Ακόμα να «χωνέψουν» τη Συμφωνία των Πρεσπών οι Ελληνες και οι πολίτες της Βόρειας Μακεδονίας, τρία χρόνια μετά την υπογραφή της, όπως προκύπτει από έρευνα που πραγματοποιήθηκε στις δύο χώρες.
Παρ’ ότι φαίνεται πως η στάση των πολιτών των δύο χωρών έχει αλλάξει αρκετά σε σχέση με το 2018, και μάλιστα τα ποσοστά όσων θεωρούν τη Συμφωνία «αναγκαίο συμβιβασμό» και ότι λειτουργεί υπέρ της σταθερότητας στην περιοχή, πλειοψηφούν, οι απόψεις σχετικά με το εάν ήταν «επωφελής» ή όχι μειοψηφούν.
Ακόμα, τόσο στην Ελλάδα όσο και στη βόρεια γείτονα σχεδόν το ήμισυ των ερωτηθέντων την απορρίπτει, επειδή δεν ικανοποιεί τα «εθνικά» συμφέροντα της μιας και της άλλης χώρας.
Ενδιαφέρον είναι ότι μεταξύ του σλαβικού πληθυσμού της βόρειας γείτονος πλειοψηφούν οι αρνητικές απόψεις, σε αντίθεση με το αλβανικό στοιχείο, το οποίο αποτελεί το ένα τρίτοι του πληθυσμού και ανέκαθεν ήταν αποστασιοποιημένο από το ονοματολογικό. Πόσο μάλλον, αφού δεν συμμεριζόταν τις σλαβικές απόψεις περί «μακεδονισμού».
Σε υψηλά επίπεδα, επίσης, κινούνται τα ποσοστά όσων δηλώνουν ότι η Συμφωνία πρέπει «να αναθεωρηθεί», ενώ τα ποσοστά όσων ζητούν «να καταργηθεί» και «να εφαρμοστεί», ισοβαθμούν.
Τα αποτελέσματα
Τα αποτελέσματα της έρευνας που διεξήχθη στην Ελλάδα από τη Μονάδα Ερευνών Κοινής Γνώμης του Ερευνητικού Ινστιτούτου του Πανεπιστήμιο Μακεδονίας στη Θεσσαλονίκη, και στη Βόρεια Μακεδονία από το IDSCS (Ινστιτούτο Δημοκρατίας «Societas Civilis» – Skopje), παρουσιάστηκαν χτές σε διαδικτυακή εκδήλωση που διοργάνωσε η Αντιπροσωπεία του Ιδρύματος Konrad-Adenauer σε Ελλάδα και Κύπρο και το πρόγραμμα Νοτιοανατολικής Ευρώπης του ΕΛΙΑΜΕΠ.
Ορισμένα από τα κύρια αποτελέσματα της έρευνας δημοσίευσε το ειδησεογραφικό πρακτορείο της βόρειας γείτονος, MIA.
Από την έρευνα, όπως αναφέρθηκε, προέκυψε ότι:
-«Το 36% των ερωτηθέντων στην Ελλάδα απάντησαν ότι ήταν επωφελής και 36% ότι ήταν επιζήμια. Στη Βόρεια Μακεδονία τα αντίστοιχα ποσοστά διαμορφώθηκαν σε 39% και 35%.
-Σχεδόν έξι στους δέκα Έλληνες ερωτηθέντες θεωρούν ότι η συμφωνία ήταν ένας συμβιβασμός που έπρεπε να γίνει. Στη Βόρεια Μακεδονία το ποσοστό ήταν χαμηλότερο, 47%.
-Η κοινή γνώμη στις δύο χώρες απάντησε παρόμοια στο ερώτημα κατά πόσο η Συμφωνία των Πρεσπών υπονομεύει το εθνικό συμφέρον της χώρας της. Το 48% στην Ελλάδα συμφωνεί με αυτή την άποψη, έναντι 47% στη Βόρεια Μακεδονία. Τα ποσοστά εκείνων που διαφωνούν στις δύο χώρες είναι αντίστοιχα 39% και 35%.
-Ως προς τους λόγους αντίθεσης στη Συμφωνία, στην Ελλάδα το 42% την απορρίπτει επειδή θεωρεί ότι παραχώρησε στην άλλη πλευρά «εθνότητα και γλώσσα». Στη Βόρεια Μακεδονία το 37% αντιτίθεται στη Συμφωνία επειδή παρέδωσε το όνομα της χώρας.
-Ένας στους δύο (52%) Έλληνες και το 45% των ερωτηθέντων στη Βόρεια Μακεδονία πιστεύουν ότι η Συμφωνία των Πρεσπών είναι παράγοντας σταθερότητας και ειρήνης στα Βαλκάνια.
-Ως προς το τι θα πρέπει να κάνουν οι κυβερνήσεις στην Ελλάδα και τη Βόρεια Μακεδονία σχετικά με τη Συμφωνία των Πρεσπών:
Η κοινή γνώμη στη Βόρεια Μακεδονία είναι διχασμένη. Ετσι, το 32% ζητάει να αναθεωρηθεί, το 30% να καταργηθεί, και το επίσης 30% να εφαρμοστεί.
