Αρχική Blog Σελίδα 20926

    Ο Θεσμός της Νόμιμης Μοίρας

    smart

    Της Δονάτης – Αλεξίας Καυκοπούλου, φοιτήτριας Νομικής

     

    Η κληρονομική διαδοχή έχει δύο λόγους, το νόμο και την διαθήκη1. Η εκ διαθήκης διαδοχή είναι η διαδοχή που βασίζεται στην βούληση του διαθέτη, ο οποίος συντάσσει διαθήκη, ιδιόχειρη, δημόσια ή μυστική. Εν αντιθέσει, η εκ του νόμου διαδοχή ενεργοποιείται και επιφέρει έννομα αποτελέσματα, όταν ο κληρονομούμενος αποβιώσει όντας αδιάθετος, δηλαδή μη έχοντας συντάξει διαθήκη. Η διαδοχή εκ του νόμου διακρίνεται στην εξ αδιαθέτου διαδοχή και την αναγκαστική διαδοχή. Η πρώτη λαμβάνει χώρα όταν δεν έχει εκφραστεί νομίμως η βούληση του διαθέτη, ή έχει εκφραστεί αλλά είναι άκυρη ή ακυρώσιμη (π.χ  λόγω έλλειψης τήρησης του τύπου). Η αναγκαστική διαδοχή αποτελεί έναν ιδιόμορφο τρόπο διαδοχής, αφού παρότι έχει αποτυπωθεί η βούληση του διαθέτη με διαθήκη, ο νομοθέτης υπεισέρχεται σε αυτή, θέτοντας εκποδών μερικώς την ελευθερία της ιδιωτικής αυτονομίας, στην ειδικότερη έκφανσή της, την ελευθερία του «διατιθέναι»2. Όταν κάνουμε λόγο για αναγκαστική διαδοχή, εννοούμε κατ’ ακριβολογία τον θεσμό της νόμιμης μοίρας. Ποιο είναι το προστατευτικό της πεδίο; Τι εξυπηρετεί ο θεσμός αυτός; Ποια η βούληση του νομοθέτη με τη κατοχύρωσή της;

    Προτού εκφράσουμε την σκοπιμότητα του εν λόγω θεσμού, κρίνω γόνιμο να κάνουμε μερικές ορολογικές διευκρινήσεις για τη πληρέστερη κατανόηση του θεσμού. Με τον όρο νόμιμη μοίρα εννοείται το νόμιμο μερίδιο, δηλαδή το μερίδιο που έχουν ορισμένοι στενοί συγγενείς (κατ’ αρχήν τα τέκνα και η σύζυγος) του κληρονομουμένου, το οποίο δεν δύναται αυτός να διαθέσει όπως επιθυμεί. Αποτελεί δηλαδή ένα ποσοστό της κληρονομιαίας περιουσίας που επιφυλάσσεται υπέρ συζύγου και εγγύτερων κατιόντων και σε περίπτωση μη ύπαρξής τους, στους γονείς3Η νόμιμη μοίρα που ρυθμίζεται στα άρθρα 1825επ. του Αστικού Κώδικα, ισοδυναμεί με το μισό της εξ αδιαθέτου διαδοχής. Δηλαδή, αν δεν υπήρχε διαθήκη, οι μεριδούχοι θα ήταν κληρονόμοι σε ένα συγκεκριμένο ποσοστό που η εξ αδιαθέτου διαδοχή ορίζει, ενώ τώρα με την ύπαρξη της διαθήκης, οι μεριδούχοι μετέχουν μεν ως κληρονόμοι με άμεσο δικαίωμα, αλλά θα λάβουν το μισό της εξ αδιαθέτου μερίδας τους4. Η εν λόγω διάταξη, δεσμεύει ένα ποσοστό της κληρονομιάς προκειμένου να προστατέψει τα πρόσωπα. που αν δεν υπήρχε η διαθήκη, θα είχαν κληρονομικό δικαίωμα σε μεγαλύτερο ασφαλώς ποσοστό, αλλά επειδή συντάχθηκε διαθήκη, προστατεύονται στο βαθμό που αυτή προσβάλει τη νόμιμη μοίρα τους, η οποία φυσικά είναι το “50%” της εξ αδιαθέτου, καθώς αν ήταν ίδιο με την εξ αδιαθέτου θα παραμέριζε πλήρως τη βούληση του διαθέτη και θα ήτο παράνομο, διότι όλο το αστικό δίκαιο διέπεται από την ελευθερία της βούλησης των ιδιωτών, τόσο για τις δικαιοπραξίες εν ζωή, όσο και για εκείνες αιτία θανάτου, όπως είναι η διαθήκη. Ενεργοποιείται, δηλαδή, τόσο στη περίπτωση που προσβάλλεται καθολικά η νόμιμη μοίρα, όσο και όταν με τη διαθήκη έχει καταλειφθεί στον μεριδούχο μικρότερο ποσοστό από αυτό που ορίζει η αναγκαστική διαδοχή ή έχει μεν καταλειφθεί η νόμιμη μοίρα αλλά βεβαρημένη με περιορισμούς (π.χ μια εμπράγματη ασφάλεια)5.

    Ο Θεσμός της Νόμιμης Μοίρας

    Προσεγγίζοντας ιστορικά την αναγκαστική διαδοχή, παρατηρούμε ότι η Αναθεωρητική Επιτροπή του ΑΚ είχε επιρροές από το γαλλικό και το γερμανικό σύστημα αλλά ενσωμάτωσε ορισμένες πρωτοτυπίες, που από μερικούς νομικούς επιδοκιμάζονται ενώ από άλλους όχι6. Οι υπέρμαχοι του θεσμού, θεωρούν ότι το ius cogens στην διαδοχή ήταν απαραίτητο, ώστε να προστατεύεται η οικογένεια με την εξασφάλιση ενός αξιοπρεπούς βιοτικού επιπέδου και να επισφραγίζονται οι ηθικοί δεσμοί των γονέων προς τα τέκνα. Θα ήταν ανήθικο, ισχυρίζονται, να εγκαθιστά κληρονόμους ο διαθέτης μακρινούς συγγενείς, φίλους ή ακόμα και ιδρύματα και να αποκλείει παντελώς τα τέκνα του και τη σύζυγό του ή τους γονείς του. Οι πολέμιοι, αξιολογούν αρνητικά αυτό το νομοθετικό πλαίσιο, διότι δέχονται ως απόλυτη αρχή την ελευθερία διάθεσης και δεν μπορούν να δεχθούν ότι το ιδιωτικό δίκαιο δεν αποτελεί κατ’ εξοχήν ενδοτικό δίκαιο αλλά εμπεριέχει διατάξεις που επεμβαίνουν στη βούληση των ιδιωτών. Εν προκειμένω, η επιτροπή έπρεπε να συμβιβάσει από τη μια πλευρά την αρχή της ιδιωτικής αυτονομίας και ελευθερίας διάθεσης και από την άλλη την προστασία της οικογένειας, η οποία ως κέντρο των βιοτικών μας αναγκών απολαύει και Συνταγματικής προστασίας (21Σ). Αυτό επιτεύχθηκε με τις διατάξεις για την νόμιμη μοίρα, που ναι μεν θεωρούν έγκυρη τη διαθήκη όπως την ήθελε ο κληρονομούμενος, στο μέτρο όμως που δεν προσβάλει τη νόμιμη μοίρα των ως άνω προσώπων, με ένα σαφώς αρκετά μικρότερο ποσοστό από αυτό που θα είχαν σε περίπτωση της εκ νόμου εξ αδιαθέτου διαδοχής, δηλαδή της μη ύπαρξης διαθήκης.

    Στο σημείο αυτό θα μπορούσε κανείς να εκφράσει ευλόγως την απορία: Και αν είχε προηγηθεί ένα γεγονός με ιδιαίτερη απαξία που θα προσέκρουε στα χρηστά ήθη; Θα ήταν δίκαιο, λόγου χάρη, ένα τέκνο που σκότωσε τον πατέρα του να τον κληρονομήσει; Φυσικά αυτό θα ήταν παράλογο και αντίθετο προς τα χρηστά ήθη (ΑΚ178). Ο νομοθέτης μεριμνά και παραθέτει περιοριστικά λόγους κάμψης των διατάξεων της νόμιμης μοίρας. Πρόκειται για τους λόγους της αποκλήρωσης που αναφέρονται στα ΑΚ 1839επ7. Αντίστοιχος τρόπος κάμψης υπάρχει και για τους υπόλοιπους λόγους διαδοχής, καθώς με δικαστική απόφαση κάποιος κληρονόμος εκπίπτει ως ανάξιος. Δηλαδή, ο νομοθέτης δεν ήθελε να υπάρχει απολυτότητα, διότι και η επίκληση των διατάξεων της νόμιμης μοίρας θα ήταν άλλοτε καταχρηστική (ΑΚ281). Σκοπός του νόμου είναι να άρει τις διακρίσεις από τους συγγενείς και να τους προστατεύσει ενδεχομένως από μια υποβαθμισμένη σε οικονομικό επίπεδο ζωή μετά τον θάνατο των στενών συγγενικώς προσώπων. Επιπλέον, απαραίτητο είναι να αναφέρουμε ότι χωρεί παραίτηση από την νόμιμη μοίρα, δηλαδή, αν θέλει ο μεριδούχος μπορεί να μην ασκήσει την αγωγή περί κλήρου. Κατά την κρατούσα, σε θεωρία και νομολογία, άποψη η μερική ακυρότητα της διαθήκης (στο βαθμό που προσβάλλει τη νόμιμη μοίρα) είναι σχετική, δηλαδή μπορεί να την επικαλεστεί μόνο ο μεριδούχος αν το επιθυμεί.

