Κίνητρα θα δοθούν από το υπουργείο Παιδείας στα πανεπιστήμια με στόχο να προσανατολίσουν τα προγράμματα σπουδών τους στις σύγχρονες εξελίξεις των επιστημών και της τεχνολογίας, και στις επιταγές της οικονομίας και στις ανάγκες της αγοράς εργασίας. Η μετατόπιση στον προσανατολισμό των ΑΕΙ θα βοηθήσει και τους πτυχιούχους να βρίσκουν ευκολότερα δουλειά, αλλά και την ελληνική οικονομία και τις επιχειρήσεις να αναπτυχθούν. Ταυτόχρονα, η κινητροδότηση των πανεπιστημίων, μέσω της σύνδεσης της χρηματοδότησής τους με τις επιδόσεις τους, θα οδηγήσει σε αναδιατάξεις των τμημάτων χαμηλής ζήτησης λόγω αντικειμένου, χωρίς να αποκλείονται και συγχωνεύσεις τους.
Ηδη, μετά την πρόσφατη ανακοίνωση των βάσεων εισαγωγής στα ΑΕΙ, οι πολλές θέσεις που έμειναν κενές σε πολλά τμήματα της περιφέρειας καθώς και ανθρωπιστικών σπουδών έχουν προβληματίσει τους πανεπιστημιακούς. Η φιλοσοφία για προσανατολισμό προς την αγορά εργασίας διατρέχει όλο τον νέο νόμο-πλαίσιο 4957, που δημοσιεύθηκε στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως στις 21 Ιουλίου (και άρα από τότε μετράει ο χρόνος έναρξης ισχύος του) και τις επόμενες ημέρες αναμένεται η εφαρμοστική υπουργική απόφαση.
Οπως παρουσιάζει σήμερα η «Κ», τα ΑΕΙ πρέπει να ολοκληρώσουν τα βήματα για την εφαρμογή του νόμου έως τον Δεκέμβριο του 2023.
Ειδικότερα, είναι σε εξέλιξη έρευνα για την πορεία των πτυχιούχων ως προς την επαγγελματική τους αποκατάσταση. Η έρευνα πραγματοποιείται με μεθοδολογία που υιοθετείται στην Ευρωπαϊκή Ενωση, ώστε να προκύψουν συγκρίσιμα στοιχεία σε ευρωπαϊκό επίπεδο, σε εθνικό επίπεδο για τα 25 ΑΕΙ, αλλά και σε ιδρυματικό επίπεδο, δηλαδή για τα τμήματα κάθε ΑΕΙ.
Σύμφωνα με πληροφορίες της «Κ», από τις εκθέσεις που έχει παραλάβει η Εθνική Αρχή Ανώτατης Εκπαίδευσης (ΕΘΑΑΕ) από τα μέλη του Συμβουλίου Αξιολόγησης και Πιστοποίησης ανά επιστημονικό κλάδο και την επεξεργασία των στοιχείων των ΑΕΙ από το ηγετικό επιτελείο του υπουργείου Παιδείας, προκύπτει ότι τα προπτυχιακά προγράμματα σπουδών δύσκολα προσαρμόζονται στις ραγδαίες εξελίξεις της επιστήμης και στις αλλαγές στην αγορά εργασίας. Αποτελεί παράδειγμα αλλά και ένδειξη μιας ευρύτερης εκτίμησης ότι στα ελληνικά ΑΕΙ υπάρχει υπερπληθώρα τμημάτων σε κορεσμένα αντικείμενα, την ίδια στιγμή που καταγράφονται σημαντικές ελλείψεις στην αγορά εργασίας και στροφή των υποψηφίων προς νέα αντικείμενα σε σχέση με τα παραδοσιακά. Χαρακτηριστικά, η Ελλάδα έχει 27 τμήματα πληροφορικής εκτός από τα δέκα τμήματα Ηλεκτρολόγων Η/Υ. Θεωρούνται λίγα σε σχέση με τον ψηφιακό μετασχηματισμό των οικονομιών.
Το υπουργείο Παιδείας σχεδιάζει να στηρίξει εμπράκτως την ίδρυση νέων, καινοτόμων και σύγχρονων προγραμμάτων στα πανεπιστήμια.
Ετσι, το υπουργείο Παιδείας από το 2023 σκοπεύει να δώσει κίνητρα χρηματοδότησης στα πανεπιστήμια, ώστε να αλλάξουν το πρόγραμμα σπουδών τους και να στραφούν σε αντικείμενα που δίνουν πρόσβαση στην αγορά εργασίας. Τους δείκτες χρηματοδότησης θα τους εισηγηθεί η ΕΘΑΑΕ, συνεκτιμώντας τον χαμηλό αριθμό φοιτητών ανά τμήμα (άρα θα μετρήσουν οι κενές θέσεις που υπάρχουν) και τη βιωσιμότητα του τμήματος (π.χ. επάρκεια του διδακτικού και υποστηρικτικού προσωπικού, διαθεσιμότητα υποδομών), αλλά –πλέον– και τις επαγγελματικές προοπτικές και τις συνθήκες απασχόλησης των αποφοίτων τους. Επιπλέον, το υπουργείο σχεδιάζει να στηρίξει εμπράκτως την ίδρυση νέων καινοτόμων και σύγχρονων προγραμμάτων στα πανεπιστήμια.
Νέες δυνατότητες
Οπως δήλωσε στην «Κ» ο γενικός γραμματέας Ανώτατης Εκπαίδευσης Αποστόλης Δημητρόπουλος, «ο νόμος δίνει νέες δυνατότητες στα πανεπιστήμια να αναδιαρθρώσουν τα προγράμματα σπουδών και τα πτυχία που προσφέρουν, ιδρύοντας νέα σύγχρονα προγράμματα, με διεπιστημονικό χαρακτήρα, με κύριες και δευτερεύουσες ειδικεύσεις, διπλά πτυχία και με προσανατολισμό στις εφαρμογές των επιστημών και των νέων τεχνολογιών στον χώρο εργασίας». Και τόνισε: «Φιλοδοξούμε τα προσεχή χρόνια να αλλάξουμε ριζικά το τοπίο των σπουδών στα ελληνικά πανεπιστήμια, ώστε να προσφέρουν σύγχρονες σπουδές με αντίκρισμα στην αγορά εργασίας, διευρύνοντας τις επιλογές των φοιτητών και των νέων. Μπορούμε να καλύψουμε το χαμένο έδαφος των τελευταίων χρόνων και να φέρουμε μια νέα άνοιξη στην ανώτατη εκπαίδευση, με μια μεγάλη ανανέωση των σπουδών που προσφέρουν, σύμφωνα και με τις διεθνείς εξελίξεις».
