Το sell-off των ομολόγων της Ευρωζώνης συνεχίστηκε για τρίτη ημέρα, μετά την επιθετική στροφή της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας κατά τη συνεδρίαση της περασμένης εβδομάδας, η οποία οδηγεί τους επενδυτές να επανατιμολογήσουν τον κίνδυνο στα χαρτοφυλάκιά τους, καθώς αξιολογούν εκ νέου τη στάση της νομισματικής πολιτικής στην Ευρωζώνη και το χρονοδιάγραμμα των αυξήσεων των επιτοκίων.
Η Κριστίν Λαγκάρντ έκανε μια «ατυχή» δήλωση την περασμένη Πέμπτη, στην οποία επέμεινε και χθες, όπως σημειώνουν οι αναλυτές, τονίζοντας πως τα spreads δεν έχουν αυξηθεί σημαντικά ακόμα, οπότε δεν δικαιολογούν κάποια ανησυχία ή κινητοποίηση της ΕΚΤ, ωστόσο η αγορά φαίνεται πως τεστάρει για ακόμη μία φορά την ανοχή της κεντρικής τράπεζας. Και αυτό διότι οι πιέσεις έχουν ήδη οδηγήσει τα spreads σε υψηλά δύο ετών και σε διπλάσια επίπεδα σε σχέση με αυτά του περασμένου καλοκαιριού, συμπεριλαμβανομένων των ελληνικών, των ιταλικών, των πορτογαλικών και ακόμα και των γαλλικών spreads.
Η απόδοση του ελληνικού 10ετούς εκτινάχθηκε τη Δευτέρα στο 2,5% σημειώνοντας άνοδο 12%, στο υψηλότερο επίπεδο από τον Απρίλιο του 2020, ενώ το spread διαμορφώθηκε στις 232 μονάδες βάσης, όταν το καλοκαίρι του 2021 είχε υποχωρήσει κάτω από τις 100 μ.β. Στο 1,85% (άνοδος 5,7%) διαμορφώθηκε η απόδοση του 10ετούς της Ιταλίας και το spread στις 163 μ.β., ενώ πάνω από το 1% (με άνοδο 5%) κινήθηκε η απόδοση του πορτογαλικού 10ετούς. Και όλα αυτά τη στιγμή που το 10ετές γερμανικό bund έχει σκαρφαλώσει στο 0,22%, ένα επίπεδο που έχει να καταγραφεί από τον Δεκέμβριο του 2018.
Η ελληνική περίπτωση
Οι ισχυρότερες πιέσεις στα ελληνικά ομόλογα εξηγούνται, σύμφωνα με τους αναλυτές, από το μέγεθος της ελληνικής αγοράς, καθώς και το γεγονός ότι η Ελλάδα έχει υψηλό χρέος και βρίσκεται εκτός επενδυτικής βαθμίδας, γεγονός που σημαίνει ότι η προσεκτική δημοσιονομική πολιτική είναι πιο σημαντική από ποτέ.
Οπως σημειώνει στην «Κ» ο Αντουάν Μπουβέ, στρατηγικός αναλυτής της ING, ένας λόγος που το sell-off είναι πιο έντονο στα ελληνικά ομόλογα είναι το ότι αποτελεί μια μικρότερη αγορά και επομένως πιο επιρρεπή σε διακυμάνσεις ρευστότητας. Επιπλέον, σύμφωνα με τραπεζικές πηγές, καθώς οι επενδυτές αναπροσαρμόζουν το ρίσκο τους, πιέζουν πιο έντονα τα ομόλογα των χωρών που έχουν υψηλότερο χρέος και άρα θεωρούνται πιο ευάλωτες, όπως η Ιταλία και η Ελλάδα, οι οποίες και επωφελήθηκαν περισσότερο από τη στήριξη της ΕΚΤ κατά τη διάρκεια της πανδημίας, με τη στήριξη αυτή να μειώνεται πλέον.
Η Ελλάδα είναι η μόνη χώρα που δεν έχει επενδυτική βαθμίδα και θεωρητικά έχει και μεγαλύτερο ρίσκο.
Παράλληλα, η Ελλάδα είναι η μόνη χώρα που δεν έχει επενδυτική βαθμίδα, και θεωρητικά έχει και μεγαλύτερο ρίσκο. Οπως προειδοποίησε χθες η Scope Ratings, οι αξιολογήσεις της Ελλάδας είναι αντιμέτωπες με προκλήσεις, όπως το πολύ υψηλό απόθεμα δημόσιου χρέους – που αντιπροσωπεύει μια αδυναμία, καθώς οι αγορές επανεκτιμούν τον κίνδυνο που σχετίζεται με τον αυξημένο πληθωρισμό, τη σταδιακή ομαλοποίηση των πολιτικών της ΕΚΤ και τη βιωσιμότητα του χρέους των ευάλωτων χωρών.