    Έχοντας ήδη, αδρομερώς, παρουσιάσει τον ορισμό της νόμιμης μοίρας και προσεγγίσει τους λόγους για τους οποίους ο νομοθέτης υιοθέτησε αυτές τις διατάξεις, θα ήθελα να καταθέσω κάποιες σκέψεις και ορισμένους προβληματισμούς μου, οι οποίοι μάλλον με οδηγούν στο να ταχθώ κατά της αναγκαστικής διαδοχής.

    Οι διατάξεις της νόμιμης μοίρας, ενέχουν αποκαταστατικό χαρακτήρα, δηλαδή προσπαθούν να σταθμίσουν κάποιες αξίες, ώστε να τέμνουν στο «δίκαιο». Όμως, θεωρώ ότι για ένα ζήτημα μείζονος σημασίας, όπως αυτό, ο νόμος δεν πρέπει να εισάγει διακρίσεις ως προς τα όρια ελευθερίας του προσώπου να ρυθμίσει την περιουσία του εν ζωή, εν συγκρίσει με τη ρύθμιση της τύχης αυτής  μετά το θάνατο. Διότι η απόκτησή της απετέλεσε επιλογή του διαθέτη και συνεπώς και η τύχη της μετέπειτα κρίνω ορθό να αποτελεί αμιγώς επιλογή αυτού, όταν φυσικά δεν υπάρχουν ελαττώματα βούλησης (που τότε μπορεί να προσβληθεί ως ακυρώσιμη). Πρώτον, ο ένας λόγος ο οποίος επηρέασε τον νομοθέτη στην υιοθέτηση του θεσμού αυτού είναι η προστασία της οικογένειας. Και είμαι απολύτως σύμφωνη με την αξία της οικογένειας στην ελληνική κοινωνία. Όμως, η ένστασή μου, συνίσταται στο εξής: Θεωρώ προτιμότερο να κρίνουμε in concreto, δηλαδή εξατομικευμένα την κάθε περίπτωση στον δικαστικό αγώνα και την αναμόρφωση του δικαίου της αναγκαστικής διαδοχής στο σημείο αυτό. Δηλαδή, πιστεύω ότι η πρόνοια για την οικογένεια είναι απαραίτητη, αλλά μόνο όταν η οικογένεια το έχει πραγματικά ανάγκη. Στην ουσία, να διατυπωθεί μια περιπτωσιολογία, με τις συνθήκες που επιβάλλουν η κληρονομιά να αφεθεί στους συγγενείς, όταν αυτοί δεν μπορούν να βιοποριστούν εκ των πραγμάτων (παραδείγματος χάριν, όταν ο κληρονομούμενος έχει ανήλικα τέκνα ή τέκνα με ειδικές ανάγκες και ικανότητες). Θεωρώ ότι είναι ατελέσφορος ο θεσμός, όταν τα τέκνα έχουν αποκατασταθεί οικονομικά και έχουν ήδη ένα ποιοτικό βιοτικό επίπεδο, καθώς έτσι παρακάμπεται η αξιολόγηση που έκανε ο ίδιος ο διαθέτης. Μια ακόμη σκέψη που με ταλανίζει, είναι το ζήτημα της ηθικής. Προσωπικά, επειδή η Αναθεωρητική επιτροπή, επικαλέσθηκε λόγους συναισθηματικών δεσμών και ηθικής, θεωρώ ότι τα ανθρώπινα συναισθήματα δεν εδράζονται πάντοτε στους βιολογικούς δεσμούς αλλά και στους πνευματικούς – μη βιολογικούς. Ο διαθέτης, δηλαδή, που όλη του την κληρονομιαία περιουσία με διαθήκη την αφήνει σε ένα ίδρυμα για ΑΜΕΑ, ενδεχομένως να έχει αλτρουιστικά κίνητρα και να έχει κρίνει ότι τα δικά του τέκνα ή η σύζυγός του μπορούν κάλλιστα να βιοποριστούν από τις ήδη υπάρχουσες περιουσίες ή την επαγγελματική τους ανέλιξη ή τις δυνατότητες που έχουν εκ της φύσεως, εν συγκρίσει με τα άτομα που λόγω μια σωματικής ιδιαιτερότητας, δεν είναι σε θέση να εργαστούν και να αυτοσυντηρηθούν.

    Δεν μπορώ, όμως, να παραβλέψω και την  άλλη όψη του νομίσματος, που ο διαθέτης δεν έχει τα προαναφερθέντα κίνητρα, αλλά κάνει διακρίσεις ανάμεσα στα τέκνα του και αφήνει ολόκληρη την περιουσία σε ένα τέκνο ενώ στο άλλο τίποτε ή ακόμα και όταν παραμερίζει εντελώς τα τέκνα για μια ερωμένη, δίχως να εμφορείται με την αξία της οικογένειας και την αγάπη προς τα τέκνα του ή τη σύζυγό του. Αυτή η περίπτωση, με προβληματίζει αρκετά, διότι η θέση των συγγενών είναι σαφώς υποβαθμισμένη και σίγουρα τους δημιουργεί το αίσθημα της αδικίας, της περιθωριοποίησης, ακόμα και της απόρριψης. Είναι μια ιδιάζουσα περίπτωση, που σίγουρα πρέπει να ρυθμιστεί εκ του νόμου. Αλλά δεν νομίζω ότι το ελάχιστο ποσοστό που εξασφαλίζει η νόμιμη μοίρα είναι αρκετό, ώστε να απαλείψει το αίσθημα της αδικίας που αισθάνονται οι συγγενείς, πολλώ δε μάλλον το αίσθημα της έλλειψης συναισθηματικών δεσμών από τον κληρονομούμενο. Και μόνον, άλλωστε, η πράξη του διαθέτη, αίσθημα στοργής και αίσθημα ενδιαφέροντος δεν αντικατοπτρίζει. Δηλαδή, εκ των πραγμάτων τα άτομα, έχουν αισθανθεί ότι ο δεσμός του κληρονομουμένου μαζί τους ήταν «χλιαρός» ή και ανύπαρκτος. Σαφώς αποκαθίσταται εν μέρει το δίκαιο, αλλά μην οδηγούμαστε σε αυταπάτες, ο ηθικός- συναισθηματικός λόγος τον οποίο η επιτροπή επικαλέστηκε είναι ήδη κλονισμένος και με τα υλικά αγαθά φρονώ πως δεν αντικαθίσταται πλήρως. Έτσι, αισθάνομαι ότι το προβάδισμα πρέπει να δοθεί στην ελευθερία του «διατιθέναι» και μόνο όταν συντρέχει λόγος πραγματικής ανάγκης των εξ αδιαθέτου κληρονόμων να κάμπτεται, καθώς πρέπει να δίνουμε το προβάδισμα στην αγαθή και ηθική βούληση, κι όχι στην τυπική, διότι προσωπική μου άποψη είναι ότι ένας άνθρωπος δεν θα πρέπει να έχει υποχρέωση μόνο βάσει των συγγενικών δεσμών, αλλά και βάσει δεσμών που ανάγονται στην δική του κοσμοθεωρία και για τον «μέσο» άνθρωπο θεωρούνται ηθικοί. Άλλωστε, κατ’ εμέ, τα υλικά αγαθά αποτελούν το μέσο για την επίτευξη μιας ποιοτικής βιωτής, κι όχι ενός άκρατου πλουτισμού. Επομένως, ο νομοθέτης θα ήταν γόνιμο να κρίνει αν η κληρονομιαία περιουσία επιτελεί το «ηθικό» της έργο, με την ελευθερία της βούλησης του διαθέτη ή όχι.


