Τα ποσοστά απόπειρας αυτοκτονιών διαφέρουν ανάμεσα στα φύλα. Οι γυναίκες έχουν διπλάσιες πιθανότητες να αποπειραθούν να αυτοκτονήσουν σε σχέση με τους άνδρες. Η διαφορά αυτή εμφανίζεται στην εφηβεία, γεγονός που υποδηλώνει ότι ο εμμηνορροϊκός κύκλος μπορεί να παίζει καθοριστικό ρόλο.
Αν και η σχέση αυτή έχει διαπιστωθεί εδώ και πολύ καιρό, παραμένει ένας απογοητευτικά ανεπαρκώς ερευνημένος τομέας. Ωστόσο, μια μελέτη του 2023 παρείχε νέα στοιχεία για τη σχέση αυτή, διαπιστώνοντας ότι οι γυναίκες ενδέχεται να έχουν περισσότερες πιθανότητες να καταλήξουν μετά από μια απόπειρα αυτοκτονίας κατά τη διάρκεια ορισμένων φάσεων του εμμηνορροϊκού τους κύκλου.
Συγκεντρώνοντας δεδομένα από από πέντε μελέτες σχετικά με την αυτοκτονία και τον εμμηνορροϊκό κύκλο, οι ερευνητές κατάφεραν να προσδιορίσουν τη φάση του εμμηνορροϊκού κύκλου 425 γυναικών που έχασαν τη ζωή τους λόγω αυτοκτονίας, ηλικίας από 11 έως 50 ετών. Όπως διαπίστωσαν, οι αυτοκτονίες ήταν πιο συχνές στην εκκριτική φάση του κύκλου αντιπροσωπεύοντας περίπου το 45% των θανάτων – από την ωορρηξία μέχρι την επόμενη εμμηνορρυσία, ακολουθούμενη από την ωοθυλακική φάση -29% των θανάτων (από την πρώτη μέρα του κύκλου μέχρι την ωορρυξία). Η λιγότερο συχνή φάση για θάνατο από αυτοκτονία ήταν η εμμηνορρυσιακή φάση (περίπου 18% των θανάτων).
Οι ερευνητές δεν είναι απολύτως σίγουροι γιατί ο κίνδυνος αυτοκτονίας είναι υψηλότερος κατά τη διάρκεια ορισμένων φάσεων του εμμηνορροϊκού κύκλου. Ενώ είναι πιθανό να οφείλεται στην πολύπλοκη αλληλεπίδραση πολλών παραγόντων, ορισμένα στοιχεία δείχνουν ότι οι ορμονικές διακυμάνσεις και το πόσο ευαίσθητο είναι ένα άτομο σε αυτές τις αλλαγές μπορεί να παίζουν κάποιο ρόλο.
Η Lynsay Matthews, Λέκτορας Δημόσιας Υγείας στο Πανεπιστήμιο της Δυτικής Σκωτίας, με άρθρο της στο Τhe Conversation, επιχειρεί να αποκωδικοποιήσει τα δεδομένα εστιάζοντας στο τι συμβαίνει στο σώμα των γυναικών.
Ο ρόλος των ορμονών
Στις τρεις φάσεις του κύκλου, όπως αναφέρθηκαν παραπάνω, υπάρχουν και διαφορετικά επίπεδα των κυκλοφορούντων ορμονών, ιδίως της οιστραδιόλης και της προγεστερόνης. Στη φάση της εμμήνου ρύσεως οι ορμόνες αυτές είναι σταθερά χαμηλές και σταθερές. Ακολουθεί η ωοθυλακική φάση όπου η οιστραδιόλη κορυφώνεται. Τέλος, στην ωχρινική φάση, η οιστραδιόλη πέφτει απότομα, ενώ η προγεστερόνη αυξάνεται.
Σύμφωνα με την πρόσφατη αυτή μελέτη, οι γυναίκες έχουν μεγαλύτερο κίνδυνο αυτοκτονίας όταν οι ορμόνες παρουσιάζουν διακυμάνσεις. Συλλογικά, αυτές οι φάσεις ευθύνονται για σχεδόν το 80% των θανάτων. Μια πιθανή εξήγηση για αυτή τη σχέση θα μπορούσε να είναι ότι ορισμένες γυναίκες είναι πιο ευαίσθητες στις μεταβολές των επιπέδων των ορμονών κατά τη διάρκεια του κύκλου τους.
Μια ανασκόπηση διαπίστωσε ότι ενώ ορισμένες γυναίκες δεν έχουν καμία αντίδραση σε αυτές τις ορμονικές αλλαγές, άλλες βιώνουν αλλαγές στη διάθεση και την ψυχική τους υγεία που κυμαίνονται από ήπιες έως σοβαρές. Οι διαταραχές αυτές επηρέασαν αρνητικά την καθημερινή τους ζωή, τον ύπνο και τις σχέσεις τους, τα οποία έχουν σωρευτικό αντίκτυπο στην ψυχική υγεία όταν βιώνονται κάθε μήνα.
Η σχέση αυτή μπορεί επίσης να εξηγηθεί από ορισμένες καταστάσεις ψυχικής υγείας που είναι γνωστό ότι επιδεινώνονται κατά τη διάρκεια ορισμένων φάσεων του εμμηνορροϊκού κύκλου. Για παράδειγμα, η προεμμηνορροϊκή δυσφορική διαταραχή, επηρεάζει μία στις 20 γυναίκες και προκαλεί εξουθενωτικά ψυχολογικά συμπτώματα την εβδομάδα ή τις δύο εβδομάδες πριν από την περίοδο, όπως άγχος ή θυμό. Από αυτές τις γυναίκες, το 72% θα παρουσιάσει αυτοκτονικές σκέψεις, οι μισές θα αυτοτραυματιστούν και μία στις τρεις θα επιχειρήσει να αυτοκτονήσει.
Ο εμμηνορροϊκός κύκλος έχει επίσης αποδειχθεί ότι επηρεάζει αρνητικά τις προϋπάρχουσες ψυχιατρικές διαταραχές, συμπεριλαμβανομένης της διπολικής διαταραχής, της κατάθλιψης και του άγχους. Στους υπόλοιπους κοινωνικο-οικονομικούς λόγους που αυξάνουν τα ποσοστά αυτοκτονίας στις γυναίκες, η ειδικός προσθέτει τις συνθήκες φτώχειας, καθώς και την έμφυλη και σεξουαλική βία.
Συμπερασματικά, ενώ τα τελευταία χρόνια έχουν γίνει περισσότερα για την αντιμετώπιση των προβλημάτων υγείας των γυναικών, πολλά ερωτήματα δεν έχουν ακόμη απαντηθεί πλήρως.
