Μια ερευνητική ομάδα στο Hangzhou της Κίνας διαπίστωσε ότι η συχνή κατανάλωση τηγανητών τροφών, ιδίως τηγανητών πατατών, συνδέεται με 12% υψηλότερο κίνδυνο άγχους και 7% υψηλότερο κίνδυνο κατάθλιψης σε σχέση με άτομα που δεν κατανάλωναν τηγανητά τρόφιμα. Η σύνδεση ήταν πιο έντονη μεταξύ των νεαρών ανδρών και των νεότερων καταναλωτών.
Τα τηγανητά τρόφιμα είναι γνωστοί παράγοντες κινδύνου για παχυσαρκία, υψηλή αρτηριακή πίεση και άλλες επιπτώσεις στην υγεία. Τα αποτελέσματα αυτά «ανοίγουν μια λεωφόρο στη σημασία της μείωσης της κατανάλωσης τηγανητών τροφίμων για την ψυχική υγεία», σύμφωνα με την εργασία που δημοσιεύθηκε τη Δευτέρα στο περιοδικό PNAS.
Ωστόσο, οι ειδικοί που μελετούν τη διατροφή δήλωσαν ότι τα αποτελέσματα είναι προκαταρκτικά και δεν είναι απαραίτητα σαφές αν τα τηγανητά τρόφιμα οδηγούσαν σε προβλήματα ψυχικής υγείας ή αν οι άνθρωποι που αντιμετώπιζαν συμπτώματα κατάθλιψης ή άγχους στράφηκαν στα τηγανητά τρόφιμα. Ο κίνδυνος καρκίνου και η θνησιμότητα, ιδίως για τον καρκίνο των ωοθηκών, αυξήθηκαν όσο καταναλώνονταν περισσότερα υπερ-επεξεργασμένα τρόφιμα, σύμφωνα με μια νέα μελέτη.Τα εξαιρετικά επεξεργασμένα τρόφιμα συνδέονται με θανάτους από καρκίνο των ωοθηκών και άλλους καρκίνους, σύμφωνα με μελέτη.
Η μελέτη αξιολόγησε 140.728 άτομα σε διάστημα 11,3 ετών. Αφού εξαιρέθηκαν οι συμμετέχοντες που είχαν διαγνωστεί με κατάθλιψη μέσα στα δύο πρώτα χρόνια, βρέθηκαν συνολικά 8.294 περιπτώσεις άγχους και 12.735 περιπτώσεις κατάθλιψης σε όσους κατανάλωναν τηγανητά φαγητά, ενώ ειδικά οι τηγανητές πατάτες βρέθηκε να έχουν 2% αύξηση του κινδύνου κατάθλιψης σε σχέση με το τηγανητό λευκό κρέας. Η μελέτη είχε επίσης διαπιστώσει ότι οι συμμετέχοντες που κατανάλωναν τακτικά πάνω από μία μερίδα τηγανητού φαγητού ήταν πιο πιθανό να είναι νεότεροι άνδρες.
«Η ανθρώπινη συνιστώσα αυτής της μελέτης μπορεί να δείχνει ακριβώς αυτό που ισχυρίζεται: ότι η υψηλότερη πρόσληψη τηγανητών τροφίμων αυξάνει τον κίνδυνο άγχους/κατάθλιψης», δήλωσε μέσω ηλεκτρονικού ταχυδρομείου ο Dr. David Katz, ειδικός στην ιατρική του τρόπου ζωής, ο οποίος δεν συμμετείχε στη μελέτη. Η συχνή κατανάλωση τηγανητών τροφών συνδέθηκε με υψηλότερο κίνδυνο άγχους και κατάθλιψης.
«Ωστόσο, η αιτιώδης οδός θα μπορούσε εξίσου εύκολα να πάει και προς την αντίθετη κατεύθυνση: οι άνθρωποι με άγχος/κατάθλιψη στρέφονται με αυξανόμενη συχνότητα στο “φαγητό της παρηγοριάς” για κάποια επίφαση ανακούφισης», πρόσθεσε ο Katz, ιδρυτής της μη κερδοσκοπικής True Health Initiative, ενός παγκόσμιου συνασπισμού εμπειρογνωμόνων αφιερωμένων στην ιατρική του τρόπου ζωής που βασίζεται σε αποδείξεις.