    Βιβλιογραφία:
    1)Γεωργιάδης Απόστολος. Εγχειρίδιο Κληρονομικού Δικαίου. Εκδόσεις Σάκκουλα: Αθήνα, 2014, σελ.11-14.

    2)Γεωργιάδης Απόστολος. Εγχειρίδιο Κληρονομικού Δικαίου. Εκδόσεις Σάκκουλα: Αθήνα, 2014, σελ.227-228.

    3)Γεωργιάδης Απόστολος. Εγχειρίδιο Κληρονομικού Δικαίου. Εκδόσεις Σάκκουλα: Αθήνα, 2014, σελ.232-234.

    4)Γεωργιάδης Απόστολος. Εγχειρίδιο Κληρονομικού Δικαίου. Εκδόσεις Σάκκουλα: Αθήνα, 2014, σελ.235-236.

    5)Γεωργιάδης Απόστολος. Εγχειρίδιο Κληρονομικού Δικαίου. Εκδόσεις Σάκκουλα: Αθήνα, 2014, σελ.241-260.

    6)Γεωργιάδης Απόστολος. Εγχειρίδιο Κληρονομικού Δικαίου. Εκδόσεις Σάκκουλα: Αθήνα, 2014, σελ.229.

    7)Γεωργιάδης Απόστολος. Εγχειρίδιο Κληρονομικού Δικαίου. Εκδόσεις Σάκκουλα: Αθήνα, 2014, σελ.304-319.

    Υλικό χρησιμοποιήθηκε απο τις παραδόσεις του κληρονομικού δικαίου στην Νομική του ΕΚΠΑ, απο τη καθηγήτρια Ι.Κονδύλη.

    ΦΙΛΟΖΩΟΙ ΠΑΤΡΑΣ: Οι αποκεφαλισμοί των γατιών σχετίζονται και με άλλους βασανισμούς ζώων

    Απανωτά είναι τα περιστατικά κακοποίησης ζώων στην Πάτρα τους τελευταίους δύο μήνες. Μιλάμε για αποκεφαλισμούς, μαχαιριές και βασανισμούς που δεν τις χωράει ανθρώπινος νους.

    Σύμφωνα με τους φιλόζωους που παρακολουθούν το θέμα από κοντά, έχοντας ζητήσει από την πρώτη στιγμή τη συνδρομή των αρχών και της αστυνομίας, τα περιστατικά βασανισμού ζώων, είναι συνεχόμενα και σχετίζονται μεταξύ τους.

    Το πρώτο περιστατικό φρίκης είχε γίνει πριν από δύο μήνες περίπου στην Πλαζ της Πάτρας. Τότε είχαν βρεθεί οι σωροί γατιών από τις οποίες ο δράστης ή δράστες είχαν βγάλει τα εντόσθια και τις είχαν σφάξει στην κυριολεξία.

    Μεσολάβησε σκυλί που βρέθηκε στο Γηροκομείο νεκρό σε σακούλα, έχοντας δεχθεί χτύπημα στο κεφάλι, αλλά και κουτάβι στην περιοχή της Αγυιάς που εντοπίστηκε αποκεφαλισμένο.

    Την περασμένη Κυριακή έγινε και το πιο πρόσφατο συμβάν από τον κύκλο των φρικωδών αυτών περιστατικών. Εντοπίστηκαν στην Αγυιά, στην οδό Καρόλου Κουν, κατά μήκους της σιδηροδρομικής γραμμής τρία κεφάλια γατιών που κάποιος είχε αποκεφαλίσει, ενώ τα σώματα τους δεν βρέθηκαν ποτέ.

    ΚΙΝΗΤΟΠΟΙΗΣΗ ΣΤΗΝ Πλ. ΓΕΩΡΓΙΟΥ: Οι έμποροι της Πάτρας παραδίδουν σήμερα τα κλειδιά τους!

    Η αγορά και τα εμπορικά μαγαζιά της Πάτρας ζητούν να από την κυβέρνηση και την πολιτεία να ανοίξουν άμεσα και να σπάει το lockdown τουλάχιστον για τις ημέρες των γιορτών.

    Αυτό το νόημα θα έχει και η συγκέντρωση που έχουν προγραμματίσει για σήμερα Πέμπτη στις 10, στην πλατεία Γεωργίου, με τον Εμπορικό Σύλλογο να έχει ζητήσει την στήριξη των φορέων στην κινητοποίηση τους.

    Όπως τονίζει ο πρόεδρος του Εμπορικού Συλλόγου Κώστας Ζαφειρόπουλος ήδη ένα σημαντικό μέρος της εορταστικής περιόδου έχει χαθεί.

    «Πρέπει να μας αφήσουν να ανοίξουμε όσο γίνεται πιο σύντομα. Το να μας ανοίξουν τρεις μέρες ή μία εβδομάδα πριν από τα Χριστούγεννα δεν λέει κάτι.

    Πώς θα μπορέσουμε να ανταποκριθούμε στις υποχρεώσεις που τρέχουν;  Έχουμε χάσει τους καλύτερους μήνες του έτους τον Νοέμβριο και τον Δεκέμβριο και έχουμε γεμίσει τα μαγαζιά μας από εμπορεύματα. Πρέπει να δουλέψουμε…».

    Το αίτημα των εμπόρων για τη άρση του lockdown εστιάζεται επίσης και στο ότι το λιανικό εμπόριο και τα μικρά καταστήματα ποτέ δεν ήταν εστίες μετάδοσης, ενώ σύμφωνα με παράγοντες της αγοράς όσο περισσότερο μένουν κλειστά τα καταστήματα αυτή την περίοδο τόσο αυξάνονται οι πιθανότητες για πανζουρλισμό. Οπότε η καλύτερη λύση από πολλές απόψεις είναι το λιανικό εμπόριο να ανοίξει άμεσα. Ήδη άλλωστε η ζημιά που έχουν υποστεί τα μαγαζιά είναι τεράστια από το δεύτερο αυτό lockdown.

    ΔΗΜΟΣ ΠΑΤΡΕΩΝ: Παραχώρηση έκτασης στο Πλατάνι για ανέγερση σχολείου

    Το Δημοτικό Συμβούλιο του Δήμου Πατρέων, στην σημερινή συνεδρίασή του, ενέκρινε ομόφωνα την εισήγηση της Δημοτικής Αρχής να παραχωρηθεί προσωρινά στην εταιρεία Κτιριακές Υποδομές Α.Ε. «ΚΤΥΠ Α.Ε.» η χρήση της έκτασης των 20.001,76τ.μ., στη θέση «Ρυάκι» του Δημοτικού Διαμερίσματος Πλατανίου, που βρίσκεται εκτός Σχεδίου Πόλεως, για το χρονικό διάστημα δέκα (10) ετών, προκειμένου να ανεγερθεί το Δημοτικό – Νηπιαγωγείο Σχολείο, σύμφωνα με τις εγκεκριμένες μελέτες και υπό την προϋπόθεση ότι η χρήση του ακινήτου θα περιέλθει στον Δήμο Πατρέων μετά το χρονικό διάστημα των δέκα ετών. 

     

    ΔΕΙΤΕ ΒΙΝΤΕΟ – “ΑΓΡΙΑ” ΝΥΧΤΑ: Τα κύματα στην Πλαζ έσκαγαν… στη μέση του δρόμου – Λίμνη η Ακτή Δυμαίων

    Αν και η βροχή ήταν έντονη, ιδιαίτερα γύρω στις 8 το βράδυ, η Πάτρα την γλίτωσε από πλημμυρικά φαινόμενα. Ωστόσο η Ακτή Δυμαίων στο ύψος της ΔΕΥΑΠ είχε μετατραπεί σε λίμνη (ως συνήθως) ενώ στην Πλαζ η θάλασσα… είχε βγει στην στεριά. Τα κύματα με μανία έσκαγαν… μέχρι τη μέση του δρόμου! Η Πυροσβεστική Υπηρεσία δεν δέχθηκε ούτε μία κλήση για πλημμύρες σε σπίτια ή καταστήματα,

     

     

     

     

     

     

    Αριάνα Γκράντε: Η σταρ του «Thank U, Next» στο Netflix

    Λίγους μόλις μήνες μετά τα δημοσιεύματα και τις φήμες που ήθελαν την 27χρονη Αμερικανίδα Αριάνα Γκράντε από τη Φλόριντα να βρίσκεται σε διαπραγματεύσεις για την παραγωγή τηλεοπτικού project με τις συναυλίες της περιοδείας της «Sweetener», μια ανάρτησή της έρχεται να επιβεβαιώσει την είδηση. Το εν λόγω ποστάρισμα περιλαμβάνει ασπρόμαυρα ενσταντανέ από την περιοδεία της με το hushtag #netflix.

