Ο κοινωνικός αποκλεισμός και η μοναξιά δε συνιστούν μονάχα απειλή για την υγεία του εγκεφάλου αλλά και για την υγεία της καρδιάς, σύμφωνα με νέα επιστημονική έκθεση της Αμερικανικής Καρδιολογικής Εταιρείας, που δημοσιεύτηκε στο Journal of the American Heart Association.
Ειδικότερα, οι δύο αυτές καταστάσεις σχετίζονται με 29% αυξημένο κίνδυνο καρδιακής προσβολής και 32% πρόκλησης εγκεφαλικού επεισοδίου ή θανάτου από κάποιο από τα δύο νοσήματα. Ακόμα όμως πιο ανησυχητικό στοιχείο θεωρείται το γεγονός ότι δεν υπάρχουν δεδομένα σχετικά με τις παρεμβάσεις που θα μπορούσαν να βελτιώσουν την καρδιαγγειακή υγεία των ατόμων που είναι κοινωνικά απομονωμένα ή μοναχικά.
Οι διαπιστώσεις αυτές δεν προκαλούν έκπληξη στους επιστήμονες: «Πάνω από τέσσερις δεκαετίες ερευνών έχουν αποδείξει με σαφήνεια ότι η κοινωνική απομόνωση και η μοναξιά συνδέονται αμφότερες με δυσμενείς επιπτώσεις στην υγεία. Δεδομένης της συχνότητας της κοινωνικής αποστασιοποίησης σε όλες τις ΗΠΑ, ο αντίκτυπος στη δημόσια υγεία είναι αρκετά σημαντικός» επισημαίνει η Crystal Wiley Cené, πρόεδρος της ερευνητικής ομάδας και καθηγήτρια κλινικής ιατρικής και επικεφαλής για την ισότητα στην υγεία, τη διαφορετικότητα και την συμπερίληψη της Ιατρικής Σχολής του Πανεπιστημίου της Καλιφόρνια.
Η νέα μοναχική γενιά
Αν και η κοινωνική απομόνωση αφορούσε περισσότερο ηλικιωμένους, λόγω συνταξιοδότησης ή χηρείας, με τον επιπολασμό της να ανέρχεται σε 22% έως 47%, το φαινόμενο αφορά και τους νεότερους ενήλικες. Έρευνα από το Πανεπιστημίο του Χάρβαρντ περιγράφει τη Gen Z (τους σημερινούς δηλαδή νέους ηλικίας 18-22 ετών) ως την πιο μοναχική γενιά. Μεγάλο μερίδιο ευθύνης δίνεται στην ευρύτερη χρήση των κοινωνικών μέσων στη μικρότερη συμμετοχή σε ομαδικές δραστηριότητες.
Η πανδημία φυσικά επιδείνωσε την κατάσταση, και ειδικότερα για τους νέους ενήλικες, τους ηλικιωμένους, τις γυναίκες και τους οικονομικά ασθενέστερους, καθώς η κοινωνική αποστασιοποίηση για μεγάλο χρονικό διάστημα αποτελούσε μια αναγκαιότητα για όλο τον πλανήτη. Επιζήμια διαπιστώθηκε και για την υγεία της καρδιάς, σύμφωνα με παλαιότερη μελέτη.
Τα αποτελέσματα της ανάλυσης
Στην παρούσα μελέτη, η ερευνητική ομάδα αξιολόγησε παλαιότερες έρευνες σχετικά με την κοινωνική απομόνωση, που είχαν δημοσιευτεί μέχρι τον Ιούλιο του 2021. Τα ευρήματά τους συνοψίζονται ως εξής:
- Η κοινωνική απομόνωση και η μοναξιά είναι συχνές, αλλά όχι επαρκώς αναγνωρισμένες παράμετροι της καρδιαγγειακής και εγκεφαλικής υγείας.
- Η κοινωνική αποσύνδεση σχετίζεται με αυξημένο κίνδυνο πρόωρου θανάτου από όλες τις αιτίες, ιδίως μεταξύ των ανδρών.
- Η απομόνωση και η μοναξιά συνδέονται με αυξημένους φλεγμονώδεις δείκτες και τα άτομα με λιγότερες κοινωνικές επαφές είχαν περισσότερες πιθανότητες να εμφανίσουν συμπτώματα χρόνιου στρες.
- Η σχέση κατάθλιψης και κοινωνικής απομόνωσης είναι αμφίδρομη.
- Η κοινωνική απομόνωση κατά την παιδική ηλικία συνεπάγεται με αυξημένους παράγοντες καρδιαγγειακού κινδύνου στην ενήλικη ζωή, όπως η παχυσαρκία, η υψηλή αρτηριακή πίεση και τα αυξημένα επίπεδα γλυκόζης στο αίμα.
- Παράγοντες που σχετίζονται με το περιβάλλον του ατόμου, όπως οι αλλαγές στη διαβίωση, οι δυσχερείς οικογενειακές σχέσεις αλλά και η πανδημία και οι φυσικές καταστροφές επηρέαζαν τις κοινωνικές σχέσεις.
Όσον αφορά τους καρδιοπαθείς ασθενείς που ήταν κοινωνικά αποστασιοποιημένοι:
- είχαν δύο έως τρεις φορές μεγαλύτερο κίνδυνο θανάτου, σύμφωνα με μια μελέτη παρακολούθησης
- οι ενήλικες με τρεις ή λιγότερες κοινωνικές επαφές το μήνα είχαν 40% αυξημένο κίνδυνο εγκεφαλικού επεισοδίου ή καρδιακής προσβολής.
- τα 5ετή ποσοστά επιβίωσης από καρδιακή ανεπάρκεια ήταν χαμηλότερα (60%) και ακόμα περισσότερο για όσους ήταν και κλινικά καταθλιπτικοί (62%).
