Συχνά είναι δύσκολο να αντιληφθείτε εάν έχετε υψηλό σάκχαρο αίματος, υπέρταση ή άλλες παθήσεις που συνθέτουν το μεταβολικό σύνδρομο. Το μεταβολικό σύνδρομο είναι ένα σύνολο καταστάσεων που αυξάνουν τον κίνδυνο καρδιακής νόσου, εγκεφαλικού επεισοδίου και διαβήτη τύπου 2.
Μερικοί παράγοντες κινδύνου μπορούν να ελεγχθούν μέσα από αλλαγές στον τρόπο ζωής. Παράγοντες που μπορούν να αυξήσουν την πιθανότητα εκδήλωσης μεταβολικού συνδρόμου είναι οι εξής:
- καθιστική ζωή,
- ανθυγιεινή διατροφή,
- κατανάλωση υπερβολικών θερμίδων,
- ανεπαρκής ύπνος,
- κάπνισμα,
- κατανάλωση αλκοόλ
Το μεταβολικό σύνδρομο χαρακτηρίζεται από την παρουσία τριών από τα ακόλουθα:
- Υψηλά επίπεδα σακχάρου στο αίμα
- Χαμηλή “καλή” χοληστερόλη HDL
- Υψηλά τριγλυκερίδια
- Υψηλή αρτηριακή πίεση
- Μεγαλύτερη περιφέρεια μέσης
Εάν δεν κάνετε εξετάσεις αίματος τακτικά, μπορεί να μην γνωρίζετε εάν έχετε πρόβλημα με το σάκχαρο αίματος ή τα λιπίδιά σας και κατά συνέπεια μπορεί να μην καταλάβετε ότι έχετε μεταβολικό σύνδρομο. Ενώ αυτές οι μετρήσεις χρησιμοποιούνται για τη διάγνωση μεταβολικού συνδρόμου, υπάρχουν και κάποια άλλα ύπουλα σημάδια που υποδεικνύουν ότι υπάρχει πρόβλημα.
5 ύπουλα σημάδια που υποδεικνύουν μεταβολικό σύνδρομο
- Υπερβολική δίψα
- Έντονη εξάντληση
- Αλλαγές στο δέρμα
- Μουδιάζουν τα πόδια
- Συχνοί πονοκέφαλοι
Διψάτε συνεχώς
«Μια ένδειξη του μεταβολικού συνδρόμου είναι το αυξημένο σάκχαρο στο αίμα ή πάνω από 100 mg/dL, το οποίο μπορεί να υποδηλώνει αντίσταση στην ινσουλίνη», λέει η Kerry Conlon, RDN, διαιτολόγος που ειδικεύεται σε γαστρεντερικές ασθένειες και διαταραχές. Η υπερβολική δίψα και η αυξημένη ανάγκη για ούρηση είναι πρώιμα προειδοποιητικά σημάδια ότι το σάκχαρο του αίματός σας μπορεί να κυμαίνεται πάνω από το φυσιολογικό εύρος. Εάν νιώθετε συχνά διψασμένοι και δεν μπορείτε να καταπραΰνετε τη δίψα σας, επισκεφθείτε τον γιατρό σας για να εξετάσετε το σάκχαρο του αίματός σας.
Νιώθετε συνεχώς εξαντλημένοι χωρίς να γνωρίζετε το λόγο; Μπορεί να υπάρχει κάποιο υποκείμενο ζήτημα υγείας. Υπάρχουν πολλοί λόγοι για τους οποίους μπορεί να είστε κουρασμένοι – κακός ύπνος, κακή διατροφή, στρες – αλλά εάν νιώθετε συχνά εξαντλημένοι, μπορεί να είναι ένα σύμπτωμα υψηλού σακχάρου στο αίμα. «Τα υψηλά επίπεδα σακχάρου στο αίμα σηματοδοτούν ότι η ρύθμιση ενέργειας του σώματός σας χρειάζεται προσοχή», εξηγεί η Andrea Hinojosa, M.S., RDN, ιδρύτρια της Honest Health & Wellness. Εάν είστε συχνά κουρασμένοι – ειδικά εάν πιστεύετε ότι κοιμάστε επαρκώς – πρέπει να επισκεφθείτε τον γιατρό σας.