    Το Netflix με τη σειρά του απάντησε «excuse me, I love you» σε μια ευθεία αναφορά στίχων του τραγουδιού της «R.E.M.». Με αυτή τη σύμπραξη η Αριάνα Γκράντε μπαίνει στο club των αρκετών καλλιτεχνών που έχουν ήδη προχωρήσει σε τέτοιες κινήσεις ως αντιστάθμισμα ίσως στη δυσπραγία του κλάδου τους λόγω πανδημίας. Ανάμεσά τους η Lady Gaga, η Beyonce, η Taylor Swift και ο Shawn Mendes.

    Συνήθως πρόκειται για ντοκιμαντέρ, συναυλίες τους ή κάτι μεταξύ των δυο, που αποδεικνύεται και το πιο ενδιαφέρον. Η ανάρτηση υλικού σε διαδικτυακά κανάλια δεν είναι κάτι άγνωστο για τη super star που ξεκίνησε την καριέρα της από το Nickelodeon ως ηθοποιός. Πριν δυο χρόνια είχε ανεβάσει στο YouTube τα «Dangerous Woman diaries», μια σειρά ντοκιμαντέρ που αφορούσε στα backstage της περιοδείας της «Dangerous Woman» το 2017.

    Η περιοδεία «Sweetener» που θα αποτελεί κατά πάσα πιθανότητα το θέμα του νέου της εγχειρήματος, ξεκίνησε τον Μάρτιο του 2019 από τη Νέα Υόρκη και ολοκληρώθηκε τον Δεκέμβριο στην Καλιφόρνια. Απέφερε, δε, στα ταμεία της περισσότερα από 146,4 εκατομμύρια δολάρια. Στις 30 Οκτωβρίου 2020 η πολυβραβευμένη Γκράντε κυκλοφόρησε το έκτο άλμπουμ της με τον τίτλο «Positions».

    ΘΡΗΝΟΣ: Εφυγε ο μεγάλος Πάολο Ρόσι

    Έφυγε από την ζωή σε ηλικία 64 ετών ο μεγάλος Ιταλός ποδοσφαιριστής Πάολο Ρόσι και πενθεί το Ιταλικό αλλά και το παγκόσμιο ποδόσφαιρο. Ένας από τους μεγαλύτερους Ιταλούς σκόρερ, που το όνομά του θα είναι πάντα συνδεδεμένο με το Παγκόσμιο Κύπελλο του 1982.

    Τη δυσάρεστη είδηση του θανάτου του ανακοίνωσε τις πρώτες πρωινές ώρες της Πέμπτης το ιταλικό τηλεοπτικό κανάλι RAI Sport, οπού εργαζὀταν ως σχολιαστής, αναφέροντας πως τον θάνατο του Ρόσι γνωστοποίησε η συζυγός του  Federica Cappelletti, στο Instagram  γράφοντας «Για πάντα». Συμφωνα με τα ιταλικά μέσα ο Ρόσι έπασχε απο μια ανίατη ασθένεια.

    Ο Πάολο Ρόσι ηταν αυτός που πήρε την Εθνική Ιταλίας το 1982 και την οδήγησε στην κατάκτηση του Μουντιάλ, με κορυφαία στιγμή το επικό «χατ-τρικ» στην νίκη με 3-2 επί της Βραζιλίας.

    Italy 3 v 2 Brazil at world cup 1982. Classic match

    Ο θρυλικός «Παμπλίτο» ήταν ο πρώτος σκόρερ στο Μουντιάλ του 1986 ενώ είχε κερδίσει την ίδια χρονιά και την «Χρυσή Μπάλα».

    Paolo Rossi - España 1982 - 6 goals

    Με 9 τέρματα ήταν ο πρώτος σκόρερ της Εθνικής Ιταλίας σε τελικές φάσεις Παγκοσμίου Κυπέλλου μαζί με τον Ρομπέρτο Μπάτζο και τον Κριστιάν Βιέρι. Με την Εθνική Ιταλίας είχε 20 γκολ σε 48 συμμετοχές.

    rossi1

    Στις εκλογές της IFFHS για την ανάδειξη των κορυφαίων του 20ού αιώνα ψηφίστηκε 40ος Ευρωπαίος. Το 2004 συμπεριλήφθηκε από τον Πελέ στο FIFA 100 ως ένα από τους 125 καλύτερους εν ζωή ποδοσφαιριστές.

    Paolo Rossi

    Στην καριέρα του αγωνίστηκε στην Γιουβέντους, την Κόμο, την Βιτσέντσα, την Περούτζια, την Μίλαν και την Βερόνα, μέχρι το 1987 όταν και αποσύρθηκε.

    Brexit: Χωρίς συμφωνία αποχώρησε ο Τζόνσον από τις Βρυξέλλες

    Το θρίλερ για την εμπορική συμφωνία ανάμεσα στην Ευρωπαϊκή Ένωση και τη Μεγάλη Βρετανία καλά κρατεί, καθώς ο Βρετανός πρωθυπουργός, Μπόρις Τζόνσον, αποχώρησε από τις Βρυξέλλες και τη συνάντηση με την πρόεδρο της Κομισιόν, Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν χωρίς συμφωνία.

    Σύμφωνα με όσα διέρρευσαν, οι δύο πλευρές δεν γκρέμισαν τις γέφυρες, καθώς συμφώνησαν να συνεχίσουν τις συνομιλίες, ορίζοντας νέα deadline την ερχόμενη Κυριακή.

    Η συνάντηση του Μπόρις Τζόνσον με την Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν διήρκεσε τουλάχιστον τρεις ώρες, ωστόσο δεν κατέστη δυνατό να γεφυρωθούν οι διαφορές που υπήρχαν. Ο Βρετανός πρωθυπουργός είχε δηλώσει πριν την αναχώρησή του για τις Βρυξέλλες, ότι «κανείς Βρετανός πρωθυπουργός δεν θα μπορούσε να κάνει αποδεκτές τις προτάσεις της ΕΕ».

    Σύμφωνα με πηγή από την Ντάουνινγκ Στριτ, την οποία επικαλούνται τόσο το BBC, όσο και το πρακτορείο Reuters, οι βασικές διαφορές ανάμεσα στις δύο πλευρές παραμένουν. Ωστόσο, συμφωνήθηκε η παράταση της διορίας λήξης των συζητήσεων για την Κυριακή, ώστε να επανεξεταστούν οι θέσεις και να συνεχιστεί η προσπάθεια για την επίτευξη μίας συμφωνίας στο εμπορικό κομμάτι του «διαζυγίου».

    Η ίδια πηγή, τόνισε ωστόσο, ότι μέχρι την Κυριακή πρέπει να βρεθεί μία φόρμουλα συμφωνίας, καθώς θα είναι εξαιρετικά δύσκολο να δοθεί εκ νέου παράταση στις συνομιλίες.

    Οι τρεις τομείς στους οποίους φέρεται να «κολλάει» η εμπορική συμφωνία μεταξύ Βρετανίας και ΕΕ ενόψει του Brexit, αφορά την αλιεία, τους κανόνες ανταγωνιστικότητας και τη διαιτησία σχετικά με μία νέα πιθανή συμφωνία.

    Η αποτυχία επίτευξης συμφωνίας τις επόμενες εβδομάδες θα αυξήσει τους φόρους και το κόστος για τους εξαγωγείς και από τις δύο πλευρές. Ωστόσο, ανεξάρτητα από το εάν επιτυγχάνεται μια συμφωνία, οι πολίτες και οι επιχειρήσεις και από τις δύο πλευρές θα βρεθούν αντιμέτωποι με διαφορετικούς κανόνες από την 1η Ιανουαρίου. Η ιδέα της εμπορικής συμφωνίας έχει να κάνει ακριβώς με την ομαλή μετάβαση στην πρωτοφανή αυτή αποχώρηση ευρωπαϊκού κράτους, από την Ένωση.

    Οι ηγέτες της ΕΕ θα πραγματοποιήσουν την τελευταία προγραμματισμένη σύνοδο κορυφής του έτους στις Βρυξέλλες την Πέμπτη και την Παρασκευή. Ως εκ τούτου, στην ατζέντα της Συνόδου κερδίζει πόντους και το ζήτημα του Brexit, εκτός από εκείνο που αφορά και την Ελλάδα, τις σχέσεις και τις ενδεχόμενες κυρώσεις κατά της Τουρκίας.

    Κρούσματα κορωνοϊού: Μεγάλη η διασπορά σε 50 περιοχές – Απαγορευτική η εικόνα για άνοιγμα λιανεμπορίου

    Στέρεη και ανθεκτική παραμένει η αλυσίδα της μετάδοσης του κορωνοϊού στην επικράτεια, με κάποιες «κόκκινες» περιοχές να αποτελούν ακόμη πιο γερούς κρίκους σε αυτήν την αλυσίδα.

