Ο πρωινός πονοκέφαλος είναι πολύ συνηθισμένος. Υπολογίζεται ότι πάσχει το σχεδόν 7,5% του γενικού πληθυσμού, με τις γυναίκες ασθενείς να είναι περισσότερες από τους άνδρες.
Είναι πιο συχνός στα άτομα ηλικίας 45-64 ετών, ενώ οι πιθανές αιτίες του είναι πολλές και διαφορετικές, σύμφωνα με ειδικούς στις κεφαλαλγίες από τις ΗΠΑ.
Μία από τις συχνότερες είναι η έλλειψη καφεΐνης.
«Σε πολλές περιπτώσεις ο πονοκέφαλος εκδηλώνεται επειδή ο πάσχων έχει κοιμηθεί περισσότερο από το συνηθισμένο. Αυτό έχει ως συνέπεια να έχει καθυστερήσει να τροφοδοτήσει τον οργανισμό του με καφεΐνη», λέει στους New York Times η νευρολόγος Dr. Kathleen Mullin, ειδική στις κεφαλαλγίες στο Ινστιτούτο Κλινικής Έρευνας της Νέας Αγγλίας (NEICR).
Είναι εύκολο να καταλάβετε αν ο πρωινός πονοκέφαλος που νιώθετε σχετίζεται με την καφεΐνη. Αν αυτό ισχύει, ο πόνος θα περάσει γρήγορα μόλις πιείτε καφέ.
Η ειδικός τονίζει πως ο πονοκέφαλος από έλλειψη καφεΐνης είναι πιο συχνός σε όσους καταναλώνουν καθημερινά περισσότερα από 200 mg της ουσίας. Η ποσότητα αυτή αντιστοιχεί σε 2-3 φλιτζάνια καφέ.
Για να απαλλαγείτε από τους πονοκεφάλους του καφέ, αρχίστε σταδιακά να μειώνεται τις ποσότητες που πίνετε. Ιδανικά πρέπει να πέσετε κάτω από 200 mg ημερησίως.
Ωστόσο να ξέρετε πως κατά τη διαδικασία αυτή μπορεί να δείτε επιδείνωση των πονοκεφάλων σας για αρκετές ημέρες ή και εβδομάδες, πριν δείτε τελικά βελτίωση.
Άπνοια, τρίξιμο των δοντιών και φάρμακα
Ο πρωινός πονοκέφαλος μπορεί επίσης να οφείλεται στην υπνική άπνοια. Η διαταραχή αυτή χαρακτηρίζεται από δυνατό ροχαλητό, με παροδικές παύσεις της αναπνοής κατά διαστήματα.
Στη διάρκεια των παύσεων διακόπτεται η παροχή οξυγόνου στον οργανισμό και ο ασθενής μισοξυπνάει, πασχίζοντας να πάρει ανάσα.
Όταν αυτό συμβαίνει πολλές φορές κάθε βράδυ, είναι σχεδόν αναμενόμενο να εκδηλωθεί πονοκέφαλος. Η αντιμετώπιση της άπνοιας στον ύπνο συνήθως έχει ως αποτέλεσμα να εξαφανίζονται και οι πονοκέφαλοι.
Το τρίξιμο των δοντιών επίσης μπορεί να προκαλέσει πρωινό πονοκέφαλο. Ο ύπνος με χρήση ειδικού προστατευτικού στόματος, μπορεί να βοηθήσει, κατά την Dr. Mullin.
Ο πρωινός πονοκέφαλος μπορεί επίσης να σχετίζεται με την υπερκατανάλωση παυσίπονων φαρμάκων. Αυτό σημαίνει κατανάλωση επί 15 ημέρες τον μήνα ή συχνότερα μη συνταγογραφούμενων παυσίπονων, όπως:
Ασπιρίνη
Παρακεταμόλη
Μη στεροειδή αντιφλεγμονώδη ( π.χ. ιβουπροφαίνη)
Πρωινούς πονοκεφάλους μπορεί επίσης να εκδηλώνουν όσοι παίρνουν συνταγογραφούμενα παυσίπονα (π.χ. τριπτάνες, οπιούχα) επί 10 ημέρες τον μήνα ή συχνότερα.
Σε τέτοιες περιπτώσεις, η λύση είναι να μειωθεί η λήψη των φαρμάκων. Αυτό πρέπει να γίνει σε συνεννόηση με τον θεράποντα ιατρό. Στόχος είναι να λαμβάνονται σπανιότερα από 3 φορές την εβδομάδα.
Και ημικρανίες
Σε αρκετές περιπτώσεις ο πρωινός πονοκέφαλος είναι στην πραγματικότητα κρίσεις ημικρανίας, τονίζει η Dr. Merle Diamond, πρόεδρος και ιατρική διευθύντρια της Diamond Headache Clinic, στο Σικάγο. Υπολογίζεται ότι το 40% των ημικρανικών κρίσεων αρχίζουν με το πρωινό ξύπνημα.
Την ημικρανία μπορεί να πυροδοτήσουν πολλοί παράγοντες όπως:
Το αλκοόλ
Η αφυδάτωση
Η έλλειψη ύπνου
Η πολλή ή λίγη καφεΐνη
Το πολύ φαγητό ή η αφαγία το προηγούμενο βράδυ
Άλλοι πιθανοί εκλυτικοί παράγοντες είναι:
Το στρες
Οι ορμονικές διακυμάνσεις
Οι αλλαγές του καιρού
Το έντονο φως
Τα επεξεργασμένα κρεατικά
Η σοκολάτα
Τα παλαιωμένα τυριά
Τα τεχνητά γλυκαντικά
Ακόμα και οι αλλαγές στην καθημερινή ρουτίνα μπορεί να προκαλέσουν ημικρανία το πρωί. Για να περιορίσετε τις ημικρανικές κρίσεις πρέπει να βρείτε τι τις πυροδοτεί, ώστε να αποφύγετε αυτόν τον εκλυτικό παράγοντα.
Αυτό προϋποθέτει ότι θα αρχίσετε να γράφετε λεπτομερές ημερολόγιο με τις κρίσεις σας, πότε εκδηλώθηκαν και τι είχε προηγηθεί, λέει η Dr. Diamond.
Σπάνιες αιτίες
Σε πολύ σπάνιες περιπτώσεις, ο πρωινός πονοκέφαλος είναι συνέπεια κάποιας βλάβης στον εγκέφαλο (π.χ. ενός όγκου) που ασκεί πίεση μέσα στο κρανίο.
Η πίεση αυτή αυξάνεται όταν ο ασθενής είναι ξαπλωμένος. Γι’ αυτό τον λόγο η κεφαλαλγία μπορεί να εκδηλώνεται το πρωί ή στη διάρκεια της νύχτας.
«Ένας πονοκέφαλος που σας ξυπνά από τον ύπνο το πρωί, είναι κάτι που μας προβληματίζει», λέει η Dr. Mullin. «Το επόμενο βήμα συχνά είναι μία μαγνητική τομογραφία για να ελεγχθεί ο εγκέφαλος».