Στην Ελλάδα, το 43% ζητάει να αναθεωρηθεί, ενώ το 37% πιστεύει ότι πρέπει να εφαρμοστεί».
Ευαίσθητο ζήτημα
Κατά τους παρουσιαστές των αποτελεσμάτων της δημοσκόπησης, τρία χρόνια μετά την υπογραφή της, η Συμφωνία των Πρεσπών παραμένει ένα ευαίσθητο ζήτημα και από τις δύο πλευρές των συνόρων.
Ωστόσο, όπως πρόσθεσαν, κάποιοι έχουν ήδη αρχίσει να την προσεγγίζουν πιο ρεαλιστικά, καθώς θεωρούν ότι η Συμφωνία είναι ένας συμβιβασμός που έπρεπε να γίνει και ενίσχυσε την ειρήνη και τη σταθερότητα στην περιοχή.
Οι καθηγητές, Γιάννης Αρμακόλας, και Ιβάν Νταμιάνοφσκι (Ivan Damjanovski), σχολίασαν ότι αναφορικά με τη Συμφωνία και τις προοπτικές της, οι απαντήσεις σε ορισμένα ζητήματα ήταν παρόμοιες ή και ταυτόσημες στις δύο πλευρές των συνόρων, όπως για παράδειγμα στο ερώτημα πόσο επωφελής υπήρξε η Συμφωνία για κάθε χώρα.
Διχασμένοι
Αναφερόμενο στα συμπεράσματα, το IDSCS θεωρεί ότι:
1.Η κοινή γνώμη και στα δύο κράτη παραμένει διχασμένη για τις προοπτικές της Συμφωνίας και τις επιπτώσεις, που είχε στην πολιτική και κοινωνική ζωή της χώρας τους.
2.Αρκετοί πολίτες και στις δύο χώρες αναγνωρίζουν τα οφέλη από την επίλυση του ζητήματος της ονομασίας.
3.Μεγάλο μέρος του πληθυσμού διατηρεί μια απορριπτική στάση για τη Συμφωνία των Πρεσπών.
4.Η πλειοψηφία των πολιτών έχει αναγνωρίσει τη σημασία του ζητήματος της ονομασίας και έχει αποδεχθεί ότι η επίλυση του ήταν ένας συμβιβασμός που έπρεπε να γίνει.
Σλάβοι και Αλβανοί
5.Στη Βόρεια Μακεδονία, η εφαρμογή της Συμφωνίας «αγγίζει» ευαίσθητα ζητήματα, που σχετίζονται με τις εθνοτικές και εθνικές ταυτότητες και που θεωρούνται βασικοί παράγοντες δυσαρέσκειας έναντι της Συμφωνίας των Πρεσπών.
Η Συμφωνία των Πρεσπών συνεχίζει να διχάζει τη κοινή γνώμη στη Βόρεια Μακεδονία, γεγονός που είναι ιδιαίτερα εμφανές μεταξύ των σλαβικής καταγωγής πολιτών της Βόρειας Μακεδονίας, οι οποίοι εμφανίζονται βαθιά διχασμένοι στην αξιολόγηση τους σε ό,τι αφορά τα πλεονεκτήματα και τα μειονεκτήματα της Συμφωνίας των Πρεσπών.
Ναι μεν Τουρκία, αλλά …
6.Στην ελληνική πλευρά, παρά το γεγονός ότι η προσοχή σε ό,τι αφορά την εξωτερική πολιτική επικεντρώνεται κυρίως στη Τουρκία, οι σχέσεις με την Βόρεια Μακεδονία εξακολουθούν να έχουν ιδιαίτερη βαρύτητα για τη κοινή γνώμη.
7.Η πλειοψηφία των Ελλήνων αντιτίθεται στην ιδέα του συμβιβασμού για το όνομα, αλλά το ποσοστό εκείνων που το απορρίπτουν έχει μειωθεί, ενώ το ποσοστό εκείνων που αποδέχονται την συμβιβαστική λύση έχει αυξηθεί.
8.Σημαντικό τμήμα της κοινής γνώμης σε Ελλάδα και Βόρεια Μακεδονία στηρίζει την ιδέα ότι η Συμφωνία των Πρεσπών ενίσχυσε την ειρήνη και τη σταθερότητα στην περιοχή.
Προβληματισμός
Από την πλευρά του, ο διευθυντής της αντιπροσωπείας του Ιδρύματος Konrad-Adenauer σε Ελλάδα και Κύπρο, Χένρι Μποννέτ (Henry Bonnet), ανέφερε ότι η Συμφωνία των Πρεσπών εξάλειψε τα εμπόδια που είχε η Βόρεια Μακεδονία στον ευρωπαϊκό της δρόμο, ενώ παραδέχτηκε ότι τρία χρόνια αργότερα, δεν είναι όλα τέλεια, όπως δείχνουν τα ερευνητικά αποτελέσματα.
Τέλος, ο διευθυντής του Ιδρύματος Konrad-Adenauer στη Βόρεια Μακεδονία, Ντάνιελ Μπράουν (Daniel Brown), σημείωσε ότι η Συμφωνία των Πρεσπών είναι ένα καλό παράδειγμα του πως μπορούν να επιλύονται ορισμένα ζητήματα, αν και η έρευνα δείχνει ότι υφίστανται ακόμα προβληματισμοί.