    Τα 1.677 κρούσματα που ανακοίνωσε χθες ο ΕΟΔΥ σε 50 περιοχές της χώρας, η αρνητική «πρωτιά» για τρίτη συνεχόμενη ημέρα της Αττικής στα θετικά κρούσματα και η μεγάλη πίεση υπό την οποία λειτουργεί το ΕΣΥ με τους 3.772 ασθενείς εκ των οποίων οι 578 διασωληνωμένοι, υψώνουν ισχυρά απαγορευτικά για το άνοιγμα της οικονομίας και της κοινωνίας.

    Η επιδημιολογική εικόνα – την οποία αποτύπωσε με μελανά στοιχεία και ο υπουργός Υγείας, κ. Βασίλης Κικίλιας, κατά τη χθεσινή, εβδομαδιαία ενημέρωση- είχε απασχολήσει χθες και την Επιτροπή Εμπειρογνωμόνων. Κατά πληροφορίες, οι ειδικοί «σχεδίασαν» τον σκούρο επιδημιολογικό χάρτη με τις επιβαρυμένες «κόκκινες» και «πορτοκαλί» περιοχές υπογραμμίζοντας πως με αυτόν τον χάρτη δεν επιτρέπεται η άρση των περιορισμών. Ιδίως για το λιανεμπόριο, το οποίο αποτελεί μείζον θέμα για την κυβέρνηση, τα μέλη της Επιτροπής θεωρούν ότι τυχόν επαναλειτουργία θα αποβεί καταστροφική όσον αφορά στη διασπορά του κορωνοϊού, λόγω της χριστουγεννιάτικης περιόδου και του συνωστισμού που θα δημιουργηθεί. Την τελική απόφαση αναμένεται να λάβει η κυβέρνηση το επόμενο 48ωρο.

    Ενημέρωση 9/12 Κικίλιας

    Γιατί ανησυχεί ο καθηγητής Τσιόδρας

    Η διαπίστωση για την αργή βελτίωση της επιδημιολογικής κατάστασης και της αποσυμπίεσης του ΕΣΥ, έγινε εμφατικά από τον υπουργό Υγείας, κ. Κικίλια, ο οποίος μάλιστα μετέφερε την ανησυχία τη δική του και του καθηγητή, κ. Σωτήρη Τσιόδρα, για 10 περιοχές της χώρας, και ιδίως για τη δυτική Αττική. Πρόκειται για τις Περιφερειακές Ενότητες Πιερίας, Δράμας, Κιλκίς, Πέλλας, Ξάνθης, Ημαθίας, Θεσσαλονίκης, Λάρισας και Φλώρινας.

    Παράλληλα, η διασπορά παραμένει μεγάλη, καθώς κρούσματα κορωνοϊού καταγράφονται σε τουλάχιστον 50 περιφερειακές ενότητες της χώρας, ενώ σε περίπου 28 εξ αυτών είναι δεκάδες τα κρούσματα.

    xartis9_12

    Η Αττική παρέμεινε για τρίτη συνεχόμενη ημέρα «πρωταθλήτρια» σε αυτόν τον πανελλαδικό αγώνα αρνητικών καταγραφών, δηλαδή ημερήσιων κρουσμάτων. Στο λεκανοπέδιο επιβεβαιώθηκαν το περασμένο 24ωρο 365 νέα κρούσματα κορωνοϊού, ενώ στη δεύτερη θέση βρέθηκε η μέχρι πρότινος «πρωταθλήτρια», η Θεσσαλονίκη, με 317 κρούσματα. Η σύγκριση των δύο μητροπολιτικών περιοχών είχε γίνει και από τον καθηγητή, Γκίκα Μαγιορκίνη, την περασμένη Δευτέρα που είχε επισημάνει ότι η ταχύτητα της μείωσης των νέων διαγνώσεων είναι μεγαλύτερη στη Θεσσαλονίκη σε σχέση με την αντίστοιχη στην Αττική, ειδικότερα στην Αττική ήταν η μείωση της τάξης 8% ενώ στη Θεσσαλονίκη έφθανε και το 22%.

    Σύμφωνα με τα χθεσινά στοιχεία του ΕΟΔΥ, η Λάρισα επανήλθε στην… τρίτη θέση πανελλαδικά με 103 περιστατικά, στη Δράμα εντοπίdτηκαν 35 κρούσματα, στην Πιερία 43, στο Κιλκίς 26, στην Πέλλα 55, στην Ημαθία 40 και στη Φλώρινα 25. Οι Σέρρες, επίσης, ήταν μια από τις επιβαρυμένες περιοχές χθες με 52 νέες μολύνσεις.

    Ενα άλλο ανησυχητικό στοιχείο, που επεσήμανε ο υπουργός Υγείας, είναι η αύξηση κατά 5% σε διάστημα ενός μήνα στις νέες διαγνώσεις που αφορούν στους πολίτες 75 ετών και άνω, όπως και εκείνους στην ηλικιακή ομάδα 65-74 ετών. Τα άτομα σε αυτές τις ηλικιακές ομάδες είναι ιδιαίτερα ευάλωτα στη μόλυνση αλλά κινδυνεύουν πολύ περισσότερο και από τις επιπτώσεις του κορωνοιού, με αποτελεσμα να χρειάζονται συνήθως νοσηλεία, σε απλή κλίνη αλλά και σε ΜΕΘ. Υπό αυτά τα δεδομένα γίνεται εύκολα αντιληπτή η πίεση που θα συνεχίσει να ασκείται στο σύστημα υγείας, με τις νέες διαγνώσεις κορωνοϊού στις προαναφερθείσες ηλικιακές ομάδες.

    Ο Νίκος Καρατζάς στον Δανίκα: Γιατί ο Μίκης έδωσε την άδεια να συλλάβουν τη Μαργαρίτα και να την πάνε στο ψυχιατρείο

    Από το Πρώτο Θέμα

     

    Μία από τις πιο καυτές και πολυσυζητημένες στιγμές της πρόσφατης επικαιρότητας προέκυψε όταν η Μαργαρίτα Θεοδωράκη, το πρώτο παιδί του Μίκη, είχε εκπέμψει SOS τρομερής οικονομικής δυσκολίας. Η πρώτη αντίδραση ήταν «μα είναι δυνατόν να συμβαίνει κάτι τέτοιο στο παιδί της οικογένειας ενός πασίγνωστου μουσικοσυνθέτη, που τα έργα του έχουν ταξιδέψει και τραγουδηθεί σε κάθε γωνιά της Γης;». Κάτι συμβαίνει.

    Και εκεί που η δημόσια κουβέντα είχε ανάψει φωτιές, καταφτάνει δεύτερη είδηση. Οτι η Μαργαρίτα έχει γράψει βιβλίο. Οτι το βιβλίο είναι αυτοβιογραφικό. Και ότι όλες οι σελίδες του είναι κατειλημμένες από αναμνήσεις με τον πατέρα της τον Μίκη. Περιστατικά από την εξορία στη Ζάτουνα, αλλά και από την απόπειρα που είχε κάνει πριν από εφτά χρόνια στη Σπάρτη, με αποτέλεσμα να καταλήξει έγκλειστη σε «ψυχιατρείο-κολαστήριο της Τρίπολης», όπως η ίδια γράφει.

    Βέβαια το πιο αρμόδιο πρόσωπο να μιλήσει γι’ αυτό το συγγραφικό οδοιπορικό είναι η ίδια η Μαργαρίτα. Ομως επίσης αρμόδιο πρόσωπο είναι και ο εκδότης του ίδιου βιβλίου. Ο Νίκος Καρατζάς των βιβλιοπωλείων και των εκδόσεων Ιανός. Ο άνθρωπος που πρώτος απ’ όλους διάβασε τα χειρόγραφα και γνωρίζει το περιεχόμενο κάθε σελίδας αυτής της περιπετειώδους βιογραφίας. Ο Νίκος Καρατζάς όχι μόνο με την ιδιότητα του εκδότη, αλλά και με την άλλη, του στενού φίλου της οικογένειας του Μίκη Θεοδωράκη.
    Επομένως, μέχρι να ξεφυλλίσουμε και να διαβάσουμε όλα αυτά τα περιστατικά, όπως τα είδε και τα βίωσε η κόρη ενός τόσο διάσημου συνθέτη, ευκαιρία να πάρουμε μια πρώτη γεύση από τον ίδιο τον εκδότη Νίκο Καρατζά.

    Τον συνάντησα έξω από το βιβλιοπωλείο επί της οδού Σταδίου. Και οπλισμένος με ακόρεστη περιέργεια, προσπάθησα να τον «εκμαυλίσω».