Πάντως ο οίκος δεν ανησυχεί για την άνοδο των ελληνικών αποδόσεων. Οπως σημείωσε, η ΕΚΤ αύξησε την πιθανότητα ταχύτερης ομαλοποίησης της νομισματικής προσαρμογής. Ωστόσο, τα μέτρα της ΕΚΤ (PEPP, waiver, επανεπενδύσεις), μαζί με τη δημοσιονομική στήριξη της Ε.Ε. και το Ταμείο Ανάκαμψης, εδραιώνουν την πρόσβαση της Ελλάδας στις αγορές, στηρίζουν τη βιωσιμότητα του χρέους και δημιουργούν δημοσιονομικό χώρο για την ελληνική κυβέρνηση για δημόσιες επενδύσεις. «Μπορεί η απόδοση του ελληνικού 10ετούς ομολόγου να ξεπέρασε το 2% λόγω της αλλαγής της ΕΚΤ, ωστόσο παραμένει σε μέτριο επίπεδο σε σχέση με την Ιστορία», όπως τόνισε. Τα υψηλά ταμειακά διαθέσιμα στηρίζουν επίσης την πρόσβαση της Ελλάδας στις αγορές, με τις ανάγκες χρηματοδότησης να παραμένουν χαμηλές περίπου στο 10% του ΑΕΠ ετησίως το 2022-2026, τη στιγμή που το προφίλ του ελληνικού χρέους είναι ευνοϊκό.
Οι επανεπενδύσεις
Σύμφωνα πάντως με τους αναλυτές, η ΕΚΤ έχει στα χέρια της ένα εργαλείο το οποίο θα έχει ισχυρό αντίκτυπο στον περιορισμό των spreads, και ειδικά των ελληνικών, και αυτό είναι το πρόγραμμα επανεπενδύσεων. «Η ΕΚΤ δεν δίνει ιδιαίτερη σημασία στο απόλυτο επίπεδο των ελληνικών αποδόσεων, αλλά στο spread των ελληνικών ομολόγων έναντι των άλλων ομολόγων της», όπως σημειώνει στην «Κ» ο επικεφαλής ανάλυσης της αγοράς σταθερού εισοδήματος της Deutsche Bank, Ιωάννης Σώκος. Η ΕΚΤ ανησυχεί για τους κινδύνους κατακερματισμού και έτσι εάν τα ελληνικά spreads αυξηθούν κατά ένα αδικαιολόγητα υπερβολικό επίπεδο στο β΄ τρίμηνο, η ΕΚΤ μπορεί να ενεργοποιήσει το εργαλείο επανεπενδύσεων του PEPP για να κατανείμει ορισμένες καθαρές αγορές στα ελληνικά ομόλογα, όπως προσθέσει. Ωστόσο, αυτό δεν ισχύει για το α΄ τρίμηνο, καθώς το PEPP είναι ακόμα ενεργό. Σε κάθε περίπτωση, όπως επισημαίνει ο κ. Σώκος, «σε ένα περιβάλλον υψηλότερων αποδόσεων, η δημοσιονομική πειθαρχία γίνεται ακόμη πιο σημαντική».
«Οι επανεπενδύσεις είναι το κύριο εργαλείο για τον περιορισμό των spreads μετά τη λήξη του QE», τονίζει ο κ. Μπουβέ της ING. «Το πόσο χρήσιμο είναι, είναι μια άλλη ερώτηση. Δεν νομίζω ότι θα βοηθούσε τόσο πολύ, εκτός εάν η ΕΚΤ δεσμευθεί ποσοτικά να κατανείμει περισσότερη ροή επανεπενδύσεων στις περιφερειακές αγορές».
Πάντως κατά την Bank of America, η ευελιξία στις επανεπενδύσεις του PEPP μπορεί να είναι σημαντική. Εχει υπολογίσει ότι 7-70 δισ. ευρώ θα μπορούσαν να μεταφερθούν από τα ομόλογα του πυρήνα στα ομόλογα της περιφέρειας, με έμφαση στα πιο ευάλωτα όπως τα ελληνικά. Εάν η ΕΚΤ θέλει να εξασφαλίσει τις καλύτερες συνθήκες για να τερματίσει νωρίς το QE και να αυξήσει τα επιτόκια το 2022, μπορεί να είναι πιο πρόθυμη να μεταφέρει ένα μεγάλο μέρος αυτών των επανεπενδύσεων στην περιφέρεια.
