροϊόντων καπνού. Για κάποιους χρήστες όμως, η χρήση περιορίστηκε: όσοι κάπνιζαν ως μέρος περισσότερο μιας κοινωνικής διαδικασίας ανέφεραν ότι περιόρισαν τις διαπροσωπικές τους επαφές κατά τη διάρκεια του lockdown λόγω και του φόβου της κοινής χρήσης προϊόντων.
Τα περιοριστικά μέτρα ελάττωσαν τη χρήση των ηλεκτρονικών τσιγάρων επειδή η διάθεση τους ήταν πιο περιορισμένη, καθώς τα καταστήματα με ηλεκτρονικά τσιγάρα περιόρισαν το ωράριό τους ή πολλά παρέμειναν κλειστά καθώς δεν εντάσσονταν στα καταστήματα με είδη πρώτης ανάγκης. Στον αντίποδα, τα συμβατικά τσιγάρα μπορούσαν εύκολα να αγοραστούν από τα βενζινάδικα ή τα μίνι μάρκετ που παρέμειναν ανοιχτά. Οι συνθήκες αυτές οδήγησαν τους χρήστες ηλεκτρονικού τσιγάρου να παραγγείλουν τα προϊόντα μέσω διαδικτύου με αποτέλεσμα να υπάρχουν καθυστερήσεις στην παράδοση λόγω του φόρτου εργασίας και την υψηλή ζήτηση. Υπό αυτές τις συνθήκες, ορισμένοι από τους χρήστες ηλεκτρονικών τσιγάρων στράφηκαν στα συμβατικά τσιγάρα.
«Τα μέτρα που ελήφθησαν για τον περιορισμό της εξάπλωσης του κορωνοϊού περιόρισαν την πρόσβαση σε προϊόντα χαμηλότερου κινδύνου όπως είναι τα ηλεκτρονικά τσιγάρα, ενώ άφησαν ελεύθερη την πρόσβαση σε πιο επιβλαβή προϊόντα όπως είναι τα συμβατικά τσιγάρα. Γι’ αυτό, θα πρέπει να ληφθούν υπόψιν αυτοί οι παράμετροι στον σχεδιασμό των μέτρων περιορισμού» δήλωσε ο Daniel Giovenco, PhD, επίκουρος καθηγητής κοινωνιοϊατρικών επιστημών στο Columbia Mailman School και επικεφαλής της μελέτης.
«Ενώ οι ποσοτικές μελέτες με βάση την έρευνα παρέχουν πολύτιμες πληροφορίες σχετικά με τις αλλαγές στη χρήση προϊόντων καπνού κατά τις περιόδους του lockdown, η υπάρχουσα έρευνα κατέληξε σε μικτά συμπεράσματα. Η προσέγγισή μας ήταν η πρώτη που έλαβε υπόψιν της τα ποιοτικά δεδομένα έτσι ώστε να εξηγηθούν οι αλλαγές στη συμπεριφορά των χρηστών», σημείωσε ο Giovenco. «Τα μέτρα περιορισμού για την μετάδοση του κορωνοϊού πιθανότατα θα συνεχιστούν αλλάζοντας πολλά δεδομένα στο χώρο εργασίας, της εκπαίδευση και της συμπεριφορές των καταναλωτών. Τα ευρήματά μας μπορούν να βοηθήσουν την πολιτεία στην αντιμετώπιση πολλών καθοριστικών παραγόντων της χρήσης καπνού στην εποχή του κορωνοϊού αλλά και στα επόμενα χρόνια» καταλήγει.