    -Να τα πάρουμε από την αρχή. Πώς βρέθηκες με την οικογένεια του Μίκη; «Μα είναι απλό, αφού εδώ και χρόνια είμαι ο βασικός εκδότης των βιβλίων του Μίκη».

    -Βιβλίων; Πολλών βιβλίων; «Ο Μίκης είναι πολυγραφότατος. Ανάμεσα στα άλλα ο Ιανός έχει εκδώσει τους τίτλους “Μονόλογοι στο λυκαυγές”, “Διάλογοι στο λυκόφως”, “Πού να βρω την ψυχή μου”, όπου περιέχονται όλα τα κείμενά του για τον πολιτισμό, την τέχνη και την πολιτική. Επίσης, τα ποιήματά του. Και αυτά που έχει μελοποιήσει, αλλά και τα άλλα που δεν έχουν μεταφερθεί στη μουσική».

    -Επομένως, γνωρίζεις και την οικογένειά του. «Από τα μέσα της δεκαετίας του ’90. Θυμάμαι στις πολλές επισκέψεις που έκανα με διάφορες αφορμές στο σαλόνι του Μίκη, απέναντι από την Ακρόπολη, να μου αφηγείται συναρπαστικές ιστορίες της πολυτάραχης ζωής του από την Κατοχή, τον Εμφύλιο, τις εξορίες, τα ταξίδια του».

    -Ολοι όσοι τον γνώρισαν λένε γι’ αυτόν πως σε καθηλώνει, σε μαγεύει… «Ετσι ακριβώς. Το πήρες από το στόμα μου. Τον άκουγα μαγεμένος και ευτυχής που τον συνάντησα και που από το στόμα του άκουσα την συναρπαστική ιστορία του. Κρατάω σαν πολύτιμο φυλαχτό αυτές τις συγκινητικές στιγμές που έζησα μαζί του».

    -Και η πρώτη γνωριμία; «Οταν άρχισε να εκδίδει τους “Δρόμους του Αρχάγγελου”, εκείνη την αναπτυγμένη βιογραφία του, τον πρώτο τόμο, από τις εκδόσεις Κέδρος. Οταν την παρουσίασε στο πατάρι του “Ιανού” της Θεσσαλονίκης».

    mikis-1
    Ο Μίκης Θεοδωράκης με την κόρη του Μαργαρίτα

    Η ΠΡΩΤΗ ΓΝΩΡΙΜΙΑ

    Παρεμπιπτόντως, έτσι για την ιστορία, ο «Ιανός» ως βιβλιοπωλείο και αργότερα ως εκδοτικός οίκος, ιδρύθηκε το 1984 στη Θεσσαλονίκη και ύστερα από χρόνια, κάπου το 2005, άνοιξε και δεύτερο, πασίγνωστο και φιλόξενο στέκι στην Αθήνα.

    -Πρώτα λοιπόν στη Θεσσαλονίκη… «Εκεί η πρώτη γνωριμία με τον Μίκη και τη Μυρτώ. Μετά η σχέση συνεχίστηκε στην Αθήνα. Πρέπει επίσης να σου πω ότι το μεγαλύτερο δημιουργικό κομμάτι του Μίκη, που αποτελείται από συμφωνική μουσική και όπερες, είναι άγνωστο στο ευρύτερο κοινό. Αλλωστε ο Μίκης άρχισε τη μουσική του πορεία ως συνθέτης συμφωνικών έργων».

    -Καλά, ως καλλιτέχνης είναι ογκόλιθος. Ολοι υποκλίνονται στο έργο του. Ομως από κοντά, ο χαρακτήρας του, ο άνθρωπος Μίκης; «Χωρίς υπερβολή, μέγιστος των Ανθρώπων και των Ελλήνων. Οποιος τον πλησίασε και τον προσέγγισε έπεσε πάνω σ’ ένα μεγάλο παιδί. Ενα παιδί που διαρκώς μένει έκπληκτο με όσα συμβαίνουν γύρω του. Ενας καλλιτέχνης, παγκόσμιας εμβέλειας που εκπέμπει φως και γοητεία. Αυτό το βιώνουν όλοι όσοι ζουν δίπλα του. Με το δικό του φως τούς τροφοδοτεί ασταμάτητα».

    -Τώρα τελευταία που είναι κλινήρης τον έχεις δει; «Το αποφεύγω για αυτονόητους λόγους. Από την εποχή της καραντίνας δεν πήγα να τον δω. Πρέπει να τον προφυλάξουμε τόσο από τα μικρόβια όσο και από τις μικρότητες. Το υπογραμμίζω αυτό».

    -Ποιες μικρότητες; «Διάφορες μικροψυχίες που ακούγονται και συμβαίνουν γύρω του. Και επ’ ουδενί δεν πρέπει να τις μεταφέρουμε στον Μίκη. Ούτε τα μικρόβια ούτε τις μικρότητες».

    -Ούτε τη Μυρτώ βλέπεις; Οπως ακούω είναι κι αυτή κλινήρης και μάλιστα μένει σε άλλο διαμέρισμα στο ίδιο οίκημα. «Η αλήθεια είναι ότι τα τελευταία 15 χρόνια, όταν πηγαίνω στον Μίκη δεν έτυχε να τη συναντήσω».

    ΕΓΚΛΕΙΣΜΟΣ ΓΙΑ 24 ΩΡΕΣ

    -Προφανώς επειδή είναι άρρωστη. Και η Μαργαρίτα; «Η Μαργαρίτα είναι έναν χρόνο μεγαλύτερη από τον Γιώργο τον αδερφό της. Μένει σε άλλο σπίτι, εκεί κοντά. Ο Γιώργος μένει στο ίδιο σπίτι με τον Μίκη, αλλά σε άλλο όροφο. Πολύ απόμακρο πλάσμα».

    -Το θέμα της επικαιρότητας είναι το βιβλίο της Μαργαρίτας που πρόκειται να κυκλοφορήσει ο Ιανός. «Ο τίτλος είναι “Οι αναμνήσεις ενός κοριτσιού”. Ο τίτλος τα λέει όλα. Οι σελίδες είναι γεμάτες από τον πατέρα της. Σε έναν μεγάλο κύκλο ζωής. Από την παιδική της ηλικία μέχρι την πρόσφατη ζωή της. Ενα βιβλίο γεμάτο αγάπη, συγκινητικές αλλά και συγκλονιστικές στιγμές με την οικογένειά της και τον Μίκη».

    -Οπως; «Ας πούμε, η ζωή τους στο σπίτι στη Νέα Σμύρνη. Περιστατικά από την εξορία στη Ζάτουνα. Οπως και σκηνές αγωνίας μη συλλάβουν τον μπαμπά της».

    -Επομένως, η Μαργαρίτα είχε πάει στη Ζάτουνα στον τόπο εξορίας του Μίκη. «Φυσικά είχε πάει. Με την οικογένεια. Και μάλιστα ζούσε σαν αγριοκάτσικο. Τριγυρνώντας στα βουνά αλλά και πηγαίνοντας στα σπίτια του χωριού μιλώντας με απλούς ανθρώπους».

    -Ακουσα πως μέσα στο βιβλίο περιγράφει το περιστατικό με τον εγκλεισμό της σε κάποιο ψυχιατρείο και μάλιστα με εντολή του Μίκη. «Δυστυχώς είναι και αυτό ένα από τα κεφάλαια του βιβλίου».

    -Εξι μήνες έμεινε μέσα; «Οχι, υπερβολές, ούτε έξι μέρες».

    -Πώς προέκυψε αυτό; Το λέει η ίδια, το αποκαλύπτει; «Φυσικά το αποκαλύπτει. Το περιστατικό έγινε τότε που με τη Λαϊκή Ορχήστρα είχαν πάει στο θέατρο της Σπάρτης, το καλοκαίρι του 2013. Εγινε μια συναυλία με την ορχήστρα και μάλλον δεν ήταν εκεί ο Μίκης. Θα σου διαβάσω λοιπόν όπως ακριβώς η ίδια τα γράφει: “Απόπειρα αυτοκτονίας στη Σπάρτη και κατόπιν η απαγωγή μου στο ξενοδοχείο από αστυνομικούς, οι οποίοι με έχωσαν στο ψυχιατρείο-κολαστήριο της Τρίπολης ευτυχώς μόνο για 24 ώρες”».

