«Ο άνθρωπος είναι από τη φύση του ζώο πολιτικό» δίδασκε ο Αριστοτέλης κάτι που δε θα πρέπει να ξεχνάμε μέχρι και σήμερα όταν μιλάμε για τις συνθήκες απομόνωσης και την ψυχολογική κούραση που προκαλούν τα συνεχόμενα lockdowns. Το αποτύπωμα του εγκλεισμού στην ψυχολογία των ανθρώπων είναι προφανές, καθώς ακόμα και όσοι παλιότερα δεν υπέφεραν από κάποια ψυχολογική διαταραχή, βλέπουν την ψυχική τους υγεία να κλονίζεται. Παράλληλα με την διαταραχή της διάθεσης, η μοναξιά συνδέεται με την κόπωση, το άγχος και τη δυσκολία στη συγκέντρωση.
Σε άρθρο τους στο The Conversation ο Δρ Christopher Hand λέκτορας ψυχολογίας του Πανεπιστημίου της Γλασκόβης και οι λέκτορες ψυχολογίας του Πανεπιστημίου Δυτικής Σκωτίας Greg Maciejewski και Joanne Ingram παρουσιάζουν τα αποτελέσματα της πρόσφατης έρευνάς τους, η οποία στοχεύει στο να κατανοηθεί πώς οι άνθρωποι ανάρρωσαν από την περσινή περιόδο του εγκλεισμού παρακολουθώντας τις γνωστικές τους λειτουργίες κατά τη μετάβαση από το αυστηρό lockdown στη χαλάρωση των μέτρων το καλοκαίρι του 2020 στο Ηνωμένο Βασίλειο. Τα στοιχεία είναι ενθαρρυντικά καθώς δείχνουν ότι η ισχυρότερη αυτή κοινωνικοποίηση των ανθρώπων μετά την πολύμηνη απομόνωση ευνόησε όσους ανέπτυξαν διαταραχές όπως η κόπωση και το άγχος.
Από τους απομονωμένους… αστροναύτες στους ανθρώπους της διπλανής πόρτας
Αν και οι επιστήμονες τα προηγούμενα χρόνια μελετούσαν ανθρώπους που βρισκόντουσαν συχνά σε καταστάσεις απομόνωσης, όπως για παράδειγμα τους αστροναύτες, τα μέτρα περιορισμού παγκοσμίως έδωσαν στους ψυχολόγους τη μοναδική ευκαιρία να διερευνήσουν την επιρροή της απομόνωσης στο γενικό πληθυσμό. Η κοινωνικοποίηση δεν είναι μόνο μια έμφυτη ανάγκη του ανθρώπου, αλλά συμβάλλει ακόμα και στην πρόληψη της άνοιας, βελτιώνει τη συγκέντρωση και την ικανότητα να σκεφτόμαστε καθαρά. Οπότε, η απομόνωση μας έκανε να χάσουμε ένα μέρος αυτών των ιδιοτήτων.
Για να ανακαλύψουν οι ερευνητές τι συμβαίνει όταν αποκαθίσταται η κοινωνικοποίηση μας, ερεύνησαν εκατοντάδες ενήλικες από τη Σκωτία από το Μάιο του 2020 μέχρι τον Ιούλιο του 2020, μια περίοδο που συμπίπτει με τη χαλάρωση των μέτρων στο Ηνωμένο Βασίλειο. Ανακάλυψαν ίσως το αυτονόητο: τον Μάιο επικρατούσε η κακή ψυχολογία ανάμεσα στους συμμετέχοντες, με αυτούς που ζούσαν μόνοι τους να υποφέρουν περισσότερο. Η διάθεσή τους βελτιώθηκε όταν άρθηκαν και τα τελευταία μέτρα προς το τέλος του Ιουλίου. Αλλά η μελέτη ενδιαφερόταν περισσότερο για άλλους ψυχολογικούς δείκτες: αυτούς που θα έδειχναν αν οι γνωστικές ικανότητες των ανθρώπων βελτιώθηκαν όταν είχαν περισσότερες ευκαιρίες να κοινωνικοποιηθούν.
Η κοινωνικοποίηση βελτιώνει τη διάθεση;
Για να το μετρήσουν ποιοτικά, ζήτησαν από τους συμμετέχοντες να κάνουν διαδικτυακά μια σειρά από τεστ για να αξιολογήσουν τις αλλαγές στην προσοχή τους, τη μάθηση, τη μνήμη και την αντίληψη του χρόνου, σημαντικοί δείκτες που επηρεάζουν την απόδοση στη μελέτη ή την οποιαδήποτε δουλειά. Όλοι αυτοί οι δείκτες βελτιώθηκαν θεαματικά με τη χαλάρωση των μέτρων, ενώ η βελτίωση ήταν εμφανής βδομάδα με τη βδομάδα. Αυτό προμηνύει ότι θα συμβεί και με τη λήξη των τωρινών περιοριστικών μέτρων.
Συμπερασματικά, τα lockdowns μας φέρνουν κόπωση και απομόνωση, μας αποπροσανατολίζουν και μπορεί να εγείρουν διαταραχές σε διάφορες γνωστικές λειτουργίες που μπορούν να επηρεάσουν τη συγκέντρωσή μας, την επίδοση στη δουλειά μας και τις κοινωνικές μας σχέσεις. Όμως η ταχύτητα που βελτιώνονται αυτές οι γνωστικές λειτουργίες με την άρση των μέτρων σε συνδυασμό με τη βελτίωση του καιρού, αναδεικνύουν μια επιστροφή στην κανονικότητα και των κοινωνικών μας επαφών που θα αντιστρέψει γρήγορα και διεξοδικά οποιαδήποτε διαταραχή βιώσαμε κατά το πιο πρόσφατο lockdown.