Παρατηρείτε αλλαγές στο δέρμα σας
Εάν έχετε παρατηρήσει οποιεσδήποτε σημαντικές αλλαγές στο δέρμα σας, αυτό θα μπορούσε να είναι ένα κρυφό σημάδι ότι έχετε μεταβολικό σύνδρομο. Τα δερματικά θηλώματα ή ακροχορδώνες, είναι καλοήθεις όγκοι του δέρματος και δεν έχουν σχέση με καρκίνωμα. Ενώ τα δερματικά θηλώματα μπορούν να αναπτυχθούν ως αποτέλεσμα της γήρανσης και άλλων άγνωστων αιτιών, συνδέονται επίσης με τον διαβήτη και την αντίσταση στην ινσουλίνη. Ένα άλλο σημάδι του μεταβολικού συνδρόμου είναι οι σκούρες κηλίδες του δέρματος που ονομάζονται acanthosis nigricans. Αυτές συχνά αναπτύσσονται στο πίσω μέρος του λαιμού, στις μασχάλες και στη βουβωνική χώρα. Επικοινωνήστε με έναν δερματολόγο για τυχόν ανησυχίες σχετικά με το δέρμα.
Έχετε μυρμηγκιάσματα και μούδιασμα στα πόδια σας
Εάν βιώνετε πόνο, κάψιμο, μυρμηγκιάσματα και μούδιασμα στα πόδια σας, μπορεί να έχετε μεταβολικό σύνδρομο. «Η αντίσταση στην ινσουλίνη, η υψηλή αρτηριακή πίεση, το αυξημένο σάκχαρο του αίματος και τα ανώμαλα επίπεδα χοληστερόλης μπορούν να βλάψουν τα νεύρα και τα αγγεία των κάτω άκρων, οδηγώντας σε περιφερική νευροπάθεια και αγγειακή νόσο», λέει ο Adam Hotchkiss, D.P.M. Εάν αντιμετωπίζετε τσιμπήματα ή μυρμηγκιάσματα στα πόδια σας, προγραμματίστε μια επίσκεψη με τον γιατρό σας.
Έχετε συχνούς πονοκεφάλους
Υπάρχουν πολλές αιτίες που προκαλούν πονοκεφάλους όπως η αφυδάτωση, το στρες, η υπερβολική χρήση οθόνης. Αλλά μπορεί να εκπλαγείτε μαθαίνοντας ότι ο σοβαρός πονοκέφαλος και η ημικρανία σχετίζονται με την υπέρταση, σύμφωνα με έρευνα. Και οι δύο παθήσεις μπορεί να έχουν παρόμοιες υποκείμενες αιτίες, γι’ αυτό μπορεί να εμφανίζονται μαζί. (Τυπικά, ωστόσο, η υπέρταση δεν προκαλεί πονοκέφαλο εκτός εάν η αρτηριακή πίεση αυξηθεί σημαντικά).
Πώς γίνεται η διάγνωση του μεταβολικού συνδρόμου;
Ο γιατρός σας θα σας συστήσει να κάνετε εξετάσεις αίματος ενώ παράλληλα θα μετρήσει την αρτηριακή σας πίεση και την περιφέρεια της μέσης σας. Η ύπαρξη τριών από τα ακόλουθα υποδεικνύει μεταβολικό σύνδρομο:
- Αρτηριακή πίεση 130/85 mmHg ή υψηλότερη
- Επίπεδα σακχάρου νηστείας 100 mg/dL ή υψηλότερη
- Επίπεδα HDL χοληστερόλης χαμηλότερα από 50 mg/dL (γυναίκες) ή 40 mg/dL (άνδρες)
- Τριγλυκερίδια υψηλότερα από 150 mg/dL
- Περιφέρεια μέσης μεγαλύτερη από 35 ίντσες (γυναίκες) ή 40 ίντσες (άνδρες)
Το πλεονέκτημα της γνώσης των αριθμών σας – ακόμη και αν υποδεικνύουν μεταβολικό σύνδρομο – είναι ότι μπορείτε να χρησιμοποιήσετε αυτές τις πληροφορίες για να προστατεύσετε την υγεία σας. «Η τακτική διεξαγωγή εργαστηριακών εξετάσεων σας επιτρέπει να παρακολουθείτε τα επίπεδά σας ώστε να μπορείτε να λάβετε μέτρα πριν ξεφύγει η κατάσταση από τον έλεγχό σας», λέει η Rhyan Geiger, RDN, διαιτολόγος που εδρεύει στο Phoenix.
