Το άγχος αποτελεί πλέον καθημερινό φαινόμενο, με τους ανθρώπους να αναζητούν εναγωνίως πάσης φύσεως τρόπους να το καταπολεμήσουν, να χαλαρώσουν και να αισθανθούν καλύτερα. Άλλοι στρέφονται σε σωματικές μεθόδους, όπως η γιόγκα και οι ασκήσεις αναπνοής, ενώ ορισμένοι ακολουθούν τον πιο δραστικό τρόπο των φαρμακευτικών λύσεων. Τα αγχολυτικά φάρμακα, ωστόσο, όπως και κάθε είδους φάρμακα, εμπεριέχουν ανεπιθύμητες παρενέργειες, δυσάρεστες για τον οποιονδήποτε έρχεται αντιμέτωπος με αυτές.
Κάθε βότανο επηρεάζει το σώμα με διαφορετικούς τρόπους. Για παράδειγμα, κάποια λειτουργούν μειώνοντας στο αίμα τα επίπεδα κορτιζόλης, της ορμόνης του στρες. Η μακροχρόνια έκθεση σε υψηλά επίπεδα κορτιζόλης στην κυκλοφορία ενισχύει τον κίνδυνο ανάπτυξης χρόνιου άγχους.
Photo: Shutterstock
Άλλα βότανα συμβάλλουν στην καθιέρωση ενός αισθήματος χαλάρωσης, αλλάζοντας την επεξεργασία του σήματος στον εγκέφαλο. Για παράδειγμα, τα εκχυλίσματα της ρίζας βαλεριάνας τροποποιούν τους υποδοχείς Γ-αμινοβουτυρικού οξέος στον εγκέφαλο, προάγοντας τη χαλάρωση και μειώνοντας τα αισθήματα άγχους. Πολλοί ισχυρίζονται, επίσης, ότι βότανα που δρουν αγχολυτικά, όπως η ρίζα βαλεριάνας, μπορούν επίσης να συμβάλλουν στην αντιμετώπιση προβλημάτων που σχετίζονται με τον ύπνο.
Μερικά βότανα που βοηθούν στην ανακούφιση του άγχους:
Χαμομήλι
Μια μικρή κλινική δοκιμή του 2016 διερεύνησε την αποτελεσματικότητα και την ασφάλεια του χαμομηλιού ως μακροχρόνιας θεραπείας για τη γενικευμένη αγχώδη διαταραχή (GAD). Και οι 93 συμμετέχοντες λάμβαναν 1.500 mg χαμομηλιού καθημερινά για 12 εβδομάδες. Μετά το πέρας αυτής της περιόδου, ορισμένοι συνέχισαν να παίρνουν χαμομήλι για 26 εβδομάδες, ενώ στους υπόλοιπους χορηγήθηκε εικονικό φάρμακο. Οι ερευνητές παρατήρησαν ότι, μετά τις 12 εβδομάδες, οι συμμετέχοντες που συνέχισαν να παίρνουν χαμομήλι είχαν παρόμοιες πιθανότητες να εμφανίσουν υποτροπή των συμπτωμάτων της αγχώδους διαταραχής συγκριτικά με εκείνους που έλαβαν το εικονικό φάρμακο, ωστόσο, σε περιπτώσεις υποτροπής, τα συμπτώματα ήταν λιγότερο σοβαρά.
Υπό περιπτώσεις, ενδέχεται η κατανάλωση χαμομηλιού να προκαλέσει αλλεργική αντίδραση, ειδικά εάν αλληλεπιδράσει με ορισμένες φαρμακευτικές ουσίες, όπως η βαρφαρίνη και η κυκλοσπορίνη.
Βαλεριάνα
Οι άνθρωποι χρησιμοποιούν εδώ και αιώνες τη βαλεριάνα για να αντιμετωπίσουν μια σειρά προβλημάτων ύπνου, άγχους και κατάθλιψης. Σύμφωνα με αρκετές μελέτες, η βαλεριάνα παρουσιάζεται ικανή να κατευνάσει τα αισθήματα άγχους, ενώ φαίνεται να είναι ωφέλιμη σε αρκετές παθολογικές καταστάσεις που σχετίζονται με το νευρικό σύστημα. Το όφελος αυτού του βοτάνου αποδίδεται κατά κύριο λόγο στη δράση του βαλερενικού οξέος, καθώς και στην ενισχυμένη δραστηριότητα του νευροδιαβιβαστή GABA (γ-αμινοβουτυρικό οξύ), που συμβάλλει στη χαλάρωση και στην ανακούφιση από το άγχος. Μεταξύ άλλων, είναι πολύ πιθανό να βοηθήσει τα άτομα με ήπια έως μέτρια αϋπνία, άγχος, ιδεοψυχαναγκαστική διαταραχή, υπερκινητικότητα και Σύνδρομο Ανήσυχων Ποδιών (RLS).
Λεβάντα
Πολλοί είναι εκείνοι που χρησιμοποιούν τη λεβάντα για καλμάρουν το νευρικό τους σύστημα και να ανακουφίσουν το άγχος, είτε με τη μορφή ροφήματος, είτε με τη μορφή αιθέριου ελαίου. Το αιθέριο έλαιο λεβάντας (LEO) περιέχει χημικές ουσίες που ονομάζονται τερπένια. Μια ανασκόπηση του 2017 έδειξε ότι δύο από αυτά τα τερπένια, η λιναλοόλη και ο οξικός λιναλυλεστέρας, έχουν ηρεμιστική επίδραση στους χημικούς υποδοχείς του εγκεφάλου, υποστηρίζοντας ότι το έλαιο παρέχει μια αποτελεσματική βραχυπρόθεσμη θεραπεία για τις αγχώδεις διαταραχές.
Πασιφλόρα
Πρόκειται για μια οικογένεια φυτών με περίπου 550 διαφορετικά είδη. Η πασιφλόρα αυξάνει τα επίπεδα GABA στον εγκέφαλο, προάγοντας τη χαλάρωση. Ορισμένες μελέτες δείχνουν ότι ένα συγκεκριμένο είδος, το P. incarnata, που διατίθεται σε μορφή δισκίου ή ως υγρό βάμμα, μπορεί να είναι αποτελεσματικό στη θεραπεία του άγχους και της νευρικότητας. Μια μελέτη διαπίστωσε ότι η προεγχειρητική χρήση του βοτάνου μείωσε το άγχος ασθενών που επρόκειτο να υποβληθούν σε χειρουργική επέμβαση. Μια άλλη έρευνα σε τρωκτικά έδειξε ότι το φυτό μειώνει το άγχος και βελτιώνει τη μνήμη μέσα σε τέσσερις εβδομάδες.