Όσοι έχουν υποκείμενα συμπτώματα άγχους και κατάθλιψης θα μπορούσαν να στραφούν σε «τρόφιμα παρηγοριάς» ως έναν τρόπο αυτοθεραπείας, είπε. Το ανθυγιεινό φαγητό και η κακή διατροφή μπορούν να μειώσουν τη διάθεση και να προχωρήσουν μια κατάσταση ψυχικής υγείας, όπως διαπιστώθηκε σε προηγούμενη μελέτη που αναφέρεται μέσα σε αυτή τη νέα.
«Οι επιπτώσεις του τηγανητού φαγητού στην υγεία θα εξαρτηθούν σε μεγάλο βαθμό από το τι φαγητό τηγανίζεται και τι είδους λίπος χρησιμοποιείται για το τηγάνισμα», δήλωσε ο Willett, καθηγητής επιδημιολογίας και διατροφής στη Σχολή Δημόσιας Υγείας T.H. Chan του Χάρβαρντ, μέσω ηλεκτρονικού ταχυδρομείου. «Οι πατάτες προκαλούν ανησυχία για πιθανές επιδράσεις στη διάθεση, επειδή μπορούν να προκαλέσουν μεγάλες αυξήσεις στο σάκχαρο του αίματος και στη συνέχεια ορμονικές αντιδράσεις σε αυτές τις αυξήσεις. Ωστόσο, αυτές οι αυξήσεις αμβλύνονται εν μέρει από το λίπος, το οποίο θα παρέχεται από το λίπος από το τηγάνισμα».
Ο Willett σημείωσε επίσης ότι το ακρυλαμίδιο δεν παράγεται μόνο από το τηγάνισμα. Βρίσκεται στον καφέ, λόγω του καβουρδίσματος των κόκκων, και στο τοστ, επειδή «η θέρμανση υδατανθράκων μαζί με πρωτεΐνες μπορεί να το κάνει αυτό».
Το άγχος και η κατάθλιψη σε άνοδο
Ο ερευνητής του Πανεπιστημίου Zhejiang Yu Zhang, συγγραφέας της μελέτης, δήλωσε στο CNN σε ένα email ότι «δεν υπάρχει λόγος πανικού για τις αρνητικές επιπτώσεις του τηγανητού φαγητού». Αλλά η διατήρηση ενός υγιεινού τρόπου ζωής και η μείωση της κατανάλωσης τηγανητών τροφίμων μπορεί να είναι χρήσιμη για την ψυχική υγεία επιπλέον της συνολικής υγείας. Οι ερευνητές είχαν επισημάνει την πρόσφατη αύξηση της κατάθλιψης και του άγχους παγκοσμίως, με το 2020 να σημειώνει αύξηση 27,6% και 25,6% αντίστοιχα. Ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας εκτιμά επίσης ότι πάνω από το 5% των ενηλίκων πάσχουν από κατάθλιψη, σε παγκόσμιο επίπεδο, όπως σημειώνεται στο έγγραφο.
Εξετάζοντας τις επιπτώσεις της κατανάλωσης τηγανητών τροφίμων στους ανθρώπους και της έκθεσης σε ακρυλαμίδιο στα ψάρια ζέβρα, οι ερευνητές είχαν συγκρίνει τα δύο για να υποδείξουν ότι η συχνή κατανάλωση της χημικής ουσίας που συνήθως βρίσκεται στα τηγανητά τρόφιμα θα μπορούσε να έχει αρνητικές επιπτώσεις στην ψυχική υγεία. Η έλλειψη ποικιλίας στο φαγητό έχει επίσης αποδειχθεί ότι μειώνει την ευημερία, σύμφωνα με τον Katz.
