Σε αρκετά υψηλή θέση στην κατάταξη του παγκόσμιου χάρτη του καρκίνου βρίσκεται η Ελλάδα, με 260,4 νέα περιστατικά της νόσου ανά 100.000 πληθυσμού να διαγιγνώσκονται το 2020, όταν ο παγκόσμιος μέσος όρος είναι 190 άτομα ανά 100.000 πληθυσμού, σύμφωνα με το Παγκόσμιο Ταμείο Έρευνας για τον Καρκίνο (WCRF).
Μάλιστα, οι ειδικοί υπολογίζουν ότι τα περιστατικά είναι πολλά περισσότερα, καθώς «οι διαγνώσεις για καρκίνο μειώθηκαν περίπου κατά 40% τα τρία χρόνια της πανδημίας», όπως εξηγεί ο Ιωάννης Καραϊτιανός, επίκουρος καθηγητής Χειρουργικής ΕΚΠΑ, πρόεδρος της Ελληνικής Εταιρείας Χειρουργικής Ογκολογίας και διευθυντής χειρουργικής της κλινικής «Ερρικός Ντυνάν».
Σύμφωνα με τον καθηγητή, αυτό συνέβη διότι ένα μεγάλο μέρος των πολιτών αψήφησε τις προληπτικές εξετάσεις κατά τη διάρκεια των 3 ετών της πανδημίας.
Ως εκ τούτου, μόνο το 11% των διαγνώσεων τον τελευταίο χρόνο προέκυψαν μέσω προληπτικού ελέγχου και οι περισσότεροι διαγνώστηκαν σε προχωρημένο στάδιο.
«Αντιμετωπίζουμε καθημερινά όλο και πιο βαριά περιστατικά προχωρημένης νόσου με καρκίνο συμπαγών οργάνων, που σημαίνει βαρύτερες επεμβάσεις, πολλές φορές ακρωτηριαστικές, όπως είναι η μαστεκτομή για τον καρκίνο του μαστού, η παρά φύση έδρα για τον καρκίνο του ορθού κ.λπ.», συμπληρώνει ο κ. Καραϊτιανός.
Το φαινόμενο είναι παγκόσμιο, καθώς υπολογίζεται ότι μόνο το πρώτο τρίμηνο της πανδημίας, αναβλήθηκαν 2,5 εκατομμύρια χειρουργεία ογκολογικών ασθενών.
Υπενθυμίζεται ότι όσο νωρίτερα διαγνωστεί μία κακοήθεια, τόσο περισσότερες πιθανότητες επιβίωσης έχει ο ασθενής.
Επιπλέον, θα υποβληθεί σε μικρότερες χειρουργικές επεμβάσεις, λιγότερες θεραπείες και γενικά θα έχει μικρότερη ταλαιπωρία και πολύ καλύτερη ποιότητα ζωής.
Αναμονή έως και 4 μήνες για έναρξη της θεραπείας
Γι’ αυτό και είναι σημαντικό η διάγνωση να γίνεται όσο το δυνατόν συντομότερα και η θεραπεία, είτε πρόκειται για χειρουργείο, είτε για ακτινοθεραπεία και χημειοθεραπεία, να πραγματοποιούνται αμέσως.
Ωστόσο, τα προβλήματα οργάνωσης και οι ελλείψεις προσωπικού του Εθνικού Συστήματος Υγείας (ΕΣΥ) είναι πολλά και καθυστερούν ακόμα περισσότερο την άμεση αντιμετώπιση, μειώνοντας με αυτόν τον τρόπο τα ποσοστά επιβίωσης των ασθενών με καρκίνο στη χώρα μας.
«Από τη στιγμή που θα διαγνωστεί ένας ασθενής με καρκίνο, θα περάσουν έως και 2 μήνες για να μπει στο χειρουργείο, καθώς οι λίστες αναμονής είναι μεγάλες. Επίσης, λόγω έλλειψης παθολογοανατόμων από το ΕΣΥ, οι βιοψίες καθυστερούν και βγαίνουν 2 μήνες μετά το χειρουργείο», λέει ο Γιώργος Πισσάκας, Ακτινοθεραπευτής Ογκολόγος, συντονιστής διευθυντής τμήματος Ακτινοθεραπευτικής Ογκολογίας στο Νοσοκομείο «Αλεξάνδρα» και αντιπρόεδρος της Ελληνικής Εταιρείας Ακτινοθεραπευτικής Ογκολογίας (ΕΕΑΟ).
Τα περιστατικά καρκίνου στην Ελλάδα
Σύμφωνα με τον Διεθνή Οργανισμό για την Έρευνα του Καρκίνου (IARC), του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας (ΠΟΥ), στην Ελλάδα το 2020 (πιο πρόσφατα δεδομένα), διαγνώστηκαν 64.530 πολίτες με καρκίνο.
Μεταξύ των δύο φύλων, οι άνδρες (36.281) που εκδήλωσαν καρκίνο, όπως φαίνεται από τα δεδομένα, ήταν 8.032 περισσότεροι από τις γυναίκες (28.249).
Την ίδια χρονική περίοδο, έχασαν τη ζωή τους 19.761 άνδρες και 13.405 γυναίκες, δηλαδή 6.356 περισσότεροι άνδρες, σε σχέση με τις γυναίκες.