Στρατηγικές για τον έλεγχο του μεταβολικού συνδρόμου
Αλλαγές στη διατροφή, αυξημένη φυσική δραστηριότητα και διαχείριση του στρες είναι αποτελεσματικοί τρόποι για την διαχείριση του μεταβολικού συνδρόμου:
- Ακολουθήστε μια μεσογειακή διατροφή: Η Hinojosa συνιστά να υιοθετήσετε μια μεσογειακή διατροφή, η οποία περιλαμβάνει φρούτα, λαχανικά, ολικής αλέσεως δημητριακά και όσπρια, καθώς και μέτρια ποσότητα ψαριού, πουλερικών, γαλακτοκομικών προϊόντων, ξηρών καρπών, αυγών και ελαιόλαδου. «Αυτό το μοντέλο διατροφής βασίζεται στην ποικιλία των τροφίμων και ενθαρρύνει μια βιώσιμ
- προσέγγιση στη διατροφή, αντί της αυστηρής τήρησης κανόνων», λέει.
- Αυξήστε την πρόσληψη φυτικών ινών: Η κατανάλωση περισσότερων φυτικών ινών μπορεί να βελτιώσει τα επίπεδα σακχάρου στο αίμα και της χοληστερόλης. «Η κατανάλωση μιας ποικιλίας φρούτων και λαχανικών πλούσιων σε φυτικές ίνες βοηθά επίσης στην αύξηση του κορεσμού, γεγονός που μπορεί να συμβάλει στη φυσική μείωση των μερίδων», λέει ο Conlon.
- Κινηθείτε τακτικά: Οι συστάσεις είναι να κάνετε 150 λεπτά μέτριας έντασης άσκηση την εβδομάδα, καθώς και δύο ημέρες άσκησης αντίστασης. «Δεσμευτείτε να κάνετε τακτικά έναν τύπο άσκησης που σας αρέσει», λέει η Lilian Shepherd, RD, CDECS, εκπαιδευτής διαβήτη και πιστοποιημένος προσωπικός γυμναστής. Είτε πρόκειται για περπάτημα, ποδηλασία, κολύμβηση, χορό, πατινάζ ή κάτι άλλο, η καθημερινή κίνηση έχει αποδειχθεί ότι προάγει την υγιή διαχείριση του βάρους και βελτιώνει την καρδιομεταβολική υγεία.
- Διαχειριστείτε το στρες: Οι τεχνικές μείωσης του στρες μπορούν να βοηθήσουν στη μείωση της αρτηριακής πίεσης και τη βελτίωση της υγείας. «Πρακτικές όπως η επικοινωνία με αγαπημένα πρόσωπα και η απόλαυση ενός χόμπι μπορούν να βοηθήσουν στην διαχείριση του στρες και να δημιουργήσουν μια αίσθηση ευεξίας», λέει η Hinojosa.
Ορισμένα σημάδια, όπως οι αλλαγές στο δέρμα ή η αυξημένη δίψα, μπορεί να υποδεικνύουν ότι έχετε μεταβολικό σύνδρομο, μια ομάδα παθήσεων που αυξάνουν τον κίνδυνο ανάπτυξης καρδιακών παθήσεων και διαβήτη τύπου 2. Ένα από τα καλύτερα πράγματα που μπορείτε να κάνετε είναι να επισκέπτεστε τακτικά τον γιατρό σας, ο οποίος μπορεί να σας συμβουλεύσει για το πότε να κάνετε εξετάσεις αίματος. Γνωρίζοντας τους αριθμούς υγείας σας θα μπορέσετε να κάνετε αλλαγές στον τρόπο ζωής σας, όπως μια υγιεινή διατροφή και τακτική άσκηση, προκειμένου να αντιμετωπίσετε το μεταβολικό σύνδρομο και να βελτιώσετε την καθημερινότητά σας.