    -Επομένως, δεν ήταν έξι μήνες, ούτε έξι ημέρες, μόνο 24 ώρες. Ενα εικοσιτετράωρο στην κόλαση. Δεν είναι και λίγο. Για να γίνει ο εγκλεισμός πρέπει οι Αρχές να πήραν άδεια από τον πατέρα. «Βεβαίως, αφού μάλιστα προηγήθηκε η σύλληψη».

    margarita01


    ΚΟΡΟΪΔΕΥΕ ΜΕ ΜΑΝΟ ΤΟΥΣ ΧΩΡΟΦΥΛΑΚΕΣ

    -Λέει γιατί έκανε την απόπειρα; «Οχι, δεν είναι σαφές. Αυτό διαχέεται συνεχώς μέσα στο αφήγημα, αλλά δεν υπάρχει μια συγκεκριμένη αιτία».

    -Προφανώς, λέω τώρα εγώ, ο Μίκης απών, όπως συμβαίνει με τους περισσότερους διάσημους καλλιτέχνες. «Κι όμως, πρέπει να σου πω, διαβάζοντας αυτή τη συγκινητική αυτοβιογραφία, ότι ο Μίκης δεν είναι ένας γονιός τόσο μακρινός και αποξενωμένος. Φυσικά μέσα στην οικογένεια θεωρείται θεός! Αλλά λόγω των περιστάσεων δεν μπορούσε να βρίσκεται κοντά στα παιδιά του. Η περιπέτεια του Μίκη διαρκεί πολλές δεκαετίες».

    -Εννοείς στη διάρκεια της χουντικής επταετίας. «Και πριν, και μετά, και κατά τη διάρκεια. Εκείνα τα χρόνια είναι τα πιο κρίσιμα για τα παιδιά. Πάνω στην ηλικία της εφηβείας. Μόλις αρχίζουν να ενηλικιώνονται. Η Μαργαρίτα, ας πούμε, πάνω στην πτώση της χούντας βρίσκεται στην εφηβεία της. Μια μεγάλη περίοδο της ζωής της θυμάται τον πατέρα της χαμένο σε εξορίες και φυλακές. Μια ζωή να αναζητάει τον πατέρα της. Απίστευτο. Αυτές είναι οι μεγάλες ανοιχτές πληγές που άφησαν όλες αυτές οι ταλαιπωρίες».

    -Κι όμως, στη Ζάτουνα βρέθηκαν μαζί. «Ενα από τα πιο συγκινητικά περιστατικά συνέβη στη Ζάτουνα, όταν όλοι μαζί τραγουδάνε μέσα στο σπίτι. Αλλά επειδή τα τραγούδια του ήταν απαγορευμένα και επειδή οι χωροφύλακες είχαν στήσει αυτί, ο Μίκης σκέφτηκε να τα τροποποιήσει και να μπλοφάρει. Ετσι στο ρεφρέν κάθε τραγουδιού χρησιμοποιεί νότες από τραγούδια του Μάνου Χατζιδάκι. Και έτσι οι χωροφύλακες νόμιζαν πως άκουγαν τον Μίκη να τραγουδάει Μάνο! Καλό;».

    -Εξαιρετικό. Τόσο «μορφωμένα» και ενημερωμένα τα όργανα της τάξεως. «Η απουσία του Μίκη συνεχίζεται και όταν δίνει μεγάλους κύκλους συναυλιών σε κάθε γωνιά της Γης. Αλλά τότε πια τα παιδιά είναι μεγάλα και πολλές φορές τον συνοδεύουν στις περιοδείες του. Πάντως επιμένω. Θα το αντιληφθεί κάθε αναγνώστης όταν διαβάσει αυτό το οδοιπορικό μιας ταραγμένης ζωής. Το βιβλίο είναι φόρος τιμής στον πατέρα – όχι στον καλλιτέχνη».

    margarita02

    Ο ΑΛ ΜΠΑΝΟ ΦΥΓΑΔΕΥΕΙ ΤΟ «ΓΕΛΑΣΤΟ ΠΑΙΔΙ»

    -Φαντάζομαι, θα αναφέρεται και στη φυγάδευση πολλών τραγουδιών του στο εξωτερικό. «Ενα από τα πιο ενδιαφέροντα κεφάλαια είναι εκείνο που αναφέρεται στον Αλ Μπάνο, όταν τον επισκέφτηκε για να τον γνωρίσει σε κατ’ οίκον περιορισμό στο Βραχάτι. Επειδή είναι γνωστός και ξένος, καταφέρνει να σπάσει τον αστυνομικό κλοιό, εκείνοι τελικά του επιτρέπουν να μπει μέσα, κι έτσι ο Μίκης εκεί του μαθαίνει ένα τραγούδι: “Το γελαστό παιδί”. Στη συνέχεια του δίνει προς φυγάδευση τις παρτιτούρες και έτσι μετά γίνεται πολύ μεγάλη επιτυχία».

    -Αναμνήσεις και περιστατικά με τον αδερφό της τον Γιώργο; «Βεβαίως πάντα αναφέρεται σε αυτόν με αγάπη. Αλλά το βιβλίο είναι εστιασμένο στον Μίκη. Η Μαργαρίτα γράφει στην αρχή κάτι που τα συμπυκνώνει όλα: “Πότε θα πάψω να είμαι στην αληθινή ζωή μου η ηρωίδα ενός αληθινού μυθιστορήματος και θα γίνω η συγγραφέας της ηρωίδας ενός μυθιστορήματος”. Με απλά λόγια, κατάφερε να γράψει αυτό που ονειρεύτηκε».

    -Τα άλλα πρόσωπα; Τα συγγενικά, εννοώ… «Είναι πάρα πολύ συνδεμένη με τις γιαγιάδες και τους παππούδες. Και με τη γιαγιά της τη Μαργαρίτα και με την Ασπασία. Αλλωστε το πλήρες όνομά της είναι Μαργαρίτα-Ασπασία. Από το Τσεσμέ η Ασπασία, η μητέρα του Μίκη, και από τη Σμύρνη η γιαγιά Μαργαρίτα. από το σόι της μητέρας της. Γι’ αυτό κουβαλάει την προσφυγική της ταυτότητα ως πολύτιμη μνήμη από μια πολύτιμη καταγωγή. Με την ίδια τρυφερότητα αναφέρεται στις θείες και στις φίλες της».

    ΤΑ ΒΑΣΑΝΙΣΤΗΡΙΑ ΤΗΣ ΣΥΛΒΑΣ ΑΚΡΙΤΑ

    -Και η πολιτική. «Πολύ λίγα πράγματα και πολύ μακρινά».

    -Τα έχει σιχαθεί; «Δεν τα θεωρεί μέρος της περιπέτειάς της. Είναι μακρινά, περνάνε. Τα πιο κοντινά πρόσωπα στο βιβλίο έξω από την οικογένεια είναι δύο: η Σύλβα και η Ελενα Ακρίτα».

    mikis-2

    -Η Ελενα ήταν φίλη της; «Οχι, δεν μοιάζει να είναι φίλες. Μέσω του Μίκη γνωρίστηκαν. Ο Μίκης ήταν ιδρυτής του Πατριωτικού Μετώπου (ΠΑΜ) και η Σύλβα ανήκε στην ίδια οργάνωση. Η Σύλβα τον έκρυψε στο σπίτι της. Γι’ αυτό τη συνέλαβαν, τη φυλάκισαν και τη βασάνισαν. Επειδή έκρυψε τον Μίκη».

    -Τον Μίκη τον πιάσανε στο σπίτι της Σύλβας Ακρίτα, αφού προηγουμένως κάποιοι τον πρόδωσαν. Τους ονομάζει; «Οχι, δεν το λέει η Μαργαρίτα. Ο Μίκης, όπως γνωρίζεις, μιλούσε αργότερα τόσο τρυφερά ακόμα και για τους δεσμώτες του. Ενα απίστευτο και ξεκαρδιστικό περιστατικό το αναφέρει και το ενσωματώνει σε μικρό κεφάλαιο η Μαργαρίτα. Συνέβη όταν τον κάλεσε να τον τιμήσει η Ελληνική Αστυνομία στο Μέγαρο Μουσικής Αθηνών, στις 20 Οκτωβρίου του 2005. Να σου το διαβάσω;».

