Μία νέα έρευνα έρχεται να υπογραμμίσει εκ νέου τους 3 βασικούς παράγοντες κινδύνου για την εμφάνιση καρκίνου. Αν και δεν μπορούμε να ελέγξουμε όλους τους καρκίνους, υπάρχουν τρία βασικά μέτρα πρόληψης που είναι στο χέρι μας να ακολουθήσουμε.
Καθώς η επιστήμη αναζητά συνεχώς νέες αποτελεσματικές θεραπείες για τον καρκίνο, αξίζει να θυμόμαστε πού και πού και τη σημασία της πρόληψης. Μία νέα μεγάλη επιδημιολογική μελέτη στις ΗΠΑ ρίχνει φως σε 3 βασικούς παράγοντες πρόληψης, λίγο – πολύ γνωστούς σε όλους.
Η μελέτη, που δημοσιεύτηκε στις 20 Αυγούστου 2022, στο επιστημονικό περιοδικό The Lancet, περιλαμβάνει δεδομένα από 204 χώρες και ερευνά 23 τύπους καρκίνου και 34 παράγοντες κινδύνου, για να καταλήξει στη διαπίστωση ότι το 44,4% όλων των θανάτων από καρκίνο αποδίδεται σε παράγοντες τους οποίους μπορούμε να αποφύγουμε.
Βασικοί παράγοντες κινδύνου για την ανάπτυξη καρκίνου
«Ένας στους 2 θανάτους από καρκίνο παγκοσμίως θα μπορούσαν να αποφευχθούν, αν δεν υπερκαταναλώναμε αλκοόλ, δεν καπνίζαμε και δεν παχαίναμε. Ουσιαστικά, η μελέτη δείχνει ότι τα καλύτερα αντικαρκινικά ”φάρμακα” για να αποφευχθούν 44 στους 100 θανάτους από καρκίνο, είναι η διακοπή του καπνίσματος, η περιορισμένη κατανάλωση αλκοόλ και η αποφυγή της παχυσαρκίας» σχολίασε ο καθηγητής Παθολογίας και Αυτοάνοσων Νοσημάτων, Δημήτριος Μπογδάνος.
Η μελέτη, που χρηματοδοτήθηκε από το Ίδρυμα Bill & Melinda Gates, ανέλυσε τη σχέση μεταξύ των παραγόντων κινδύνου και του καρκίνου, της δεύτερης αιτίας θανάτου παγκοσμίως, χρησιμοποιώντας δεδομένα από το πρόγραμμα Global Burden of Disease του Ινστιτούτου Μετρήσεων Υγείας και Αξιολόγησης των ΗΠΑ για την περίοδο 2010 – 2019.
«Η μελέτη αυτή αντιπροσωπεύει τη μεγαλύτερη προσπάθεια μέχρι σήμερα να προσδιοριστεί το μέγεθος του καρκίνου που αποδίδεται σε παράγοντες κινδύνου σε εθνικό και παγκόσμιο επίπεδο» σημείωσε ο Dr. Chris Murray, διευθυντής του Ινστιτούτου Μετρήσεων και Αξιολόγησης Υγείας στο Πανεπιστήμιο της Ουάσιγκτον.
Τι έδειξε η μελέτη
Οι κορυφαίοι καρκίνοι όσον αφορά τους θανάτους το 2019 ήταν ο καρκίνος της τραχείας, των βρόγχων και του πνεύμονα τόσο για τους άντρες όσο και για τις γυναίκες, διαπίστωσαν οι ερευνητές. Τα στοιχεία έδειξαν επίσης ότι αυτοί οι θάνατοι αυξήθηκαν παγκοσμίως κατά 20,4% από το 2010 έως το 2019. Οι 5 πρώτες περιοχές όσον αφορά τα ποσοστά θνησιμότητας ήταν η Κεντρική Ευρώπη, η Ανατολική Ασία, η Βόρεια Αμερική, η νότια Λατινική Αμερική και η Δυτική Ευρώπη.
«Αυτά τα ευρήματα υπογραμμίζουν ότι έχουμε δυνατότητες πρόληψης του καρκίνου σε ένα σημαντικό ποσοστό, μέσω παρεμβάσεων που στοχεύουν στη μείωση της έκθεσης σε γνωστούς παράγοντες κινδύνου. Από την άλλη, ένα εξίσου σημαντικό ποσοστό καρκίνων δυστυχώς δεν μπορεί να αποφευχθεί βάσει των μέχρι τώρα στοιχείων για τους πιθανούς κινδύνους» έγραψαν οι ερευνητές.