Η διαφορά οφείλεται κυρίως στον καρκίνο του πνεύμονα, καθώς ο συγκεκριμένος τύπος διαγνώστηκε στο 18,7% του συνόλου των καρκίνων στους άνδρες και μόλις στο 7,7% στις γυναίκες.
Οι πιο συχνοί τύποι καρκίνου στην Ελλάδα το 2020 ΠΗΓΗ: ΔΙΕΘΝΗΣ ΟΡΓΑΝΙΣΜΟΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΡΕΥΝΑ ΤΟΥ ΚΑΡΚΙΝΟΥ (IARC), ΤΟΥ ΠΑΓΚΟΣΜΙΟΥ ΟΡΓΑΝΙΣΜΟΥ ΥΓΕΙΑΣ (ΠΟΥ)
Ο καρκίνος του πνεύμονα έχει τη μεγαλύτερη θνησιμότητα, καθώς καταγράφηκαν 8.960 περιστατικά το 2020 και παράλληλα έχασαν τη ζωή τους 7.662 άτομα. Στη χώρα μας αποτελεί το 23,1% των θανάτων από καρκίνο.
Στις γυναίκες, ο πιο συχνός τύπος είναι αυτός του μαστού με 27,5% (7.772 περιστατικά) του συνόλου στις γυναίκες, ενώ ακολουθεί ο καρκίνος του εντέρου με 11,9% (3.365 περιστατικά) και τρίτος είναι αυτός του πνεύμονα με 7,7% (2.174 περιστατικά).
Στους άνδρες, πιο συχνός είναι ο καρκίνος του πνεύμονα με 18,7% (6.786 περιστατικά) του συνόλου, ακολουθεί του προστάτη με 17,1% (6.217 περιστατικά) και του εντέρου με 12,5% (4.530 περιστατικά).
Όσον αφορά τους θανάτους, η κατάταξη του τύπου καρκίνου στη χώρα μας έχει ως εξής:
23,1% πνεύμονα
10,3% εντέρου
7% μαστού
6,3% παγκρέατος
5,5% προστάτη
4,7% ουροδόχου κύστης
Χωρίς οργάνωση το υπουργείο Υγείας
Οι ειδικοί επισημαίνουν ότι πρέπει να υπάρξει οργάνωση και το υπουργείο Υγείας να προχωρήσει άμεσα σε σημαντικές τομές, καθώς τόσο μεγάλες καθυστερήσεις, μπορούν να στοιχίσουν ακόμα και τη ζωή σε συνανθρώπους μας που έχουν εκδηλώσει καρκίνο.
«Σύμφωνα και με το Ευρωπαϊκό Σχέδιο για τον Καρκίνο, μέχρι το 2030 θα πρέπει η χώρα μας να έχει ολοκληρωμένα κέντρα καρκίνου για όλους τους ασθενείς. Υπάρχουν κάποιες δράσεις, αλλά λείπει η οργάνωση», εξηγεί από την πλευρά της η Καίτη Αποστολίδου, πρόεδρος της Ελληνικής Ομοσπονδίας Καρκίνου (ΕΛΛΟΚ).
Τις δικές της προτάσεις προς την πολιτεία κάνει και η πλατφόρμα διαλόγου All.Can Greece, η οποία παρουσίασε χθες, Δευτέρα, σε συνέντευξη Τύπου, μελέτη με συστάσεις πολιτικής, για την εφαρμογή ενός αποτελεσματικού Εθνικού Σχεδίου Δράσης για τον Έλεγχο του Καρκίνου, ενόψει της Παγκόσμιας Ημέρας κατά του Καρκίνου στις 4 Φεβρουαρίου.
Στόχος της μελέτης είναι να συνδράμει στην προσπάθεια της πολιτείας για τον σχεδιασμό και την υλοποίηση ενός ολοκληρωμένου και βιώσιμου Εθνικού Σχεδίου Δράσης για τον Έλεγχο του Καρκίνου.
Οι συστάσεις δομούνται σε πέντε βασικούς άξονες:
την αποτελεσματικότερη πρόληψη του καρκίνου,
την εφαρμογή προσυμπτωματικού ελέγχου,
την έγκαιρη και ακριβή διάγνωση του καρκίνου,
την ποιοτική περίθαλψη και θεραπεία των ογκολογικών ασθενών και
τη βελτίωση της ποιότητας ζωής των ασθενών και των επιβιωσάντων.
Μεταξύ άλλων, στη μελέτη της All.Can Greece τονίζεται ιδιαίτερα η ανάγκη για:
σύσταση ενός Εθνικού Μητρώου Νεοπλασιών,
επαρκή στελέχωση και εξοπλισμό των ογκολογικών δομών,
εξασφάλιση της πρόσβασης των ασθενών στις νέες θεραπευτικές προσεγγίσεις
διευκόλυνση της διεξαγωγής κλινικών μελετών,
μία διεπιστημονική προσέγγιση της ασθένειας του καρκίνου και
διεύρυνση του ρόλου των εκπροσώπων των ασθενών στο σχεδιασμό και την αξιολόγηση της ογκολογικής περίθαλψης.
Την παρουσίαση της μελέτης έκανε η Μαρία Καλογεροπούλου, επικεφαλής του τμήματος Health Technology Assessment-HTA της IQVIA Hellas, η οποία ανέλαβε να συντάξει τη μελέτη, με τη συνδρομή της διοικούσας επιτροπής της All.Can Greece.