    «ΧΑΡΙΝ ΤΗΣ ΑΣΤΥΝΟΜΙΑΣ ΣΤΕΓΗ ΚΑΙ ΤΡΟΦΗ»

    -Φυσικά, είμαι όλος αυτιά. «Είπε λοιπόν. Φαντάσου την εικόνα με τόσους αστυνομικούς και αξιωματούχους κάτω στο ακροατήριο: “Εδώ πρέπει να υπενθυμίσω τους στενούς μου δεσμούς με την Ελληνική Αστυνομία και τη Χωροφυλακή, καθώς και την αγαστή συνεργασία μας που κράτησε 27 ολόκληρα χρόνια. Δηλαδή, από το 1943 που φιλοξενήθηκα στις σουίτες της Χωροφυλακής Τριπόλεως, έως τα 1970, όταν από τη φιλοξενία της ορεινής Ζάτουνας πέρασα στις ξενοδοχειακές εγκαταστάσεις Ωρωπού. Λίγο πιο πριν στα 1967 είχα το προνόμιο να φιλοξενηθώ στα υπέροχα διαμερίσματα της Γενικής Ασφάλειας Αθηνών, όπου πέραν της δωρεάν διατροφής και διανυκτέρευσης, έτυχα ειδικών περιποιήσεων με μασάζ από μασέρ ειδικευμένους σε ανώτατες σχολές των ΗΠΑ. Ετσι μπορώ να πω ότι στα 27 χρόνια που κράτησε η αγαστή συνεργασία μας, το ένα τρίτο το έζησα δωρεάν χάριν στην Ελληνική Αστυνομία. Δηλαδή δωρεάν στέγη, τροφή και πουρμπουάρ».

    -Είδες η καλλιτεχνική του ευστροφία; Ταυτόχρονα σαρκάζει, ειρωνεύεται, αλλά και καταφέρνει να αποστασιοποιείται από εκείνες τις τραγικές καταστάσεις. «Οπως επίσης αναφέρει συναντήσεις με τον Λαδά, τον βασανιστή του. Οταν πάει μια φορά ο Λαδάς να τον δει, του επιτίθεται ένα σκυλί του Μίκη. Τότε ο τζάμπα παλικαράς Λαδάς βγάζει το περίστροφο να το εκτελέσει. Τέτοια πράγματα από τους τάχα μου λεβέντες της χούντας. Με το περίστροφο να εκτελέσουν αθώα και ανυπεράσπιστα πλάσματα».

    Η ΠΡΟΤΑΣΗ ΓΙΑ ΤΗ ΘΕΣΗ ΓΕΝΙΚΟΥ ΓΡΑΜΜΑΤΕΑ

    -Αναφέρεται στη σχέση του Μίκη με την τότε Σοβιετική Ενωση; «Ναι, έχει ένα πολύ αποκαλυπτικό περιστατικό. Τον καλούν στην ΕΣΣΔ το 1970. Ο Μίκης τότε είχε φυγαδευτεί στη Γαλλία με το αεροπλάνο που του είχε παραχωρήσει ο Σερβάν-Σρεμπέρ. Ο Μίκης δεν γνωρίζει τον λόγο της πρόσκλησης στη Μόσχα. Νομίζει πως τον καλούν να τον τιμήσουν ως επαναστάτη και κομμουνιστή. Αφού λοιπόν τον υποδέχονται εγκάρδια, εκείνον με άλλη συνοδεία και τη Μαργαρίτα με τη Μυρτώ και τον Γιώργο με διαφορετική, του κάνουν πρόταση να γίνει γενικός γραμματέας του κόμματος στη θέση του Κώστα Κολιγιάννη. Ο Μίκης απορρίπτει κάθε τέτοια σκέψη και τότε αμέσως και αιφνιδίως οι κομματικοί οικοδεσπότες τον διώχνουν κακήν κακώς».

    -Από το αρχικό κείμενο μέχρι το τυπωμένο υπήρξαν αλλαγές; «Εχουν γίνει πολλές αλλαγές και προσθήκες».

    -Εφυγαν κεφάλαια. «Μπήκανε πολλά και βγήκαν λίγα».

    -Τι αφαιρέθηκε; «Ασημαντότητες».

    -Και τι μπήκε; «Πολλά ποιήματα της Μαργαρίτας, όλα άγνωστα».

    -Πες έναν στίχο. «Περιμένω με αγωνία πότε θα έρθεις Ελένη / Ελένη φίλη μου αγαπημένη / Ομορφη καλλίγραμμη φίλη μου».

    mikis-3

    ΤΑ ΤΕΣΣΕΡΑ ΠΑΙΔΙΑ ΤΗΣ ΜΑΡΓΑΡΙΤΑΣ ΚΑΙ ΤΑ ΔΙΣΕΓΓΟΝΑ

    -Η Μαργαρίτα, εξ όσων γνωρίζω, είχε αναλάβει τη διαχείριση των συναυλιών του Μίκη. «Είναι η διευθύντρια της Λαϊκής Ορχήστρας “Μίκης Θεοδωράκης” πάνω από 20 χρόνια».

    -Αναφέρει ονόματα και περιστατικά ερμηνευτών όπως Μαρία Φαραντούρη, Αντώνης Καλογιάννης, Γιώργος Νταλάρας; «Μόνο παρεμπιπτόντως τους αναφέρει, σε παρέες, όπως επίσης ονόματα ηθοποιών. Περισσότερο εξαντλητικά αναφέρεται στους ισχυρούς δεσμούς της με πρόσωπα αγαπημένα όπως ήταν ο Νότης Περγιάλης. Ολα τα περιστατικά περιστρέφονται γύρω από τον Μίκη και την οικογένειά της. Ενα βιβλίο φόρος τιμής στον πατέρα της».

    -Για τους έρωτές της; «Καθόλου. Μόνο για τους τέσσερις γιους της. Αλλά και αυτοί στην αφήγηση καταλαμβάνουν μικρό χώρο. Τα παιδιά της έχουν το μπόι του Μίκη. Ενας μάλιστα φέρει και το όνομα του παππού του. Μάλλον ο Μίκης έχει και δισεγγονή. Δεν ξέρω αν ήταν παντρεμένη με τον πατέρα των παιδιών της. Το επιμύθιο είναι ότι όλοι με τον Μίκη ασχολούνται. Η Μαργαρίτα, όπως όλοι της οικογένειας, διαρκώς στη σκιά του Μίκη είναι».

    Ο COVID ΚΑΙ ΟΙ ΠΩΛΗΣΕΙΣ ΒΙΒΛΙΩΝ

    -Και κάτι τελευταίο, πώς πάνε οι πωλήσεις του βιβλίου; «Περίφημα, καλύτερα από ποτέ».

    -Θα τρελαθώ! Δηλαδή; «Ενα στοιχείο θα σου πω. Πρέπει ημερησίως να διεκπεραιώνουμε 1.300-1.700 παραγγελίες».

    -Απίστευτο. Και σε σύγκριση με παλαιότερες περιόδους, τότε, την εποχή της κανονικότητας; «Τρεισήμισι φορές πάνω».

    -Αυτό συμβαίνει με όλα τα βιβλιοπωλεία; «Δεν ξέρω. Αλλά προφανώς θα συμβαίνει, φυσικά, σε εκείνα που διαθέτουν ηλεκτρονικά καταστήματα».

    -Επομένως, η πανδημία έκανε ένα καλό. Ο Ελληνας διαβάζει περισσότερο. Ας ελπίσουμε πως θα γίνει σοφότερος!

    ΕΠΙΛΟΓΟΣ: ΙΝΓΚΜΑΡ ΜΠΕΡΓΚΜΑΝ

    Τελειώνοντας, μερικές σκέψεις μου ήρθαν αυθόρμητα στο μυαλό. Οταν, όπως ο Μίκης, είσαι τόσο μεγάλος, λατρεμένος, επιβεβαιωμένος, αναγνωρισμένος, βραβευμένος, στρατευμένος, αλλά και ελεύθερος, αδέσμευτος και σε όλο τον κόσμο καταξιωμένος, ε τότε η πορεία είναι προδιαγεγραμμένη. Οπως όλων των τιτάνων Τέχνης και Γραμμάτων. Το παράδειγμα, ας πούμε, του Σουηδού ημίθεου Ινγκμαρ Μπέργκμαν τα λέει όλα. Οπως και ο ίδιος σε μια εκ βαθέων εξομολόγησή του, παρέα με τον Ερλαντ Γιόσεφσον, από τους πιο πιστούς και στενούς πρωταγωνιστές των ταινιών του, είχε αποκαλύψει μερικές ανατριχιαστικές λεπτομέρειες της ιδιωτικής του ζωής. Οτι όχι μόνο είχε κοιμηθεί με κάθε θηλυκό θεάτρου και κινηματογράφου. Οτι όχι μόνο δεν θυμόταν ακριβώς τους γάμους και τα διαζύγιά του, αλλά, το χειρότερο, ότι είχε εντελώς αδιαφορήσει για τα παιδιά του. Ενας θεός γνωρίζει πόσα νόμιμα και πόσα «παράνομα» τέκνα είχε σκορπίσει.

    Ο Γούντι Αλεν το θέτει ως εξής: ποιον από τους δύο αγαπάς, τον καλλιτέχνη ή τον άνθρωπο; Πάντως εμείς, τα εκατομμύρια του πλανήτη, υποκλινόμαστε στον μέγιστο καλλιτέχνη και αγωνιστή Μίκη Θεοδωράκη!