Φυσικά, οι προσπάθειες μείωσης των κινδύνων του καρκίνου πρέπει να ενταχθούν σε παγκόσμιες και εθνικές πολιτικές υγείας και να υποστηριχθούν από στρατηγικές έγκαιρης διάγνωσης και αποτελεσματικής θεραπείας.
Ο ρόλος του καπνίσματος
Μια άλλη αμερικανική μελέτη, που δημοσιεύθηκε νωρίτερα αυτόν τον μήνα στο International Journal of Cancer, διαπίστωσε ότι το εκτιμώμενο ποσοστό των θανάτων από καρκίνο το 2019 που αποδίδεται στο κάπνισμα στις ηλικίες 25 -79 κυμαινόταν από 16,5% στη Γιούτα έως 37,8% στο Κεντάκι, με τα εκτιμώμενα συνολικά χαμένα κέρδη λόγω αυτών των θανάτων να υπολογίζονται σε δεκάδες έως και εκατοντάδες εκατομμύρια δολάρια σε διάφορες πολιτείες των ΗΠΑ. Και να φανταστεί κανείς ότι οι ΗΠΑ δεν είναι η πρώτη χώρα σε θανάτους από καρκίνο που αποδίδονται στο κάπνισμα…
«Η διακοπή του καπνίσματος θα μπορούσε να σώσει εκατομμύρια ζωές, επισκιάζοντας τον αντίκτυπο οποιουδήποτε φαρμάκου. Οι συνέπειες του καπνίσματος, παρά τα περίπου 65 χρόνια που θεωρείται καρκινογόνο, παραμένουν πολύ προβληματικές» σχολίασε στο CNN o επιστημονικά υπεύθυνος της Αμερικανικής Αντικαρκινικής Εταιρείας Dr William Dahut και συμπλήρωσε: «Επιπλέον, δεν είναι μυστικό ότι η κατάχρηση αλκοόλ καθώς και η δραματική αύξηση του δείκτη μάζας σώματος θα οδηγήσουν σε σημαντικό αριθμό θανάτων από καρκίνο που θα μπορούσαν όμως να προληφθούν».
Πώς η φτώχεια επηρεάζει την υγεία
Ωραία όλα αυτά μέχρις ενός σημείου, πλην όμως υπάρχει και ένας άλλος καθοριστικός παράγοντας που επιβαρύνει την υγεία: Η φτώχεια τείνει να διαμορφώνει σε σημαντικό βαθμό τους παράγοντες που σχετίζονται με την εκδήλωση καρκίνου, αναφέρει άλλο άρθρο που δημοσιεύτηκε παράλληλα με την εν λόγω μελέτη.
Η φτώχεια επηρεάζει τα περιβάλλοντα στα οποία ζουν οι άνθρωποι και αυτά διαμορφώνουν τις αποφάσεις που εκείνοι είναι σε θέση να λάβουν σχετικά με τον τρόπο ζωής τους. Συνεπώς, οι όποιες ενέργειες για την πρόληψη του καρκίνου απαιτούν συντονισμένη προσπάθεια όχι μόνο από τον τομέα της υγείας.
Χρειάζονται συγκεκριμένες πολιτικές που θα επικεντρωθούν στη μείωση της έκθεσης σε παράγοντες κινδύνου, όπως το κάπνισμα και το αλκοόλ, στην πρόσβαση των ασθενέστερων οικονομικά σε εμβολιασμούς εναντίον των καρκινογόνων λοιμώξεων, όπως η ηπατίτιδα Β και ο HPV, και στις καλύτερες συνθήκες διαβίωσης και διατροφής.
Όσο εμείς όμως θα περιμένουμε από το κράτος να βελτιώσει τις οικονομικές ανισότητες, να ενισχύσει το σύστημα της πρωτοβάθμιας περίθαλψης, να δώσει πρόσβαση σε θεραπείες και να δημιουργήσει ουσιαστικές συνθήκες πρόληψης – με απλά λόγια πρόσβαση στην ευεξία -, ας θυμόμαστε ότι το κάπνισμα, το ποτό και το πολύ φαγητό είναι στο χέρι μας να μετριαστούν.