«Αν χρειάζεται ένα συμπέρασμα είναι απλά ότι η συνολική ποιότητα της διατροφής και η επιλογή υγιεινών τροφών έχει βαθιά σημασία για κάθε πτυχή της υγείας – τόσο της ψυχικής όσο και της σωματικής», δήλωσε ο Katz.
Ο Willett δήλωσε ότι υπάρχει επίσης η πιθανότητα αντίστροφης αιτιώδους συνάφειας ότι οι άνθρωποι μπορεί να αλλάξουν τη διατροφή τους επειδή έχουν κατάθλιψη ή άγχος. «Αυτές οι αλλαγές στη διάθεση είναι, γενικά, πιο δύσκολο να μελετηθούν επειδή μπορεί να έρχονται και να φεύγουν, σε αντίθεση με τη διάγνωση ενός μείζονος καρκίνου ή μιας καρδιακής προσβολής, η μελέτη σε αυτή την ανάλυση δεν σχεδιάστηκε για να αντιμετωπίσει αυτές τις προκλήσεις», είπε.
Διάβασε επίσης:
Μήπως οι πατάτες σού κάνουν κακό; Δες πώς θα τις μαγειρεύεις για να είναι υγιεινές
Υπάρχει μια τροφή που όλες μας θα συμφωνήσουμε ότι είναι νόστιμη και αυτή είναι η πατάτα. Οι πατάτες μπορούν να είναι από κυρίως πιάτο ή απλά να είναι συνοδευτικές και μπορούν να μαγειρευτούν με πολλούς και υπέροχους τρόπους.
Ωστόσο, οι διατροφολόγοι και οι γιατροί μας λένε ότι πρέπει να τις τρώμε με μέτρο γιατί δεν είναι υγιεινές. Αλλά πόσο ανθυγιεινή είναι μια πατάτα, αλήθεια; Σύμφωνα με πρόσφατη έρευνα στο Diabetes Care, ένα επιστημονικό περιοδικό που δημοσιεύεται από την Αμερικανική Ένωση Διαβήτη, οι πατάτες δεν αξίζουν απαραίτητα την κακή τους φήμη.
Η έρευνα για τις πατάτες
Στη μελέτη που διεξήχθη στο Πανεπιστήμιο Edith Cowan (ECU), οι ερευνητές εξέτασαν τη διατροφή 54.793 Δανών συμμετεχόντων μεταξύ 50 και 64 ετών. Όλοι οι συμμετέχοντες συμπλήρωσαν ένα λεπτομερές ερωτηματολόγιο σχετικά με τη διατροφή τους όταν μπήκαν σε αυτή τη μελέτη. Περίπου 16 χρόνια αργότερα, οι ερευνητές του DDCH παρακολούθησαν τους συμμετέχοντες για να μάθουν περισσότερα για την υγεία τους και εάν ανέπτυξαν κάποια ασθένεια.
Οι ερευνητές της ECU χρησιμοποίησαν αυτά τα δεδομένα για να προσδιορίσουν πόσοι άνθρωποι εμφάνισαν διαβήτη τύπου 2 και αν η διατροφή είχε κάποια σχέση με αυτό. Βρήκαν λοιπόν ότι οι συμμετέχοντες που έτρωγαν περισσότερα λαχανικά έτειναν να έχουν χαμηλότερο ΔΜΣ, είχαν επίσης 21 τοις εκατό λιγότερες πιθανότητες να αναπτύξουν διαβήτη τύπου 2. Επιπλέον, οι συμμετέχοντες που έτρωγαν τις περισσότερες πατάτες (σε σύγκριση με εκείνους που έτρωγαν τις λιγότερες) είχαν 9% περισσότερες πιθανότητες να αναπτύξουν διαβήτη τύπου 2. Ωστόσο, όταν οι ερευνητές προσάρμοσαν τη διατροφή και εξάλειψαν τις ανθυγιεινές τροφές που έτρωγαν οι συμμετέχοντες , όπως και τις τηγανητές πατάτες, δεν βρήκαν σχέση μεταξύ της κατανάλωσης πατάτας και του κινδύνου διαβήτη.